Turklerin asıl dini Gok Tanrı inancı idi Orhun Kitabelerinde de belirtildiği gibi butun kainatı yaratan Gok Tanrı idi Turk hukumdarlarına kut verip, iktidar sahibi yaptığına inanılan guc de Gok Tanrı idi Bugunku Tanrı sozcuğu, Orhun Kitabelerinde Tengri veya Tengiri biciminde gecmektedir Bu sozcuk, bazı soyleyiş farklılıklarıyla hemen hemen butun Turk lehcelerinde kullanılmıştır
Turk inanışına gore gok ve yer yedişer kat yaratılmıştı Tanrı goğun son katında otururdu Yerin ve goğun ortasında insanlar ve diğer canlılar yaşardı Tanrıdan başka kutsal olan şeyler de vardı, ama bunlar Tanrı değildi, Tanrı tekti Turkler icin Gok Tanrı cok onemli idi Cunku onlara guc verdiğine, onları zafere ulaştırdığına ve millete hayat verdiğine inanırlardı Nitekim Asya Hun Hukumdarı Mete Han, MO 176 yılında Cin imparatoruna gonderdiği bir mektupta, kendisinin Tanrı tarafından tahta cıkarıldığını belirterek, askeri zaferlerini Gok Tanrının yardımıyla kazandığını belirtmiştir
Turkleri islamiyete yakınlaştıran en onemli sebep, tevhid inancı olmuştur Allah'ın birliği inancı Turklerde cok yaygın olan bir inanctı Din adamlarını huzuruna cağıran Mengu Kağan, biz tek Tanrının varlığına, onun sayesinde yaşadığımıza ve onun emri ile olduğumuze inanıyoruzdemişti (Suleyman Kocabaş, Adil Turk İdaresi, s15)
Turklerde Allah'ın birliği inancı Kok Tengri(GokKainat Tanrısı) olarak isimlendirilmişti Turklerin inancları ile islam inancı arasındaki benzerlik sadece bununla sınırlı değildi İslamiyet oncesi Turkler ahiret gunune, oldukten sonra dirilmeye, kaza ve kadere inanırlar ve kurban keserlerdi Zina ve eşcinsellik kesinlikle yasaktı ve hırsızlık ağır ceza ile cezalandırılırdı (İ Hami Danışmend, Turk Irkı Neden Musluman Oldu, s17) Turklerin islamiyeti kabul etmelerinde islam oncesi Turklerin inancları ile islamiyet arasındaki buyuk benzerlikler onemli rol oynamıştır Bu benzerlikleri kavradıkca islamiyete her gecen gun yakınlık duyan Turkler, Emevi Valisi'nin Horasan'da İslamiyeti yaymak icin cami ve medrese acmasına hicbir tepki gostermemiştir Bu yakınlaşma sureci Arap Muslumanlarla Turklerin ortak duşmanları olan Cinlilere karşı omuz omuza mucadele etmesiyle doruk noktasına ulaşmıştır