Turkiyede bulunan enerji kaynakları
Yurdumuzda kullanılan enerji kaynakları
HİDROELEKTRİK ENERJİ
Enerji amacı dahil su kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanımı olarak tanımlanabilir Diğer bir ifade ile Suyun potansiyel enerjisinin kinetik enerjiye donuşturulmesi ile sağlanan bir enerjidir Ulkemizdeki mevcut yağış miktarları ve akarsularımızın durumu goz onune alındığında bu enerji kaynağından guvenilir olarak tam kapasite ile yararlanma oranımız ancak % 65 olabilecektir
JEOTERMAL ENERJİ
Yer kabuğunun ceşitli derinliklerinde birikmiş olan ısının oluşturduğu ve sıcaklıkları atmosferik sıcaklığın uzerinde olan sıcak su, buhar ve gazlar olarak tanımlanır
Ulkemiz jeotermal kaynak bakımından dunyada yedinci sırada yer almaktadır Yuzey sıcaklığı 40 derecenin uzerinde olan 140 civarında kaynak mevcuttur Bu kaynakların 136 tanesi merkezi ısıtma ,sera ve konut ısıtılmasına ve endustriyel kullanıma uygun iken sadece 4 tanesinden teknik ve ekonomik acıdan elektrik enerjisinin elde edilebilmesinin mumkun olduğu belirlenmiştir Tum kaynaklarımızın değerlendirilmesinin petrol eşdeğerinin 9 milyar dolaryıl olduğu hesaplanmıştır
GUNEŞ ENERJİSİ
Guneşten gelen ve dunya atmosferi dışında şiddeti sabit ve 1370 Wm2 olan ve yer yuzeyinde 01100 Wm2 değerleri arasında değişen yenilenebilir bir enerji kaynağıdır Isıtmadan soğutmaya ve elektrik uretiminde kontrollu olarak kullanılabilmektedir Ulkemizin yıllık guneşlenme suresi ortalama olarak 2640 saattir Maksimum guneşlenme 362 saat ile temmuz ayında, minimum guneşlenme suresi ise aralık 98 saat ile ayında gorulmuştur
RUZGAR ENERJİSİ
İndirekt yani cevrime uğramış bir guneş enerjisi olarak tanımlanabilir ( TUBİTAKTTGV,1998 ) Ruzgardan elde edilecek enerji tamamen ruzgarın hızına ve esme suresine bağlıdır
Ulkemizin geneli olmasa da ruzgar enerjisi yonunden zengin sayılan yerleri mevcuttur Dunyada ise 1990 yılında kurulu ruzgar santralları gucu 2160 MW iken bu rakam 1994 de 3738 MW, 1995 de 4843 MW, 1996 yılında ise 6097 MW ( 1997, Wind Power Raporu) olmuştur Burada dikkat edilirse ozellikle son yıllarda ruzgar enerji santrallarında gozle gorulur bir artış trendi olmasıdır
Ruzgar enerjisi her ne kadar kaynağı doğa olsa bile bedava bir enerji değildir Bu enerjinin temel hammaddesi olan ruzgar her ne kadar parayla alınmasa bile ruzgarın taşıdığı enerjinin tutularak enerjiye donuşturulmesi icin bir maliyet gerekir ABD ‘de 750 DolarkW olan maliyet Avrupa'da 1400 Dolar kW olabilmektedir Ekonomik olması icin 1000 Dolar kW olması gerekmektedir Denizlere kurulan ruzgar turbunleri ise karadakilere oranla iki kat pahalıya mal olmaktadır Gelişen teknoloji ile bu rakamların yakın bir gelecekte cok daha aşağılara cekilmesi beklenmektedir
BİYOKUTLE ENERJİSİ
Klasik ve modern anlamda olmak uzere iki grupta ele almak mumkundur Birincisi; konvansiyonel ormanlardan elde edilen yakacak odun ve yine yakacak olarak kullanılan bitki ve hayvan atıkları(tezek gibi) oluşur
İkincisi yani modern biyokutle enerjisi ise; enerji ormancılığı ve ormanağac endustrisi atıkları, tarım kesimindeki bitkisel atıklar, kentsel atıklar, tarıma dayalı endustri atıkları olarak sıralanır
