Türkiyede tarımın önemi
Türkiyede tarımı etkileyen faktörler
Türkiyede Tarımcılık
İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir
Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları
Topraklarımızdan yararlanma oranı daha çok iklim ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır Ülkemizde yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar Düşey yamaçlar çoktur Buralarda topraktan faydalanma fazla kısıtlıdır Buna tarafından ülkemiz arazisinin % 36 ‘sı ekilidikili bölge, % 32 ’si otlak ve çayır, % 26 ‘sı orman ve % 6 ’sı öteki alanlar (yerleşim birimleri , tarıma elverişsiz çıplak kayalıklar gibi) dır
Not: Tarımdaki makinalaşmanın etkisiyle mera ve otlakların alanı daralırken, tarım alanlarımız genişlemektedir
Bölge Yüzölçümüne Göre Ekili Dikili Alanların Oranları
1 Marmara Bölgesi: %30
2 İç Anadolu Bölgesi: %27
3 Ege Bölgesi: %24
4 GDoğu Anadolu Bölgesi: %20
5 Akdeniz Bölgesi: %18
6 Karadeniz Bölgesi: %16
7 Doğu Anadolu Bölgesi: %10
TÜRKİYE TARIMINDA VERİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1 Sulandırma: Türkiye tarımında en büyük sorun sulama sorunudur Tarımda sulama ihtiyacının azami olduğu bölgemiz GDoğu Anadolu Bölgesi iken , bu sorunun minimum olduğu bölgemiz Karadeniz Bölgesidir
Akarsularımızın derin vadilerden akması ve rejimlerinin yamalı olmasından nedeniyle sulamada yeterince faydalanamıyoruz Bunun için mutlaka akarsular üzerindeki baraj sayısı artırılmalıdır
Sulama Sorunu Çözüldüğünde;
Imal artar
Nadas olayı ortadan kalkar
Tarımda iklime bağlılık büyük oranda azalır
Üretimde süreklilik sağlanır
Üretim dalgalanmaları önlenir
Daha önce sebze tarımı yapılmayan bir yerde sebze tarımı da yapılmaya başlanır
Tarım ürün çeşidi artar
Köyden Kente göçler azalır Yılda pat diye artı ürün alınabilir Bu konuda en uğurlu bölgemiz Akdeniz, en kısmetsiz bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir
2Gübre Kullanımı: Tarımda sulama sorunu çözüldükten daha sonra üretimi daha da artmak için gübre kullanımı artırılmalıdır
Ülkemizde hayvancılığın gelişmiş olması natürel gübre imkanını oluşturmaktadır Ancak yurdumuzda tabii gübrenin yakıt olarak kullanılması bu olumlu durumu ortadan kaldırmaktadır Ülkemizde üretilen suni gübre tatmin edici olmadığı için ithal (Fas, Tunus, Cezayir gibi ülkelerden) etmekteyiz Bu da maliyeti artırdığından çiftçilerimiz yeterince gübre kullanamamaktadır
Gübre ihtiyacı, tabii gübrenin yakacak olmaktan kurtarılması ve gübre fabrikalarının artırılması ile karşılanabilir
3Tohum Islahı: Sulandırma ve gübre sorunu çözüldükten sonra verimi daha da artmak için kaliteli tohum kullanılmalıdır Ülkemizde kalite tohum üretme konusunda devlet üretme çiftlikleri ve tohum ıslah istasyonları araştırmalar yapmaktadır Ancak nitelikli tohum ithali devam etmektedir
4Cihaz Kullanımı: Ürünün zamanında ekimi, hasadı ve yüksek verim için makine kullanımı şarttır Ancak cihaz kullanımı yurdumuzda tatmin edici ölçüde gelişmemiştir
Sebepleri:
Alet kullanıma elverişsiz alanların varlığı,
Makine kullanımının idareli olmadığı küçül alanların varlığı,
Iş gücünün bir takım bölgelerde daha ucuz olması,
Makine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üzerinde olması
5Zirai Uğraş: Tarımdaki hastalıkların, yabani otların ve haşerelerin meydana getireceği imal düşüklüğünü önlemek için ilaçlı mücadele şarttır Zirai mücadelede daha fazla ilaç kullanılmaktadır
