Türkiye’de bazi koy, mahalle ve sokaklar, isimlerinin ilgincligi ve bu isimlerin konulmasina neden olan olaylar bakimindan dikkat cekiyor.
Denizli’nin Kale ilcesine bagli Kurbagalik koyünün, bu ismi sive bozuklugu nedeniyle aldigi ifade edildi.
Koy Muhtari Adem obelik, bir arastirma sonucu, Toroslar’dan gelen "Sari Keceliler" lakabiyla anilan üc yorük ailesinin 1359 yilinda buraya yerlesmesiyle yerlesik yasamin basladiginin belirlendigini soyledi.
Buraya yerlesen ailelerin gül ve bag bahceleri olusturdugunu kaydeden obelik, "Koye bu gorünümünden dolayi Gülbaglik denilmis. Daha sonra kuraklik nedeniyle gül bahceleri kurumaya baslamis. Bu nedenle de Kurubaglik olarak anilmaya baslanmis. Ancak sive nedeniyle "u" harflerinden biri soylenmeyince Kurbagalik olarak kayitlara gecmis" dedi.
cANAKKALE
canakkale’nin Biga ilcesi sirinkoy Muhtari Hüseyin Kücük, AA muhabirine yaptigi aciklamada, koyün 1877-1878 Osmanli-Rum savasi sonrasi Bulgaristan’in Razgrat kasabasina bagli Kosovina koyünden gelen muhacirler tarafindan kuruldugunu soyledi.
Koylerine 1939 yilinda yine Bulgaristan’in sumnu, Totrakan ve Osmanpazari bolgelerinden goc oldugunu belirten Kücük, "Koyün kuruldugu tepeye eskiden ’Katirtepe’ denilirmis. Bu nedenle koyümüzün ismi Katirtepe’ydi. Ancak koy sakinleri bu adi begenmeyince koyün isminin sirinkoy olarak degistirilmesi icin talepte bulunduk. 1987 yilindan itibaren koyümüz yeni adiyla aniliyor" dedi.
Osmanli Rus Savasi sonrasi, Bulgaristan’in Razgrat kasabasina bagli Popkoy’den Biga’ya gelen muhacirler, 1883 yilinda kurduklari koylerine halk arasinda "yasayan motiflere, ogelere yer verip onlardan yararlanan kültür" anlamina gelen "Pop" adini verdi.
Koy Muhtari Ahmet Arigün, sonraki yillarda "pop" kelimesinin kilise müzigi anlamina geldigi gerekcesiyle koyün adinin degistirildigini soyledi.
Arigün, Kurtulus Savasi sirasinda yorede büyük kahramanliklar gosteren ve daha sonra sehit olan Kani beyin adinin yasatilmasi icin koye "Kanibey" adinin verildigini kaydetti.
can’in Danapinar koyü, adini Bostanlik mevkisindeki pinardan aldi.
Yoredeki diger koylerde yasayanlarin pinardan hayvanlarini sulamasi nedeniyle koyün adi "Danapinar" olarak kaldi.
canakkale’nin merkeze bagli ciplak koyü muhtari Ilhan Ulus, koylerinin kurulus tarihin bilinmedigini, ancak yoredeki en eski tarihe sahip koyler arasinda yer aldigini soyledi.
ciplak adinin nereden geldigi konusunda bilgi veren Ulus, sunlari soyledi:
"Koyümüzün bulundugu Kumkale (Batak) Ovasi’nda sivrisinek cok oldugu icin koyün ilk yerlesim yerinde kalanlar sik sik sitmaya yakalanir ve olümler cok olurmus. Yillar sonra hastaliktan korkan koy halki her seyini birakip koyün simdiki yerine goc etmis. O donemde koye ilk yerlesen kisi ’ciplak Dede’ olarak anildigindan koyümüzün ismi ’ciplak’ olarak kalmis." Ayvacik’in Kücükkuyu beldesine bagli cakalini koyünün adi 1978 yilinda koylülerin talebi dogrultusunda Boztepe olarak degistirildi. Koy sakinlerinden Mehmet cetin, koy civarinda yabani hayvanlarin oldukca bol bulundugunu, bunlarin cogunun cakal olmasi nedeniyle koyün "cakalini" olarak adlandirildigini soyledi.
cetin, yillar sonra, koyün adinin, yasayanlarin begenmemesi ve koyün tepede bulunmasi nedeniyle "Boztepe" olarak degistirildigini kaydetti.
EDIRNE
Kirkpinar Yagli Güresleri’nin yapildigi Edirne’de "Cazgir", "Kispet", "Künde", "Pehlivan" gibi sokak adlari dikkat cekiyor.
Edirne Belediye Meclisinin, adi olmayan bazi cadde ve sokaklara yeni isimler verdigini ifade eden yetkililer, belediyeye yeni isim icin basvuran kisilerin kulaga hos gelen ve ozellikle gecmisinde bir mevki sahibi olan kisilerin sokaklarinda anilmasini istedigini belirttiler.
TEKIRDAg
Tekirdag’da güzel evleri, iyi giyinen insanlari ve konumu nedeniyle cevredekilerin ilgi odagi olan sokaga "Letafet", daha once cok hareketli biri olan "Hüseyin" isimli bir kisiyi tanimlamak icin yasadigi sokaga da once "cekirge", daha sonra da "cekirdek" adi uygun gorüldü.
Kurnaz ve zeki kisiye "seytan" denilmesinden yola cikilarak bir sokaga "seytan Bayiri", gorünüs olarak catali andiran bir sokaga da "catal Sokagi" adi verildi.
Tekirdag Belediyesi yetkilileri, "Sirkeci", "Sepetci", "carkcizade", "carkcilik" ve "Karanlik" sokaklarinin isimlerinin degistirilerek yeni isimler verildigini bildirdiler.
KIRKLARELI
Kirklareli Belediye Baskanligi yetkilileri, kentteki cadde ve sokaklarin genellikle cicek isimlerinden olustugunu belirttiler.
Halktan ve Belediye Meclisi üyelerinden gelen talep dogrultusunda bazi caddelerin isimlerinin degistirildigini ifade eden yetkililer, bu kapsamda Bulgaristan’da bir koyün türü olan Tirnova Caddesi’nin Balkan Caddesi olarak degistirildigini kaydettiler.
Adi bulunmayan bir caddeye de belediyenin Almanya’daki kardes sehri olan "Waldorf" adini verildigini soyleyen yetkililer, sokak ve cadde isimlerinin talepler gelmesi halinde ve uygun gorülürse degistirildigini bildirdiler.
AYDIN
Aydin’in Kuyucak ilcesine bagli "Sinekler" koyünün ismi, tabelasindaki "s" harfinin komsu koyün gencleri tarafindan sürekli silinmesi ve "Inekler" olarak gorünmesi nedeniyle "5 Eylül koyü" olarak degistirildi.
Koyün isminin degistirilmesi icin 2002 yilinda imza kampanyasi baslatildigini belirten Koy Muhtari Ali Güler, AA muhabirine yaptigi aciklamada, koyün adini begenmeyen genclerle komsu koydeki bazi kisilerin tabeladaki ’s’ harfini silerek adini "Inekler" haline getirdigini kaydetti.
800 yillik gecmisi olan Sinekler koyü isminin her zaman alay konusu
oldugunu belirten Güler, soyle konustu:
"Koyümüzün kurulusunda Yorük cokmus. Bunlarin arasinda selek ustasi da cok oldugu icin ismini o yillarda Selekler Koyü koymuslar. Sonra zamanla isim Sinekler koyü olmus. Bizim koyün gencleri tabeladaki ’s’ harfini sürekli silip ’Inekler’ yapinca imza topladik. Il Genel Meclisine, Valilige 2002 yilinda isim degisikligi icin müracaat ettik. Valilik, Kuyucak’in kurtulus yil donümü olan 5 Eylülü koyün adina uygun buldu.
simdi bu koy adindan cok mutluyuz." Aydin’in cine ilcesine bagli olan Hacikabasakallilar koyü de koy muhtarinin girisimleri sonucu Kirazderesi adini aldi. Koy Muhtari Ismail Aydogdu, koyün adinin resmi yazismalarda sayfalara sigmadigi ve akilda tutulmasi zor oldugu icin degistirildigini belirtti.
BURSA
Bursa’da bulunan Kizyakup Mahallesi’nin adi, bolgede kentsel donüsüm projesi baslatilmasiyla Ebu Ishak olarak degistirildi.
Rivayete gore, Kizyakup Mahallesi, adini bolgede bulunan Karayakup Türbesi ile hemen dibinde bulunan Kizilyakup cesmesi’nin halk arasinda birlestirilen adindan almis.
Gecen aylarda belediye meclisinin karariyla Ebu Ishak Mahallesi ile birlestirilen mahalle, artik Ebu Ishak olarak aniliyor.
Tarihi belgelere gore, Kestel ilcesine bagli Aglasan koyü ise adini aglayarak buraya yerlesenlerden aliyor. Aglasan yakinindaki Menendi koyünde hastalik nedeniyle cogu kisi olmüs, kalan 3-5 hanenin yerlestigi yere "Aglasan" adi verilmis.
Büyükorhan ilcesine bagli Durhasan koyü de adini kis mevsiminin sert gectigi bir bolgeden gelen Yorügün Oba Beyi Hasan’in bolgenin sartlarini begenerek buraya yerlesmesinden aliyor.
Ayni ilcede onceden Yorüklerin besledigi tekelerden dolayi Tekeler olarak anilan koyün ismi zamanla Tekerler koyüne donüsmüs.
Orhaneli’ne bagli Donmeler Koyü, alay konusu oldugu icin ismi degistirilen koyler arasinda yer aliyor. Osmanlilar doneminde koyün Hristiyan olan halki toplu olarak Müslümanliga gecince "Donmeler" olarak anilir olmus. Son donemlere kadar bu adla anilan koy, halkin basvurusu üzerine yaklasik bir ay once Gümüssuyu adini almis.
su anda aricilik yapilmayan Deliballilar koyü ise ismini gecmiste bolgede bolca üretilen aci balindan aliyor.
Keles’e bagli Delice koyünün isminin ise "Velice" adli Yorükten geldigi soyleniyor. Koy Muhtari cetin Ayaz, koyün ismini Taspinar olarak degistirmek istediklerini dile getirerek, "Koyümüzün ismi alay konusu oluyor. Halbuki koyümüzde hic deli veya saf insan bulunmuyor. Koyün ismini en kisa zamanda degistirmek istiyoruz" dedi.
Mustafakemalpasa’ya bagli Dollük koyü, 1876 yilinda Kafkas gocmenleri tarafindan kurulmus. Sulak ve verimli otlaklarda kurulan koy, diger koylerdeki büyükbas hayvanlarin da burada otlatilmasi ve ciftlestirilmesi nedeniyle Dollük adini almis. Yaklasik 30 yil once koyün adinin degistirilmesi icin müracaatta bulunulsa da bu talep, "dollük"ün Türkce olmasi gerekce gosterilerek reddedilmis.
BALIKESIR
Balikesir’in Dursunbey ilcesine bagli Sinekler koyünün adi bazi cevreler tarafindan alay konusu edilince koylülerin basvurusu üzerine senkoy olarak degistirildi.
Koy Muhtari Mehmet Emin cetin, yaklasik 150 yillik gecmise sahip koye Sinekler adinin neden ve kimler tarafindan verildiginin bilinmedigini belirterek, soyle konustu:
"cevre koylere veya ilceye gittigimiz zaman nereden oldugumuz sorulunca ’Sinekler’ dedigimizde hos olmayan alayci bir yaklasimla karsilasiyorduk. Bu, giderek koylülerimiz arasinda rahatsizlik yaratti.
Bunun üzerine imza topladik ve 1995 yilinda koyümüzün ismi degisti.
senkoylü olmaktan mutluyuz." Balikesir’in Susurluk ilcesi ise adini cumhuriyet doneminde almis.
