Bel ve boyun fıtığı dışında da bel ve boyunda ağrılara yol acan başka hastalıklar da vardır Bunların başında romatizma gelir Bazı romatizma tipleri omurgayı etkiler ve genetik yolla onceki kuşaklardan alınır Ama kalıtsal bir bağlantının varlığı, sizde gorulen hastalığın mutlaka cocuklarınızda goruleceği anlamına gelmez Bir kişide belirli bir romatizma tipine ozgu gen bulunsa da, asla romatizma belirtileri gelişmeyebilir
Ankilozan spondilit
Halk arasında Prof Ahmet Mete Işıkara ve Suna Pekuysal hastalığı olarak bilinir “Kaynaşma (ankiloz) ve “omur iltihabı (spondilit) anlamındaki sozcuklerden turetilmiş olan adı, bu hastalığı oldukca iyi tanımlar Ankilozan spondilit kalca, omuz, kaburga, bel ve ensede sertlik ve ağrıya, kemiklerin birbiriyle kenetlenip kaynaşması sonucunda omurganın esnekliğini yitirmesine yol acar Eğer ankilozan spondilitli bir akrabanız varsa, bu hastalığa yakalanma riskiniz artar Hastalık genellikle 30’lu yaşlarda gelişir ve erkeklerde daha cok gorulur Tanıda gecikme coğu zaman ciddi hasra yol acar Anne ya da babada ankilozan spondilit varsa, cocukların bu geni taşıma olasılığı yuzde 2550 dolayındadır Gen kalıtım yoluyla gecmişse, hastalığın gelişme olasılığı onda birdir
Ankilozan spondilit yavaş yavaş ilerler ve tedavi edilmezse sonunda butun omurga kaynaşıp “yekpare duruma gelebilir Belirtiler arasında kronik bel ağrısı, soluk alındığında goğsun genişlemesi ve arkaya doğru hareket yeteneğini giderek yitirmesi, omurgayı leğen kemiklerine bağlayan sakroiliyak (sağrıboğur) eklemlerinde rontgen filmleriyle saptanabilir bozulmalar, yuksek sedimantasyon hızı ve romatoit faktorun yokluğu sayılabilir HLAB27 doku antijeni arandığında genellikle pozitif cıkar Tedavi icin bir yandan iltihap giderici ilaclar kullanılırken, bir yandan da germe ve eklem acma hareketlerini kapsayan egzersizler yapılır Hastalığın kaburgaları etkileyip soluk almayı sınırlamasını onlemek acısından, vucudu doğru konumlarda tutmanın buyuk onemi vardır Gece yatarken yuksek yastıklar kullanılmamalıdır Uyku sırasında başın yuksekte tutulması, hastalıktan zaten etkilenmiş boyun omurlarının kalıcı bicimde eğri kalma olasılığını arttırır Hekim ayrıca sigarayı bırakmanızı isteyecek, kullanmanız icin kortizon icermeyen antienflamatuar ilaclar (ozellikle indometasin) verecektir Eğer bu hastalık erken donemde tanınırsa tedavisi oldukca yuz guldurucudur Bu nedenle ozellikle anne ve babaların vucudunu one doğru eğik tutan ergenlik cağındaki cocuklarını mutlaka doktora goturmeleri gerekir Hastalık ilerlerse geri donuş cok zordur Her ne kadar Almanya’da bu konuda bir aşı geliştirilmişse de tıbbi acıdan tam olarak onaylanmamıştır İlerlemiş vakalarda son zamanlarda piyasaya surulen infoksilab iceren ilaclar kullanılabilir Ama bu ilaclar pahalı ve yan etkileri fazla olan ilaclardır Bu nedenle erken teşhis icin dikkatli olunmalıdır
İltihaplı bağırsak hastalığı artriti
İltihaplı (enflamatuar) bağısak hastalığı, ulseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi bağırsak sorunlarını kapsar Ulseratif kolitlilerin % 10, Crohn hastalığı olanların % 20 kadarı ilişkili iki romatizma tipinden birine yakalanmaktadır Bunlardan biri ankilozan spondolite benzeyen bir omurga romatizması tipidir Diğeri ise daha cok el, diz ve dirseklerde sabahları ağrı ve katılığa yol acar İltihap giderici ilaclar kullanmaya ve doğrudan bağırsak hastalığını daha iyi denetim altına almaya dayanan bir tedavi uygulanır
Sedefli romatizma (psoriyatik artrit)
