İstanbul Erkek, Galatasaray, Alman Lisesi üzere asırlık okulları kazanan harika beyinler, ‘işsizlik korkusu' ve ‘niteliksiz üniversiteler' gerekçesiyle yurdu terk ediyor. Örneğin 2019'da Alman Lisesi'nden mezun olanların %94'ü üniversite için yurt dışına gitti.
İstanbul Erkek Lisesi'nin 135 yıllık tarihinde bir birinci yaşanıyor. Almanya, ABD, Kanada, Fransa üzere ülkelerde üniversite eğitimine gidenlerin oranı, Türkiye'de kalanları geçti. Tarihi lisenin, 2019 mezunlarının yüzde 52.6'sı Avrupa'ya gitti. Alman Lisesi’nden yurt dışına gidenlerin oranı yüzde 94.7'ye çıktı. Galatasaray Lisesi'nden yurt dışına gidenlerin oranı ise yüzde 32. 6'ya ulaştı.
BİRİNCİ SEFER LİSE DÜZEYİ
Avrupa, Amerika ve İngiltere'ye evvelce yüksek lisans ve doktora için giden Türkler, birinci kere lise biter bitmez ülkeden ayrılmaya başladı. Bu ülkelerde lisansa kabul için ABİTUR ve IB Diploması gerekiyor. ABİTUR'u, Türkiye'de veren tek devlet okulu İstanbul Erkek Lisesi, tek özel eğitim kurumu ise Özel Alman Lisesi'dir.
Galatasaray Lisesi ise IB (Uluslararası Bakalorya) diploması veriyor. Bu okullara Liselere Giriş İmtihanı (LGS)' de tüm soruları hakikat çözerek, 500 tam puan alanlar girebiliyor.
KEP ATAN GİDİYOR
İngilizce/ Almanca ya da İngilizce/ Fransızca çift lisanda eğitim alıyorlar. Öğrenciler lise son sınıfta ABİTUR ve IB imtihanına alınıyor. Tamamı bu imtihanları kazanıyor. Almanya- Fransa-Türk hükümetleri 1950'lerde ikili muahede yaptı. Böylelikle, Türkiye'de okusalar da liseyi Almanya ve Fransa' da okumuş sayılıyorlar. Bu diplomayla yalnızca Almanya ve Fransa değil, Amerika'dan Çin'e kadar Harvard, Oxford, Yale üzere binlerce üniversitenin kapısını açıyorlar.
TARİHİNDE İLK
Türk öğrencilerin yüzde 99'u, 10 yıl evvel bu şartlara karşın lisansa yurt dışına gitmiyordu. Artık tercihler tam bilakis döndü. İstanbul Erkek Lisesi'ne her yıl LGS' de tek bir soru dahi yanlış yapmayıp, 500 tam puan alan yüzde 1'lik dilimdeki 180 öğrenci alınıyor. Necmettin Erbakan, Mesut Yılmaz ve Ahmet Davutoğlu üzere 3 başbakan çıkaran tarihi lisede bir birinci yaşanıyor. Mezunlarını 10 yıl evvel yalnızca yüzde 1.6'sı yurt dışına giden tarihi lisede, son 4 yılda yurtdışı tercihleri katlanarak arttı.
Yurtdışına giden 100 şahıstan 78'i geri dönmüyor
Liselere inen beyin göçü yüksek lisans, doktora öğrencilerinde tepe yapıyor. TÜİK bilgilerine nazaran; 2017'de 113 bin 326 kişi Türkiye'yi terk etti. Yurtdışına gidenlerin sayısı 1 yılda yüzde 63 artarken bunlardan her 5 şahıstan 2'sinin 20-34 yaş aralığında yani yüksek eğitim çağında gençlerden oluşuyor. Son 3 yılda ise 319 bin 392 Türk vatandaşı Türkiye'den ayrıldı.
Garsonluk yapıp okuyorum
Münih Teknik Üniversitesi Elektronik Bilgi Teknolojileri Mühendisliği öğrencisi A.B, “İstanbul Erkek'i dereceyle kazandım. Babam, taban fiyatla çalışıyor. Üniversite imtihanını da, Abitur'u da kazandım. Lakin üniversite bitince işsiz kalma riski nedeniyle yurtdışına gitmeyi seçtim. Türkiye'de, minimum fiyata sıkıntı iş bulurdum. Almanya'da saat başı fiyatla garsonluk yapıp, okuyorum. Lakin okul bitince en az 6 bin Euro maaş alacağım” dedi.