1892’de bucak, 1926’da ilce olan Susurluk, sulak alanlarin ve buna bagli
olarak sigir yetistiriciliginin revacta olmasi nedeniyle "Susigirlik" olarak aniliyormus. Susurluk’un Susigirlik oncesindeki adinin ise "Pirt" oldugu soyleniyor.
KÜTAHYA
Kütahya’nin Simav ilcesine bagli Sudosegi koyü, adini bulundugu yerin gecmiste sulak ve bataklik olmasindan almis. Gecmiste "Suyatagi" olarak anilan koyün ismi, zamanla "Sudosegi"ne donüsmüs.
Tavsanli ilcesine bagli Dümrek Hüseyin Pasa koyünün gecmisi ise 500 yil oncesine dayaniyor. Koy Muhtari Ali Kapcak, gecmiste yaslilarin dümbelek calarak birbirlerini ziyarete gitmeleri nedeniyle koyün ilk adinin "Dümrek" oldugunu belirterek, "Yunan harbi zamaninda koyümüze gelen Yunan askerleriyle savasan komutan sehit düsmüs ve komutayi Hüseyin adinda bir ere birakmis. sehit olmadan once de ’Hüseyin bundan sonra pasa sensin’ demis. Bu olaydan sonra koyümüz bu ismi almis" diye konustu.
YALOVA
Yalova’nin adinin nereden geldigine dair cesitli iddialar ortaya atilsa da en cok kabul goreni Osmanli doneminde ciftlikkoy ilcesinden baslayip Termal ve cinarcik ilcelerini icine alan bolgeye verilen "Yalakabad" adindan geldigi.
Yalakabad’in ardindan buranin Yali Ovasi olarak anildigi, cumhuriyetin ilanindan vefatina kadar sik sik Yalova’ya gelen Ulu onder Atatürk’ün burada yazdigi mektuplari tarih attiktan sonra Yali Ovasi yazip imzaladigi belgelenmis.
Türkce’ye Rumca’dan Yali olarak gecen yali ve ova kelimelerinin birleserek Yalova olarak kaldigi saniliyor.
Yalova’da "Katirli" beldesinin adi Esenkoy, gecmiste hapishane bulundugundan yillarca "Zindan" olarak anilan Tesvikiye beldesine bagli mahallenin ismi ise Yukari Tesvikiye olarak degistirildi.
IZMIR
Izmir’in Kemalpasa ilcesine bagli Parsa beldesinin adi 1963 yilinda Bagyurdu olarak degistirilmis. Bagyurdu Belediye Baskani Ridvan Üreten, beldenin ilk adinin Yelki oldugunu, Parsa ismini ise daha sonra aldigini ifade etti. onceleri ovada kurulu olan beldenin Yorüklerin goc ettigi yerlerden oldugunu belirten Üreten, bu goc edilen yerde ayni zamanda pars denilen hayvanlarin da barindigi, o yüzden buranin "Parsa" ismini aldigini kaydetti.
Kemalpasa’nin Yigitler Koyü Muhtari Refik Yay, daha once Sofular olan koy isminin Izmir Valisi Kazim Dirik tarafindan degistirildigini, koy halkinin kendi gayretleriyle yaptigi okulu goren Vali Dirik’in bu koyün ismini Yigitler olarak degistirdigini ifade etti.
Kemalpasa’nin Ansizca koyü de kuruldugu yerin konumundan dolayi bu adi almis. 1190 nüfusa sahip koyün Muhtari Ibrahim Kuru, iki tepe arasinda kurulan koyün girisinde mezarlik, mezarligin onünde cam agaclari oldugunu ifade etti. Kuru, bu cam agaclarindan sonra koye birden girildigini ve gelenlerin sasirdigini, bu nedenle koyün isminin "Ansizca" oldugunu belirtti.
Daha once Cumaovasi olarak gecen, Izmir’in Menderes ilcesine bagli cile koyü Muhtari Kemal Düzgün, koyün isminin kurulusundan bu yana ayni oldugunu ifade etti. Koyün yakinindaki Degirmendere beldesindeki mahkumlarin cezalandirilmak ve cile cektirilmek icin koylerine getirildigini belirten Düzgün, bir rivayete gore koyde idamlarda kullanilan bir de agac oldugunu ifade etti.
Bergama’nin orlemis koyünün yorük koyü oldugunu kaydeden Koy Muhtari Hüseyin Yasa, "toplanmis, birikmis" anlamina gelen orlemis’in halk tarafindan da benimsendigini belirtti.
Tire ilcesindeki Boynuyogun koyünün isminin asiret ismi oldugunu belirten Koy Muhtari Ajlan Birlik de koyün ismini kurulusundan beri boyle bildiklerini ifade etti.
MANISA
Manisa’nin Soma ilcesine bagli Cenkyeri Belediye Baskani Ünsal Uzunyilmaz, beldelerinin eski isminin cinge oldugunu bunun 1997 yilinda Cenkyeri olarak degistirildigini soyledi. cinge’nin bir Türk boyu oldugunu belirten Uzunyilmaz, buna ragmen belde halkinin bu isimi istemedigini belirtti. Uzunyilmaz, cinge’nin "Cenktepesi" olarak degistirilmek istendigini ancak son olarak "Cenkyeri" isminde karar kilindigini soyledi.
Manisa’nin Alasehir ilcesine bagli Baklaci Koyü Muhtari Necdet Türk, yeni isimlerinin 1998 yilinda resmiyete kavustugunu ifade etti. Musaaga olan koy isminin halk dilinde zaten Baklaci olarak bilindigini dile getiren Türk, bu ismin resmiyette de sikinti yarattigini ifade etti. Musa Aga’nin, esinin büyük dedesi oldugunu da belirten Türk, zamaninda Baklaci koyünün cogunun bu kisiye ait oldugunu, bu nedenle koyün isminin onun adiyla anildigini soyledi. Daha onceki yillarda koyde bakla yetistirildigini kaydeden Türk, simdi koyün geciminin üzüm yetistiriciligine dayandigini soyledi.
Manisa’da, daha once Hodullu Yorüklerinin ikamet ettigi ve ismini buradan alan Alasehir ilcesindeki Hotalli koyünün ismi 1985 yilinda Isiklar, 1992 yilinda da Gordes ilcesindeki Sogeller koyünün ismi Akpinar olarak degistirildi.
UsAK
Usak’in merkez ilcesine bagli Kediyünü koyü muhtari Ismail sehirli, koylünün isimden hosnut olmadigini belirterek, yabancilarin koyün adini alay konusu yaptiklarini kaydetti.
Koye yeni bir isim bulma arayisinda olduklarini dile getiren sehirli, "Kediyünü deyince insanlar degisik tepkiler veriyor, bizimle alay ediyorlar. O yüzden koyün ismini degistirmek icin güzel bir isim ariyoruz" dedi.
Eglence koyü muhtari Hasan Yavuzsoy da gecis noktasinda bulunan koyde gecmis yillarda Gediz ile Usak arasinda yolculuk yapanlarin konakladigini ifade etti. O yüzden bugünkü anlamiyla olmasa da "eglence"nin "dinlenme, bir yere varinca oyalanma" anlaminda kullanildigini belirten muhtar Yavuzsoy, koyün isminden memnun olduklarini soyledi.
ANTALYA
Antalya’nin Kumluca ilcesine bagli Yesilkoy, bolgede hala eski adi olan "sapsal" olarak biliniyor. Koy, 1968 yilinda zamanin muhtari Ramazan Budak’in cabasiyla Yesilkoy adini almis.
Yesilkoy koyü muhtari Osman Yavuz, AA muhabirine yaptigi aciklamada, bilinen yerlesim tarihi 250-300 yila kadar uzanan koyün sapsal adini almasiyla ilgili iki rivayet oldugunu soyledi.
Bir rivayete gore, cesmenin onüne su icilebilmesi amaciyla yapilan "sapsak" adli su kabinin zamanla "sapsal" halini aldigini belirten Yavuz, "Diger bir rivayete gore, zamanin kadisi oldugu ileri sürülen kisi koyden gectigi sirada bir koylüye cesmenin cok yakininda ’Buralarda icecek su var midir?’ diye sormus, koylü de ’sapsal adam gormüyor musun su gozünün onünde’ demis. Isim de oradan kalmis" dedi.
sapsal isminin degistirilmesi icin yillarca ugrastiklarini ifade eden 77 yasindaki Ramazan Budak da "Osmanli doneminden kalma cesmeden insanlarin su icebilmeleri icin agactan oluklar yapilmis. O zamanlarda tas olmadigindan agactan sapsak diye bir sey yapilmis ve insanlar suyu bundan icmisler. sapsak ismi zamanla sapsal olarak degismis" diye konustu.
Alanya’nin Demirtas beldesine bagli bir sahil koyü olan, eski adi Domalan olan Yesiloz’ün sakinleri, Domalan’in Avrupa’da "krallarin yemegi" olarak bilinen bir mantar türü oldugunu kimseye anlatamamislar.
Sonunda koylülerin basvurusu üzerine koyün adi "Yesiloz" olarak degistirilmis.
Yesiloz koyü muhtari Muzaffer Karadag, 30 yili askin süredir "Domalan" adini kullanmadiklarini soyledi. Karadag, "Eskiden yaylalarimizda yetisen bir mantara ’domalan’ diyorduk. Bu mantar sarimsak gibi ve haslanip yenebiliyordu. Koyümüzün adini bir mantar türünden aldigini bir türlü anlatamadik" dedi.
Ayni beldeye bagli bir diger koy olan "Killi" sakinleri de 20 yil once kücükbas ve büyükbas hayvanlarin tahribati üzerine ormanlik alanlarini kaybetmisler. Yeniden agaclandirma calismalari yapan koylüler bu kez hayvanlarini kaybetmeye baslayinca "Killi" adinin ugursuzluguna inanmislar. Koylülerin basvurusu üzerine 400 yillik tarihi olan koyün adi "camlica" olarak degistirilmis.
Gazipasa ilcesine bagli "Kicik" da ilginc isimli koyler arasinda bulunuyor.
Muhtar Abdurrahman Yilmaz, koyün gecmisinin Selcuklulara dayandigini belirterek, sunlari soyledi:
"Eskiden salgin bir hastalik sonucu birkac kisi kalmis koyde.
Hastaliktan kacanlar, soranlara ’Koyde akli basinda kimse kalmadi.
Birkac gicik adam kaldi’ demisler. Koyümüz adini oradan almis.
Uzun zamandir muhtarlik yapiyorum ve koy disina her cikisimda alayci sozlerle karsilastim. ozellikle Ankara ziyaretlerim sirasinda kayit yaptirirken gorevliler, girgir gecer gibi ’Bu ismi nereden buldunuz’ diyorlardi. Bunun üzerine koylüleri 1993 yilinda toplayarak koyün adini degistirme teklifinde bulundum. Hayatlari boyunca koyden disari cikmayanlar ’ne gerek var’ dediler ama digerleri ’degissin de ne olursa olsun’ diyerek bana destek verdiler. Bunun üzerine muzla gecimimizi sagladigimiz icin koyün adini ’Muzkent’ olarak degistirmek icin basvurduk. Basvurumuz kabul oldu ve Muzkent olduk." Manavgat’in siseler koyü muhtari Mehmet cetin de yaklasik bin yillik tarihi olan koyün adini "unutulan siselerden" aldigini soyledi. cetin, "Uzun yillar once birkac kisi koyümüze yaz ayinda su kabaklariyla gelmisler. Koyümüzde dinlendikten sonra Seydiler koyü civarina gitmisler. Orada icinde su kabaklari olan siselerini bizim koyde unuttuklarini soylemisler. Koyümüzün ismi o günden beri ’siseler’ olarak kalmis" diye konustu.
Bu arada, isimlerinin kendilerini kücük düsürdügünü ileri süren Alanya’nin cakallar koyü sakinleri, muhtarlari araciligiyla "Aslanlar" adini alabilmek icin basvuruda bulundu.
