Uçuk, Herpes simplex isimli virüsün neden olduğu ağız içi ve ağız dışında içi su dolu baloncuklar halinde ortaya çıkan lezyonlara denir. Uçuk neden nükseder?
Bu lezyonun etkeni olan virüs, kişinin vücuduna bulaşıp uçuğu meydana getirdikten sonra, uçuk tedavi edilse dahi sinsice vücutta bekleyebilir. Vücudun direnci azaldığı an (stres, adet periyotları, hamilelik, şiddetli yorgunluk, uykusuzluk, istikrarsız beslenme…) virüs canlı hale makbul ve tekrar uçuk oluşturur. Direncin düşmesi sonucu tekrar başlama eğilimi gösteren uçukların oluşmasında öbür yardımcı faktörler de, güneş ışınları, hormonal düzensizlikler olarak sıralanabilir. Uçuğun belirtileri nelerdir?
Uçuk çıkmadan 0-24 saat evvelden kendini anlaşılan eder, karıncalanma, yanma, sızlama hissedilir. Daha sonra bunu o kesimin kaşınması, şişmesi ve içi likit dolu kabarcıkların çıkması izler. Bu kabarcıklar konuşurken, gülerken, yiyip içerken acı ve ızdırap verir. Devranla kuruyup çatlar, sızıntı yapar ve açılarak imgeyi bozan nahoş bir yara halini alır. Uçuk nasıl bulaşır?
Uçuğun başlama devri, gelişmesi ve enfeksiyonu dışarıya akıttığı 3 farklı periyodu vardır.Uçuk, ön belirtileri ile açık yaranın kapanması müddeti arasında bulaşıcıdır. Ancak bulaşma riskinin en ağır olduğu periyot yaranın patladıktan sonraki devridir. Uçuğu olan bir kişinin kullandığı, havlu, bardak, çatal, kaşık vb. eşyalardan ve uçuklu kişinin öpmesi sonucu bulaşır. Uçuk virüsü (Herpes simpleks) ile insan ekseriyetle birinci sefer küçükken (0-5 yaş) tanışır.
Uçuğa dokunulmamalıdır. Dokunulursa eller çok uygun yıkanmalıdır.
Bayanlar makyajlarını çıkarırken münhasıran çok dikkat etmelidirler. Muhakkak gözlere dokunulmamalıdır.
Mahsusen bebekler, evlatlar ve başka kişiler öpülmemelidir.
Uçuklu insanın kullandığı havlu, bardak, çatal, kaşık vb. eşyalar ayrılmalı ve diğerlerinin kullanmasına müsaade verilmemelidir.
Bölgeyken, içerken kullanılan materyaller mahsusen evlatlar ile paylaşılmamalıdır.
Uçuk ve uçuk yarasının kabuğu ile oynanmamalıdır. (Parmaklara uçuk virüsü bulaştırırken, uçuk yarasına da gayrı mikroplar bulaştırılmış olur.) Denetim edilebilir mi?
Öncelikle uçuğun nüksetmesine sebep olan durumlardan sakınmak gerekir. Örneğin gerilime bağlı olarak gelişir ise; gerilimimizi azaltacak gevşeme tekniklerini öğrenmek. Yorgunluk ve uykusuzluk sebep ise; dinlenmek ve güzel uyumak. Güneş sebep oluyor ise; dudaklar için hami krem ya da yüksek himaye faktörlü güneş yağı kullanmak ve şapka ile yüzü güneşten korumak gerekir. Tüm alınan tedbirlere karşın uçuk tekrar de nüksedebilir.
Ön belirtiler (karıncalanma, kaşınma, yanma, sızlama) hissedildiğinde, doktora danışarak, o noktaya kısa aralarla antiviral bir uçuk kremini uygulanabilir. Uçuk ya hiç çıkmayacaktır ya da çıksa bile hafif seyredecektir. Ağrı kesici ilaçlar ve buz uygulamak ağrıyı azaltabilir. Uçuk ve aftın farkı nedir?
Aft yalnızca ağız içinde çıkar, uçuk ağız dışında da çıkabilir.
Uçuğun etkeni virüstür fakat aftın etkeni virüs değildir.
Uçuk bulaşıcıdır, aft bulaşıcı değildir.