Türklerin Bilime Katkıları Nelerdir
Türklerin Bilime Katkıları hakkında kısa veri
Oğuzların Karaçuk (Farab) şehrinde doğan Farabi (870950) matematik fizik astronomi vb konularda 160 dek kitap yazmıştır Ancak onu belli başlı kayda değer kılan Helen felsefesinin akılcı mantığa dayalı yönüyle İslâm düşüncesini kaynaştırdığı felsefe alanındaki çalışmaları olmuştur İhsâ'ülUlûm isimli eseriyle bilimleri başta sınıflandıran Farabi bununla beraber Öklit geometrisini de açıklamıştır
Farabî'nin düşüncelerinden etkilenen İbni Sînâ (9801037) değişik konularda 220 civarında eser vermiş diğer meşhur bir Türk bilginidir Avrupa'da Avicennaadıyla bilinmektedir Felsefe ve müspet bilimlerle uğraşan İbni Sina ana ününü tıp alanında kazanmıştır ElKanun fi'tTıbadlı eseri Latinceye çevrilmiş ve yüzlerce sene ders kitabı olarak okutulmuştur
Birûnî (973 1051) Harzemşahların sarayında yetişti ve Gazneli Mahmud'un himayesine girdi Matematik geometri tıp ve coğrafya gibi alanlarda 113'ten pozitif eser veren Birûnî'nin başlıca başarısı gökbilim dalındadır Yıldızların yüksekliğini açılarını ölçen hassas aletler geliştirdi Dünya çekirdeğinin çapını sadece 15 kilometrelik yanılmayla 63388 km olarak tespit etmiştir Yazdığı gökbilim kitabı dünyanın ilk gökbilim ansiklopedisi olarak kabul edilmektedir
Farabî ve İbni Sina'nın açtığı yoldan birçok Türk âlim ilerlemiştir Felsefe dalında; ElHarezmî Şehristânî ve tasavvufun öncülerinden Gazali İbni Rüşd Fahreddin Razi geometride Abdurrezzak Türkî trigonometrinin kurucularından Abdullah elBaranî birincil akla gelenlerdir Selçuklu Sultanı Melikşah İsfehan ve Bağdat'ta birer rasathane kurdurdu Dönemin Bilim adamları Melikşah adına güneş yılına dayanan Celâlî veya Takvimi Melikşâh adlarıyla anılan bir takvim hazırladılar Sanat ve mimarlık alanlarında da Türkİslâm Medeniyeti vaktinde büyük gelişmeler görülmektedir Türkİslâm kültürü ve sosyal hayatına uygun bir şekilde artan mimarlığın en manâlı örnekleri cami medrese kervansaray imaret darüşşifa (hastane) vbdir Ilk Türkİslâm mimarî örneği Tolunoğlu Ahmed kadar Kahire'de yaptırılan Tuluniye Camisi'dir ve bugün dahi varlığını korumaktadır
Türkler tarafından geliştirilen kubbe kemer ve sütun biçimleri Orta Asya yaşantısı ve çadır kültürünün İslâm mimarîsine yansıtıldığı yeni bir mimarî üslûbu getirmiştir Özellikle tekke kümbet cami ve medrese gibi yapılarda Türk mimarî üslûbunun özgün örnekleri görülür Yazı, deri, çini, minyatür sanatları ile seramik dokumacılık taş ve maden işçiliği vb alanlarda Türkler benzersiz örnekler vermişlerdir Türkler heykel ve kabartma sanatlarında da başarılı örnekler vermişlerdir Örneğin birçok yapıda hayvan figürleri kullanılmış Sultan Tuğrul bastırdığı madalyona kabartma resmini koydurmuştur Müzik alanında da Türkler yenilikler getirmişlerdir Farabî müzik üzerine iki eser yazmış ve bunlar dünya müzik tarihine geçmiştir
Eserinde ses ve müziğin fizik temellerini inceleyerek ses perdesinin özelliklerini ilk kez ortaya koymuştur Saraylardaki nevbet (bando) Osmanlı askerî mehterine örnek olmuştur Ayrıca bazı tarikatlerin yaptıkları dinî müzik ve rakslar Türk tasavvuf musikisinin ve semahların özünü oluşturmuştur *