SAMSUN
Samsun’a bagli ilcelerde ozellikle koy isimlerinin onemli bolümü yorenin adina "büyük-kücük", "asagi-yukari" gibi tanimlarin yani sira "tepe", "pinar", "cayir","irmak" ve "dere" gibi cografi terimlerin eklenmesiyle olusturulmus.
Kisi adlarina lakap eklenerek konulmus "Yagcimahmut", "Agdirhasan", "Imanalisi", "Sariyusuf" ve "Deliahmetoglu" gibi isimlere de cok sik rastlanan Samsun’da "Elmacik", "Cevizlik" ve ’Kirazlik" gibi meyve isimleri de yer aliyor.
"Tilkili", "Karga", "Boga" ve Samur" gibi hayvan isimlerden olusan koylerin de bulundugu Samsun’da "Vicikler" ve "Hoylan" gibi degisik isimlere de rastlaniyor.
Samsun merkezdeki cok sayida mahalle ve sokak ismi ise genellikle cumhuriyetin ilanindan sonra degistirilmis.
Ermeni mahallesi olarak bilinen Selahiye Mahallesi’ne bu ismin verilmesi, rivayete gore mahalledeki davudi sesli bir imamin okudugu "sela"dan kaynaklaniyor. Mahalle tarif edilirken "selahiye" olarak anildigi anlatilan yorenin adi da bu nedenle Selahiye olarak degistirilmis.
Samsun merkezdeki Ulugazi Mahallesi ise adini Ulu onder Atatürk’ten almis. Büyün onder’in 1928 yilinda kenti ziyareti sirasinda zamaninda otel olarak kullanilan simdiki Gazi Müzesi’ne dogru yürürken cevrede toplananlarin "Ulu Gazi" diye bagirarak sevinc gosterisinde bulunmasinin ardindan bolge Ulugazi olarak anilmaya baslanmis ve 1933 yilindan itibaren ise Resadiye Mahallesi’nden ayrilarak Ulugazi Mahallesi olarak kayitlara gecmis.
AMASYA
Amasya’da’daki koylerden "Bulduklu", baska bir koyde kaybolan bir hayvanin burada bulunmasi üzerine bu adi almis.
Kücük oldugu icin "Kutu" ismi verilen veya koye tuz almak icin gelenlere tuz verilemedigi icin "Tuzsuz" denilen, ana yola yakin olmasi nedeniyle "Yolyani" adi verilen koyler de bulunuyor.
Bunun yani sira "Gerne", "Moramul", "Gondes", "Morek" ve "Heniske" gibi adlara rastlaniyor.
SINOP
Sinop’ta koy ve mahalle isimlerinin cogu yoreye atifta bulunan adlardan olusuyor.
Bunlarin bazilari cesitli nedenlerle degisiklige ugrarken Dikmen’e bagli bir belde olan Kanlicay’in adi bolge insaninin talebi üzerine birkac yil once "Güzelcecay" olarak degistirilmis.
Gerze’ye bagli Tilkilik koyünün adi "caglayan", Türkeli’ne bagli Helaldi’nin adi ise "Güzelkent" yapilmis.
Sinop merkeze bagli Deliler koyünün adi da koy sakinlerinin istegi üzerine Yalikoy olmus.
ZONGULDAK
Zonguldak’ta Ense, Gebe, Keller, Sarimsak, Halli, Yedigelli, Sabunlar, Yilanlicokuz, Yilanlica, Keskek, Külah, Ramazanli, Zindancilar, Kokurdan, Geyikbeli ve Ahmetoglu gibi ilginc isimlere sahip koyler bulunuyor.
Zindancilar Koyü Muhtari Ahmet Sezer, uzun yillar once koylerinde bulunan zindanda calisanlarin aileleri ve yakinlarinin da yerlesmesiyle büyük bir toplulugun olusmasindan dolayi buraya "Zindancilar" ismi verildiginin büyükleri tarafindan kendilerine anlatildigini belirtti.
Gerdek Koyü Muhtari Ismail Durmaz, gecmis yillarda koylerinin adinin "Himmetoglu" oldugunu, ancak cevre ilcelerden birinde daha ayni isimde koy bulunmasindan dolayi ozellikle mektuplarin yanlis yerlere gonderildigini belirterek, "Daha sonra koyün adi ’Gerdek’ olarak degistirildi. Ama simdi ozellikle genclerimiz bu isimden rahatsiz olduklari icin degismesini istiyor. Koy ihtiyar heyeti olarak gecen yil isim degisikligi konusunda Zonguldak Valiligine basvurduk" diye konustu.
Ahmetoglu koyü Muhtari Fahrettin Inan, gecmis yillarda koylerinde su kaynaklarinin bol olmasindan dolayi ilk olarak ’Ahmet’ isminde okumus kültürlü birisinin yerleserek ciftlik kurdugunu, daha sonra gelen ailelerin ise ’okumus, kültürlü insanin koy yerinde ne isi olur’ diyerek bu kisiye ’Deli Ahmet’ lakabi taktigini ve koyün isminin "Deli Ahmet’ olarak kaldigini soyledi.
Inan, gecen yil Zonguldak Valiligine yaptiklari basvuru sonrasinda koyün adinin "Ahmetoglu" olarak degistirildigini kaydetti.
BARTIN
Bartin’daki Geriskatirci koyünün muhtari Murat Aktas, cok eski tarihlerde koyün icinden gecen Ipek Yolu’ndan katirlarla yük tasindigini ve bu hayvanlar dinlendikleri icin koyün isminin ihtiyar heyeti tarafindan "Geriskatirci" olarak belirlendigini soyledi. Aktas, ozellikle genclerin koyün isminin degistirilmesini istediklerini ifade etti.
Yesilkaya koyü muhtari Cemal Bac, gecmiste koylerinin adinin "Kirlik" oldugunu, 2004’de koy ihtiyar heyeti ve koy halkinin istegi üzerine "Yesilkaya" olarak degistirildigini kaydetti.
SIVAS
Sivas’in sarkisla ilcesine bagli Savran koyünün ismi Sarikavak, Ebesil koyünün ismi Samankaya, cakal koyünün ismi cicekliyurt, Kizildon koyünün ismi Demirkoprü, cihsiyan koyünün ismi ise Ikili olarak degistirildi.
Gemerek ilcesine bagli bazi koylerin isimlerinde degisiklikler yapildi.
Deliler koyü Yesiloz, Kirikli koyü Tatlipinar, ortlek koyü ise Cesurlar olarak isimlendirildi.
Ulas ilcesine bagli cavdar koyünün Itkiran mezrasi Yesildiyar, Magara koyünün adi ise Gürpinar olarak degistirildi. Akincilar ilcesine bagli Arap koyü Ikizyurt adini aldi. Sivas merkeze bagli Sinekli koyünün ismi ise Düzova olarak degistirildi.
Bu arada, Tokat’in Resadiye ilcesine bagli "oküzlü Koyü" sakinleri, 2003 yilinda, koylerinin isminden dolayi kendileriyle dalga gecildigini one sürerek, ismin degistirilmesi icin Valilige basvurmustu.
Donemin Tokat Valisi Ayhan Nasuhbeyoglu baskanliginda toplanan Il Genel Meclisi, "oküzlü" koyünün adinin "ozenli" olarak degistirilmesini kararlastirmisti.
TRABZON
Trabzon’un Akcaabat ilcesindeki 9 mahalleden biri olan Dürbinar Mahallesi, ismiyle dikkat ceken yerlerden biri.
Koy muhtari Veysel Sivrikaya, ilcenin en kalabalik mahallelerinden Dürbinar’in isminin zaman icerisinde yoresel agizla degiserek olustugunu soyledi.
Mahallenin kuruldugu alanda pekcok su kaynagi bulundugunu ifade eden Sivrikaya, "Atalarimiz, bol su kaynagina sahip, gür akan derelerin bulundugu bu bolgeye ’Gürpinar’ adini vermis. Zaman icerisinde agizdan agiza dolasan bu isim, harflerinin degisime ugramasiyla ’Dürbinar’ haline gelmis" diye konustu.
Zaman zaman mahallelerinin isminin yanlis yazildigini, ozellikle resmi yazismalarda sikinti yasadiklarini kaydeden Sivrikaya, "cogunlukla ’Dürpinar’ olarak yazilan mahallemizin ismi, artik Akcaabat ile ozdeslesti. Bu ismi degistirmeyi düsünmüyoruz" dedi.
GÜMÜsHANE
Gümüshane’ye bagli Duymadik koyü, ismini ilginc bir oyküden aliyor.
Koy muhtari Alim Ayyildiz, koylerinin Gümüshane’de ismi degismeyen ender koylerden oldugunu ifade etti. Ayyildiz, cumhuriyet donemi oncesi bolgede yasanan Rus, Rum ve Ermeni isgallerinin koylerinde yasanmadigini, koyün isminin buradan dogdugunu kaydetti.
Isgal donemlerinde koylerinin cevresinin ormanlarla kapli oldugunu, isgal kuvvetlerinin bolgeden gecerken koylerini gormedigini belirten Ayyildiz, soyle konustu:
"cevre koylere indiler, ancak bizim koye inmediler. Isgal kuvvetlerini idare eden komutan, ’Asagiya inmeyelim. Türk askeri olabilir, tuzaga düsebiliriz’ demis. Askerlerini Bayburt’a yoneltmis. Bayburt’a varinca komutana üst komutani ’Ormanlik vadide bir koy vardi oraya da ugradiniz mi’ diye sormus. Komutandan ’koy gormedik’ yanitini alan üst komutan, ’Hic mi kopek havlamasi, tavuk sesi, hayvan sesi duymadiniz’ diye sorunca, sorunun yaniti ’duymadik’ olmus. Bu koyün adi da komutanin verdigi ’duymadik’ yanitindan kalmis." Ayyildiz, koylerinin isminin bazi yerlerde alay konusu oldugunu da belirterek, "Koyümüzün bazi ihtiyaclari oluyor. Devlet dairelerinden istemeye gidiyorum. Bana ’Muhtar, Ruslar gelmis gitmis, senin koyü ne gormüsler ne duymuslar, biz de senin ihtiyaclarini simdilik duymadik’ diyerek beni geri ceviriyorlar" dedi.
Gümüshane’nin Kelkit ilcesine bagli Deliler koyünün muhtari Yunus Demirtas, baslangicta ’Deliller’ olan koyün isminin zaman icerisinde ’Deliler’e donüstügünü belirterek, koylerinin isminin degistirilmesi icin Valilige dilekce verdiklerini soyledi.
Ayni ilceye bagli ilginc isimli bir koy de Dayisi koyü. Ismini koy halkinin birbirlerine "dayisi" diye hitap etmelerinden alan koyde 92 kisi yasiyor.
RIZE
Rize’de bulunan koy ve mahallelerin coguna, Rumca olan isimleri cumhuriyet doneminde degistirilerek Türkce isim verildi. Bu isimler verilirken genellikle koyün bulundugu yerdeki bir ozellik dikkate alindi.
Fatih Sultan Mehmet, Rize’yi fethetmesinden sonra bugünkü Ardesen ilcesinin bulundugu bolgeyi ic taraflarda yasayan insanlarin neseli olmalari anlaminda "Ardi sen" olarak adlandirdi. Zaman icinde ilce Ardesen olarak anilmaya baslandi.
Rize merkeze bagli corapcilar Mahallesi muhtari Osman Kuk, uzun yillar once mahallelerinde cok sayida kisinin corap dokumasindan dolayi mahallelerine bu adin verildigini soyledi. Bazen baska illerden kisilerin kendisini arayarak corap talep ettiklerini ifade eden Kuk, "Bana ’Orada herhalde corap fabrikasi vardir. Bize corap gonderebilir misiniz’ diyenler bile oldu" dedi.
Yaglitas Mahallesi muhtari Yener Aslan ise Rize’nin her tarafinda cayin rahatlikla yetistigini, ancak mahallelerinde pek fazla yetismedigini kaydederek, "Mahallemizin topragi yagli oldugundan cay yetismesine pek uygun degil. Bu nedenle mahallemize Yaglitas denildi" diye konustu.
