Türk Sanat Müziği Makam Bilgileri
Teçhizat : Anahtardan sonraki bölgeye bahşedilen ad
Koma : Tabiatta duyduğumuz en minik ses aralığı
Makamlar :
ABasit Makamlar :
1Rast Makamı :
Durağı Rast Perdesi
Güçlüsü Neva Perdesi
Seyri Çıkıcı
Yedeni Irak Perdesi
Teçhizat Segah(Si )ve Eviç(Fa#)
Dizisi Rast perdesinde Rast 5'lisine Neva perdesinde Rast 4'lüsünün eklenmesiyle olusur
Seyri Seyre Rast perdesinde baslar Rast 5'lisinin ve Yegehtaki Rast 4'lusünün
seslerinde dolaştıktan daha sonra Neva perdesinde Geçici olarak yarım karar yapılır Nevadaki Rast 4'lüsü ve daha az olarak Gerdaniye üzerindeki Rast 5'lisinin inici nağmelerde Eviç perdesi yerine Acem perdesi kullanılır Bu durumda Neva üzerindeki Rast çesnisi Buselik çesnisine donüşürRast 5'lisine Nevada Buselik 4'lüsü eklenmesiyle oluşan dizi Acemli Rast adını alır Seyir esnasında Rast'ta Rast, Segahta Segah, Dügahta Uşşakli asma kalışlar yapılır Kararsa çoğu vakit yedenli olur
Rast Misal Seyir
2Uşşak Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Enerjik Neva Perdesi
Seyri Çıkıcı
Yedeni Rast Perdesi
Teçhizat Segah perdesi (Si )
Dizisi Dügah perdesi üzrindeki Uşşak 4'lüsüne Neva perdesinde Buselik 5'lisinin
eklenmesi ile oluşur
Seyri (Çıkıcı bir makam olduğu için durak veya civaından seyre başlar Çoğunlukla
genişleme bölgesinde olan Yegah'ta Rast 5'lisini gösterir Uşşak 4'lüsü seslerinde
dolaştıktan daha sonra,Neva perdesinde yanm karar yapılır daha sonra Neva perdesi
üzerindeki Buselik 5'lisi gösterilir Çargahtaçargahlı, SegahtaSegahlı, DügahtaUşşak
ve RasttaRastlı asma kalışlar gösterirBitmiş diziyi yaratıcı seslerde dolaşılarak Dügah
iizerindeki Uşşak 4'lüsiiyle karar verilir
Anekdot Uşşak'ın 1 tanini aşağı Rast, Kurdi'nin 1 tanini aşağı Buselik Buselik'in 1 tanini
aşağı Çargah dizisi vardır
Uşşak Örnek Seyir:
3Beyati Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Neva Perdesi
Seyri ÇıkıcıInici
Yedeni Rast Perdesi
Donanım Segah Perdesi
Dizisi Dügahta Uşşak 4'lüsüne Neva perdesinde Buselik 5'lisinin eklenmesiyle oluşur
Seyri Güçlü ya da civanndan seyre başlar NevadaBuselik DügahtaUşşak gösterir
Neva Perdesinde yarım karar yapar Çargahtaçargahlı, NevadaHicazlı,
ÇargahtaNikrizli, GerdaniyedeBuselikli asma kalışlar gösterir
Not1 (Çıkıcı seyirler pest bölgede genişleme gösterir İnici seyirler tiz bolgede genişleme gösterir İniciçıkıcı seyirler keza pest bolgede hemde tiz bolgede genişleme gösterir
Anekdot2 Nerde bir Hicaz varsa 1 tanini altmda mutlaka Nikriz 5'lisi vardır
4Buselik Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Dinç Hüseyni Perdesi
Seyri Çıkıcıİnici
Yedeni Nim Zirgüle Perdesi
Teçhizat
Dizisi Dügahta Buselik 5'lisine Hüseynide Kürdi 4'lüsünün eklenmesiyle oluşur
Seyri Genellikle Rast perdesi üstünde Çargahla baslanır Dügah perdesinde yedenli
kaldıktan daha sonra zinde belirtilir Dinç olan Hüseyni perdesi üzerindeki Kürdi, Hicaz ve
Uşşak 4'lüleri gosterilerek yatım karar yapılır Nevada Hicaz ve Ç'argahta Nikriz
çeşnileriyle asma kalışlar görülür Buselik makamı dizisine donülür ve yedenli bütün karar
yapılır
Buselik'e Örnek Seyir :
5Hüseyni Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Hüseyni Perdesi
Seyri CıkıcıInıcı