Gunumuzde enerji tarımı adını verdiğimiz bir tarım turu oluşmuştur Bu tarım turunde C4 adı verilen bitkiler ( seker kamışı, mısır, tatlı darı,…vb) yetiştirilmektedir Bu bitkiler suyu ve karbondioksiti verimli kullanan, kuraklığa dayalı verimi yuksek bitkilerdir
Dunya genelinde biyokutle enerji teknolojileri son derece hızlı gelişmektedir Ulkemizde ise 1996 yılı verilerine gore 5512 BTEP odun , 1533 BTEP bitki ve hayvan atıkları olmak uzere toplam 7045 BTEP enerji elde edilmiştir ve bu rakam yıllık enerji tuketimimizin yaklaşık olarak % 10 ‘una tekabul etmektedir
HİDROJEN ENERJİSİ
Doğada bileşikler halinde bol miktarda bulunan hidrojen serbest olarak bulunmadığından doğal bir enerji kaynağı değildir Bununla birlikte hidrojen birincil enerji kaynakları ile değişik hammaddelerden uretilebilmekte ve uretiminde donuşturme işlemleri kullanılmaktadır Bu nedenle elektrikten neredeyse bir asır sonra teknolojinin geliştirdiği ve geleceğin alternatif kaynağı olarak yorumlanan bir enerji taşıyıcısıdır
Hidrojen karbon icermediği icin fosil yakıtların neden olduğu cevresel sorunlar yaratmaz Isınmadan elektrik uretimine kadar ceşitli alanların ihtiyacına cevap verebilecektir Gaz ve sıvı halde olacağı icin uzun mesafelere taşınabilecek ve iletimde kayıplar olmayacaktır
2019 yılından itibaren hidrojenin ticari amaclar icin kullanılması duşunulmektedir Her turlu maliyet goz onune alındıktan sonra ilk yıllarda benzinden 15 –55 arası daha pahalı olması beklenmektedir Fakat gelecek yıllarla birlikte cevresel katkıları da goz onune alındığı zaman bu maliyetin cok daha aşağılara cekilmesi hesaplanmaktadır,
Yurdumuzda kullanılan enerji kaynakları
HİDROELEKTRİK ENERJİ
Enerji amacı dahil su kaynaklarının geliştirilmesi ve kullanımı olarak tanımlanabilir Diğer bir ifade ile Suyun potansiyel enerjisinin kinetik enerjiye donuşturulmesi ile sağlanan bir enerjidir Ulkemizdeki mevcut yağış miktarları ve akarsularımızın durumu goz onune alındığında bu enerji kaynağından guvenilir olarak tam kapasite ile yararlanma oranımız ancak % 65 olabilecektir
JEOTERMAL ENERJİ
Yer kabuğunun ceşitli derinliklerinde birikmiş olan ısının oluşturduğu ve sıcaklıkları atmosferik sıcaklığın uzerinde olan sıcak su, buhar ve gazlar olarak tanımlanır
Ulkemiz jeotermal kaynak bakımından dunyada yedinci sırada yer almaktadır Yuzey sıcaklığı 40 derecenin uzerinde olan 140 civarında kaynak mevcuttur Bu kaynakların 136 tanesi merkezi ısıtma ,sera ve konut ısıtılmasına ve endustriyel kullanıma uygun iken sadece 4 tanesinden teknik ve ekonomik acıdan elektrik enerjisinin elde edilebilmesinin mumkun olduğu belirlenmiştir Tum kaynaklarımızın değerlendirilmesinin petrol eşdeğerinin 9 milyar dolaryıl olduğu hesaplanmıştır
GUNEŞ ENERJİSİ
Guneşten gelen ve dunya atmosferi dışında şiddeti sabit ve 1370 Wm2 olan ve yer yuzeyinde 01100 Wm2 değerleri arasında değişen yenilenebilir bir enerji kaynağıdır Isıtmadan soğutmaya ve elektrik uretiminde kontrollu olarak kullanılabilmektedir Ulkemizin yıllık guneşlenme suresi ortalama olarak 2640 saattir Maksimum guneşlenme 362 saat ile temmuz ayında, minimum guneşlenme suresi ise aralık 98 saat ile ayında gorulmuştur
RUZGAR ENERJİSİ