KONYA
Konya kent merkezinde cukur, Tarhana, Tirilirmak, Durunday, Ekmekkocu, Kuzgunkavak, Gemalmaz, Selam, Hoshavanata ve Aksinne gibi, ilk duyan kisilere farkli gelen mahalle isimleri dikkat cekiyor.
Konya’nin merkez Meram ilcesinde "Arapoldüren" isimli bir cadde ile ayni isimle anilan eski bir semt bulunuyor.
Kent merkezinde ise Karsi, Süslü, Teklif, Kumocagi, Emen, Ceberdet, Mendilli, Ascibasi gibi pekcok kisiye farkli gelen sokak isimleri de yer aliyor.
Konya ve ilcelerinde Dinlendik, Mülayim, Mantar, Tipi, ciller, Acidort, Basgotüren, Bakirtolu, Karadona, Yavsankuyu, Cankurtaran, Yasarlar, olmez, Ayisigi, Babuscular, Bogrüdelik, col, Ishakusagi, Baslamis, Delimahmutlu, Kuran, Kargali, Kurdusagi ve Alicerci koyleri bulunuyor.
Konya’nin cumra ilcesi Bardakci Mahallesi’ndeki 15 sokak, Adana, Elazig, Samsun gibi kent isimlerini tasiyor.
GAZIANTEP
Gaziantep’teki sehreküstü semtinin de ilginc bir oyküsü var.
Gaziantep’in ilk yerlesim bolgeleri arasinda olan tarihi Gaziantep Kalesi’nin yakinlarindaki bir evde oturan aile, rivayete gore, degisik nedenlerden dolayi semt sakinleriyle anlasmazliga düsmüs. Bu aile, 200 yil kadar once baska bir semte ev yaptirmis ve burada yasamaya baslamis.
Bu semte, aile eski semtlerine hic ugramadigi icin sehreküstü adi verilmis.
Kepenek Mahallesi ile ilgili rivayete gore, 350-400 yil kadar once bolgede cok sayida ceviz agaci ve bu agaclarin yaninda bir pinar varmis.
cobanlar bu pinardan hayvanlarina su icirirmis. Bu pinar, cobanlarin giydikleri kepenek isimli giysi ile anilmis daha sonra da bu isim mahalleye verilmis.
Pisirici Mescidi’nin de bulundugu tarihi Suyabatmaz Mahallesi’ni ise mükemmel altyapi ve sel kanallari nedeniyle ne kadar yagis olursa olsun hic su basmazmis. Zamanla büyüyerek kentin en büyük mahalleleri arasinda yer alan bu mahalleye, bu ozelliginden dolayi Suyabatmaz denilmis.
KILIS
Kilis merkeze bagli "Yavuzlu" beldesine, Osmanli Padisahi Yavuz Sultan Selim’in 24 Agustos 1516 tarihinde Memluk Sultani Kansu Gavri’nin ordusunu bozguna ugrattigi Mercidabik Savasi’nin yapildigi bolge olmasi dolayisiyla bu ad verilmis. Yavuzlu, her yil 24 Agustosta yapilan Mercidabik Zaferi’nin yil donümü torenlerine ev sahipligi yapiyor.
ADIYAMAN
Adiyaman’daki Musalla Mahallesi ile ilgili rivayete gore, mahallede bir musalla tasi varmis. Burada cenaze yikanir ve cenaze namazlari kilinirmis. Alanda, tabutun üzerine konuldugu bir musalla tasi bulundugu icin buraya bir cami yapilmis ve ismi Musalla Camisi olmus, mahalleye de bu isim verilmis.
Mara Mahallesi’nde "Mara" lakapli bir hoca varmis. Bu hoca, mahalledeki ahsap cami ve minaresinin bakim ve onarimini yaparmis. Zaman icinde camiye Mara Camisi, mahalleye de halk tarafindan cok sevilen hocanin lakabi verilmis.
Baska bir rivayete gore, kentin kuzeyindeki bahceler, kente 5 kilometre mesafedeki Pirin kaynagindan gelen suyla sulanirmis. Su aktigi sirada cikan sesler nedeniyle, "gürültülü, bol ve sürekli olarak" anlamina gelen "harhar" kelimesi mahalleye isim olarak verilmis. Harhar Mahallesi’nin ismi, daha sonra Fatih olarak degistirilmis.
KAHRAMANMARAs
Kahramanmaras ilce merkezinde 77 mahalle bulunuyor. Bu mahallelerin cogu, Kurtulus Savasi yillarinda kahramanlik gosterenlerin isimleriyle aniliyor. Bircok mahalle ise tarihteki onemli kisilerin isimlerini tasiyor.
Kahramanmaras’in düsman isgalinden kurtulus yil donümü olan 12 subat, kente istiklal madalyasinin verildigi günü simgeleyen 5 Nisan, Fransiz isgaline karsi direnisi sembolize eden halk kahramani Sütcü Imam’in yani sira sokaklara Dumlupinar, Sakarya, Ertugrul Gazi, Eyüp Sultan, Genc Osman, Osman Gazi, Haci Bayram Veli, Mevlana, Mimar Sinan, seyh samil, Orhan Gazi, Oruc Reis, Kanuni, Yavuz Sultan Selim, Karacaoglan, Hürriyet, Fevzi Pasa, Gazipasa, Ismet Pasa, Piri Reis, Yahya Kemal, Necip Fazil Kisakürek isimleri verilmis.
sANLIURFA
sanliurfa’nin Siverek ilcesine bagli Gozelek koyü Muhtari Cuma Agirtas, koylerine bagli "Sican Mezrasi"nin adini birkac yil once "Yenikoy Mezrasi" olarak degistirdiklerini soyledi.
Alay konusu olan mezranin adini, koylülerin tepkisi üzerine degistirmek durumunda kaldiklarini belirten Agirtas, soyle konustu:
"Mezraya bu adi kimin verdigini bilmiyorum. Fakat büyüklerimizin anlattigina gore, koyde cok sayida tarla faresi varmis, bu nedenle ’Sican Mezrasi’ adi verilmis. Koylüler baslangicta bu durumdan rahatsiz olmamis ancak yeni nesil bunu gurur meselesi yapinca mezranin adini degistirmek icin Siverek Kaymakamligina müracaat etmistik. Kisa sürede sorunu cozerek, koylülerin hakli tepkisini onlemis olduk." sanliurfa’nin orencik koyüne bagli olarak 35 yil once kurulan "Kücük Istanbul" mezrasinin da ilginc bir oyküsü var. Vatani gorevini Istanbul’da yapan ve bu kente hayran kalan Acemi Demirel, 35 yil once kurulan mezraya "Kücük Istanbul" adinin verilmesini saglamis.
Acemi Demirel’in, ayni mezrada ciftcilikle ugrasan oglu Faik Demirel, babasinin askerligini yaptigi Istanbul’dan cok etkilendigini; sanliurfa’ya dondükten sonra orencik koyüne bagli olarak kurulan mezraya "Kücük Istanbul" adinin verilmesini istedigini ve bu istegin kabul edildigini bildirdi.
ERZURUM
Erzurum’daki en ilginc isme sahip sokagin "Gereksiz Sokak" oldugu ifade ediliyor.
Merkeze bagli Dag Mahallesi’nde bulunan sokagin adinin neden "Gereksiz" oldugunu bilmediklerini ifade eden yetkililer, "Belediyemiz, soz konusu sokagin adinin degistirilmesi icin calismalara basladi. Eylülde yapilacak Büyüksehir Belediye Meclisi toplantisinda bu sokagin adinin degistirilmesi planlaniyor" dedi.
ote yandan, Erzurum’un Narman ilcesine bagli Dazlak koyünün adinin camliyayla olarak degistirildigi belirtildi.
camliyayla Muhtari Ugur Akay, koylerinin adinin Dazlak olmasi nedeniyle sikinti yasadiklarini belirtti. Akay, "Koyümüzün adini soyledigimizde bizimle dalga geciyorlardi. Bu nedenle Narman Kaymakamligina basvurduk.
Icisleri Bakanliginin da onaylamasiyla koyümüzün adi camliyayla olarak degistirildi" diye konustu.
Ardahan’da ise en ilginc sokak isminin "Unuttum" oldugu belirtildi.
Ardahan Belediyesi Fen Isleri Müdürü Naci ozdemir, Unuttum Sokagi’nin adinin "Recai Koksoy Sokagi" olarak degistirildigini soyledi.
ADANA
Sanat, spor ve is dünyasina cok sayida ünlü yetistiren Adana’da Fatih Terim ve Yilmaz Güney sokaklari, Yasar Kemal yürüyüs yolu, Hasan sas Bulvari, Haci Sabanci ve ozdemir Sabanci caddeleri bulunuyor.
Ilde bulunan Mahfesigmaz Mahallesi’nin ismi ise vaktiyle bu bolgeden Toros Daglari’ndaki yaylalara goc eden yorüklerin develerinin sirtlarindaki "mahfeler"in, daglik ve tasli dar patikaya sigmamasindan geliyor. Fransizca’da "depo" anlamina gelen Debboy Caddesi’nin ismi ise isgal yillarinda bolgeyi yiginak merkezi olarak kullanan Fransizlardan kalmis.
OSMANIYE
Osmaniye’de Maymunsuyu koyünün isminin degistirilmesi icin donemin muhtari merhum Mehmet Ali Yilmaz tarafindan Toprakkale Kaymakamligina dilekce verilmis. Kaymakamlik, dilekcelerinde "onurlarini kirildigini" belirten koylüleri hakli bularak, koye "Sazlik" adinin verilmesini kararlastirmis.
Arapli beldesinin adi da donemin Belde Belediye Baskani Ismet Kilic’in Adana Valiligine yaptigi basvuru üzerine "Cevdetiye" olarak degistirilmis.
Yazar Yasar Kemal’in dogdugu Hemite koyünün isminin ise koy halkinin istegi üzerine 1980’li yillarda "Gokcedam" olarak degistirildigi biliniyor.
HATAY
Hatay merkeze bagli Yesilpinar beldesi Belediye Baskani Malik Kilic, yerlesim biriminin hayvancilik yapanlarin gelip konaklamalari nedeniyle "Camusayna" ismiyle bilindigini, pinar gectigi icin 1960 yilinda bunun "Tosunpinar"a donüstügünü, 1994 yilinda belde statüsüne kavusmalarinin ardindan bunu da "Yesilpinar" olarak degistirdiklerini kaydetti.
Hatay merkeze bagli Toygarli beldesi Belediye Baskani Selahattin Kara ise onceden yayla anlamina gelen "Tellikümbelek" olarak anilan yerlesim birimine 1960 yilinda "genc, delikanli" anlamina gelen "Toygarli" adi verildigini soyledi.
DIYARBAKIR
Diyarbakir’in Surici beldesindeki Savas Mahallesi’nin sakinleri, sürekli savas ismini duymaktan rahatsiz olduklarini belirterek, mahallenin isminin degistirilmesini istediler.
Savas Mahallesi Muhtari Lokman Bakir, AA muhabirine yaptigi aciklamada, mahallelinin her yerde savas kelimesiyle karsi karsi kalmaktan rahatsiz oldugunu belirtti. Bakir, "cünkü anlami hos degil. Belediye Meclisi’ne basvurarak mahallenin ismini ’Baris’ olarak degistirmek istiyorduk ancak Diyarbakir’da Baris Mahallesi oldugundan ’Aydinlar’ ismini almak istiyoruz. Gerekirse imza toplayacagiz" dedi.
SIIRT
Siirt merkeze bagli col koyü Muhtari Kenan ozbey, koylerinin adini degistirmek icin basvuruda bulunduklarini soyledi.
ozbey, "col ismi ürkütücü. Koyümüz terore 11 sehit vermis bir koydür.
Bu nedenle buna uygun bir ad verilmesini istiyoruz. Daha onceki yillarda Aydinlar ilcesine bagli Kilbasan koyünün adi da Akyayla olarak degistirilmisti" dedi.
