Prof. Dr. Öncel, bilhassa gayrimenkul satın alacakların makul bölgelere yakınlığına nazaran değil, bina tabanının sağlamlığına nazaran tercih yapmaları gerektiğini kaydetti.
Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Sismoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Osman Öncel, Türkiye'de 'deprem tehlike haritası'nın 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren yenilendiğini belirterek şunları kaydetti:
"Türkiye'de yapılan yeni inşaatlarda, verilen yeni imarlarda dikkat edilmesi gerekli olan jeofizik yer inceleme mecburiliği, yani 30 metreye kadar tabanın yapısı, yerin direncinin incelenmesi mecburî hale geldi. Yenilenen haritayla belirli yerlerin zelzele tehlikesi arttı, belirli yerlerin zelzele tehlikesi azaldı. O nedenle de Türkiye'deki sarsıntı tehlike durumu değişti. Sarsıntı tehlike haritasına e-devlet üzerinden inceleyebiliyorsunuz. Konutunuzun zelzele tehlike durumunu sorguladığınızda orada 2 seçenek önünüze çıkıyor. Konutunuzun altındaki jeofizik yerin tipi nedir. Jeofizik tabanın çeşidi 4 parametrede belirtiliyor. Bunlar, z1 çok güzel, z2 âlâ, z3 berbat ve z4 çok berbat. Bir emlakçıya gittiğiniz vakit hangi çeşit tabanda mesken almak istiyorsanız onu söylemeniz gerekiyor. Sarsıntı şuurunda olan bir insansanız, gayrimenkul danışmanına gittiğinizde evvel konut değil, sarsıntıya inançlı bir yer aradığınızı söylemelisiniz."
'ÇELİK BİNA DA DİKSENİZ TABAN BERBATSA DEVRİLİYOR'
Avrupa'da sarsıntı tehlikesi en yüksek ülkenin Türkiye olduğunu tabir eden Öncel, "Ama Avrupa, Eurocode standardının en geç geldiği ülke tekrar Türkiye. O bakımdan Türkiye'nin tehlikesi yüksek lakin tehlikeyi düşürecek standarda 2019'da gelmiş. Türkiye'deki riskin birinci nedeni Avrupa Birliği standartlı yer incelemesinin yapılmaması. Biz yerin risk durumunu bilmiyoruz. Çelik bina da dikseniz yer berbatsa devriliyor. Sizler devrilen bir bina istemezsiniz. Lakin berbat ve çok makus yer bu binaların devrilmesini tetikliyor. Demek ki bizler binaların risk durumunu şu an bilemiyoruz. Ancak binaların tehlike durumunu bilebiliyoruz. Zelzele fayına çok yakınsan riskin büyük, uzaksan uzaklıktan ötürü riskin küçük. Ancak yer kalitesi uygun olan bir yerde oturuyorsan riskin az olabilir. Fakat taban kaliten berbatsa riskin büyük de olabilir" diye konuştu.
'EV ALMA, TABAN AL'
Prof. Dr. Ali Osman Öncel, insanların mesken değil, taban almaları gerektiğini lisana getirerek, "Çünkü konut dediğiniz 30 yıl sonra kentsel dönüşüme giriyor. O nedenle mesken alma, yer al diyorum. Burada bir emlakçıya gittiğinizde binanın 12 şiddetinde sarsıntıya bile dayanacağını tez ediyorlar. Yer araştırması nedir, taban araştırması Eurocode standardına nazaran mi yapılmıştır, üniversite onaylı bir rapor var mıdır, üniversite danışmanlığı alınmış mıdır? Bir bina için bunlar çok önemlidir" dedi.