Tıp dilinde psoriyaz denen sedef hastalığını bilirsiniz Deride şişme, kızarma ve genellikle kullanmayla kendini belli eden bu hastalık, her on hastanın birinde muhtemelen romatizmaya da yol acar Sedefli romatizma eklemlerin ağrımasına neden olursa da, genellikle bu eklemlere işlevsiz hale getirmez Tedavi icin aspirin gibi iltihap gidericiler ve bazen başka ilaclar kullanılır, hareket aralığını koruyan egzersizler yapılır Sedefli romatizmada genellikle vucudun her iki yanındaki aynı bolgeler etkilenmez Ciddi vakalarda el ve ayak parmakları sosise benzer bicimde şişebilir Yapılan incelemelerde romatoit faktorun negatif, sedimantasyon hızının yuksek olduğu gorulur; urik asit duzeyi yuksek cıkabilir Rontgen filmi hekimin eklem yada kemik hasarı olan bolgeleri gormesini sağladığından yararlıdır
Reiter sendromu
Genellikle erkeklerde gorulen bu romatizma tipi, cinsel yolla bulaşan uretrit (idrar yolu iltihabı) gibi bazı hastalıklara ya da şiddetli ishale yol acan dizanteri gibi bir midebağırsak enfeksiyonuna tepki olarak gelişir Buna reaktif (tepkisel) artrit de denir
Cunku eklemler vucutta iltihaplanmayı başlatan enfeksiyona tepki gosterir Belirtiler genellikle cinsel birleşmeyle bulaşan idrar yada ureme yolu enfeksiyonlarından (enfeksiyona bağlı olarak genellikle sık idrara cıkılır ve idrar yaparken yanma hissedilir) ya da midebağırsak sorunlarından birdort hafta sonra ortaya cıkar Diz, bilek ya da ayaklardan biri duyarlılık kazanır ya da şişer Ateş ve kilo kaybına sık rastlanır Kaburgalarda, sırtta, belde, topukta ve Aşil tendonunda ağrı duyulabilir Ayrıca gozlerde şişme ve kızarma, dokuntu ve idrar yolu iltihabı gibi belirtiler sayılabilir Hekim muayeneye, kan tahlillerine ve rontgen filmine dayanarak Reiter sendromu tanısına varır Bu hastalıkta cekilen filmler sakroiliyak eklem cevresindeki kemik sorunlarını ortaya koyar Bazı vakalarda antibiyotikler yararlı olabilir Diğer durumlarda ise hastanın dinlenmesi, ağrıya karşı kortizon icermeyen antienflamatuar ilaclar ve bazen deri sorunları icin kortikosteroitler kullanması gerekir
Ankilozan spondilit
Halk arasında Prof Ahmet Mete Işıkara ve Suna Pekuysal hastalığı olarak bilinir “Kaynaşma (ankiloz) ve “omur iltihabı (spondilit) anlamındaki sozcuklerden turetilmiş olan adı, bu hastalığı oldukca iyi tanımlar Ankilozan spondilit kalca, omuz, kaburga, bel ve ensede sertlik ve ağrıya, kemiklerin birbiriyle kenetlenip kaynaşması sonucunda omurganın esnekliğini yitirmesine yol acar Eğer ankilozan spondilitli bir akrabanız varsa, bu hastalığa yakalanma riskiniz artar Hastalık genellikle 30’lu yaşlarda gelişir ve erkeklerde daha cok gorulur Tanıda gecikme coğu zaman ciddi hasra yol acar Anne ya da babada ankilozan spondilit varsa, cocukların bu geni taşıma olasılığı yuzde 2550 dolayındadır Gen kalıtım yoluyla gecmişse, hastalığın gelişme olasılığı onda birdir
Ankilozan spondilit yavaş yavaş ilerler ve tedavi edilmezse sonunda butun omurga kaynaşıp “yekpare duruma gelebilir Belirtiler arasında kronik bel ağrısı, soluk alındığında goğsun genişlemesi ve arkaya doğru hareket yeteneğini giderek yitirmesi, omurgayı leğen kemiklerine bağlayan sakroiliyak (sağrıboğur) eklemlerinde rontgen filmleriyle saptanabilir bozulmalar, yuksek sedimantasyon hızı ve romatoit faktorun yokluğu sayılabilir HLAB27 doku antijeni arandığında genellikle pozitif cıkar Tedavi icin bir yandan iltihap giderici ilaclar kullanılırken, bir yandan da germe ve eklem acma hareketlerini kapsayan egzersizler yapılır Hastalığın kaburgaları etkileyip soluk almayı sınırlamasını onlemek acısından, vucudu doğru konumlarda tutmanın buyuk onemi vardır Gece yatarken