İndirekt yani cevrime uğramış bir guneş enerjisi olarak tanımlanabilir ( TUBİTAKTTGV,1998 ) Ruzgardan elde edilecek enerji tamamen ruzgarın hızına ve esme suresine bağlıdır
Ulkemizin geneli olmasa da ruzgar enerjisi yonunden zengin sayılan yerleri mevcuttur Dunyada ise 1990 yılında kurulu ruzgar santralları gucu 2160 MW iken bu rakam 1994 de 3738 MW, 1995 de 4843 MW, 1996 yılında ise 6097 MW ( 1997, Wind Power Raporu) olmuştur Burada dikkat edilirse ozellikle son yıllarda ruzgar enerji santrallarında gozle gorulur bir artış trendi olmasıdır
Ruzgar enerjisi her ne kadar kaynağı doğa olsa bile bedava bir enerji değildir Bu enerjinin temel hammaddesi olan ruzgar her ne kadar parayla alınmasa bile ruzgarın taşıdığı enerjinin tutularak enerjiye donuşturulmesi icin bir maliyet gerekir ABD ‘de 750 DolarkW olan maliyet Avrupa'da 1400 Dolar kW olabilmektedir Ekonomik olması icin 1000 Dolar kW olması gerekmektedir Denizlere kurulan ruzgar turbunleri ise karadakilere oranla iki kat pahalıya mal olmaktadır Gelişen teknoloji ile bu rakamların yakın bir gelecekte cok daha aşağılara cekilmesi beklenmektedir
BİYOKUTLE ENERJİSİ
Klasik ve modern anlamda olmak uzere iki grupta ele almak mumkundur Birincisi; konvansiyonel ormanlardan elde edilen yakacak odun ve yine yakacak olarak kullanılan bitki ve hayvan atıkları(tezek gibi) oluşur
İkincisi yani modern biyokutle enerjisi ise; enerji ormancılığı ve ormanağac endustrisi atıkları, tarım kesimindeki bitkisel atıklar, kentsel atıklar, tarıma dayalı endustri atıkları olarak sıralanır
Gunumuzde enerji tarımı adını verdiğimiz bir tarım turu oluşmuştur Bu tarım turunde C4 adı verilen bitkiler ( seker kamışı, mısır, tatlı darı,…vb) yetiştirilmektedir Bu bitkiler suyu ve karbondioksiti verimli kullanan, kuraklığa dayalı verimi yuksek bitkilerdir
Dunya genelinde biyokutle enerji teknolojileri son derece hızlı gelişmektedir Ulkemizde ise 1996 yılı verilerine gore 5512 BTEP odun , 1533 BTEP bitki ve hayvan atıkları olmak uzere toplam 7045 BTEP enerji elde edilmiştir ve bu rakam yıllık enerji tuketimimizin yaklaşık olarak % 10 ‘una tekabul etmektedir
HİDROJEN ENERJİSİ
Doğada bileşikler halinde bol miktarda bulunan hidrojen serbest olarak bulunmadığından doğal bir enerji kaynağı değildir Bununla birlikte hidrojen birincil enerji kaynakları ile değişik hammaddelerden uretilebilmekte ve uretiminde donuşturme işlemleri kullanılmaktadır Bu nedenle elektrikten neredeyse bir asır sonra teknolojinin geliştirdiği ve geleceğin alternatif kaynağı olarak yorumlanan bir enerji taşıyıcısıdır
Hidrojen karbon icermediği icin fosil yakıtların neden olduğu cevresel sorunlar yaratmaz Isınmadan elektrik uretimine kadar ceşitli alanların ihtiyacına cevap verebilecektir Gaz ve sıvı halde olacağı icin uzun mesafelere taşınabilecek ve iletimde kayıplar olmayacaktır
2019 yılından itibaren hidrojenin ticari amaclar icin kullanılması duşunulmektedir Her turlu maliyet goz onune alındıktan sonra ilk yıllarda benzinden 15 –55 arası daha pahalı olması beklenmektedir Fakat gelecek yıllarla birlikte cevresel katkıları da goz onune alındığı zaman bu maliyetin cok daha aşağılara cekilmesi hesaplanmaktadır,