Denizli’nin Kale ilcesine bagli Kurbagalik koyünün, bu ismi sive bozuklugu nedeniyle aldigi ifade edildi.
Koy Muhtari Adem obelik, bir arastirma sonucu, Toroslar’dan gelen "Sari Keceliler" lakabiyla anilan üc yorük ailesinin 1359 yilinda buraya yerlesmesiyle yerlesik yasamin basladiginin belirlendigini soyledi.
Buraya yerlesen ailelerin gül ve bag bahceleri olusturdugunu kaydeden obelik, "Koye bu gorünümünden dolayi Gülbaglik denilmis. Daha sonra kuraklik nedeniyle gül bahceleri kurumaya baslamis. Bu nedenle de Kurubaglik olarak anilmaya baslanmis. Ancak sive nedeniyle "u" harflerinden biri soylenmeyince Kurbagalik olarak kayitlara gecmis" dedi.
cANAKKALE
canakkale’nin Biga ilcesi sirinkoy Muhtari Hüseyin Kücük, AA muhabirine yaptigi aciklamada, koyün 1877-1878 Osmanli-Rum savasi sonrasi Bulgaristan’in Razgrat kasabasina bagli Kosovina koyünden gelen muhacirler tarafindan kuruldugunu soyledi.
Koylerine 1939 yilinda yine Bulgaristan’in sumnu, Totrakan ve Osmanpazari bolgelerinden goc oldugunu belirten Kücük, "Koyün kuruldugu tepeye eskiden ’Katirtepe’ denilirmis. Bu nedenle koyümüzün ismi Katirtepe’ydi. Ancak koy sakinleri bu adi begenmeyince koyün isminin sirinkoy olarak degistirilmesi icin talepte bulunduk. 1987 yilindan itibaren koyümüz yeni adiyla aniliyor" dedi.
Osmanli Rus Savasi sonrasi, Bulgaristan’in Razgrat kasabasina bagli Popkoy’den Biga’ya gelen muhacirler, 1883 yilinda kurduklari koylerine halk arasinda "yasayan motiflere, ogelere yer verip onlardan yararlanan kültür" anlamina gelen "Pop" adini verdi.
Koy Muhtari Ahmet Arigün, sonraki yillarda "pop" kelimesinin kilise müzigi anlamina geldigi gerekcesiyle koyün adinin degistirildigini soyledi.
Arigün, Kurtulus Savasi sirasinda yorede büyük kahramanliklar gosteren ve daha sonra sehit olan Kani beyin adinin yasatilmasi icin koye "Kanibey" adinin verildigini kaydetti.
can’in Danapinar koyü, adini Bostanlik mevkisindeki pinardan aldi.
Yoredeki diger koylerde yasayanlarin pinardan hayvanlarini sulamasi nedeniyle koyün adi "Danapinar" olarak kaldi.
canakkale’nin merkeze bagli ciplak koyü muhtari Ilhan Ulus, koylerinin kurulus tarihin bilinmedigini, ancak yoredeki en eski tarihe sahip koyler arasinda yer aldigini soyledi.
ciplak adinin nereden geldigi konusunda bilgi veren Ulus, sunlari soyledi:
"Koyümüzün bulundugu Kumkale (Batak) Ovasi’nda sivrisinek cok oldugu icin koyün ilk yerlesim yerinde kalanlar sik sik sitmaya yakalanir ve olümler cok olurmus. Yillar sonra hastaliktan korkan koy halki her seyini birakip koyün simdiki yerine goc etmis. O donemde koye ilk yerlesen kisi ’ciplak Dede’ olarak anildigindan koyümüzün ismi ’ciplak’ olarak kalmis." Ayvacik’in Kücükkuyu beldesine bagli cakalini koyünün adi 1978 yilinda koylülerin talebi dogrultusunda Boztepe olarak degistirildi. Koy sakinlerinden Mehmet cetin, koy civarinda yabani hayvanlarin oldukca bol bulundugunu, bunlarin cogunun cakal olmasi nedeniyle koyün "cakalini" olarak adlandirildigini soyledi.
cetin, yillar sonra, koyün adinin, yasayanlarin begenmemesi ve koyün tepede bulunmasi nedeniyle "Boztepe" olarak degistirildigini kaydetti.
EDIRNE
Kirkpinar Yagli Güresleri’nin yapildigi Edirne’de "Cazgir", "Kispet", "Künde", "Pehlivan" gibi sokak adlari dikkat cekiyor.
Edirne Belediye Meclisinin, adi olmayan bazi cadde ve sokaklara yeni isimler verdigini ifade eden yetkililer, belediyeye yeni isim icin basvuran kisilerin kulaga hos gelen ve ozellikle gecmisinde bir mevki sahibi olan kisilerin sokaklarinda anilmasini istedigini belirttiler.
TEKIRDAg
Tekirdag’da güzel evleri, iyi giyinen insanlari ve konumu nedeniyle cevredekilerin ilgi odagi olan sokaga "Letafet", daha once cok hareketli biri olan "Hüseyin" isimli bir kisiyi tanimlamak icin yasadigi sokaga da once "cekirge", daha sonra da "cekirdek" adi uygun gorüldü.
Kurnaz ve zeki kisiye "seytan" denilmesinden yola cikilarak bir sokaga "seytan Bayiri", gorünüs olarak catali andiran bir sokaga da "catal Sokagi" adi verildi.
Tekirdag Belediyesi yetkilileri, "Sirkeci", "Sepetci", "carkcizade", "carkcilik" ve "Karanlik" sokaklarinin isimlerinin degistirilerek yeni isimler verildigini bildirdiler.
KIRKLARELI
Kirklareli Belediye Baskanligi yetkilileri, kentteki cadde ve sokaklarin genellikle cicek isimlerinden olustugunu belirttiler.
Halktan ve Belediye Meclisi üyelerinden gelen talep dogrultusunda bazi caddelerin isimlerinin degistirildigini ifade eden yetkililer, bu kapsamda Bulgaristan’da bir koyün türü olan Tirnova Caddesi’nin Balkan Caddesi olarak degistirildigini kaydettiler.
Adi bulunmayan bir caddeye de belediyenin Almanya’daki kardes sehri olan "Waldorf" adini verildigini soyleyen yetkililer, sokak ve cadde isimlerinin talepler gelmesi halinde ve uygun gorülürse degistirildigini bildirdiler.
AYDIN
Aydin’in Kuyucak ilcesine bagli "Sinekler" koyünün ismi, tabelasindaki "s" harfinin komsu koyün gencleri tarafindan sürekli silinmesi ve "Inekler" olarak gorünmesi nedeniyle "5 Eylül koyü" olarak degistirildi.
Koyün isminin degistirilmesi icin 2002 yilinda imza kampanyasi baslatildigini belirten Koy Muhtari Ali Güler, AA muhabirine yaptigi aciklamada, koyün adini begenmeyen genclerle komsu koydeki bazi kisilerin tabeladaki ’s’ harfini silerek adini "Inekler" haline getirdigini kaydetti.
800 yillik gecmisi olan Sinekler koyü isminin her zaman alay konusu
oldugunu belirten Güler, soyle konustu:
"Koyümüzün kurulusunda Yorük cokmus. Bunlarin arasinda selek ustasi da cok oldugu icin ismini o yillarda Selekler Koyü koymuslar. Sonra zamanla isim Sinekler koyü olmus. Bizim koyün gencleri tabeladaki ’s’ harfini sürekli silip ’Inekler’ yapinca imza topladik. Il Genel Meclisine, Valilige 2002 yilinda isim degisikligi icin müracaat ettik. Valilik, Kuyucak’in kurtulus yil donümü olan 5 Eylülü koyün adina uygun buldu.
simdi bu koy adindan cok mutluyuz." Aydin’in cine ilcesine bagli olan Hacikabasakallilar koyü de koy muhtarinin girisimleri sonucu Kirazderesi adini aldi. Koy Muhtari Ismail Aydogdu, koyün adinin resmi yazismalarda sayfalara sigmadigi ve akilda tutulmasi zor oldugu icin degistirildigini belirtti.
BURSA
Bursa’da bulunan Kizyakup Mahallesi’nin adi, bolgede kentsel donüsüm projesi baslatilmasiyla Ebu Ishak olarak degistirildi.
Rivayete gore, Kizyakup Mahallesi, adini bolgede bulunan Karayakup Türbesi ile hemen dibinde bulunan Kizilyakup cesmesi’nin halk arasinda birlestirilen adindan almis.
Gecen aylarda belediye meclisinin karariyla Ebu Ishak Mahallesi ile birlestirilen mahalle, artik Ebu Ishak olarak aniliyor.
Tarihi belgelere gore, Kestel ilcesine bagli Aglasan koyü ise adini aglayarak buraya yerlesenlerden aliyor. Aglasan yakinindaki Menendi koyünde hastalik nedeniyle cogu kisi olmüs, kalan 3-5 hanenin yerlestigi yere "Aglasan" adi verilmis.
Büyükorhan ilcesine bagli Durhasan koyü de adini kis mevsiminin sert gectigi bir bolgeden gelen Yorügün Oba Beyi Hasan’in bolgenin sartlarini begenerek buraya yerlesmesinden aliyor.
Ayni ilcede onceden Yorüklerin besledigi tekelerden dolayi Tekeler olarak anilan koyün ismi zamanla Tekerler koyüne donüsmüs.
Orhaneli’ne bagli Donmeler Koyü, alay konusu oldugu icin ismi degistirilen koyler arasinda yer aliyor. Osmanlilar doneminde koyün Hristiyan olan halki toplu olarak Müslümanliga gecince "Donmeler" olarak anilir olmus. Son donemlere kadar bu adla anilan koy, halkin basvurusu üzerine yaklasik bir ay once Gümüssuyu adini almis.
su anda aricilik yapilmayan Deliballilar koyü ise ismini gecmiste bolgede bolca üretilen aci balindan aliyor.
Keles’e bagli Delice koyünün isminin ise "Velice" adli Yorükten geldigi soyleniyor. Koy Muhtari cetin Ayaz, koyün ismini Taspinar olarak degistirmek istediklerini dile getirerek, "Koyümüzün ismi alay konusu oluyor. Halbuki koyümüzde hic deli veya saf insan bulunmuyor. Koyün ismini en kisa zamanda degistirmek istiyoruz" dedi.
Mustafakemalpasa’ya bagli Dollük koyü, 1876 yilinda Kafkas gocmenleri tarafindan kurulmus. Sulak ve verimli otlaklarda kurulan koy, diger koylerdeki büyükbas hayvanlarin da burada otlatilmasi ve ciftlestirilmesi nedeniyle Dollük adini almis. Yaklasik 30 yil once koyün adinin degistirilmesi icin müracaatta bulunulsa da bu talep, "dollük"ün Türkce olmasi gerekce gosterilerek reddedilmis.
BALIKESIR
Balikesir’in Dursunbey ilcesine bagli Sinekler koyünün adi bazi cevreler tarafindan alay konusu edilince koylülerin basvurusu üzerine senkoy olarak degistirildi.
Koy Muhtari Mehmet Emin cetin, yaklasik 150 yillik gecmise sahip koye Sinekler adinin neden ve kimler tarafindan verildiginin bilinmedigini belirterek, soyle konustu:
"cevre koylere veya ilceye gittigimiz zaman nereden oldugumuz sorulunca ’Sinekler’ dedigimizde hos olmayan alayci bir yaklasimla karsilasiyorduk. Bu, giderek koylülerimiz arasinda rahatsizlik yaratti.
Bunun üzerine imza topladik ve 1995 yilinda koyümüzün ismi degisti.
senkoylü olmaktan mutluyuz." Balikesir’in Susurluk ilcesi ise adini cumhuriyet doneminde almis.