yuksek yastıklar kullanılmamalıdır Uyku sırasında başın yuksekte tutulması, hastalıktan zaten etkilenmiş boyun omurlarının kalıcı bicimde eğri kalma olasılığını arttırır Hekim ayrıca sigarayı bırakmanızı isteyecek, kullanmanız icin kortizon icermeyen antienflamatuar ilaclar (ozellikle indometasin) verecektir Eğer bu hastalık erken donemde tanınırsa tedavisi oldukca yuz guldurucudur Bu nedenle ozellikle anne ve babaların vucudunu one doğru eğik tutan ergenlik cağındaki cocuklarını mutlaka doktora goturmeleri gerekir Hastalık ilerlerse geri donuş cok zordur Her ne kadar Almanya’da bu konuda bir aşı geliştirilmişse de tıbbi acıdan tam olarak onaylanmamıştır İlerlemiş vakalarda son zamanlarda piyasaya surulen infoksilab iceren ilaclar kullanılabilir Ama bu ilaclar pahalı ve yan etkileri fazla olan ilaclardır Bu nedenle erken teşhis icin dikkatli olunmalıdır
İltihaplı bağırsak hastalığı artriti
İltihaplı (enflamatuar) bağısak hastalığı, ulseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi bağırsak sorunlarını kapsar Ulseratif kolitlilerin % 10, Crohn hastalığı olanların % 20 kadarı ilişkili iki romatizma tipinden birine yakalanmaktadır Bunlardan biri ankilozan spondolite benzeyen bir omurga romatizması tipidir Diğeri ise daha cok el, diz ve dirseklerde sabahları ağrı ve katılığa yol acar İltihap giderici ilaclar kullanmaya ve doğrudan bağırsak hastalığını daha iyi denetim altına almaya dayanan bir tedavi uygulanır
Sedefli romatizma (psoriyatik artrit)
Tıp dilinde psoriyaz denen sedef hastalığını bilirsiniz Deride şişme, kızarma ve genellikle kullanmayla kendini belli eden bu hastalık, her on hastanın birinde muhtemelen romatizmaya da yol acar Sedefli romatizma eklemlerin ağrımasına neden olursa da, genellikle bu eklemlere işlevsiz hale getirmez Tedavi icin aspirin gibi iltihap gidericiler ve bazen başka ilaclar kullanılır, hareket aralığını koruyan egzersizler yapılır Sedefli romatizmada genellikle vucudun her iki yanındaki aynı bolgeler etkilenmez Ciddi vakalarda el ve ayak parmakları sosise benzer bicimde şişebilir Yapılan incelemelerde romatoit faktorun negatif, sedimantasyon hızının yuksek olduğu gorulur; urik asit duzeyi yuksek cıkabilir Rontgen filmi hekimin eklem yada kemik hasarı olan bolgeleri gormesini sağladığından yararlıdır
Reiter sendromu
Genellikle erkeklerde gorulen bu romatizma tipi, cinsel yolla bulaşan uretrit (idrar yolu iltihabı) gibi bazı hastalıklara ya da şiddetli ishale yol acan dizanteri gibi bir midebağırsak enfeksiyonuna tepki olarak gelişir Buna reaktif (tepkisel) artrit de denir
Cunku eklemler vucutta iltihaplanmayı başlatan enfeksiyona tepki gosterir Belirtiler genellikle cinsel birleşmeyle bulaşan idrar yada ureme yolu enfeksiyonlarından (enfeksiyona bağlı olarak genellikle sık idrara cıkılır ve idrar yaparken yanma hissedilir) ya da midebağırsak sorunlarından birdort hafta sonra ortaya cıkar Diz, bilek ya da ayaklardan biri duyarlılık kazanır ya da şişer Ateş ve kilo kaybına sık rastlanır Kaburgalarda, sırtta, belde, topukta ve Aşil tendonunda ağrı duyulabilir Ayrıca gozlerde şişme ve kızarma, dokuntu ve idrar yolu iltihabı gibi belirtiler sayılabilir Hekim muayeneye, kan tahlillerine ve rontgen filmine dayanarak Reiter sendromu tanısına varır Bu hastalıkta cekilen filmler sakroiliyak eklem cevresindeki kemik sorunlarını ortaya koyar Bazı vakalarda antibiyotikler yararlı olabilir Diğer durumlarda ise hastanın dinlenmesi, ağrıya karşı kortizon icermeyen antienflamatuar ilaclar ve bazen deri sorunları icin kortikosteroitler kullanması gerekir