6Toprak Bakımı: Tarla yağışlardan önce sürülmeli , tanıdık olmayan otlardan arındırılmalıdır Erozyona karşısında korunmalıdır
7Toprak Analizi: Toprak analizleri ile en iyi verim alınabilecek ürün belirlenir Ayrıca toprağın ihtiyacı olan mineraller saptama edilerek kullanılacak gübre belirlenir
8Destekleme Alımı ve Pazar: Verimi etkilemez Imal miktarını etkiler Çiftlik Sahibi ürettiği malı pazarda hasar etmeden satabilmelidir Çiftçinin elverişsiz piyasa şartlarından olumsuz etkilenmemesi için devlet bir takım ürünlerde destekleme alımı yapmaktadır (Destekleme alımı: Devletin çiftçinin malını kayıtlı bir taban fiyat üzerinden alması olayıdır) Destekleme alımı yapılan ürünler: Pamuk, tütün (2002 yılından itibaren kaldırıldı), ŞPancarı, buğday,nehir, fındık, KÜzüm, Kİncir, KKayısı, Haşhaş gibi dayanıklı ve sanayiye dayalı ürünlerdir
***Destekleme alımı yapılan ürünlerin üretiminde dalgalanmalar az olur ve fiyatı aralıksız artar
9 Çiftçi eğitilmeli ve kredi desteği sağlanmalıdır
TARIM İŞLEME METODLARI
1 İntansif (ÇağdaşYoğun) Tarım Metodu: Nüfusa kadar ekili dikili alanların sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır Bölüm alandan alınan verim çok yüksektir Ör Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç ve İsrail gibi ülkelerde bu nesil tarım metodu uygulanmaktadır Yurdumuzda ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde uygulanan seracılık faaliyetleri intansif tarım metoduna örnektir
2 Ekstansif (ilkelKabaYaygın ) Tarım Metodu: Nüfusa kadar tarım alanlarının pozitif olduğu ülkelerde uygulanan tarım metodudur Bölüm alandan alınan verim düşüktür Üretim miktarında iklimin etkisi vardır Yurdumuzda uygulanan tarım metodu başlıca bu şekildedir
Anekdot: İntansif tarım metodu ile ekstansif tarım metodu arasındaki en kayda değer ayrım birim alandan alınan verimdir
3 Nadas Tarım Metodu: Verimi asgari tarım metodudur Ayrıntılarıyla iklime sadakât gösterir Yağışın az, sulamanın yetersiz olduğu alanlarda uygulanır Türkiye'de nadas tarımının en fazla uygulandığı bölge İç Anadolu Bölgesidir Nadas olayı asgari Karadeniz bölgesinde uygulanır
Nadas, toprağın su ve mineral kazanmasını temin etmek nedeniyle anlamsız bırakılmasıdır
4 Plantasyon Tarım Metodu: Tropikal kuşakta ticari amaçla çok geniş alanlarda bir veya bir kaç çeşit mahsul yetiştirmeye dayalı tarım metodudur Ör: Brezilya'da; çay, kahve ve muz, Seylan (Sri Lanka)'da; akarsu , Malezya'da; kauçuk gibi
TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1 İKLİM: Her tarım ürününün kendine has iklim ricası vardır
Yağış miktarı: Yılda 10 cm ’lik yağış tarımsal faaliyetlerin alt sınırıdır Bazı tarım ürünleri için yağış miktarı pozitif olmalıdır
Yağış rejimi: Her ürün farklı rejime etap uydururPamuk, buğday, arpa gibi tarım ürünleri yaz kuraklığı isterken, akarsu, fındık gibi tarım ürünleri her mevsim yağış ister
Sıcaklık: Her bitkinin hayatını devam ettirebilmesi ve olgunlaşabilmesi için açıklanmış bir sıcaklık isteği vardırZeytin, incir, turunçgiller, muz,fındık gibi ürünler kış sıcaklığı isterken, elma, üzüm gibi ürünler soğuğa dayanabilir
2YÜKSELTİ: Bazı tarım ürünleri kayıtlı bir yükseltiden sonra yetiştirilemez Sebebi yükselti nedeniyle sıcaklığın azalmasıdır Hem aynı tarım ürününün yüksek yer ve bölgelerdeki hasat dönemi daha uzundur
3 TOPRAK: Topraktaki humus, kireç ve minerallerin oranları tarımsal verimi etkiler Örneğin dere fazla yıkanmış, kireçsiz toprakları sever Yumrulu bitkiler ise kumlu topraklarda daha iyi gelişir *
