Şayet yaşı otuzlara yaklaşan yahut daha yaşlı bir oyuncuysanız, eskilere bir dönüp baktığınızda aslında medya oyun oynama alışkanlığınızın nasıl değiştiğine şahit olabilirsiniz. Eskiye nazaran daha kolay oynanış mekanikleri ve insan dimağını daha az yoran bulmacaların günümüzde yan ettiği oyunlar, bu sayede çılgınlar üzere günler içerisinde tüketilebiliyor. Yıllarca heyecanla beklediğiniz o oyunun, yalnızca günler içerisinde gündemden düşmesi buna verilebilecek en düzgün örnek olabilir. Hali hazırda toplumsal medya vb. etkenlerden ötürü devir süratli aktığından ötürü, maatteessüf önümüze sunulan her bir öğeyi birebir süratte tüketmekle yükümlüyüz.
Aksi taktirde ya topluluktan dışlanma tehdidi ile karşı zıdda kalıyoruz ve bunun dolayısı ile toplumsallaşma becerilerimiz elimizden alınabiliyor. Örnek vermek gerekirse rastgele bir Avengers sinemasını çıktığı birinci hafta izlemezseniz ya (sürpriz bozan) spoiler mağduru oluyorsunuz, ya da arkadaşlarınız sineması çıktığı birinci gün izlediği için sosyalleştiğiniz ortamlardan yalın bir halde dışlanabiliyorsunuz. Bizim kültürümüze yabancı bir kavram olan “hype” sözünün yarattığı bu süratli tüketim kültürü, varsayım edebileceğiniz üzere uzun yıllardır görüntü oyunlara da zarar veriyor. Bu yüzden yüzlerce saatin gömülebileceği RYO oyunlarını yalnızca 2 - 3 gün içerisinde bitirebilen oyuncuları görmek beni nispeten şaşırtıyor.
Mikro ödemeler, oyunlara nasıl tesir ediyor?
Etrafımızda ve internette EA Games, Ubisoft yahut Konami üzere firmaların oyuncuları asla dinlemediği üzere altı boş sayılabilecek lafları devamlı duyuyoruz. Aslına bakarsanız bu firmalar, öbür firmaların tersine oyuncuları en çok dinleyen firmalar olarak hayatlarına devam ediyorlar. Lakin bu büyük üreticiler oyuncuların büyük bir kısma hitap ettiğinden ötürü ürettikleri oyunlar, oyuncuların birden fazla nasıl istiyorsa ona dönüşüyor. Burada sabıka listesi kirli olan bu firmaların savunmuyorum, yanlış anlaşılmasın. Yalnızca var olan durumu özetliyorum diyebiliriz. Ancak hem dağıtımcı, hem de geliştirici olan bu büyük firmalar her ne kadar bilinçli tüketici olan oyuncular mahalline önüne her gelen içeriği tüketen oyuncuları dinlese de, topluluklarına güvenemiyorlar.
AAA bir oyunun geliştirme maliyetlerini göz önüne aldığımızda, firmaların parayı neden ana odağına koyduğunu anlayabiliyoruz. Hiçbir yatırımcı, imalat süreci reklam bütçesi haricinde 50 milyon dolara yaklaşan bir oyunun markette başarısız olmasını istemez. Bu yüzden ötürü her yatırımcı ve şirket başkanı, oyundan birinci başta yatırdığı parayı ve yararını çıkartmaya çalışıyor. Hal bu türlü olunca oyunlar doğal olarak mikro ödemeler ile donatılıyor. Şahsen EA Games bir oyunu geliştirirken birinci evvel bu oyunu nasıl pazarlayacağını ve mikro ödemeleri hangi kısımlara sıkıştıracağı konusunda planlar yürütüyordur diye düşünüyorum.
