Tsunaminin Ozellikleri nelerdir,
Tsunami nedir Ozellikleri nelerdir
Tsunami Ozellikleri :Tsunami deniz tabanının duşey hareketinden kaynaklanan uzun okyanus dalgalandır
Tsunaminin Fiziksel Ozellikleri
Normal okyanus dalgalan ortalama 100 m dalga uzunluğuna sahip olabilirler Karşılaştırma yapılacak olursa tsunamilerde dalga uzunluğu 200 kmye kadar cıkabilir Ayrıca Tsunami diğer normal okyanus dalgalarına gore daha hızlı haraket eder Suyun en derin olduğu okyanusun acık bolgelerinde tsunamilerin hızı saatte 900 km veya daha fazla olabilir (Normal okyanus dalgalarının hızı saatte 90 kmye yakındır) Hız ve su derinliği arasındaki ilişkiden dolayı, dalgalar sığ kıyı sularına eriştiklerinde birbirlerinin uzerine yığılır bicimde aniden yavaşlarlar Bu dalga yuksekliğinin sakin su seviyesinden carpıcı bir bicimde artmasına neden olur Bazı verilere gore bu dalgaların normal deniz seviyesinin 20, 30 hatta 40 metre kadar uzerine cıktıkları belgelenmiştir
imagestsunamiozellikleri5af64730d6e45
Tsunaminin kıyıya eriştikten sonraki davranışı normal okyanus dalgalarından farklıdır Bazen kıyıdaki su, tsunami başlangıcından once belirgin şekilde cekilebilir Bu sırada deniz tabanı gorulur Balıklar cırpınmaya başlar Tekneler tabana vurur Cekilme olarak bilinen bu duruma gore, dalga tekrar kıyıya vurduğunda araştırma icin ya da izleme icin gidenlerin olumune sebep olabilir Tsunaminin uzun dalga boyu nedeni ile kıyıya ulaşması ve cekilmesi uzun zaman alabilir Su seviyesi yukselip doruk noktasına ulaştıktan sonra bu noktada dakikalarca kalabilir Tsunamiler icinde doruk noktasına ulaşım 1 saat gibi uzun bir zaman alabilir Bunun nedeni hıza ve dalga boyuna bağlı olan dalga frekansıdır Uzun dalga boyuna sahip tsunami dalgasının bir tepe noktasından bir sonraki tepe noktasına ulaşma suresi uzun zaman alır Dalga periyodu dediğimiz sure 560 dakika kadardır
Tsunami kıyıya ulaştığında su seviyesi oldukca yuksek bir hal alır (genellikle metre cinsinden ifade edilir) Tsunami nedeni ile meydana gelen yukselmeler, dalga yuksekliğinin su derinliğinden, deniz dibi profilinden ve kıyı şeklinden etkilenmesi dolayısı ile bolgeden bolgeye değişiklik gosterir Bazı durumlarda kıyı cizgisi dalgayı korunaklı bolgelere doğru yonlendirerek saptırabilir Sozgelimi, Marmara denizinde meydana gelen bir tsunaminin Saray Burnuna carptıktan sonra yon değiştirerek Eminonune, oradan da Halice girmesi olasılıdır Deniz dibi topografyası veya kıyı dağılımları yuzunden dalga enerjisinin belli bir kıyı cizgisinde yoğunlaşmasına Dalga Kapanı denir Eğer dalgalar dar ve uzun koy veya nehir ağızlarında yoğunlaşırsa, Bore denen dalga duvarı oluşabilir Bunu yukarıda verdiğimiz ornekle şoyle acıklayabiliriz Halice doğru yon değiştiren dalgalar buradaki vadinin dar ve dik yamaclı olması nedeniyle var olan dalga yuksekliğinin orneğin, 3 metre kabul edersek daha yuksekliğe cıkması yani dalga 3 metre ise bu olay sonucu 5 10 metreye cıkması demektir Bu da Halic vadisi icindeki Eyup ve yakınındaki yerleşim alanlarının da sular altında kalması demektir Aslında acık deniz kenarında olmayan normalde bu tur anormal dalgalardan etkilenmesi beklenmeyen bu yerleşim alanlarının kıyı topografyasından kaynaklanan fiziksel bir durumla zarar gormesi demektir
Tsunaminin yuksekliği daha sonra etkilenen bolgede yapılan gozlemlerle ortaya konur Bu gozlem sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır Yapıların kenarındaki su izleri, dalgalar tarafından karaların iclerine doğru fırlatılan cokeller, deniz kabuklan ve yosunların bulunduğu yerler, ağaclardaki tuzlu suların etkilediği yukseklikler, taşınan cisimlerle zarar goren ağacların yukseklikleri ve buna benzer parametrelerle dalga yuksekliği belirlenir Olağan dışı tsunamilerin bastığı kıyılarda ağaclar tuzlu sular nedeniyle etkilenir ve hatta yok olabilir