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Segah(Si )ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügahta Hüseyni 5'lisine Hüseyni'de Uşşak 4'lüsünün eklenmesiyle oluşur
Seyri Güçlü ya da civarında seyre başlar Dügah Hüseyni, Hüseyni Muhayyer atlamaları sıkça yapılarak diziyi yaratıcı 4'lü ve 5'lilerde dolaşılarak Hüseyni'de yarım karar yapılırDügahtaHüseyni, ÇargahtaCargah, MuhayyerdeHüseyni ve Buselik, HüseynideKürdi yapıldıktan sonradan tekrar diziye dönülüp bütün karar yapılır
Hüseyni'ye Misal Seyir :
6Muhayyer Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde İnici seyir özelliği gösterdiğinden güçlü 1 derecede Muhayyer 2derecede Hüseyni'dir
Seyri Inici
Yedeni Rast Perdesi
Teçhizat Segah(Si)ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügahta Hüseyni 5'lisine Hüseyni'de Uşşak 4'lüsünün eklenmesiyle oluşur
Seyri Inici seyir özelliği olduğu için tiz durak (Muhayyer) ya da civarında seyre başlar
Muhayyerde Buselikli ve Hüseynili kalışlar yapar Hüseyni de yarım kararlı kalış yaptıktan
sonradan NevadaRastlı, Hüseyni'deUşşaklı,ÇargahtaCargah, SegahtaSegahlı ve Dügahta
Hüseyni'li bütün karar yapar
Muhayyer'e Ornek Seyir :
7Neva Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Enerjik Neva Perdesi
Seyri ÇıkıcıInici
Yedeni Rast Perdesi
Teçhizat Segah(Si)ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügah perdesi üzrindeki Uşşak 4'lüsüne Neva perdesinde Rast 5'lisinin
eklenmesi ile oluşur
Seyri Zinde olan Neva ya da civarında seyre baslar DügahtaUşşak ve NevadaRast
gösterir EviçteSegahlı kalış gösterir MuhayyerdeBuselik, NevadaRast,
NevadaBuselik, çargahtaçargahlı, DügahtaUşşaklı ve RasttaRastlı kalışlar gösterir
Her Yerde diziye donülürve yedenli tam karar verir
8Tahir Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Dinç 1Derece Muhayyer 2Derece Neva Perdesidir
Seyri İnıcı
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Segah(Si )ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügah perdesi üzerindeki Uşşak dörtlüsüne Neva perdesinde Rast beşlisinin eklenmesiyle oluşmuştur
Seyri Tiz durak ya da civanndan seyre baslar MuhayyerdeUşşakli ve Buselikli,
NevadaRastlı, DügahtaUşşaklı, NevadaBuselikli, çargahtaçargahlı,
SegahtaSegahlı ve RastaRast'a kadar iner sonradan diziye donülür ve Dügahta
karar verilir
Hicaz Ailesi
1Hicaz Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Neva Perdesi
Seyri Çıkıcı Inici
Yedeni Rast Perdesi
Donanım Tepede Olan Kürdi, Nim Hicaz ve Eviç
Dizisi Dügahta Hicaz 4'lüsüne, Nevada Rast 5'lisinin Eklenmesiyle Oluşur
Seyri Durak veya zinde civarında seyre baslar Çesnilerde girift gezinip
NevadaRast'lı yarım karar yapar Öteki Hicazlara asma kalışlı geçki yapılır
RasttaNikriz'li YegahtaRast gösterildikten sonra karar verilir
NOT:*Yegahtaki genişlemesiyle Basit Suzinak Makamı oluşur
*Pestteki genişleme Rast 5'lisiyle oluşur Tizdeki genişleme MuhayyerdeBuselikli
bundan nedeniyle Neva perdesinde Acemli Rast oluşur
2Hicaz Hümayûn Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Güçlü Neva Perdesi
Seyri ÇıkıcıInici,Ara Sıra Çıkıcı
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Düşey Kürdi ve Nim Hicaz
Dizisi Dügah perdesi üzerindeki Hicaz 4'lüsüne Neva perdesinde Buselik 5'lisinin
eklenmesi ile oluşur