Türkiyede tarımı etkileyen faktörler
Türkiyede Tarımcılık
İnsanların toprağı işleyerek ekme ve dikme yoluyla ondan ürün elde etmesi faaliyetine tarım denir
Türkiye Topraklarından Yaralanma Oranları
Topraklarımızdan yararlanma oranı daha çok iklim ve yer şekilleri özelliklerine bağlıdır Ülkemizde yüksek dağlık kesimler geniş alan kaplar Düşey yamaçlar çoktur Buralarda topraktan faydalanma fazla kısıtlıdır Buna tarafından ülkemiz arazisinin % 36 ‘sı ekilidikili bölge, % 32 ’si otlak ve çayır, % 26 ‘sı orman ve % 6 ’sı öteki alanlar (yerleşim birimleri , tarıma elverişsiz çıplak kayalıklar gibi) dır
Not: Tarımdaki makinalaşmanın etkisiyle mera ve otlakların alanı daralırken, tarım alanlarımız genişlemektedir
Bölge Yüzölçümüne Göre Ekili Dikili Alanların Oranları
1 Marmara Bölgesi: %30
2 İç Anadolu Bölgesi: %27
3 Ege Bölgesi: %24
4 GDoğu Anadolu Bölgesi: %20
5 Akdeniz Bölgesi: %18
6 Karadeniz Bölgesi: %16
7 Doğu Anadolu Bölgesi: %10
TÜRKİYE TARIMINDA VERİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1 Sulandırma: Türkiye tarımında en büyük sorun sulama sorunudur Tarımda sulama ihtiyacının azami olduğu bölgemiz GDoğu Anadolu Bölgesi iken , bu sorunun minimum olduğu bölgemiz Karadeniz Bölgesidir
Akarsularımızın derin vadilerden akması ve rejimlerinin yamalı olmasından nedeniyle sulamada yeterince faydalanamıyoruz Bunun için mutlaka akarsular üzerindeki baraj sayısı artırılmalıdır
Sulama Sorunu Çözüldüğünde;
Imal artar
Nadas olayı ortadan kalkar
Tarımda iklime bağlılık büyük oranda azalır
Üretimde süreklilik sağlanır
Üretim dalgalanmaları önlenir
Daha önce sebze tarımı yapılmayan bir yerde sebze tarımı da yapılmaya başlanır
Tarım ürün çeşidi artar
Köyden Kente göçler azalır Yılda pat diye artı ürün alınabilir Bu konuda en uğurlu bölgemiz Akdeniz, en kısmetsiz bölgemiz Doğu Anadolu Bölgesidir
2Gübre Kullanımı: Tarımda sulama sorunu çözüldükten daha sonra üretimi daha da artmak için gübre kullanımı artırılmalıdır
Ülkemizde hayvancılığın gelişmiş olması natürel gübre imkanını oluşturmaktadır Ancak yurdumuzda tabii gübrenin yakıt olarak kullanılması bu olumlu durumu ortadan kaldırmaktadır Ülkemizde üretilen suni gübre tatmin edici olmadığı için ithal (Fas, Tunus, Cezayir gibi ülkelerden) etmekteyiz Bu da maliyeti artırdığından çiftçilerimiz yeterince gübre kullanamamaktadır
Gübre ihtiyacı, tabii gübrenin yakacak olmaktan kurtarılması ve gübre fabrikalarının artırılması ile karşılanabilir
3Tohum Islahı: Sulandırma ve gübre sorunu çözüldükten sonra verimi daha da artmak için kaliteli tohum kullanılmalıdır Ülkemizde kalite tohum üretme konusunda devlet üretme çiftlikleri ve tohum ıslah istasyonları araştırmalar yapmaktadır Ancak nitelikli tohum ithali devam etmektedir
4Cihaz Kullanımı: Ürünün zamanında ekimi, hasadı ve yüksek verim için makine kullanımı şarttır Ancak cihaz kullanımı yurdumuzda tatmin edici ölçüde gelişmemiştir
Sebepleri:
Alet kullanıma elverişsiz alanların varlığı,
Makine kullanımının idareli olmadığı küçül alanların varlığı,
Iş gücünün bir takım bölgelerde daha ucuz olması,
Makine fiyatlarının çiftçinin alım gücünün üzerinde olması
5Zirai Uğraş: Tarımdaki hastalıkların, yabani otların ve haşerelerin meydana getireceği imal düşüklüğünü önlemek için ilaçlı mücadele şarttır Zirai mücadelede daha fazla ilaç kullanılmaktadır