kaynak: jmoorgtr
Tsunami nedir Ozellikleri nelerdir
Tsunami Ozellikleri :Tsunami deniz tabanının duşey hareketinden kaynaklanan uzun okyanus dalgalandır
Tsunaminin Fiziksel Ozellikleri
Normal okyanus dalgalan ortalama 100 m dalga uzunluğuna sahip olabilirler Karşılaştırma yapılacak olursa tsunamilerde dalga uzunluğu 200 kmye kadar cıkabilir Ayrıca Tsunami diğer normal okyanus dalgalarına gore daha hızlı haraket eder Suyun en derin olduğu okyanusun acık bolgelerinde tsunamilerin hızı saatte 900 km veya daha fazla olabilir (Normal okyanus dalgalarının hızı saatte 90 kmye yakındır) Hız ve su derinliği arasındaki ilişkiden dolayı, dalgalar sığ kıyı sularına eriştiklerinde birbirlerinin uzerine yığılır bicimde aniden yavaşlarlar Bu dalga yuksekliğinin sakin su seviyesinden carpıcı bir bicimde artmasına neden olur Bazı verilere gore bu dalgaların normal deniz seviyesinin 20, 30 hatta 40 metre kadar uzerine cıktıkları belgelenmiştir
imagestsunamiozellikleri5af64730d6e45
Tsunaminin kıyıya eriştikten sonraki davranışı normal okyanus dalgalarından farklıdır Bazen kıyıdaki su, tsunami başlangıcından once belirgin şekilde cekilebilir Bu sırada deniz tabanı gorulur Balıklar cırpınmaya başlar Tekneler tabana vurur Cekilme olarak bilinen bu duruma gore, dalga tekrar kıyıya vurduğunda araştırma icin ya da izleme icin gidenlerin olumune sebep olabilir Tsunaminin uzun dalga boyu nedeni ile kıyıya ulaşması ve cekilmesi uzun zaman alabilir Su seviyesi yukselip doruk noktasına ulaştıktan sonra bu noktada dakikalarca kalabilir Tsunamiler icinde doruk noktasına ulaşım 1 saat gibi uzun bir zaman alabilir Bunun nedeni hıza ve dalga boyuna bağlı olan dalga frekansıdır Uzun dalga boyuna sahip tsunami dalgasının bir tepe noktasından bir sonraki tepe noktasına ulaşma suresi uzun zaman alır Dalga periyodu dediğimiz sure 560 dakika kadardır
Tsunami kıyıya ulaştığında su seviyesi oldukca yuksek bir hal alır (genellikle metre cinsinden ifade edilir) Tsunami nedeni ile meydana gelen yukselmeler, dalga yuksekliğinin su derinliğinden, deniz dibi profilinden ve kıyı şeklinden etkilenmesi dolayısı ile bolgeden bolgeye değişiklik gosterir Bazı durumlarda kıyı cizgisi dalgayı korunaklı bolgelere doğru yonlendirerek saptırabilir Sozgelimi, Marmara denizinde meydana gelen bir tsunaminin Saray Burnuna carptıktan sonra yon değiştirerek Eminonune, oradan da Halice girmesi olasılıdır Deniz dibi topografyası veya kıyı dağılımları yuzunden dalga enerjisinin belli bir kıyı cizgisinde yoğunlaşmasına Dalga Kapanı denir Eğer dalgalar dar ve uzun koy veya nehir ağızlarında yoğunlaşırsa, Bore denen dalga duvarı oluşabilir Bunu yukarıda verdiğimiz ornekle şoyle acıklayabiliriz Halice doğru yon değiştiren dalgalar buradaki vadinin dar ve dik yamaclı olması nedeniyle var olan dalga yuksekliğinin orneğin, 3 metre kabul edersek daha yuksekliğe cıkması yani dalga 3 metre ise bu olay sonucu 5 10 metreye cıkması demektir Bu da Halic vadisi icindeki Eyup ve yakınındaki yerleşim alanlarının da sular altında kalması demektir Aslında acık deniz kenarında olmayan normalde bu tur anormal dalgalardan etkilenmesi beklenmeyen bu yerleşim alanlarının kıyı topografyasından kaynaklanan fiziksel bir durumla zarar gormesi demektir
Tsunaminin yuksekliği daha sonra etkilenen bolgede yapılan gozlemlerle ortaya konur Bu gozlem sırasında dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır Yapıların kenarındaki su izleri, dalgalar tarafından karaların iclerine doğru fırlatılan cokeller, deniz kabuklan ve yosunların bulunduğu yerler, ağaclardaki tuzlu suların etkilediği yukseklikler, taşınan cisimlerle zarar goren ağacların yukseklikleri ve buna benzer parametrelerle dalga yuksekliği belirlenir Olağan dışı tsunamilerin bastığı kıyılarda ağaclar tuzlu sular nedeniyle etkilenir ve hatta yok olabilir
kaynak: jmoorgtr