Tumulus hakkında bilgi
Tumulus Nedir
Tumulus Latince bir sozcuk olup (coğulu tumuli), bir mezar ya da mezarlık iceren, toprak yığılarak oluşturulan tepeciklere verilen isimdir Hoyuk ve kurgan (OrtaAsya'da) da denilen tumulus yapma geleneğine sahip ulusların sayısı fazla değildir Bunlara en cok Anadoluda, Trakyada , Orta Asyada, Rusyada ve Meksikada rastlanır Traklar'ın mezarları bu şekildedir Trakya'nın en gorsel anıtları tumuluslerdir Trakya'nın tek duze doğal yapısını susleyen ve ona bir hareketlilik getiren tumuluslerin tam bir envanteri cıkartılmamıştır Genel olarak mezarın uzerine yapılan her turlu yukselti tumulus olarak adlandırılsa da, yapıldıkları doneme, tepenin ve mezar odasının bicimine, niteliğine, olunun gomuluş şekline gore mezar tepelerinin değişen geniş bir ceşitlenmesi vardır Mezarın yerini bir tepe ile belirleme geleneğinin bilinen ilk ornekleri Avrasya steplerinde, MO 4 bin yılın başlarına aittir; kurgan olarak da adlandırılan bu mezar tepelerinin altında, olu basit bir cukur ya da ahşap bir odaya yerleştirilmiştir Bu geleneğin, steplerden gelen etki ile, Trakya'ya ilk olarak MO 3 bin yıl icinde girdiği bilinmektedir Trakya'nın Tunc cağ mezar tepeleri, daha sonraki donemlerin tumuluslerine gore daha basık ve yayvan, coğu kez de 23 m yuksekliğindeki tepeciklerdir; ancak Bulgaristan' da ender olarak yuksekliği 7 metreyi bulanlar da vardır Tepelerin dolgulanım toprak değil taş oluşturduğundan, bunlan Taşlıtepeolarak tanımlamaktayız Bu tur mezar tepelerinde olu, tepenin altındaki bir cukura, ve coğu kez uzun olarak yatırılarak gomulmuştur Tepenin değişik kesimlerinde munferit mezarlara da rastlanır Taşlıtepeler tek olabilecekleri gibi, bazen tumulus mezarlığı gibi, sayıları 30'u bulan topluluklar da oluşturabilir İlk Demir cağ' dan itibaren mezar tepeleri daha sivri ve konik bir bicim almış, dolgularında taş ile birlikte killi toprak da kullanılmıştır Demir Cağı'nın ilk kısmına tarihlenen mezar tepelerinde gene ayrı bir mezar odası yoktur; olu toprağa acılmış ve ahşap ile kaplanmış bir odanın icine yatırılmıştır Orta Demir Cağı'ndan itibaren mezar odası ya da taş lahidi olan gercek tumulusler gorulmeye başlar Bu tur tumulusler icin genellikle uzaktan gorulebilen sırt ve yamaclar tercih edilmiştir İkili ya da uclu tumulusler yaygın olmakla birlikte, tumulus mezarlığı şeklinde sayıları dokuz ile otuzaltı arasında değişen gruplara da rastlanmaktadır; toplu tumulus mezarlıklarının, daha eski bir kutsal alanın uzerinde yer aldığı gorulmektedir Bintepedeki Alyattesin tumulusu ile Nemrut Dağındaki tumulus Anadolunun bilinen en buyuk tumulusleri arasında yer alır Frigyalılara ait tumulusler de olmakla birlikte tumulus yapımı daha cok Lidyalılarda onem kazanmıştır Aynı bolgede 100 Lidya tumulusune rastlanmıştır Anadolunun en buyuk tumulusu olan Alyattesinkinde 16 tonluk taş bloklar kullanılmıştır Şamanist Turk ve Moğol boylarında ayrıca, Dunya Dağını temsilen, oba adı verilen, taş yığınlarından kurgan (yapay tepe) oluşturma geleneği cok yaygındır