1892’de bucak, 1926’da ilce olan Susurluk, sulak alanlarin ve buna bagli
olarak sigir yetistiriciliginin revacta olmasi nedeniyle "Susigirlik" olarak aniliyormus. Susurluk’un Susigirlik oncesindeki adinin ise "Pirt" oldugu soyleniyor.
KÜTAHYA
Kütahya’nin Simav ilcesine bagli Sudosegi koyü, adini bulundugu yerin gecmiste sulak ve bataklik olmasindan almis. Gecmiste "Suyatagi" olarak anilan koyün ismi, zamanla "Sudosegi"ne donüsmüs.
Tavsanli ilcesine bagli Dümrek Hüseyin Pasa koyünün gecmisi ise 500 yil oncesine dayaniyor. Koy Muhtari Ali Kapcak, gecmiste yaslilarin dümbelek calarak birbirlerini ziyarete gitmeleri nedeniyle koyün ilk adinin "Dümrek" oldugunu belirterek, "Yunan harbi zamaninda koyümüze gelen Yunan askerleriyle savasan komutan sehit düsmüs ve komutayi Hüseyin adinda bir ere birakmis. sehit olmadan once de ’Hüseyin bundan sonra pasa sensin’ demis. Bu olaydan sonra koyümüz bu ismi almis" diye konustu.
YALOVA
Yalova’nin adinin nereden geldigine dair cesitli iddialar ortaya atilsa da en cok kabul goreni Osmanli doneminde ciftlikkoy ilcesinden baslayip Termal ve cinarcik ilcelerini icine alan bolgeye verilen "Yalakabad" adindan geldigi.
Yalakabad’in ardindan buranin Yali Ovasi olarak anildigi, cumhuriyetin ilanindan vefatina kadar sik sik Yalova’ya gelen Ulu onder Atatürk’ün burada yazdigi mektuplari tarih attiktan sonra Yali Ovasi yazip imzaladigi belgelenmis.
Türkce’ye Rumca’dan Yali olarak gecen yali ve ova kelimelerinin birleserek Yalova olarak kaldigi saniliyor.
Yalova’da "Katirli" beldesinin adi Esenkoy, gecmiste hapishane bulundugundan yillarca "Zindan" olarak anilan Tesvikiye beldesine bagli mahallenin ismi ise Yukari Tesvikiye olarak degistirildi.
IZMIR
Izmir’in Kemalpasa ilcesine bagli Parsa beldesinin adi 1963 yilinda Bagyurdu olarak degistirilmis. Bagyurdu Belediye Baskani Ridvan Üreten, beldenin ilk adinin Yelki oldugunu, Parsa ismini ise daha sonra aldigini ifade etti. onceleri ovada kurulu olan beldenin Yorüklerin goc ettigi yerlerden oldugunu belirten Üreten, bu goc edilen yerde ayni zamanda pars denilen hayvanlarin da barindigi, o yüzden buranin "Parsa" ismini aldigini kaydetti.
Kemalpasa’nin Yigitler Koyü Muhtari Refik Yay, daha once Sofular olan koy isminin Izmir Valisi Kazim Dirik tarafindan degistirildigini, koy halkinin kendi gayretleriyle yaptigi okulu goren Vali Dirik’in bu koyün ismini Yigitler olarak degistirdigini ifade etti.
Kemalpasa’nin Ansizca koyü de kuruldugu yerin konumundan dolayi bu adi almis. 1190 nüfusa sahip koyün Muhtari Ibrahim Kuru, iki tepe arasinda kurulan koyün girisinde mezarlik, mezarligin onünde cam agaclari oldugunu ifade etti. Kuru, bu cam agaclarindan sonra koye birden girildigini ve gelenlerin sasirdigini, bu nedenle koyün isminin "Ansizca" oldugunu belirtti.
Daha once Cumaovasi olarak gecen, Izmir’in Menderes ilcesine bagli cile koyü Muhtari Kemal Düzgün, koyün isminin kurulusundan bu yana ayni oldugunu ifade etti. Koyün yakinindaki Degirmendere beldesindeki mahkumlarin cezalandirilmak ve cile cektirilmek icin koylerine getirildigini belirten Düzgün, bir rivayete gore koyde idamlarda kullanilan bir de agac oldugunu ifade etti.
Bergama’nin orlemis koyünün yorük koyü oldugunu kaydeden Koy Muhtari Hüseyin Yasa, "toplanmis, birikmis" anlamina gelen orlemis’in halk tarafindan da benimsendigini belirtti.
Tire ilcesindeki Boynuyogun koyünün isminin asiret ismi oldugunu belirten Koy Muhtari Ajlan Birlik de koyün ismini kurulusundan beri boyle bildiklerini ifade etti.
MANISA
Manisa’nin Soma ilcesine bagli Cenkyeri Belediye Baskani Ünsal Uzunyilmaz, beldelerinin eski isminin cinge oldugunu bunun 1997 yilinda Cenkyeri olarak degistirildigini soyledi. cinge’nin bir Türk boyu oldugunu belirten Uzunyilmaz, buna ragmen belde halkinin bu isimi istemedigini belirtti. Uzunyilmaz, cinge’nin "Cenktepesi" olarak degistirilmek istendigini ancak son olarak "Cenkyeri" isminde karar kilindigini soyledi.
Manisa’nin Alasehir ilcesine bagli Baklaci Koyü Muhtari Necdet Türk, yeni isimlerinin 1998 yilinda resmiyete kavustugunu ifade etti. Musaaga olan koy isminin halk dilinde zaten Baklaci olarak bilindigini dile getiren Türk, bu ismin resmiyette de sikinti yarattigini ifade etti. Musa Aga’nin, esinin büyük dedesi oldugunu da belirten Türk, zamaninda Baklaci koyünün cogunun bu kisiye ait oldugunu, bu nedenle koyün isminin onun adiyla anildigini soyledi. Daha onceki yillarda koyde bakla yetistirildigini kaydeden Türk, simdi koyün geciminin üzüm yetistiriciligine dayandigini soyledi.
Manisa’da, daha once Hodullu Yorüklerinin ikamet ettigi ve ismini buradan alan Alasehir ilcesindeki Hotalli koyünün ismi 1985 yilinda Isiklar, 1992 yilinda da Gordes ilcesindeki Sogeller koyünün ismi Akpinar olarak degistirildi.
UsAK
Usak’in merkez ilcesine bagli Kediyünü koyü muhtari Ismail sehirli, koylünün isimden hosnut olmadigini belirterek, yabancilarin koyün adini alay konusu yaptiklarini kaydetti.
Koye yeni bir isim bulma arayisinda olduklarini dile getiren sehirli, "Kediyünü deyince insanlar degisik tepkiler veriyor, bizimle alay ediyorlar. O yüzden koyün ismini degistirmek icin güzel bir isim ariyoruz" dedi.
Eglence koyü muhtari Hasan Yavuzsoy da gecis noktasinda bulunan koyde gecmis yillarda Gediz ile Usak arasinda yolculuk yapanlarin konakladigini ifade etti. O yüzden bugünkü anlamiyla olmasa da "eglence"nin "dinlenme, bir yere varinca oyalanma" anlaminda kullanildigini belirten muhtar Yavuzsoy, koyün isminden memnun olduklarini soyledi.
ANTALYA
Antalya’nin Kumluca ilcesine bagli Yesilkoy, bolgede hala eski adi olan "sapsal" olarak biliniyor. Koy, 1968 yilinda zamanin muhtari Ramazan Budak’in cabasiyla Yesilkoy adini almis.
Yesilkoy koyü muhtari Osman Yavuz, AA muhabirine yaptigi aciklamada, bilinen yerlesim tarihi 250-300 yila kadar uzanan koyün sapsal adini almasiyla ilgili iki rivayet oldugunu soyledi.
Bir rivayete gore, cesmenin onüne su icilebilmesi amaciyla yapilan "sapsak" adli su kabinin zamanla "sapsal" halini aldigini belirten Yavuz, "Diger bir rivayete gore, zamanin kadisi oldugu ileri sürülen kisi koyden gectigi sirada bir koylüye cesmenin cok yakininda ’Buralarda icecek su var midir?’ diye sormus, koylü de ’sapsal adam gormüyor musun su gozünün onünde’ demis. Isim de oradan kalmis" dedi.
sapsal isminin degistirilmesi icin yillarca ugrastiklarini ifade eden 77 yasindaki Ramazan Budak da "Osmanli doneminden kalma cesmeden insanlarin su icebilmeleri icin agactan oluklar yapilmis. O zamanlarda tas olmadigindan agactan sapsak diye bir sey yapilmis ve insanlar suyu bundan icmisler. sapsak ismi zamanla sapsal olarak degismis" diye konustu.
Alanya’nin Demirtas beldesine bagli bir sahil koyü olan, eski adi Domalan olan Yesiloz’ün sakinleri, Domalan’in Avrupa’da "krallarin yemegi" olarak bilinen bir mantar türü oldugunu kimseye anlatamamislar.
Sonunda koylülerin basvurusu üzerine koyün adi "Yesiloz" olarak degistirilmis.
Yesiloz koyü muhtari Muzaffer Karadag, 30 yili askin süredir "Domalan" adini kullanmadiklarini soyledi. Karadag, "Eskiden yaylalarimizda yetisen bir mantara ’domalan’ diyorduk. Bu mantar sarimsak gibi ve haslanip yenebiliyordu. Koyümüzün adini bir mantar türünden aldigini bir türlü anlatamadik" dedi.
Ayni beldeye bagli bir diger koy olan "Killi" sakinleri de 20 yil once kücükbas ve büyükbas hayvanlarin tahribati üzerine ormanlik alanlarini kaybetmisler. Yeniden agaclandirma calismalari yapan koylüler bu kez hayvanlarini kaybetmeye baslayinca "Killi" adinin ugursuzluguna inanmislar. Koylülerin basvurusu üzerine 400 yillik tarihi olan koyün adi "camlica" olarak degistirilmis.
Gazipasa ilcesine bagli "Kicik" da ilginc isimli koyler arasinda bulunuyor.
Muhtar Abdurrahman Yilmaz, koyün gecmisinin Selcuklulara dayandigini belirterek, sunlari soyledi:
"Eskiden salgin bir hastalik sonucu birkac kisi kalmis koyde.
Hastaliktan kacanlar, soranlara ’Koyde akli basinda kimse kalmadi.
Birkac gicik adam kaldi’ demisler. Koyümüz adini oradan almis.
Uzun zamandir muhtarlik yapiyorum ve koy disina her cikisimda alayci sozlerle karsilastim. ozellikle Ankara ziyaretlerim sirasinda kayit yaptirirken gorevliler, girgir gecer gibi ’Bu ismi nereden buldunuz’ diyorlardi. Bunun üzerine koylüleri 1993 yilinda toplayarak koyün adini degistirme teklifinde bulundum. Hayatlari boyunca koyden disari cikmayanlar ’ne gerek var’ dediler ama digerleri ’degissin de ne olursa olsun’ diyerek bana destek verdiler. Bunun üzerine muzla gecimimizi sagladigimiz icin koyün adini ’Muzkent’ olarak degistirmek icin basvurduk. Basvurumuz kabul oldu ve Muzkent olduk." Manavgat’in siseler koyü muhtari Mehmet cetin de yaklasik bin yillik tarihi olan koyün adini "unutulan siselerden" aldigini soyledi. cetin, "Uzun yillar once birkac kisi koyümüze yaz ayinda su kabaklariyla gelmisler. Koyümüzde dinlendikten sonra Seydiler koyü civarina gitmisler. Orada icinde su kabaklari olan siselerini bizim koyde unuttuklarini soylemisler. Koyümüzün ismi o günden beri ’siseler’ olarak kalmis" diye konustu.
Bu arada, isimlerinin kendilerini kücük düsürdügünü ileri süren Alanya’nin cakallar koyü sakinleri, muhtarlari araciligiyla "Aslanlar" adini alabilmek icin basvuruda bulundu.