6Toprak Bakımı: Tarla yağışlardan önce sürülmeli , tanıdık olmayan otlardan arındırılmalıdır Erozyona karşısında korunmalıdır
7Toprak Analizi: Toprak analizleri ile en iyi verim alınabilecek ürün belirlenir Ayrıca toprağın ihtiyacı olan mineraller saptama edilerek kullanılacak gübre belirlenir
8Destekleme Alımı ve Pazar: Verimi etkilemez Imal miktarını etkiler Çiftlik Sahibi ürettiği malı pazarda hasar etmeden satabilmelidir Çiftçinin elverişsiz piyasa şartlarından olumsuz etkilenmemesi için devlet bir takım ürünlerde destekleme alımı yapmaktadır (Destekleme alımı: Devletin çiftçinin malını kayıtlı bir taban fiyat üzerinden alması olayıdır) Destekleme alımı yapılan ürünler: Pamuk, tütün (2002 yılından itibaren kaldırıldı), ŞPancarı, buğday,nehir, fındık, KÜzüm, Kİncir, KKayısı, Haşhaş gibi dayanıklı ve sanayiye dayalı ürünlerdir
***Destekleme alımı yapılan ürünlerin üretiminde dalgalanmalar az olur ve fiyatı aralıksız artar
9 Çiftçi eğitilmeli ve kredi desteği sağlanmalıdır
TARIM İŞLEME METODLARI
1 İntansif (ÇağdaşYoğun) Tarım Metodu: Nüfusa kadar ekili dikili alanların sınırlı olduğu ülkelerde uygulanır Bölüm alandan alınan verim çok yüksektir Ör Hollanda, Danimarka, Japonya, İsveç ve İsrail gibi ülkelerde bu nesil tarım metodu uygulanmaktadır Yurdumuzda ise Akdeniz ve Ege Bölgelerinde uygulanan seracılık faaliyetleri intansif tarım metoduna örnektir
2 Ekstansif (ilkelKabaYaygın ) Tarım Metodu: Nüfusa kadar tarım alanlarının pozitif olduğu ülkelerde uygulanan tarım metodudur Bölüm alandan alınan verim düşüktür Üretim miktarında iklimin etkisi vardır Yurdumuzda uygulanan tarım metodu başlıca bu şekildedir
Anekdot: İntansif tarım metodu ile ekstansif tarım metodu arasındaki en kayda değer ayrım birim alandan alınan verimdir
3 Nadas Tarım Metodu: Verimi asgari tarım metodudur Ayrıntılarıyla iklime sadakât gösterir Yağışın az, sulamanın yetersiz olduğu alanlarda uygulanır Türkiye'de nadas tarımının en fazla uygulandığı bölge İç Anadolu Bölgesidir Nadas olayı asgari Karadeniz bölgesinde uygulanır
Nadas, toprağın su ve mineral kazanmasını temin etmek nedeniyle anlamsız bırakılmasıdır
4 Plantasyon Tarım Metodu: Tropikal kuşakta ticari amaçla çok geniş alanlarda bir veya bir kaç çeşit mahsul yetiştirmeye dayalı tarım metodudur Ör: Brezilya'da; çay, kahve ve muz, Seylan (Sri Lanka)'da; akarsu , Malezya'da; kauçuk gibi
TARIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1 İKLİM: Her tarım ürününün kendine has iklim ricası vardır
Yağış miktarı: Yılda 10 cm ’lik yağış tarımsal faaliyetlerin alt sınırıdır Bazı tarım ürünleri için yağış miktarı pozitif olmalıdır
Yağış rejimi: Her ürün farklı rejime etap uydururPamuk, buğday, arpa gibi tarım ürünleri yaz kuraklığı isterken, akarsu, fındık gibi tarım ürünleri her mevsim yağış ister
Sıcaklık: Her bitkinin hayatını devam ettirebilmesi ve olgunlaşabilmesi için açıklanmış bir sıcaklık isteği vardırZeytin, incir, turunçgiller, muz,fındık gibi ürünler kış sıcaklığı isterken, elma, üzüm gibi ürünler soğuğa dayanabilir
2YÜKSELTİ: Bazı tarım ürünleri kayıtlı bir yükseltiden sonra yetiştirilemez Sebebi yükselti nedeniyle sıcaklığın azalmasıdır Hem aynı tarım ürününün yüksek yer ve bölgelerdeki hasat dönemi daha uzundur
3 TOPRAK: Topraktaki humus, kireç ve minerallerin oranları tarımsal verimi etkiler Örneğin dere fazla yıkanmış, kireçsiz toprakları sever Yumrulu bitkiler ise kumlu topraklarda daha iyi gelişir *