Turk Destanları Nelerdir

İslamiyet Oncesi Turk Destanları
İslamiyet Sonrası Turk Destanları
Turk destanları hakkında bilgi

İslamiyetten Onceki Destanlar

Alp Er Tunga Destanı

MO VII asırda Turk İran savaşlarında un kazanmış, İran ordularını defalarca mağlup etmiş bir Turk hukumdarını anlatır Daha sonra İranlılar tarafından hile ile oldurulmuştur Onun İran destanındaki adı Afrasyabdır Alp Er Tunganın olumunde soylenmiş bir sagu Divanı Lugatit Turkte bulunmuştur Ancak bununla ilgili asıl bilgi Şehname adlı İran destanında vardır

Şu Destanı

Şu adındaki bir hukumdarın Buyuk İskenderin Turk illerine yuruyuşu sırasında onunla yaptığı savaşları anlatır Sonunda Şu, İskenderle anlaşır ve Balasagun yoresine yerleşir Bazı Turk boylarının adlarının nereden geldiğinin izahı yonuyle onemlidir Eski Saka devletinde hukumdarlara Şu adı verilmesi dolayısıyla, bu destan Saka destanı olarak da bilinir

Hun Oğuz Destanları

Eski Turk devletlerinden tarihini en iyi bildiğimiz buyuk devlet Hunlardır İki destanları vardır Doğu Hunları temsil eden Oğuz Kağan ve Batı Hunları temsil eden Attila destanlarıdır

Oğuz Kağan Destanı

Oğuz Kağan adlı bir hukumdarın savaşlarının anlatıldığı en onemli Turk destanlarındandır MO II asırda doğmuştur Bircok değişikliğe uğramış, bircok katkılarla değişmiştir Destanda Turklerin bazı boylarının isimlerinin nereden geldiği anlatılır Oğuz Kağanın halkına değişik hedefler gostermesi de dikkate değer bir husustur

Attila Destanı

Batı Hun Hukumdarı Attilanın fetihleri etrafında oluşmuştur MS V asırda Avrupaya korkulu yıllar yaşatan Attila, Rusyadan Fransaya kadar butun Avrupayı almış, Romaya kadar uzanmıştır Evlendiği gece cok ictiğinden burun kanamasıyla olmuştur Destanda onun olumuyle ilgili soylenen ağıtta bir olum feryadı değil, kahramanlıklar anlatılmıştır

Gok Turk Destanları

Tarihte kurdukları devlete Turk adını veren ilk Turkler; GokTurklerdir MS V asırdan VIII asra kadar Ortaasyayı ellerinde tutmuşlardır GokTurklerin devlet kurmadan onceki yaşayış ve inanclarını anlatan iki destanları vardır: Bozkurt Destanı ve Ergenekon Destanı

Bozkurt Destanı

Destanın esası yok olma felaketine uğrayan GokTurk soyunun yeniden dirilip coğalmasında bir Bozkurtun Anne Kurt olarak etkili olmasıdır

Ergenekon Destanı

Duşmanları tarafından yenilen Turkler, yok olma aşamasına gelmişti Duşmanın elinden kacabilen iki aile, yolu izi olmayan Ergenekona gelmiş orada dort yuz yıl buyuyup coğalmış ve demir dağı eritip Ergenekondan cıkmışlar; atalarının duşmanlarını yenip GokTurk devletini kurmuşlardır Destanın en onemli ozelliği tarihle benzerlik gostermesidir Turklerin demiri işleyen ilk kavim olduğunu anlatması da onemlidir

Dokuz Oğuz On Uygur Destanları

Dokuz Oğuz boyuyla On Uygur boyu birleşip tek bir boy haline gelmişlerdir İki destanları vardır: Tureyiş Destanı ve Goc Destanı

Tureyiş Destanı

Destana gore eski Hun hukumdarının iki kızı vardı Hukumdar, kızlarının tanrılarla evlenmelerini istiyordu
Bu yuzden onları insanlardan uzak bir yere bıraktı
Tanrı nihayet Bozkurt şeklinde geldi ve kızlarla evlendi Bu evlenmeden bozkurt ruhu taşıyan Dokuz Oğuz On Uygur cocukları doğdu

Goc Destanı

Uygurların hukumdarının Cinlilerle savaşmamak icin Cin prensesiyle evlenmek istemesi ve Cinlilerin bu prenses karşılığında Turklerce kutsal sayılan bir taşı almalarını anlatır Taş gidince Uygur ulkesine felaket coker Uygur halkı Beş Balıg denilen yere yerleşir Destanın en onemli ozelliği değersiz bir kaya parcasının bile hicbir şey uğruna duşmana verilmeyeceği inancını anlatmasıdır