Seyri Durak veya güçlü civannda seyre başlar NevadaBuselikli yarım karar yapılır
Rast perdesi üstünde Nikrizli asma karar yapılır Nim Hicaz ve Düşey Kürdi perdesinde
asma kalış yapılır Hicaz çesnileriyle birbirine geçki yapılır Bu geçkiler;NevadaRast,
HüseynideUşşak olabilir Hicaz Humayun Makamında Nişaburlu Kalış, öteki Hicazlardan
ayıran özelliktir Genişleme bölgesi gösterildikten sonradan Dügah perdesi üzerinde Hicaz
4'lüsü ile karar yapılır
ANEKDOT: Dikey Kürdi perdesi Buselik olarak basıldığında Nişaburlu inşa ortaya çıkar
Hicaz Humayun 'a Örnek Seyir :
3Hicaz Uzzâl Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Dinç Hüseyni Perdesi
Seyri Çıkıcı Inici
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Dikey Kürdi, Nim Hicaz ve Eviç
Dizisi Dügahta Hicaz 5'lisine, Hiiseynide Uşşak 4'lüsüyle oluşur
Seyri Seyre Hüseyni civarında başlar Diziyi olusturan tüm çeşnilerde gezindikten sonradan
Hüseynide yarım karar yapar RastlaNikrizli, Nim Hicaz ve Dikey Kürdi de asma kalışlar yapar,öteki Hicazlara geçki yapar NevadaRastlı ve Buselikli kalış yapar, DügahtaHicazlı karar verir
UzzalMakamına Örnek Seyir :
4Zirgüleli Hicaz Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Hüseyni perdesi
Seyri Çıkıcıinici
Yedeni Nim Zirgüle Perdesi
Donanım Dik Kürdi, Nim Hicaz ve Nim Sehnaz (Dik Acem)
Dizisi Dügahta Hicaz 5'lisine Hüseynide Hicaz 4'lusünün ekienmesiyle olusur
Seyri Kuvvetli veya civarında seyre baslanır Hüseyni deUşşaklı, NevadaRastlı ve Buselikli, ve Acem Aşiranda Hicaz gösterir Düşey Kürdi ve Nim Hicazda çesnisiz
kalışlar gösterir RasttaNikrizli kalıs yaparDizinin tümünde dolaşılır ve
DügahtaHicazlı karar verilir
Zirgüleli Hicaz'a Misal Seyir :
*
Teçhizat : Anahtardan sonraki bölgeye bahşedilen ad
Koma : Tabiatta duyduğumuz en minik ses aralığı
Makamlar :
ABasit Makamlar :
1Rast Makamı :
Durağı Rast Perdesi
Güçlüsü Neva Perdesi
Seyri Çıkıcı
Yedeni Irak Perdesi
Teçhizat Segah(Si )ve Eviç(Fa#)
Dizisi Rast perdesinde Rast 5'lisine Neva perdesinde Rast 4'lüsünün eklenmesiyle olusur
Seyri Seyre Rast perdesinde baslar Rast 5'lisinin ve Yegehtaki Rast 4'lusünün
seslerinde dolaştıktan daha sonra Neva perdesinde Geçici olarak yarım karar yapılır Nevadaki Rast 4'lüsü ve daha az olarak Gerdaniye üzerindeki Rast 5'lisinin inici nağmelerde Eviç perdesi yerine Acem perdesi kullanılır Bu durumda Neva üzerindeki Rast çesnisi Buselik çesnisine donüşürRast 5'lisine Nevada Buselik 4'lüsü eklenmesiyle oluşan dizi Acemli Rast adını alır Seyir esnasında Rast'ta Rast, Segahta Segah, Dügahta Uşşakli asma kalışlar yapılır Kararsa çoğu vakit yedenli olur
Rast Misal Seyir
2Uşşak Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Enerjik Neva Perdesi
Seyri Çıkıcı
Yedeni Rast Perdesi
Teçhizat Segah perdesi (Si )
Dizisi Dügah perdesi üzrindeki Uşşak 4'lüsüne Neva perdesinde Buselik 5'lisinin
eklenmesi ile oluşur
Seyri (Çıkıcı bir makam olduğu için durak veya civaından seyre başlar Çoğunlukla
genişleme bölgesinde olan Yegah'ta Rast 5'lisini gösterir Uşşak 4'lüsü seslerinde
dolaştıktan daha sonra,Neva perdesinde yanm karar yapılır daha sonra Neva perdesi
üzerindeki Buselik 5'lisi gösterilir Çargahtaçargahlı, SegahtaSegahlı, DügahtaUşşak
ve RasttaRastlı asma kalışlar gösterirBitmiş diziyi yaratıcı seslerde dolaşılarak Dügah
