Turk Dil Kurumunun Tarihcesi
Turk Dil Kurumunun Kuruluş Tarihi
Ataturkun emriyle 12 Temmuz 1932de Turk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla kurulan Turk Dil Kurumu, Cumhuriyetimizin en koklu, en onemli kurumlarından biridir Bu kurum, kuruluşundan bu yana calışmalarını iki ana eksen uzerinde yurutmuştur Bunlar, Turk dili uzerinde araştırmalar yapmak ve yaptırmak, diğeri de Turk dilinin guncel sorunları ile ilgilenerek cozum yolları bulmaktır
Dildeki bağımsızlığı siyasi bağımsızlığın bir parcası olarak goren Ataturk, Turk dilinin gelişimi adına yapılan calışmaları yakından takip ederek, donemin bilginlerini Turk dili uzerinde araştırmalar yapmaya yonlendirmiştir
26 Eylul5 Ekim 1932 tarihleri arasında Dolmabahce Sarayında yapılan Birinci Turk Dili Kurultayı sonunda Kurumun LugatIstılah, GramerSentaks, Derleme, LenguistikFiloloji, Etimoloji, Yayın adları ile altı kol halinde calışmalarını surdurmesi kabul edilmiştir Sonraki kurultaylarda bu kollardan bazıları ayrılmış, bazıları tekrar birleştirilmiş fakat ana catı değiştirilmemiştir 1934te yapılan kurultayda Cemiyetin adı, Turk Dili Araştırma Kurumu, 1936daki kurultayda ise Turk Dil Kurumu olmuştur
Ataturkun isteği ile kurulan Turk dil kurumunun amacları şunlardır:
Halk tarafından benimsenmemiş yabancı kelimelerin kullanımdan cıkarılarak Turkce kelimelerin yaygınlaşmasını sağlamak
Yazı dili ile konuşma dilinin aynı olmasını sağlamak
Turkcenin zenginliğini ortaya koyarak Turk dilinin dunya uzerindeki saygınlığını artırmak
Turkceyi bilimsel ve ekonomik alanlarda da etkili zengin bir dil haline getirmek
Bizzat Ataturkun onculuk ettiği, Turk dilinin yabancı kokenli sozlerden temizlenmesi akımı 1935 guzune kadar surmuş, halkın diline girip yerleşmiş kelimelerin dilden atılması işleminden bu tarihte vazgecilmiştir
Ataturk, 1 Kasım 1936da Turkiye Buyuk Millet Meclisinin V donem 2 yasama yılını acış konuşmasında Turk Dil Kurumu ve Turk Tarih Kurumunun geleceği ile ilgili dileklerini şu sozlerle dile getirmiştir: Başlarında değerli Eğitim Bakanımız bulunan, Turk Tarih Kurumu ile Turk Dil Kurumunun her gun yeni gercek ufuklar acan, ciddi ve aralıksız calışmalarını ovgu ile anmak isterim Bu iki ulusal kurumun, tarihimizin ve dilimizin, karanlıklar icinde unutulmuş derinliklerini, dunya kulturunde başlangıcı temsil ettiklerini, kabul edilebilir bilimsel belgelerle ortaya koydukca, yalnız Turk ulusunun değil, butun bilim dunyasının ilgisini ve uyanmasını sağlayan, kutsal bir gorev yapmakta olduklarını guvenle soyleyebilirim
Ataturk olmeden kısa bir sure once yazdığı vasiyetnamesinde malvarlığının bir kısmını Turk Dil Kurumu ve Turk Tarih Kurumuna bırakmıştır
Turk Dil Kurumunun Kuruluş Tarihi
Ataturkun emriyle 12 Temmuz 1932de Turk Dili Tetkik Cemiyeti adıyla kurulan Turk Dil Kurumu, Cumhuriyetimizin en koklu, en onemli kurumlarından biridir Bu kurum, kuruluşundan bu yana calışmalarını iki ana eksen uzerinde yurutmuştur Bunlar, Turk dili uzerinde araştırmalar yapmak ve yaptırmak, diğeri de Turk dilinin guncel sorunları ile ilgilenerek cozum yolları bulmaktır
Dildeki bağımsızlığı siyasi bağımsızlığın bir parcası olarak goren Ataturk, Turk dilinin gelişimi adına yapılan calışmaları yakından takip ederek, donemin bilginlerini Turk dili uzerinde araştırmalar yapmaya yonlendirmiştir
26 Eylul5 Ekim 1932 tarihleri arasında Dolmabahce Sarayında yapılan Birinci Turk Dili Kurultayı sonunda Kurumun LugatIstılah, GramerSentaks, Derleme, LenguistikFiloloji, Etimoloji, Yayın adları ile altı kol halinde calışmalarını surdurmesi kabul edilmiştir Sonraki kurultaylarda bu kollardan bazıları ayrılmış, bazıları tekrar birleştirilmiş fakat ana catı değiştirilmemiştir 1934te yapılan kurultayda Cemiyetin adı, Turk Dili Araştırma Kurumu, 1936daki kurultayda ise Turk Dil Kurumu olmuştur
Ataturkun isteği ile kurulan Turk dil kurumunun amacları şunlardır:
Halk tarafından benimsenmemiş yabancı kelimelerin kullanımdan cıkarılarak Turkce kelimelerin yaygınlaşmasını sağlamak
Yazı dili ile konuşma dilinin aynı olmasını sağlamak
Turkcenin zenginliğini ortaya koyarak Turk dilinin dunya uzerindeki saygınlığını artırmak
Turkceyi bilimsel ve ekonomik alanlarda da etkili zengin bir dil haline getirmek
Bizzat Ataturkun onculuk ettiği, Turk dilinin yabancı kokenli sozlerden temizlenmesi akımı 1935 guzune kadar surmuş, halkın diline girip yerleşmiş kelimelerin dilden atılması işleminden bu tarihte vazgecilmiştir
Ataturk, 1 Kasım 1936da Turkiye Buyuk Millet Meclisinin V donem 2 yasama yılını acış konuşmasında Turk Dil Kurumu ve Turk Tarih Kurumunun geleceği ile ilgili dileklerini şu sozlerle dile getirmiştir: Başlarında değerli Eğitim Bakanımız bulunan, Turk Tarih Kurumu ile Turk Dil Kurumunun her gun yeni gercek ufuklar acan, ciddi ve aralıksız calışmalarını ovgu ile anmak isterim Bu iki ulusal kurumun, tarihimizin ve dilimizin, karanlıklar icinde unutulmuş derinliklerini, dunya kulturunde başlangıcı temsil ettiklerini, kabul edilebilir bilimsel belgelerle ortaya koydukca, yalnız Turk ulusunun değil, butun bilim dunyasının ilgisini ve uyanmasını sağlayan, kutsal bir gorev yapmakta olduklarını guvenle soyleyebilirim
Ataturk olmeden kısa bir sure once yazdığı vasiyetnamesinde malvarlığının bir kısmını Turk Dil Kurumu ve Turk Tarih Kurumuna bırakmıştır