Ortalama uzunlukta arayı uçan bir Boeing 747'yi ele alalım, 416 kişinin olduğu bu uçakta uçuş müddeti boyunca bir yolcu ortalama 2,4 defa tuvaleti kullanır. Uçuş boyunca neredeyse dört kişilik bir jakuziyi dolduracak kadar dışkı birikir. Pekala bu kadar kişinin dışkısı nereye gidiyor?
Yüksek Uçak Mühendisi Meriç Kahvecioğlu'na bu mevzuyu danıştık. Bakalım bu probleme ne üzere bir tahlil bulunmuş:
Uçak tuvaletlerini kullandıysanız ne kadar gürültülü olduklarını bilirsiniz. Yoksa alttaki delik açılınca atmosferin sesi mi geliyor?
Tabii ki hayır. Bu tuvaletler konutlarımızdaki tuvaletlerden çok farklı. O yüksek sesi aslında vakum sistemi çıkarıyor. Çağdaş havacılık gereksinimlerine uygun olan bu vakumlu tuvaletin patenti 1975'te alındı. Buluş 1982'de Boeing uçaklarına yerleştirildi ve sifonlu tuvaletlerde karşılaşılan birtakım problemlerin giderilmesini sağlandı.
Vakumlu tuvaletler, sifonlu tuvaletlere nazaran çok daha az su kullanır ve çok daha hafiftir. Bu da onları yakıt ve alan açısından daha verimli hale getirir.
Bu vakum sistemi ve SkyKem olarak bilinen mavi bir dezenfektan sayesinde tuvalette hiçbir kir kalmaz.
Sifonu çektiğinizde, klozetin tabanındaki bir kapak açılır ve SkyKem isimli dezenfektan klozete yayılır. Sifonu çekerken duyduğunuz yüksek ses, aslında atığı susuz klozetten emen vakumun sesidir. Atığın hazneden çıkış suratı, bir Formula 1 arabasından daha yüksek bir sürate sahiptir.
Vakumlu tuvaletler, 30 yılı aşkın bir müddettir kullanılmakta lakin 2016 yılında Boeing, kendi kendini temizleyen yeni bir tuvaletin prototipini piyasaya sürdü. Ultraviyole ışık, üç saniye parlayınca patojenlerin %99,99'unu öldürebiliyor.
Uçakta bir pak bir de atık su deposu bulunur, ikisi birbirinden bağımsızdır. Bunlar uçuşta büsbütün kapalıdır.
Tuvaletteki atık, uçağın borularından geçerek uçağın ardına sarfiyat ve sırf uçağın dışından erişilebilen bir tankta kalır.
Uçak inançlı bir biçimde yere indiğinde, bu tanktaki atık, büyük bir hortumla atık aracına alınır.
Kamyona alınan atıklar oradan da en yakın kanalizasyon binasına götürülür.
Evet, atıklar uçağın deposunda biriktiriliyor lakin tekrar de başınıza bir dışkı düşebilir!
Bunun pek çok örneği bulunuyor. Bu ender durum, genelde depodaki vakum düzeneğinde yaşanan arızalardan kaynaklanıyor. Sızıntılar havada donup buz halini alarak bir futbol topu büyüklüğüne ulaşabiliyor. Mavi olmasının nedeni ise üstte bahsettiğimiz SkyKem isimli dezenfektan. Başınıza düşmesi halinde mevt kaçınılmaz.
Eğer bir gün, buza dönüşmüş bir dışkı kesimi üstünüze düşerse talih kuşunun tam aksisini yaşayacağınız söylenebilir. Çünkü bu metal kuşların dışkısının, üzerinize düşmesini hiç istemezsiniz.
Üstelik yalnızca dışkı değil yakıt da üstünüze gelebilir.
Kalkıştan çabucak sonra acil iniş gerekirse uçaktaki yükü azaltmak için yük boşaltmak gerekir. Yolcu ve bagaj boşaltılamayacağına nazaran tek deva olarak yakıt boşaltılır. Kuş çarpması, yıldırım düşmesi, yolcu rahatsızlanması, motor arızası üzere durumlarda acil iniş gerekebilir.
Eğer hakikaten bütün uçaklardaki dışkılar gökten yere atılıyor olsaydı esasen bu sorunun kesin karşılığını biliyor olurdunuz!
Sadece el yıkama lavabosu ve çok az kirli su dışarıya atılır fakat özel ısıtma sisteminden geçirildikleri için havada çabucak buharlaşırlar, yere düşmesi kelam konusu bile olmaz.