iizerindeki Uşşak 4'lüsiiyle karar verilir
Anekdot Uşşak'ın 1 tanini aşağı Rast, Kurdi'nin 1 tanini aşağı Buselik Buselik'in 1 tanini
aşağı Çargah dizisi vardır
Uşşak Örnek Seyir:
3Beyati Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Neva Perdesi
Seyri ÇıkıcıInici
Yedeni Rast Perdesi
Donanım Segah Perdesi
Dizisi Dügahta Uşşak 4'lüsüne Neva perdesinde Buselik 5'lisinin eklenmesiyle oluşur
Seyri Güçlü ya da civanndan seyre başlar NevadaBuselik DügahtaUşşak gösterir
Neva Perdesinde yarım karar yapar Çargahtaçargahlı, NevadaHicazlı,
ÇargahtaNikrizli, GerdaniyedeBuselikli asma kalışlar gösterir
Not1 (Çıkıcı seyirler pest bölgede genişleme gösterir İnici seyirler tiz bolgede genişleme gösterir İniciçıkıcı seyirler keza pest bolgede hemde tiz bolgede genişleme gösterir
Anekdot2 Nerde bir Hicaz varsa 1 tanini altmda mutlaka Nikriz 5'lisi vardır
4Buselik Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Dinç Hüseyni Perdesi
Seyri Çıkıcıİnici
Yedeni Nim Zirgüle Perdesi
Teçhizat
Dizisi Dügahta Buselik 5'lisine Hüseynide Kürdi 4'lüsünün eklenmesiyle oluşur
Seyri Genellikle Rast perdesi üstünde Çargahla baslanır Dügah perdesinde yedenli
kaldıktan daha sonra zinde belirtilir Dinç olan Hüseyni perdesi üzerindeki Kürdi, Hicaz ve
Uşşak 4'lüleri gosterilerek yatım karar yapılır Nevada Hicaz ve Ç'argahta Nikriz
çeşnileriyle asma kalışlar görülür Buselik makamı dizisine donülür ve yedenli bütün karar
yapılır
Buselik'e Örnek Seyir :
5Hüseyni Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Hüseyni Perdesi
Seyri CıkıcıInıcı
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Segah(Si )ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügahta Hüseyni 5'lisine Hüseyni'de Uşşak 4'lüsünün eklenmesiyle oluşur
Seyri Güçlü ya da civarında seyre başlar Dügah Hüseyni, Hüseyni Muhayyer atlamaları sıkça yapılarak diziyi yaratıcı 4'lü ve 5'lilerde dolaşılarak Hüseyni'de yarım karar yapılırDügahtaHüseyni, ÇargahtaCargah, MuhayyerdeHüseyni ve Buselik, HüseynideKürdi yapıldıktan sonradan tekrar diziye dönülüp bütün karar yapılır
Hüseyni'ye Misal Seyir :
6Muhayyer Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde İnici seyir özelliği gösterdiğinden güçlü 1 derecede Muhayyer 2derecede Hüseyni'dir
Seyri Inici
Yedeni Rast Perdesi
Teçhizat Segah(Si)ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügahta Hüseyni 5'lisine Hüseyni'de Uşşak 4'lüsünün eklenmesiyle oluşur
Seyri Inici seyir özelliği olduğu için tiz durak (Muhayyer) ya da civarında seyre başlar
Muhayyerde Buselikli ve Hüseynili kalışlar yapar Hüseyni de yarım kararlı kalış yaptıktan
sonradan NevadaRastlı, Hüseyni'deUşşaklı,ÇargahtaCargah, SegahtaSegahlı ve Dügahta
Hüseyni'li bütün karar yapar
Muhayyer'e Ornek Seyir :
7Neva Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Enerjik Neva Perdesi
Seyri ÇıkıcıInici
Yedeni Rast Perdesi
Teçhizat Segah(Si)ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügah perdesi üzrindeki Uşşak 4'lüsüne Neva perdesinde Rast 5'lisinin
eklenmesi ile oluşur
Seyri Zinde olan Neva ya da civarında seyre baslar DügahtaUşşak ve NevadaRast
gösterir EviçteSegahlı kalış gösterir MuhayyerdeBuselik, NevadaRast,