Türklerin Bilime Katkıları hakkında kısa veri
Oğuzların Karaçuk (Farab) şehrinde doğan Farabi (870950) matematik fizik astronomi vb konularda 160 dek kitap yazmıştır Ancak onu belli başlı kayda değer kılan Helen felsefesinin akılcı mantığa dayalı yönüyle İslâm düşüncesini kaynaştırdığı felsefe alanındaki çalışmaları olmuştur İhsâ'ülUlûm isimli eseriyle bilimleri başta sınıflandıran Farabi bununla beraber Öklit geometrisini de açıklamıştır
Farabî'nin düşüncelerinden etkilenen İbni Sînâ (9801037) değişik konularda 220 civarında eser vermiş diğer meşhur bir Türk bilginidir Avrupa'da Avicennaadıyla bilinmektedir Felsefe ve müspet bilimlerle uğraşan İbni Sina ana ününü tıp alanında kazanmıştır ElKanun fi'tTıbadlı eseri Latinceye çevrilmiş ve yüzlerce sene ders kitabı olarak okutulmuştur
Birûnî (973 1051) Harzemşahların sarayında yetişti ve Gazneli Mahmud'un himayesine girdi Matematik geometri tıp ve coğrafya gibi alanlarda 113'ten pozitif eser veren Birûnî'nin başlıca başarısı gökbilim dalındadır Yıldızların yüksekliğini açılarını ölçen hassas aletler geliştirdi Dünya çekirdeğinin çapını sadece 15 kilometrelik yanılmayla 63388 km olarak tespit etmiştir Yazdığı gökbilim kitabı dünyanın ilk gökbilim ansiklopedisi olarak kabul edilmektedir
Farabî ve İbni Sina'nın açtığı yoldan birçok Türk âlim ilerlemiştir Felsefe dalında; ElHarezmî Şehristânî ve tasavvufun öncülerinden Gazali İbni Rüşd Fahreddin Razi geometride Abdurrezzak Türkî trigonometrinin kurucularından Abdullah elBaranî birincil akla gelenlerdir Selçuklu Sultanı Melikşah İsfehan ve Bağdat'ta birer rasathane kurdurdu Dönemin Bilim adamları Melikşah adına güneş yılına dayanan Celâlî veya Takvimi Melikşâh adlarıyla anılan bir takvim hazırladılar Sanat ve mimarlık alanlarında da Türkİslâm Medeniyeti vaktinde büyük gelişmeler görülmektedir Türkİslâm kültürü ve sosyal hayatına uygun bir şekilde artan mimarlığın en manâlı örnekleri cami medrese kervansaray imaret darüşşifa (hastane) vbdir Ilk Türkİslâm mimarî örneği Tolunoğlu Ahmed kadar Kahire'de yaptırılan Tuluniye Camisi'dir ve bugün dahi varlığını korumaktadır
Türkler tarafından geliştirilen kubbe kemer ve sütun biçimleri Orta Asya yaşantısı ve çadır kültürünün İslâm mimarîsine yansıtıldığı yeni bir mimarî üslûbu getirmiştir Özellikle tekke kümbet cami ve medrese gibi yapılarda Türk mimarî üslûbunun özgün örnekleri görülür Yazı, deri, çini, minyatür sanatları ile seramik dokumacılık taş ve maden işçiliği vb alanlarda Türkler benzersiz örnekler vermişlerdir Türkler heykel ve kabartma sanatlarında da başarılı örnekler vermişlerdir Örneğin birçok yapıda hayvan figürleri kullanılmış Sultan Tuğrul bastırdığı madalyona kabartma resmini koydurmuştur Müzik alanında da Türkler yenilikler getirmişlerdir Farabî müzik üzerine iki eser yazmış ve bunlar dünya müzik tarihine geçmiştir
Eserinde ses ve müziğin fizik temellerini inceleyerek ses perdesinin özelliklerini ilk kez ortaya koymuştur Saraylardaki nevbet (bando) Osmanlı askerî mehterine örnek olmuştur Ayrıca bazı tarikatlerin yaptıkları dinî müzik ve rakslar Türk tasavvuf musikisinin ve semahların özünü oluşturmuştur *