Türkiye'nin geçen yılın sonunda başlayan enflasyonla gayreti sürüyor. Üstelik bu kere bir çok dış etkenimiz de mevcut!
Savaş çıktı, petrol, buğday fiyatları, ABD doları derken, beklentiler bir bir yükseliyor. Enflasyon oranının açıklanması beklenirken, gözler TÜİK'te!
Enflasyon ne vakit açıklanacak?
Şubat ayı enflasyon TÜİK tarafından 3 Mart 2022 Perşembe günü duyurulacak. Saat 10:00’da bilgilerin açıklanması bekleniyor.
Açıklanacak oran piyasalar ve vatandaşlar tarafından telaşla bekleniyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), aralıkta yüzde 36,06 olan yıllık tüketici enflasyonunun ocakta yüzde 48,69'a yükseldiğini açıkladı. Bu oran, 20 yılın en yüksek enflasyonu oldu.
Ekonomistlerin Şubat ayı için enflasyon kestirimleri ise hiç açıcı gözükmese de gelecek aylar için daha yüksek oranlar kelam konusu!
Ekonomistlerin enflasyon beklentileri nasıl?
ForeksHaber'in 20 ekonomist ile düzenlediği ankete nazaran, ekonomistler Şubat ayı Tüketici Fiyatları Endeksi'nde (TÜFE) ortalama iddia yüzde 4,29 artış olurken, yıllık datada ise medyan kestirim yüzde 52,95, ortalama yüzde 53,56 olarak gerçekleşti.
Bloomberg HT Araştırma Ünitesi tarafından 20 kurumun iştirakiyle gerçekleştirilen enflasyon anketinde medyan beklenti Şubat ayında tüketici fiyat endeksinin aylık yüzde 3,7; yıllık ise 52,85 düzeyinde artması istikametinde oluştu.
AA Finans'ın 23 ekonomistin iştirakiyle yaptığı ankete nazaran, şubat ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 4,14 oldu. Ekonomistlerin şubat ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına (yüzde 4,14) nazaran bir evvelki ay yüzde 48,69 olan yıllık enflasyonun yüzde 53,45'e yükseleceği hesaplanıyor.
Reuters’ın 14 iştirakçiyle gerçekleştirdiği ankette ise Şubat ayı için yıllık enflasyon iddiaları %51.89 ila %55.4 ortasında değişiyor.
Yurt dışından nasıl görünüyor?
Almanya’nın en büyük bankalarından Deutsche Bank, Türkiye’de enflasyon şubatta yüzde 53.2’ye çıkacağını öngördü. Deutsche Bank şubatta enflasyonda aylık bazda yüzde 4 artış bekliyor.
Goldman Sachs analistleri ise Türkiye'de enflasyonun yıllık bazda yüzde 60'ı aşarak tepeyi göreceğini, yıl sonunda ise yüzde 45 düzeyine ineceğini varsayım etti. Kurumun daha evvelki varsayımı enflasyonun Mayıs'ta yüzde 60 düzeyi etrafında tepeyi göreceği ve yıl sonunda yüzde 40'a ineceği halindeydi.
Ekonomistler, Şubat ayı ortasından itibaren yürürlüğe giren KDV indirimlerinin iki ayda yıllık enflasyona 150 baz puan düşürücü tesir yapacağını kestirim ediyor.
Merkez Bankası'nı KDV indirimi umudu!
TCMB son PPK özetinde “Temel besin kalemlerinde KDV oranının yüzde 8’den 1’e indirilmesi ay ortasında gerçekleştiği için indirimin olumlu tesiri tüketici fiyat endeksine Şubat ve Mart aylarında yansıyacaktır.” dedi.
Artan güç maliyetleri paralelinde 2022 yılından geçerli olmak üzere değişik abone kümeleri için elektrik ve doğalgaz tarifelerinde değişen oranlarda artışa gidildi. Elektrik fiyatlarındaki artışa gelen reaksiyonlar üzerine haneler ve küçük işletme sahipleri üzerindeki mali yükün hafifletilmesi için düzenleme yapıldı.
Yıl sonuna yanlışsız düşer mi?
Enflasyon TL’deki paha kaybının tesirinin fiyatlara yansıması ile geçen yıl sonu prestijiyle bariz bir yükseliş eğilimine girdi. TCMB'nin Eylül'de başladığı 500 baz puan faiz indirimi ile siyaset faizini %14’e çektikten sonra kur krizinin de tetiklenmesiyle enflasyonun %50’ye yaklaşması sonrası faiz indirimleri 2022'de durdu.
TCMB’nin enflasyon raporunda paylaştığı grafik enflasyonun Şubat, Mart ve Nisan aylarında %50 ya da üzerinde seyredeceğine, Mayıs ayında ise %55’e yaklaşarak tepe yapacağına işaret ediyor.
İlgili varsayımlar piyasa beklentileriyle epeyce paralel. TCMB’nin yılsonu enflasyon kestirimi %23.2 Hazine’nin ise %24 düzeyinde. Piyasa da yılın son aylarında baz tesiriyle enflasyonda düşüş bekliyor fakat hükümet varsayımlarını çok optimist buluyor.
Veriler zirvede!