NevadaBuselik, çargahtaçargahlı, DügahtaUşşaklı ve RasttaRastlı kalışlar gösterir
Her Yerde diziye donülürve yedenli tam karar verir
8Tahir Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Dinç 1Derece Muhayyer 2Derece Neva Perdesidir
Seyri İnıcı
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Segah(Si )ve Eviç(Fa#)
Dizisi Dügah perdesi üzerindeki Uşşak dörtlüsüne Neva perdesinde Rast beşlisinin eklenmesiyle oluşmuştur
Seyri Tiz durak ya da civanndan seyre baslar MuhayyerdeUşşakli ve Buselikli,
NevadaRastlı, DügahtaUşşaklı, NevadaBuselikli, çargahtaçargahlı,
SegahtaSegahlı ve RastaRast'a kadar iner sonradan diziye donülür ve Dügahta
karar verilir
Hicaz Ailesi
1Hicaz Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Neva Perdesi
Seyri Çıkıcı Inici
Yedeni Rast Perdesi
Donanım Tepede Olan Kürdi, Nim Hicaz ve Eviç
Dizisi Dügahta Hicaz 4'lüsüne, Nevada Rast 5'lisinin Eklenmesiyle Oluşur
Seyri Durak veya zinde civarında seyre baslar Çesnilerde girift gezinip
NevadaRast'lı yarım karar yapar Öteki Hicazlara asma kalışlı geçki yapılır
RasttaNikriz'li YegahtaRast gösterildikten sonra karar verilir
NOT:*Yegahtaki genişlemesiyle Basit Suzinak Makamı oluşur
*Pestteki genişleme Rast 5'lisiyle oluşur Tizdeki genişleme MuhayyerdeBuselikli
bundan nedeniyle Neva perdesinde Acemli Rast oluşur
2Hicaz Hümayûn Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Güçlü Neva Perdesi
Seyri ÇıkıcıInici,Ara Sıra Çıkıcı
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Düşey Kürdi ve Nim Hicaz
Dizisi Dügah perdesi üzerindeki Hicaz 4'lüsüne Neva perdesinde Buselik 5'lisinin
eklenmesi ile oluşur
Seyri Durak veya güçlü civannda seyre başlar NevadaBuselikli yarım karar yapılır
Rast perdesi üstünde Nikrizli asma karar yapılır Nim Hicaz ve Düşey Kürdi perdesinde
asma kalış yapılır Hicaz çesnileriyle birbirine geçki yapılır Bu geçkiler;NevadaRast,
HüseynideUşşak olabilir Hicaz Humayun Makamında Nişaburlu Kalış, öteki Hicazlardan
ayıran özelliktir Genişleme bölgesi gösterildikten sonradan Dügah perdesi üzerinde Hicaz
4'lüsü ile karar yapılır
ANEKDOT: Dikey Kürdi perdesi Buselik olarak basıldığında Nişaburlu inşa ortaya çıkar
Hicaz Humayun 'a Örnek Seyir :
3Hicaz Uzzâl Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Dinç Hüseyni Perdesi
Seyri Çıkıcı Inici
Yedeni Rast Perdesi
Ekipman Dikey Kürdi, Nim Hicaz ve Eviç
Dizisi Dügahta Hicaz 5'lisine, Hiiseynide Uşşak 4'lüsüyle oluşur
Seyri Seyre Hüseyni civarında başlar Diziyi olusturan tüm çeşnilerde gezindikten sonradan
Hüseynide yarım karar yapar RastlaNikrizli, Nim Hicaz ve Dikey Kürdi de asma kalışlar yapar,öteki Hicazlara geçki yapar NevadaRastlı ve Buselikli kalış yapar, DügahtaHicazlı karar verir
UzzalMakamına Örnek Seyir :
4Zirgüleli Hicaz Makamı:
Durağı Dügah Perdesi
Zinde Hüseyni perdesi
Seyri Çıkıcıinici
Yedeni Nim Zirgüle Perdesi
Donanım Dik Kürdi, Nim Hicaz ve Nim Sehnaz (Dik Acem)
Dizisi Dügahta Hicaz 5'lisine Hüseynide Hicaz 4'lusünün ekienmesiyle olusur
Seyri Kuvvetli veya civarında seyre baslanır Hüseyni deUşşaklı, NevadaRastlı ve Buselikli, ve Acem Aşiranda Hicaz gösterir Düşey Kürdi ve Nim Hicazda çesnisiz
kalışlar gösterir RasttaNikrizli kalıs yaparDizinin tümünde dolaşılır ve
DügahtaHicazlı karar verilir
Zirgüleli Hicaz'a Misal Seyir :
*