Firmalar bu üslup planlar ile yola çıkınca, oyun mikro ödemelere boğuluyor ve bunun cezasını ne yazık ki oyuncular çekiyor. Star Wars Battlefront 2 ve Shadow of Mordor üzere prodüksiyonlar geçtiğimiz yılın en büyük örnek oyunları olabilir. Ama mikro ödemelerin kurbanı olan en büyük oyunun FIFA olduğu konusuna neden kimse dikkat çekmiyor, orası da anlaşılan değil. Kart paketi almadan ilerlemenin çok sıkıntı olduğu FIFA Ultimate Team ile birlikte son çıkan NBA 2K oyunu, tabiri caiz ise oyuncuları soyan mobil oyunlara benziyorlar.
Lakin oyuncuların rekabetçi hislerinden yararlanan bu oyunların yanına, geçtiğimiz sene Star Wars Battlefront 2’nin günah keçisi olarak ilan edilmesi birden fazla oyuncuyu şaşırttı. Öteki bir yandan FIFA’ya ses çıkartmayan yabancı eleştirmenlerin de eleştirdikleri tüketim çılgınlığı ve dolayısı ile hype kültürüne içerik üretmek için kapılmış olduklarını söyleyebiliriz. Son tahlilde oyunları kritize eden eleştirmenler de takipçilerini tatmin etmek ve sanal bir övgü görmek için her yolu deniyorlar diye düşünüyorum. Ama bahsimiz şu anda eleştirmenleri eleştirmek olmadığından, bu kısmı öbür bir metinde irdeleriz.
Mikro ödemelerin şu anda büyük nispette görüntü oyun yerküresine yan verdiğini kaçınılmaz bir gerçek. Şayet oyunların pazarlama stili değişmezse, bu sistemin de değişmeyeceğinin altını çizmek gerekiyor. Bu noktada Microsoft’un ve EA Games’in oyunculara sunduğu farklı ödeme planlarına göz atmak gerekli. Hem oyuna 60 dolar para ödettiren, oyunun bedeli kadar da oyuncuları mikro ödemeye yönlendiren geliştiricilerin bilakis Game Pass yahut EA Accsess, bir bakıma oyuncuların imdadına yetişiyor. Aylık cüzi bir ölçü karşılığında saatlerimizi gömeceğimiz güzide prodüksiyonları sair rastgele bir bedel ödemeden oynayabiliyor olmamız, epeyce şık bir pazarlama siyaseti olmuş durumda.
Tüm bunların yanında şayet tüm dağıtımcılar oyunları bu halde pazarlamaya kalkarsa, bunun oyuncuları üzeceğini unutmamak gerekiyor. Her bir dağıtımcıya ayda 10 dolar ödediğimizi varsayarsak, ay ahir cebimizden tekrar yüklü bir ölçüde paranın çıkacağını ön görebiliriz. Buna tahlil olarak daha umumiye hitap eden dağıtımcıların (Sony, Valve, Microsoft, Nintendo) öbür dağıtımcıları bünyesine katıp ilgili sistemi hayata geçirmesi çok daha hoş ve kullanıcı dostu bir sistemin ortaya çıkmasına sebep olur.
Vakti hengamında standart olarak 49 dolar olan oyun fiyatları, maliyetler dolayısı ile 60 dolara çekilmişti. İlerde tekrar birebir sebepten ötürü oyun fiyatları 70 yahut 80 dolar standartına çekilebilir. Ama tahminen de o vakit mikro ödemelerin oyunları sabotaj etmesi az da olsa engellenebilir.
Bu sabotaj kısmında ise oyunculara yalnızca kostüm biçiminde içerikleri, yani oynanışa ve oyuna rastgele bir müdahalesi bulunmayan mikro ödemeleri başka tutmak gerekiyor. Bu şekil içeriklerin para ile satılmasını şahsen ben de destekliyorum. Zira rekabetçi oyunlarda her oyuncu kendini hususî hissetmeyi hak ediyor. Geri kazanılması imkansız bedelimiz olan devrimizi harcadığımız görüntü oyunlarını oynamak başlı başına bir lüks olduğundan, bu stil mikro lükslerin oyuncuları berhudar ettiği su götürmez bir gerçek.