Tüberküloz (Verem)

Verem (Verem) Tüberkülozun her yıl, öteki enfeksiyon hastalıklarından daha pozitif ölüme niçin olduğu düşünülmektedir ABD'deki 1015 milyon birey de dahil edinmek üzere bütün dünyada 17 milyar kişinin verem basili Mycobacterium tuberculosis (bir bakteri tipi) ile enfekte olduğu varsayım ediliyor 1548333110 1548333110 tuberkulozverem5c4f8dc63a3f7tuberkulozverem5c4f8dc63a3f7 http:wwwekolaynetimagestransgif Son zamanlarda, yeni vaka sayısı azalmıştır, fakat hastalığın yayılmasının denetim altına alınması toplum sağlığı açısından kaygı konusu olmaya devam ediyor Bu koşul özellikle, daha önce tüberkülozun tedavisinde kullanılan ilaçlarla iyileştirilemeyen hastalığa neden olan yeni tüberküloz suşlarının ortaya çıktığı son on sene için laf konusudur Hastalığın yayılmasını kontrol altına almak için birkaç strateji geliştirilmiştir Bu stratejilerden biri de, yaygın biçimde yürütülen ve yeni faal verem vakalarının sayısı ile ilaca dirençli tüberküloz sıklığının azalmasına tezgâhtar olan 'tedaviyi doğrudan gözlemleme programı'dır Bu programda sıhhat personeli veya diğer bir birey, tedavi düzenlemesinin hekimin reçeteye yazdığı biçimde uygulandığından belli edinmek için hastanın ilaç almasını izler JAMA'da yer alan bir makalede belirtildiği gibi, Baltimore'da (Md) uygulanan programda 1981 yılında 100000 kişide 356 vaka olan tüberküloz sıklığı çarpıcı bir azalma göstererek 1996 yılında 100000 kişide 149 vakaya düşmüştür bununla beraber araştırmacılar, yeni verilere dayanarak, yeni enfeksiyonların önlenmesi için bu programın geliştirilmesi gerektiğini belirtiyorlarVerem vakalarının %32'sinin son zamanlarda edinilmiş olduğunun belirlenmesi hastalığın bulaşmasının devam ettiğini gösteriyor Verem Basili Nasıl Bulaşır? Hastalığı, sadece etkin tüberküloz bulunan kişiler bulaştırır Bu hastalar hapşırdığında ya da öksürdüğünde havaya her tarafa yayılan mikroskopik damlacıklar yoluyla rahatsızlık yayılır Damlacıklardaki mikroorganizmalar solunum yoluyla başkalarının akciğerlerine yerleşebilir (bazen vücudun başka bölümlerine de) ve çoğalabilir Korunma: Tüberkülozun önlenmesi mümkündür ABD'de enfekte şahısların erken dönemde belirlenmesi ve ilaçla tedavi edilmesine yönelik çabalar süregelmektedir Enfekte vakalarla yakın teması olan kişiler genelde, 612 ay süreyle isoniazid ile çare edilmektedir Koruyucu tedavi, yeni tanı konmuş tüberküloz vakaları, HIV ile enfekte kişiler ve tüberkülozun yaygın olarak görüldüğü ülkelerden gelenlerle yakın temasta bulunanlar gibi faal verem gelişmesi riski yüksek olabilen, enfeksiyona ilişkin kanıt bulunan kişilere nasihat edilmektedir Çare: Tüberküloz tedavisinin başarılı olabilmesi için, asgari altı ay süreyle 3 ya da 4 ilaçtan oluşan bir kombinasyonun kullanılması gerekir Tedavi, hekim hasta işbirliğini gerektirir ve ilaç direncini durdurmak için hastalar önerilen süreden önce ilacı kesmemelidir Çoğul dirençli tüberküloz: Hastalar, enfeksiyonun bütün olarak kontrol altına alınması için gereken 612 ay süreli tedaviyi yarım bıraktığında çoğul dirençli verem gelişebilir Mikroorganizmalar açıklanmış ilaçlara karşı dayanıklılık geliştirdiğinde hastalığın yoklama altına alınamama olasılığı arttığından, artık bu ilaçlarla tedavi uygulanamaz Enfeksiyona karşılık etkin tüberküloz: Verem basiliyle enfekte olan çoğu kişide hiçbir süre faal verem gelişmez Enfekte kişilerin yaşamlarında etkin verem gelişme olasılığı sıradan %10'dur HIV enfeksiyonu gibi diğer tıbbi durumlar sebebiyle bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler, tüberküloz basillerinin beden savunmasını değil edip aktif hastalığa yol açmasına daha yatkındır Tüberküloz testi Vücudunuz işlevsel açıdan alışılagelmiş olduğunda, bakteri ve virüs gibi rahatsızlık yapan mikroplara karşısında birçok süre zinde bir tepki gösterir Ilk temastan sonradan, bağışıklık sistemi genellikle mikrobun özelliklerini hatırlar, böylece benzer alıcı bir mikropla bitmiş karşılaştığında daha çabuk tepki verebilir Ara Sıra, hastalığa yol açan mikroba ilişkin bu cins bir hafızanın bulunup bulunmadığını görmek için deneme yapılması mümkündür; bu nedenle kişinin daha önce mikropla karşılaşıp, bağışıklık sisteminde bir tepki geliştirip geliştirmediği anlaşılır JAMA'da yayımlanan bir makalede, tüberküloza yol açan bakterilerle bağlantı sonrası oluşan bağışıklık sisteminin zihinsını sınayan yöntemlerin etkililiği ele alınmıştır Verem için tüberkilin testi: Tüberkülin testinde, Mycobacterium tuberculosis'den (tüberküloza neden olan bakteri) elde edilen saflaştırılmış protein (tüberkülin) kullanılarak, kişinin daha önce bu bakteriyle bağlantı edip etmediğine bakılır Tüberkülin, bir iğne ile çizilen derinin içine koyulur Tüberkülin, sadece bir protein ekstresidir ve doğrusu tüberküloza neden olan bakterileri içermediğinden, hastalığa yol açmaz Çizilen yerde sert bir kabarıklık oluşursa, deneme sonucunun pozitifolduğu makul Derideki tepkinin pozitif kabul edilmesi, bu kabarıklığın büyüklüğüne bağlıdır Doktor derinin tepkisini değerlendirirken, kişide insan bağışıklık eksikliği virüsü (HIV) enfeksiyonu bulunması gibi, tepkinin düzeyini etkileyebilen başka faktörleri de dikkate alır Tüberkülin içeren iğneyle çizilmesinden 4872 saat sonra deri incelenir Netice pozitifse, doktorunuz göğüs röntgeni çekilmesi ve bakteri bulunup bulunmadığını bakmak amacıyla balgam incelemesi gibi diğer testlerin yapılmasını isteyebilir Kimler tehlike taşımaktadır? Akciğer tüberkülozu, genel olarak hastanın öksürme ve hapşırmasıyla çevreye yayılır Enfeksiyonun bulaşması, çoğu süre uzun süreli temastan sonradan gerçekleşir Aşağıdaki özelliklere sahip kişiler, verem bulaşması yönünden tehlike taşımaktadır: Hastalığın etkin evrede olduğu biriyle birlikte yaşayanlar Tüberkülozun nispeten yaygın olduğu ülkelerden göç edenler Bağışıklık sistemleri zayıflamış (AIDS veya kanser hastaları) olan ve bakteriyle temas eden kişiler Çok ihtiyar ve olasılıkla afiyet durumları mükemmel olmayan ve bakteriyle bağlantı eden kişiler Toplu yaşanan kurumlarda (zihin hastaneleri, hapishane) ve uzun süreli bakım merkezlerinde (huzurevleri) kalanlar Yoksullar ve evsizler gibi besin bozukluğu olan (tatmin edici beslenme alamayan) kişiler Alkol ve madde bağımlıları Sıhhat hizmetinde çalışanlar Risk taşıyorsanız deneme yaptırmanız önemlidir Deneme sonucunun pozitif olması durumunda, faal hastalığa yakalanma olasılığını eksilmek için doktorunuz önleyici çare önerebilir Tüberkülozun evreleri: Test sonucunun fazla olması, bakteriye maruz kaldığınız ve vücudunuzun enfeksiyona tepki gösterdiği anlamına kazanç Fazla sonuç, mutlaka etkinverem geçirmekte olduğunuzu göstermez Örneğin ABD'de, tüberkülin testi pozitif bulunan kişilerin sadece yaklaşık %10'unda ileride aktif hastalık gelişmektedir Daha çok, bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde (bakteriyle ilk temasın üzerinden yıllar geçmiş olsa da) faal evreye geçme olasılığı bulunur Tüberkülozun etkin evresinde olan kişiler, başkalarına bakteri bulaştırabilirler