Tumulus Nedir
Tumulus Latince bir sozcuk olup (coğulu tumuli), bir mezar ya da mezarlık iceren, toprak yığılarak oluşturulan tepeciklere verilen isimdir Hoyuk ve kurgan (OrtaAsya'da) da denilen tumulus yapma geleneğine sahip ulusların sayısı fazla değildir Bunlara en cok Anadoluda, Trakyada , Orta Asyada, Rusyada ve Meksikada rastlanır Traklar'ın mezarları bu şekildedir Trakya'nın en gorsel anıtları tumuluslerdir Trakya'nın tek duze doğal yapısını susleyen ve ona bir hareketlilik getiren tumuluslerin tam bir envanteri cıkartılmamıştır Genel olarak mezarın uzerine yapılan her turlu yukselti tumulus olarak adlandırılsa da, yapıldıkları doneme, tepenin ve mezar odasının bicimine, niteliğine, olunun gomuluş şekline gore mezar tepelerinin değişen geniş bir ceşitlenmesi vardır Mezarın yerini bir tepe ile belirleme geleneğinin bilinen ilk ornekleri Avrasya steplerinde, MO 4 bin yılın başlarına aittir; kurgan olarak da adlandırılan bu mezar tepelerinin altında, olu basit bir cukur ya da ahşap bir odaya yerleştirilmiştir Bu geleneğin, steplerden gelen etki ile, Trakya'ya ilk olarak MO 3 bin yıl icinde girdiği bilinmektedir Trakya'nın Tunc cağ mezar tepeleri, daha sonraki donemlerin tumuluslerine gore daha basık ve yayvan, coğu kez de 23 m yuksekliğindeki tepeciklerdir; ancak Bulgaristan' da ender olarak yuksekliği 7 metreyi bulanlar da vardır Tepelerin dolgulanım toprak değil taş oluşturduğundan, bunlan Taşlıtepeolarak tanımlamaktayız Bu tur mezar tepelerinde olu, tepenin altındaki bir cukura, ve coğu kez uzun olarak yatırılarak gomulmuştur Tepenin değişik kesimlerinde munferit mezarlara da rastlanır Taşlıtepeler tek olabilecekleri gibi, bazen tumulus mezarlığı gibi, sayıları 30'u bulan topluluklar da oluşturabilir İlk Demir cağ' dan itibaren mezar tepeleri daha sivri ve konik bir bicim almış, dolgularında taş ile birlikte killi toprak da kullanılmıştır Demir Cağı'nın ilk kısmına tarihlenen mezar tepelerinde gene ayrı bir mezar odası yoktur; olu toprağa acılmış ve ahşap ile kaplanmış bir odanın icine yatırılmıştır Orta Demir Cağı'ndan itibaren mezar odası ya da taş lahidi olan gercek tumulusler gorulmeye başlar Bu tur tumulusler icin genellikle uzaktan gorulebilen sırt ve yamaclar tercih edilmiştir İkili ya da uclu tumulusler yaygın olmakla birlikte, tumulus mezarlığı şeklinde sayıları dokuz ile otuzaltı arasında değişen gruplara da rastlanmaktadır; toplu tumulus mezarlıklarının, daha eski bir kutsal alanın uzerinde yer aldığı gorulmektedir Bintepedeki Alyattesin tumulusu ile Nemrut Dağındaki tumulus Anadolunun bilinen en buyuk tumulusleri arasında yer alır Frigyalılara ait tumulusler de olmakla birlikte tumulus yapımı daha cok Lidyalılarda onem kazanmıştır Aynı bolgede 100 Lidya tumulusune rastlanmıştır Anadolunun en buyuk tumulusu olan Alyattesinkinde 16 tonluk taş bloklar kullanılmıştır Şamanist Turk ve Moğol boylarında ayrıca, Dunya Dağını temsilen, oba adı verilen, taş yığınlarından kurgan (yapay tepe) oluşturma geleneği cok yaygındır