Ülkem için kaygılanıyorum
Berlin Teknoloji Üniversitesi İktisat Bilgisayar Bilimi öğrencisi E. A, “Ülkemdeki, birkaç üniversite hariç verilen yükseköğretim dünyada kabul görmüyor. Bu nedenle Avrupa'yı seçtim. Ailem, beni okutmak için çok zorlanıyor. AB ülkelerinde, yüzlerce çok zeki Türk öğrenci lisans okuyor. Kedi, köpek gezdiren de var. Yaşlılara bakan da. Türkiye'ye döner miyiz? diye ortamızda konuşuyoruz. Arkadaşlarım da, hem kendi geleceğinden hem Türkiye'nin geleceğinden tasa duyuyorlar”
İstanbul Erkek'te YÜZDE 52.6
1884'de kurulan İstanbul Erkek' in 2019 mezunlarının yüzde 52. 6'sı Almanya, Fransa, Kanada, ABD, Avusturya hatta Macaristan üzere ülkelere lisansa gitti. Birinci kez üniversite okumak için yurt dışına giden öğrenci sayısı, Türkiye'de kalanları geçti. Okulun 2019 mezunu 167 öğrenci de Türkiye'de de üniversite kazandı. 22'si tercih yapmadı. 88'i yurtdışına giderken, 57’si buradaki üniversitelere kaydoldu.
Alman Lisesi'nde YÜZDE 94.7
1886'da kurulan Özel Alman Lisesi, ABİTUR veren tek özel okul. ÖSYM bilgilerine nazaran; 2008 mezunu 105 öğrencinin 85’i yani yüzde 89.2'si Türkiye’de kaldı. Yüzde 10.8'i olan 20 öğrenci yurt dışına gitti. 2018'de 87 mezundan yüzde 92.1'i yurt dışını tercih etti. 133 yıllık lisede 2019'da bir birinci oldu. 105 mezundan 6’sı Türkiye'de kalırken, 99’u yani yüzde 94.7'si yurt dışına gitti.
Galatasaray'da YÜZDE 32.6
Sultan Abdülaziz'in 1868'de kurduğu Galatasaray Lisesi'nin 2005-2019 ortasındaki 15 yıllı incelendi. 2007'de yalnızca 1 öğrenci yurtdışına giderken, 2008'de 4, 2009’da 9, 2010'da 12, 2011'de 5, 2012'de 6, 2013'de 1, 2014'de 10, 2015'de 11 ve 2016'da da 23 öğrenciye çıktı. 2018'de üniversite imtihanına giren 141 öğrenciden 16'sı yani yüzde 22. 5'i yurtdışını tercih etti. 2019 mezunu 142 öğrencinin 23’ü Amerika’dan, Uzakdoğu’ya gitti. Son 2 yılda yurtdışı tercihi yüzde 10 artışla, yüzde 32. 6'ya çıktı.
“BEYiN GÖÇÜ LiSE Düzeyine iNDi”
Almanya SRC Hochschule Heidelberg Üniversitesi Makine Mühendisliği Kısım Lideri Prof. Doruk Özdemir: “Türklerin, lisede yurtdışına gidişine burada biz de şahidiz. Evvelce yüksek lisans yahut doktora için gidilirdi.”
“TÜRKiYE iÇiN Önemli BiR KAYIP”
İstanbul Erkek Liseliler Derneği Lideri Prof. Dr. Feyza Arkan: “Türkiye'den bu çocukların gidiyor olması ülke için çok önemli bir kayıptır. Öğrenciler, Türkiye’deki üniversite eğitimini gelecekleri için umut verici görmüyor.”
“TEK ÇOCUĞUMU GÖNDERDiM”
İstanbul Erkek Lisesi Okul Aile Birliği eski Lideri Erdal Uyanık: “Son 10 yılda yurtdışı tercihinde yükseliş var. Öğrenciler, güzel bir eğitim ve gelecek beklentisiyle yurt dışına yöneliyor diye suçlanamaz.”
NOT DEFTERi
– YÖK datalarına nazaran 24 bini Almanya, 15 bini ABD, 50 bin Türk genci yurt dışında okuyor.
– Dünya İngilizce Yeterlilik Endeksi'nde, Türkiye 100 ülke ortasında 79'uncu sırada.
– İstanbul Erkek Lisesi, dünyada ABİTUR Diploması verebilen dünyadaki tek devlet okulu.
Sultan Uçar/Sözcü