SAMSUN
Samsun’a bagli ilcelerde ozellikle koy isimlerinin onemli bolümü yorenin adina "büyük-kücük", "asagi-yukari" gibi tanimlarin yani sira "tepe", "pinar", "cayir","irmak" ve "dere" gibi cografi terimlerin eklenmesiyle olusturulmus.
Kisi adlarina lakap eklenerek konulmus "Yagcimahmut", "Agdirhasan", "Imanalisi", "Sariyusuf" ve "Deliahmetoglu" gibi isimlere de cok sik rastlanan Samsun’da "Elmacik", "Cevizlik" ve ’Kirazlik" gibi meyve isimleri de yer aliyor.
"Tilkili", "Karga", "Boga" ve Samur" gibi hayvan isimlerden olusan koylerin de bulundugu Samsun’da "Vicikler" ve "Hoylan" gibi degisik isimlere de rastlaniyor.
Samsun merkezdeki cok sayida mahalle ve sokak ismi ise genellikle cumhuriyetin ilanindan sonra degistirilmis.
Ermeni mahallesi olarak bilinen Selahiye Mahallesi’ne bu ismin verilmesi, rivayete gore mahalledeki davudi sesli bir imamin okudugu "sela"dan kaynaklaniyor. Mahalle tarif edilirken "selahiye" olarak anildigi anlatilan yorenin adi da bu nedenle Selahiye olarak degistirilmis.
Samsun merkezdeki Ulugazi Mahallesi ise adini Ulu onder Atatürk’ten almis. Büyün onder’in 1928 yilinda kenti ziyareti sirasinda zamaninda otel olarak kullanilan simdiki Gazi Müzesi’ne dogru yürürken cevrede toplananlarin "Ulu Gazi" diye bagirarak sevinc gosterisinde bulunmasinin ardindan bolge Ulugazi olarak anilmaya baslanmis ve 1933 yilindan itibaren ise Resadiye Mahallesi’nden ayrilarak Ulugazi Mahallesi olarak kayitlara gecmis.
AMASYA
Amasya’da’daki koylerden "Bulduklu", baska bir koyde kaybolan bir hayvanin burada bulunmasi üzerine bu adi almis.
Kücük oldugu icin "Kutu" ismi verilen veya koye tuz almak icin gelenlere tuz verilemedigi icin "Tuzsuz" denilen, ana yola yakin olmasi nedeniyle "Yolyani" adi verilen koyler de bulunuyor.
Bunun yani sira "Gerne", "Moramul", "Gondes", "Morek" ve "Heniske" gibi adlara rastlaniyor.
SINOP
Sinop’ta koy ve mahalle isimlerinin cogu yoreye atifta bulunan adlardan olusuyor.
Bunlarin bazilari cesitli nedenlerle degisiklige ugrarken Dikmen’e bagli bir belde olan Kanlicay’in adi bolge insaninin talebi üzerine birkac yil once "Güzelcecay" olarak degistirilmis.
Gerze’ye bagli Tilkilik koyünün adi "caglayan", Türkeli’ne bagli Helaldi’nin adi ise "Güzelkent" yapilmis.
Sinop merkeze bagli Deliler koyünün adi da koy sakinlerinin istegi üzerine Yalikoy olmus.
ZONGULDAK
Zonguldak’ta Ense, Gebe, Keller, Sarimsak, Halli, Yedigelli, Sabunlar, Yilanlicokuz, Yilanlica, Keskek, Külah, Ramazanli, Zindancilar, Kokurdan, Geyikbeli ve Ahmetoglu gibi ilginc isimlere sahip koyler bulunuyor.
Zindancilar Koyü Muhtari Ahmet Sezer, uzun yillar once koylerinde bulunan zindanda calisanlarin aileleri ve yakinlarinin da yerlesmesiyle büyük bir toplulugun olusmasindan dolayi buraya "Zindancilar" ismi verildiginin büyükleri tarafindan kendilerine anlatildigini belirtti.
Gerdek Koyü Muhtari Ismail Durmaz, gecmis yillarda koylerinin adinin "Himmetoglu" oldugunu, ancak cevre ilcelerden birinde daha ayni isimde koy bulunmasindan dolayi ozellikle mektuplarin yanlis yerlere gonderildigini belirterek, "Daha sonra koyün adi ’Gerdek’ olarak degistirildi. Ama simdi ozellikle genclerimiz bu isimden rahatsiz olduklari icin degismesini istiyor. Koy ihtiyar heyeti olarak gecen yil isim degisikligi konusunda Zonguldak Valiligine basvurduk" diye konustu.
Ahmetoglu koyü Muhtari Fahrettin Inan, gecmis yillarda koylerinde su kaynaklarinin bol olmasindan dolayi ilk olarak ’Ahmet’ isminde okumus kültürlü birisinin yerleserek ciftlik kurdugunu, daha sonra gelen ailelerin ise ’okumus, kültürlü insanin koy yerinde ne isi olur’ diyerek bu kisiye ’Deli Ahmet’ lakabi taktigini ve koyün isminin "Deli Ahmet’ olarak kaldigini soyledi.
Inan, gecen yil Zonguldak Valiligine yaptiklari basvuru sonrasinda koyün adinin "Ahmetoglu" olarak degistirildigini kaydetti.
BARTIN
Bartin’daki Geriskatirci koyünün muhtari Murat Aktas, cok eski tarihlerde koyün icinden gecen Ipek Yolu’ndan katirlarla yük tasindigini ve bu hayvanlar dinlendikleri icin koyün isminin ihtiyar heyeti tarafindan "Geriskatirci" olarak belirlendigini soyledi. Aktas, ozellikle genclerin koyün isminin degistirilmesini istediklerini ifade etti.
Yesilkaya koyü muhtari Cemal Bac, gecmiste koylerinin adinin "Kirlik" oldugunu, 2004’de koy ihtiyar heyeti ve koy halkinin istegi üzerine "Yesilkaya" olarak degistirildigini kaydetti.
SIVAS
Sivas’in sarkisla ilcesine bagli Savran koyünün ismi Sarikavak, Ebesil koyünün ismi Samankaya, cakal koyünün ismi cicekliyurt, Kizildon koyünün ismi Demirkoprü, cihsiyan koyünün ismi ise Ikili olarak degistirildi.
Gemerek ilcesine bagli bazi koylerin isimlerinde degisiklikler yapildi.
Deliler koyü Yesiloz, Kirikli koyü Tatlipinar, ortlek koyü ise Cesurlar olarak isimlendirildi.
Ulas ilcesine bagli cavdar koyünün Itkiran mezrasi Yesildiyar, Magara koyünün adi ise Gürpinar olarak degistirildi. Akincilar ilcesine bagli Arap koyü Ikizyurt adini aldi. Sivas merkeze bagli Sinekli koyünün ismi ise Düzova olarak degistirildi.
Bu arada, Tokat’in Resadiye ilcesine bagli "oküzlü Koyü" sakinleri, 2003 yilinda, koylerinin isminden dolayi kendileriyle dalga gecildigini one sürerek, ismin degistirilmesi icin Valilige basvurmustu.
Donemin Tokat Valisi Ayhan Nasuhbeyoglu baskanliginda toplanan Il Genel Meclisi, "oküzlü" koyünün adinin "ozenli" olarak degistirilmesini kararlastirmisti.
TRABZON
Trabzon’un Akcaabat ilcesindeki 9 mahalleden biri olan Dürbinar Mahallesi, ismiyle dikkat ceken yerlerden biri.
Koy muhtari Veysel Sivrikaya, ilcenin en kalabalik mahallelerinden Dürbinar’in isminin zaman icerisinde yoresel agizla degiserek olustugunu soyledi.
Mahallenin kuruldugu alanda pekcok su kaynagi bulundugunu ifade eden Sivrikaya, "Atalarimiz, bol su kaynagina sahip, gür akan derelerin bulundugu bu bolgeye ’Gürpinar’ adini vermis. Zaman icerisinde agizdan agiza dolasan bu isim, harflerinin degisime ugramasiyla ’Dürbinar’ haline gelmis" diye konustu.
Zaman zaman mahallelerinin isminin yanlis yazildigini, ozellikle resmi yazismalarda sikinti yasadiklarini kaydeden Sivrikaya, "cogunlukla ’Dürpinar’ olarak yazilan mahallemizin ismi, artik Akcaabat ile ozdeslesti. Bu ismi degistirmeyi düsünmüyoruz" dedi.
GÜMÜsHANE
Gümüshane’ye bagli Duymadik koyü, ismini ilginc bir oyküden aliyor.
Koy muhtari Alim Ayyildiz, koylerinin Gümüshane’de ismi degismeyen ender koylerden oldugunu ifade etti. Ayyildiz, cumhuriyet donemi oncesi bolgede yasanan Rus, Rum ve Ermeni isgallerinin koylerinde yasanmadigini, koyün isminin buradan dogdugunu kaydetti.
Isgal donemlerinde koylerinin cevresinin ormanlarla kapli oldugunu, isgal kuvvetlerinin bolgeden gecerken koylerini gormedigini belirten Ayyildiz, soyle konustu:
"cevre koylere indiler, ancak bizim koye inmediler. Isgal kuvvetlerini idare eden komutan, ’Asagiya inmeyelim. Türk askeri olabilir, tuzaga düsebiliriz’ demis. Askerlerini Bayburt’a yoneltmis. Bayburt’a varinca komutana üst komutani ’Ormanlik vadide bir koy vardi oraya da ugradiniz mi’ diye sormus. Komutandan ’koy gormedik’ yanitini alan üst komutan, ’Hic mi kopek havlamasi, tavuk sesi, hayvan sesi duymadiniz’ diye sorunca, sorunun yaniti ’duymadik’ olmus. Bu koyün adi da komutanin verdigi ’duymadik’ yanitindan kalmis." Ayyildiz, koylerinin isminin bazi yerlerde alay konusu oldugunu da belirterek, "Koyümüzün bazi ihtiyaclari oluyor. Devlet dairelerinden istemeye gidiyorum. Bana ’Muhtar, Ruslar gelmis gitmis, senin koyü ne gormüsler ne duymuslar, biz de senin ihtiyaclarini simdilik duymadik’ diyerek beni geri ceviriyorlar" dedi.
Gümüshane’nin Kelkit ilcesine bagli Deliler koyünün muhtari Yunus Demirtas, baslangicta ’Deliller’ olan koyün isminin zaman icerisinde ’Deliler’e donüstügünü belirterek, koylerinin isminin degistirilmesi icin Valilige dilekce verdiklerini soyledi.
Ayni ilceye bagli ilginc isimli bir koy de Dayisi koyü. Ismini koy halkinin birbirlerine "dayisi" diye hitap etmelerinden alan koyde 92 kisi yasiyor.
RIZE
Rize’de bulunan koy ve mahallelerin coguna, Rumca olan isimleri cumhuriyet doneminde degistirilerek Türkce isim verildi. Bu isimler verilirken genellikle koyün bulundugu yerdeki bir ozellik dikkate alindi.
Fatih Sultan Mehmet, Rize’yi fethetmesinden sonra bugünkü Ardesen ilcesinin bulundugu bolgeyi ic taraflarda yasayan insanlarin neseli olmalari anlaminda "Ardi sen" olarak adlandirdi. Zaman icinde ilce Ardesen olarak anilmaya baslandi.
Rize merkeze bagli corapcilar Mahallesi muhtari Osman Kuk, uzun yillar once mahallelerinde cok sayida kisinin corap dokumasindan dolayi mahallelerine bu adin verildigini soyledi. Bazen baska illerden kisilerin kendisini arayarak corap talep ettiklerini ifade eden Kuk, "Bana ’Orada herhalde corap fabrikasi vardir. Bize corap gonderebilir misiniz’ diyenler bile oldu" dedi.
Yaglitas Mahallesi muhtari Yener Aslan ise Rize’nin her tarafinda cayin rahatlikla yetistigini, ancak mahallelerinde pek fazla yetismedigini kaydederek, "Mahallemizin topragi yagli oldugundan cay yetismesine pek uygun degil. Bu nedenle mahallemize Yaglitas denildi" diye konustu.
