Türk Şiirde Nazım Biçimleri ve Türleri Nelerdir? Örnekler
Metin ve Türle İlgili Açıklamalar Şiir
Şiir zengin imgelerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan edebî türdür
Şiir düş gücüne, imgeye dayanır İnsanın duygu dünyasına seslenir, insanda coşku uyandırır Şiirde çağrışım, imge, sezgi önemli bir yer tutar Ahenkli ve etkili bir söyleyiş ön plandadır
Duygu, düşünce ve hayallerin özellikle ölçülü, uyaklı dizeler hâlinde anlatılan şekline nazım demektir
Her şiir oluştuğu dönemden izler taşır Şair; yaşadığı dönemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, inançlarını, sanat zevkini şiire yansıtır
Ortak zevk ve dil anlayışına sahip şairlerin ortak şekil özelliklerini, ahenk unsurlarını, imge ve temaları kullanarak oluşturduğu şiir anlayışına şiir geleneği demektir Şairler kendilerinden önce oluşan bu gelenekten az ya da çok etkilenir, oluşturdukları şiir anlayışıyla kendilerinden sonra gelen şairleri etkiler
Nazım Birimi Şiirin tümünü oluşturan dizelerin kümeleniş biçimine nazım birimi demektir Nazım birimi, dize gruplarında bulunan dize sayısına göre adlandırılır Şiirin nazım şeklinin belirlenmesinde kullanılan ölçütlerden biridir
Nazım birimleri şunlardır:
Dize (Mısra): Şiirdeki her bir satırdır Dize, en küçük nazım birimidir Bir şiirin parçası olabileceği gibi kendi içinde bağımsız bir bütün de olabilir: Zamanla nasıl değişiyor insan!
Beyit: İki dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir Divan edebiyatında yaygın olarak kullanılan nazım birimidir: Şimşek gibi bir semte atıldık yedi koldan, Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan
Dörtlük: Dört dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir Halk şiirinde yaygın olarak kullanılan nazım birimidir: Ey yıldızlar önünde boynunu büken dallar! Bu sabah sizden geçen rüzgârlar geldi sandım Ağır ağır süzülen meltemlerde bir sır var; Kalbimde ilk açılan o ilkbaharı andım Salih Zeki Aktay
Bent: Şiirde üç veya daha fazla dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir:
Metin ve Türle İlgili Açıklamalar Şiir
Şiir zengin imgelerle, ritimli sözlerle, seslerin uyumlu kullanımıyla ortaya çıkan edebî türdür
Şiir düş gücüne, imgeye dayanır İnsanın duygu dünyasına seslenir, insanda coşku uyandırır Şiirde çağrışım, imge, sezgi önemli bir yer tutar Ahenkli ve etkili bir söyleyiş ön plandadır
Duygu, düşünce ve hayallerin özellikle ölçülü, uyaklı dizeler hâlinde anlatılan şekline nazım demektir
Her şiir oluştuğu dönemden izler taşır Şair; yaşadığı dönemin sosyal ve siyasal olaylarını, kültürünü, inançlarını, sanat zevkini şiire yansıtır
Ortak zevk ve dil anlayışına sahip şairlerin ortak şekil özelliklerini, ahenk unsurlarını, imge ve temaları kullanarak oluşturduğu şiir anlayışına şiir geleneği demektir Şairler kendilerinden önce oluşan bu gelenekten az ya da çok etkilenir, oluşturdukları şiir anlayışıyla kendilerinden sonra gelen şairleri etkiler
Nazım Birimi Şiirin tümünü oluşturan dizelerin kümeleniş biçimine nazım birimi demektir Nazım birimi, dize gruplarında bulunan dize sayısına göre adlandırılır Şiirin nazım şeklinin belirlenmesinde kullanılan ölçütlerden biridir
Nazım birimleri şunlardır:
Dize (Mısra): Şiirdeki her bir satırdır Dize, en küçük nazım birimidir Bir şiirin parçası olabileceği gibi kendi içinde bağımsız bir bütün de olabilir: Zamanla nasıl değişiyor insan!
Beyit: İki dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir Divan edebiyatında yaygın olarak kullanılan nazım birimidir: Şimşek gibi bir semte atıldık yedi koldan, Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan
Dörtlük: Dört dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir Halk şiirinde yaygın olarak kullanılan nazım birimidir: Ey yıldızlar önünde boynunu büken dallar! Bu sabah sizden geçen rüzgârlar geldi sandım Ağır ağır süzülen meltemlerde bir sır var; Kalbimde ilk açılan o ilkbaharı andım Salih Zeki Aktay
Bent: Şiirde üç veya daha fazla dizeden oluşan ve anlam bütünlüğü taşıyan bölümlerdir: