Siber güvenlik şirketi Surfshark, çocukların siber güvenlik riskleriyle ilgili bir araştırma yayınladı. Şirket, Türkiye’deki çocukların, Filipinler ve en makûs performans gösteren Tayland’ın akabinde dünya genelinde çevrimiçi tehditlere en çok maruz kalan üçüncü küme olduğunu belirtiyor. Listenin en başarılı ülkeler ise Japonya, İtalya ve İspanya.
Çalışma ayrıyeten, en yüksek maruz kalma listesinde önder olan Tayland’ın, çocukların çevrimiçi risklerle başa çıkma hünerlerinde sadece Uruguay ve Suudi Arabistan’ın akabinde en alttan 3. sırada yer aldığını gösteriyor. Takdir edersiniz ki çocuklar siber zorbalık yahut öteki yaygın siber tehditlerle başa çıkma hünerlerine sahip değil.
Çevrimiçi risklere maruz kalmayı yönetmek ve bunlarla başa çıkabilmeyi öğrenmek günümüzde giderek daha kıymetli hale geldi. Surfshark’ın araştırması, 8-12 yaş ortası her 10 çocuktan 6’sının çevrimiçi ortamda siber risklere maruz kaldığını ortaya koydu. Ayrıyeten her 2 çocuktan 1’i siber zorbalıkla karşılaşıyor ve üçte birine yakını da kimlik avı yahut bilgisayar korsanlığı üzere öbür siber tehditlerle karşılaşıyor.
Çocuklara karşı işlenen siber kabahatlerin sayısı her yıl istikrarlı bir %5-9 seviyesinde artıyordu. Lakin dünya çapında yaklaşık 1 milyar okul çocuğunun uzaktan eğitim için çevrimiçi ortama yine ayak basmasıyla bu bedel 2020’de keskin bir biçimde %144 arttı. Sadece 2020’de, çocuklara yönelik siber cürümlerden kaynaklanan yıllık mali kayıp 660.000 ABD Dolarına (yaklaşık 10.000.000 Türk Lirası) ulaştı (yıllık olarak %32 düşüş).
Özetlemek gerekirse, sırf Amerika Birleşik Devletleri’nde yaklaşık 12 milyon çocuk siber risklerle karşı karşıya kaldı. Bu çocukların 9 milyonu zorbalıktan etkilenirken, 6 milyon çocuk da son üç yılda siber tehditlere maruz kaldı.
Doğal olarak, internete ve teknolojiye erişimin düşük olduğu ülkelerdeki çocukların siber zorbalığa uğrama yahut kimlik avı ve hatta bilgisayar korsanlığı üzere siber tehlikelerin kurbanı olma mümkünlüğü düşük bir ihtimaldir. Bununla birlikte, çevrimiçi güvenlik eğitimi, çocukların siber zorbalık, kimlik avı ve başka siber tehditlerle başa çıkma hünerlerinde en değerli rollerden birini oynuyor.
Surfshark’ta Bilgi Güvenliği Sorumlusu Aleksandr Valentij, “Bu çalışma sayesinde, çocukları siber tehditler hakkında eğitmenin, çevrimiçi olarak ortaya çıkabilecek rastgele bir meseleyle nasıl başa çıkacaklarını bilmelerinde büyük bir rol oynadığını görebiliyoruz. Her çocuk bir bireydir. Hepsi çevrimiçi tecrübelerinden farklı şeyler ararlar, tehlikeye farklı biçimde maruz kalırlar. Çevrimiçi güvenliği çocuklarınızla tartışmak için herkese uyan tek bir yaklaşım yoktur. Bunun yerine, onlarla konuşmanın yollarını keşfetmeli ve ne yapmaları gerektiğini anlamalarına yardımcı olmalısınız.” diyor.
İlginç bir biçimde, düşük ve orta gelirli ülkeler, varlıklı ülkelerden daha uygun çevrimiçi güvenlik eğitimine sahip. Suudi Arabistan ve Uruguay üzere gelir seviyesi yüksek ülkeler ise 100 üzerinden 6.5 ve 2 puan alarak temeli olmayan eğitimler sunuyor ya da hiçbir şey sunmuyor. Münasebetiyle, Suudi Arabistan ve Uruguay’daki çocukların çevrimiçi tehditlerle başa çıkmaya en az hazırlıklı olan çocuklar olmaları şaşırtan değil.
Öte yandan, Asya-Pasifik ülkelerindeki (Hindistan, Malezya, Japonya, Avustralya ve Yeni Zelanda) çocuklar en güçlü çevrimiçi risk idaresi maharetlerine sahip. Hindistan, global ortalamadan %30 daha güçlü çevrimiçi güvenlik eğitimi programlarına sahipken, Malezya, Avustralya ve Yeni Zelanda, Hindistan’dan daha güçlü çevrimiçi güvenlik eğitimi programlarına sahip.
Surfshark Bilgi Güvenliği Uzmanı Aleksandr Valentij, çevrimiçi ortamda çocukların güvenlik açığı riski artması sebebiyle çocuklarınızla siber güvenlik hakkında nasıl konuşacağınıza dair altı ipucu paylaştı:
- Çocukları küçükken eğitin. Etkileşimli çizgi sinemalar üzere çocuk dostu eğitim kaynakları kullanın. Çocukları, ferdî bilgileri, fotoğrafları ve görüntüleri çevrimiçi paylaşmaktan kaçınmaları konusunda uyarın.
- İnternetin güvenirliğini anlatın. Mevzu interneti kullanmak olduğunda onları korkutmak yerine çocukları güçlendirmeye odaklanın. Çocuğunuzun çevrimiçi olarak neyin inançlı olup neyin olmadığını bildiğinden emin olun.
- Güven verin. Çocuğunuza, rastgele bir soru yahut tasayla size yaklaşabileceğini bildirin. Çocukları bir siber tehditle karşılaştıklarında bunu ebeveynlerine yahut muteber bir yetişkine söylemeye teşvik ederek sağlam, saygılı bir ortam yaratın.
- Siber güvenlik araçlarını kullanın. Onları inançta tutmaya yardımcı olacak gerçek araçları kullanın (ör. antivirüs, VPN, içerik engelleyici, reklam engelleyici vb.). Fidye yazılımı üzere riskleri daha da azaltmak için çocuğunuzun güvenlik duvarları ve e-posta filtreleriyle birlikte tertipli taramalar yapmasına yardımcı olun.
- Şifreleri değiştirin. Çocuğunuzun e-posta yahut oyun platformunun şifresi sızdırılırsa, çocuğunuzun şifreyi çabucak değiştirmesine yardımcı olun. Yeni şifreleri parola yöneticileri ile oluşturup depolamanız faydanıza olacaktır. Bu noktada çocuklarınızı akla kolay gelebilecek ve kolay şifreler belirlememesi gerektiği konusunda eğitin.
- İnternet kurallarını ayarlayın. Çevrimiçi oyunlar, uygulamalar, toplumsal medya siteleri ve başka web siteleri için saklılık ayarlarını yapın ve ebeveyn kontrollerini kullanın. Bilgisayarınızı açık bir alanda tutun ve tüm aygıtlarda vakit hudutları belirlemeyi düşünün.