Ekonomistler Rusya’nın Ukrayna’yı işgale başlamasının ortaya çıkardığı risklerin ve güç fiyatlarındaki artışların Ocak ayında %100’e yaklaşan artış gösteren üretici fiyat endeksine baskı oluşturmaya devam edeceğine de işaret ediyor.
Türkiye Personel Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Ankara’da hesaplanan besin enflasyonunun KDV indirimine karşın Şubat’ta bir evvelki aya nazaran %7.1 arttığını; dört kişilik bir ailenin yoksulluk hududunun ise birinci kere 15,000 TL’yi aştığını açıkladı.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından yayımlanan İstanbul perakende fiyatlarda yıllık enflasyon Şubat'ta yüzde 55,32 düzeyine çıkarken, toptan fiyatlar Şubat ayında yıllık yüzde 58,59 arttı.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) hesaplamalarına nazaran, Şubat'ta İstanbul'da perakende fiyat hareketlerinin göstergesi olan İstanbul Ücretliler Geçinme İndeksi bir evvelki aya nazaran yüzde 4,44, toptan fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları indeksi de yüzde 3,38 oranında artış gösterdi.
Son iki ayda Arjantin'i geçtik!
AKP yönetiminde Türkiye, yüksek enflasyonda Venezuela’nın yanı sıra Arjantin'i de geride bıraktı.
Türkiye’de aralık ve ocak aylarında enflasyon, dünyada enflasyon liginde birinci sıralarda yer alan Arjantin'deki oranları geçti.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2021 yılı Aralık ayında Türkiye’de aylık tüketici enflasyonunu yüzde 13,58 olarak açıklamıştı.
Arjantin Ulusal İstatistik Ofisi bilgilerine nazaran, ülkede aralıkta aylık enflasyon yüzde 3,8 oldu.
TÜİK ocak ayında Türkiye’de aylık enflasyonu yüzde 11,1 olarak açıklarken, Arjantin'de bu oran yüzde 3,9 oldu.
Böylece, son iki ayda Türkiye, enflasyonda Arjantin'i de geçmiş oldu.
Türkiye’de yıllık enflasyon, ocakta yüzde 48,69 ile 20 yılın doruğunu görmüştü. Arjantin'de ocakta yıllık enflasyon yüzde 50,7 oldu.
Venezuela'da bile düşüşe geçti!
Öte yandan, Venezuela’da aylık enflasyon suratı, üst üste beşinci ayda yavaşlama kaydetmiş ve tek hanede kalmıştı.
Venezuela'da aylık enflasyon aralıkta yüzde 7,6, ocakta yüzde 6,7 olarak açıklanmıştı.
Venezuela'da aralıkta yüzde 686,4 olan yıllık enflasyon, ocakta yüzde 472’ye geriledi.
Avrupa'da da işler uyguna gitmiyor!
Avrupa İstatistik Ofisi (Eurostat), Euro Bölgesi'nin şubat ayına ait yıllık enflasyon öncü datalarını yayımladı.
Buna nazaran, Euro Bölgesi'nde ocakta yüzde 5,1 olan yıllık enflasyon, geçen ay yüzde 5,8'e yükseldi.
Euro Bölgesi'nde şubat ayındaki enflasyonun ana bileşenlerine bakıldığında, en yüksek yıllık enflasyon yüzde 31,7 ile güçte gerçekleşti. Enerjiyi, yüzde 4,1 ile besin, alkol ve tütün eserleri, yüzde 3 ile güç dışı sanayi eserleri ve yüzde 2,5 ile hizmetler izledi.
Enflasyon, şubat ayında Almanya'da yüzde 5,5, Fransa'da yüzde 4,1, İspanya'da yüzde 7,5, İtalya'da yüzde 6,2, Hollanda'da yüzde 7,2, Belçika'da yüzde 9,6, Estonya'da yüzde 12,4 ve Litvanya'da yüzde 13,9 düzeyinde ölçüldü.
Ekmek fiyatları da savaş tesiriyle yükselecek
Bursa Yemek Sanayicileri Derneği (BUYSAD) Lideri Coşkun Dönmez, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin, bu iki ülkeden hububat ve ay çekirdeği ithal eden Türkiye’yi olumsuz etkileyeceğinden kaygılı olduklarını lisana getirdi.
Kendi ölçümledikleri besin enflasyonunun 1 Ocak’tan bu yana yüzde 18 arttığını söz eden Dönmez, fiyatların daha da artması tehlikesi olduğuna işaret etti.
Rusya’nın dünyanın değerli petrol ve doğalgaz üreticilerinden biri olduğunu anımsatan, Ukrayna’nın da doğalgaz sevkiyatında kilit ülke pozisyonunda olduğuna dikkat çeken Dönmez, “Maalesef, petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki artışın savaş sebebiyle önümüzdeki süreçte de devam etmesi tasası yaşıyoruz. Güç fiyatlarındaki artış, ülke ekonomilerine, dolaylı olarak da enflasyona tesir ediyor” diye konuştu.
Dönmez, Rusya-Ukrayna savaşının her iki ülkeden hububat, bakliyat ve yağlı tohum ithalatı yapan Türkiye'yi olumsuz etkilemesinin kaçınılmaz olduğunu da söyledi.