KONYA
Konya kent merkezinde cukur, Tarhana, Tirilirmak, Durunday, Ekmekkocu, Kuzgunkavak, Gemalmaz, Selam, Hoshavanata ve Aksinne gibi, ilk duyan kisilere farkli gelen mahalle isimleri dikkat cekiyor.
Konya’nin merkez Meram ilcesinde "Arapoldüren" isimli bir cadde ile ayni isimle anilan eski bir semt bulunuyor.
Kent merkezinde ise Karsi, Süslü, Teklif, Kumocagi, Emen, Ceberdet, Mendilli, Ascibasi gibi pekcok kisiye farkli gelen sokak isimleri de yer aliyor.
Konya ve ilcelerinde Dinlendik, Mülayim, Mantar, Tipi, ciller, Acidort, Basgotüren, Bakirtolu, Karadona, Yavsankuyu, Cankurtaran, Yasarlar, olmez, Ayisigi, Babuscular, Bogrüdelik, col, Ishakusagi, Baslamis, Delimahmutlu, Kuran, Kargali, Kurdusagi ve Alicerci koyleri bulunuyor.
Konya’nin cumra ilcesi Bardakci Mahallesi’ndeki 15 sokak, Adana, Elazig, Samsun gibi kent isimlerini tasiyor.
GAZIANTEP
Gaziantep’teki sehreküstü semtinin de ilginc bir oyküsü var.
Gaziantep’in ilk yerlesim bolgeleri arasinda olan tarihi Gaziantep Kalesi’nin yakinlarindaki bir evde oturan aile, rivayete gore, degisik nedenlerden dolayi semt sakinleriyle anlasmazliga düsmüs. Bu aile, 200 yil kadar once baska bir semte ev yaptirmis ve burada yasamaya baslamis.
Bu semte, aile eski semtlerine hic ugramadigi icin sehreküstü adi verilmis.
Kepenek Mahallesi ile ilgili rivayete gore, 350-400 yil kadar once bolgede cok sayida ceviz agaci ve bu agaclarin yaninda bir pinar varmis.
cobanlar bu pinardan hayvanlarina su icirirmis. Bu pinar, cobanlarin giydikleri kepenek isimli giysi ile anilmis daha sonra da bu isim mahalleye verilmis.
Pisirici Mescidi’nin de bulundugu tarihi Suyabatmaz Mahallesi’ni ise mükemmel altyapi ve sel kanallari nedeniyle ne kadar yagis olursa olsun hic su basmazmis. Zamanla büyüyerek kentin en büyük mahalleleri arasinda yer alan bu mahalleye, bu ozelliginden dolayi Suyabatmaz denilmis.
KILIS
Kilis merkeze bagli "Yavuzlu" beldesine, Osmanli Padisahi Yavuz Sultan Selim’in 24 Agustos 1516 tarihinde Memluk Sultani Kansu Gavri’nin ordusunu bozguna ugrattigi Mercidabik Savasi’nin yapildigi bolge olmasi dolayisiyla bu ad verilmis. Yavuzlu, her yil 24 Agustosta yapilan Mercidabik Zaferi’nin yil donümü torenlerine ev sahipligi yapiyor.
ADIYAMAN
Adiyaman’daki Musalla Mahallesi ile ilgili rivayete gore, mahallede bir musalla tasi varmis. Burada cenaze yikanir ve cenaze namazlari kilinirmis. Alanda, tabutun üzerine konuldugu bir musalla tasi bulundugu icin buraya bir cami yapilmis ve ismi Musalla Camisi olmus, mahalleye de bu isim verilmis.
Mara Mahallesi’nde "Mara" lakapli bir hoca varmis. Bu hoca, mahalledeki ahsap cami ve minaresinin bakim ve onarimini yaparmis. Zaman icinde camiye Mara Camisi, mahalleye de halk tarafindan cok sevilen hocanin lakabi verilmis.
Baska bir rivayete gore, kentin kuzeyindeki bahceler, kente 5 kilometre mesafedeki Pirin kaynagindan gelen suyla sulanirmis. Su aktigi sirada cikan sesler nedeniyle, "gürültülü, bol ve sürekli olarak" anlamina gelen "harhar" kelimesi mahalleye isim olarak verilmis. Harhar Mahallesi’nin ismi, daha sonra Fatih olarak degistirilmis.
KAHRAMANMARAs
Kahramanmaras ilce merkezinde 77 mahalle bulunuyor. Bu mahallelerin cogu, Kurtulus Savasi yillarinda kahramanlik gosterenlerin isimleriyle aniliyor. Bircok mahalle ise tarihteki onemli kisilerin isimlerini tasiyor.
Kahramanmaras’in düsman isgalinden kurtulus yil donümü olan 12 subat, kente istiklal madalyasinin verildigi günü simgeleyen 5 Nisan, Fransiz isgaline karsi direnisi sembolize eden halk kahramani Sütcü Imam’in yani sira sokaklara Dumlupinar, Sakarya, Ertugrul Gazi, Eyüp Sultan, Genc Osman, Osman Gazi, Haci Bayram Veli, Mevlana, Mimar Sinan, seyh samil, Orhan Gazi, Oruc Reis, Kanuni, Yavuz Sultan Selim, Karacaoglan, Hürriyet, Fevzi Pasa, Gazipasa, Ismet Pasa, Piri Reis, Yahya Kemal, Necip Fazil Kisakürek isimleri verilmis.
sANLIURFA
sanliurfa’nin Siverek ilcesine bagli Gozelek koyü Muhtari Cuma Agirtas, koylerine bagli "Sican Mezrasi"nin adini birkac yil once "Yenikoy Mezrasi" olarak degistirdiklerini soyledi.
Alay konusu olan mezranin adini, koylülerin tepkisi üzerine degistirmek durumunda kaldiklarini belirten Agirtas, soyle konustu:
"Mezraya bu adi kimin verdigini bilmiyorum. Fakat büyüklerimizin anlattigina gore, koyde cok sayida tarla faresi varmis, bu nedenle ’Sican Mezrasi’ adi verilmis. Koylüler baslangicta bu durumdan rahatsiz olmamis ancak yeni nesil bunu gurur meselesi yapinca mezranin adini degistirmek icin Siverek Kaymakamligina müracaat etmistik. Kisa sürede sorunu cozerek, koylülerin hakli tepkisini onlemis olduk." sanliurfa’nin orencik koyüne bagli olarak 35 yil once kurulan "Kücük Istanbul" mezrasinin da ilginc bir oyküsü var. Vatani gorevini Istanbul’da yapan ve bu kente hayran kalan Acemi Demirel, 35 yil once kurulan mezraya "Kücük Istanbul" adinin verilmesini saglamis.
Acemi Demirel’in, ayni mezrada ciftcilikle ugrasan oglu Faik Demirel, babasinin askerligini yaptigi Istanbul’dan cok etkilendigini; sanliurfa’ya dondükten sonra orencik koyüne bagli olarak kurulan mezraya "Kücük Istanbul" adinin verilmesini istedigini ve bu istegin kabul edildigini bildirdi.
ERZURUM
Erzurum’daki en ilginc isme sahip sokagin "Gereksiz Sokak" oldugu ifade ediliyor.
Merkeze bagli Dag Mahallesi’nde bulunan sokagin adinin neden "Gereksiz" oldugunu bilmediklerini ifade eden yetkililer, "Belediyemiz, soz konusu sokagin adinin degistirilmesi icin calismalara basladi. Eylülde yapilacak Büyüksehir Belediye Meclisi toplantisinda bu sokagin adinin degistirilmesi planlaniyor" dedi.
ote yandan, Erzurum’un Narman ilcesine bagli Dazlak koyünün adinin camliyayla olarak degistirildigi belirtildi.
camliyayla Muhtari Ugur Akay, koylerinin adinin Dazlak olmasi nedeniyle sikinti yasadiklarini belirtti. Akay, "Koyümüzün adini soyledigimizde bizimle dalga geciyorlardi. Bu nedenle Narman Kaymakamligina basvurduk.
Icisleri Bakanliginin da onaylamasiyla koyümüzün adi camliyayla olarak degistirildi" diye konustu.
Ardahan’da ise en ilginc sokak isminin "Unuttum" oldugu belirtildi.
Ardahan Belediyesi Fen Isleri Müdürü Naci ozdemir, Unuttum Sokagi’nin adinin "Recai Koksoy Sokagi" olarak degistirildigini soyledi.
ADANA
Sanat, spor ve is dünyasina cok sayida ünlü yetistiren Adana’da Fatih Terim ve Yilmaz Güney sokaklari, Yasar Kemal yürüyüs yolu, Hasan sas Bulvari, Haci Sabanci ve ozdemir Sabanci caddeleri bulunuyor.
Ilde bulunan Mahfesigmaz Mahallesi’nin ismi ise vaktiyle bu bolgeden Toros Daglari’ndaki yaylalara goc eden yorüklerin develerinin sirtlarindaki "mahfeler"in, daglik ve tasli dar patikaya sigmamasindan geliyor. Fransizca’da "depo" anlamina gelen Debboy Caddesi’nin ismi ise isgal yillarinda bolgeyi yiginak merkezi olarak kullanan Fransizlardan kalmis.
OSMANIYE
Osmaniye’de Maymunsuyu koyünün isminin degistirilmesi icin donemin muhtari merhum Mehmet Ali Yilmaz tarafindan Toprakkale Kaymakamligina dilekce verilmis. Kaymakamlik, dilekcelerinde "onurlarini kirildigini" belirten koylüleri hakli bularak, koye "Sazlik" adinin verilmesini kararlastirmis.
Arapli beldesinin adi da donemin Belde Belediye Baskani Ismet Kilic’in Adana Valiligine yaptigi basvuru üzerine "Cevdetiye" olarak degistirilmis.
Yazar Yasar Kemal’in dogdugu Hemite koyünün isminin ise koy halkinin istegi üzerine 1980’li yillarda "Gokcedam" olarak degistirildigi biliniyor.
HATAY
Hatay merkeze bagli Yesilpinar beldesi Belediye Baskani Malik Kilic, yerlesim biriminin hayvancilik yapanlarin gelip konaklamalari nedeniyle "Camusayna" ismiyle bilindigini, pinar gectigi icin 1960 yilinda bunun "Tosunpinar"a donüstügünü, 1994 yilinda belde statüsüne kavusmalarinin ardindan bunu da "Yesilpinar" olarak degistirdiklerini kaydetti.
Hatay merkeze bagli Toygarli beldesi Belediye Baskani Selahattin Kara ise onceden yayla anlamina gelen "Tellikümbelek" olarak anilan yerlesim birimine 1960 yilinda "genc, delikanli" anlamina gelen "Toygarli" adi verildigini soyledi.
DIYARBAKIR
Diyarbakir’in Surici beldesindeki Savas Mahallesi’nin sakinleri, sürekli savas ismini duymaktan rahatsiz olduklarini belirterek, mahallenin isminin degistirilmesini istediler.
Savas Mahallesi Muhtari Lokman Bakir, AA muhabirine yaptigi aciklamada, mahallelinin her yerde savas kelimesiyle karsi karsi kalmaktan rahatsiz oldugunu belirtti. Bakir, "cünkü anlami hos degil. Belediye Meclisi’ne basvurarak mahallenin ismini ’Baris’ olarak degistirmek istiyorduk ancak Diyarbakir’da Baris Mahallesi oldugundan ’Aydinlar’ ismini almak istiyoruz. Gerekirse imza toplayacagiz" dedi.
SIIRT
Siirt merkeze bagli col koyü Muhtari Kenan ozbey, koylerinin adini degistirmek icin basvuruda bulunduklarini soyledi.
ozbey, "col ismi ürkütücü. Koyümüz terore 11 sehit vermis bir koydür.
Bu nedenle buna uygun bir ad verilmesini istiyoruz. Daha onceki yillarda Aydinlar ilcesine bagli Kilbasan koyünün adi da Akyayla olarak degistirilmisti" dedi.
