Ulkemizdeki Su Kaynakları
Nehirler ve Goller
Turkiye de dağlarda bulunan kucuk gollerle birlikte 120den fazla doğal gol bulunmaktadır En buyuk ve en derin gol olan ve yukseltisi 1 646 m olan Van Golunun alanı 3 712 km2 dir İkinci buyuk gol, İc Anadolu'daki Tuz Golu'dur Derin bir gol olmayan Tuz Golu'nun denizden yuksekliği 925 m alanı ise 1 500 km2 dir Turkiye'de gollerin toplandığı başlıca dort bolge vardır: Goller Yoresi (Eğirdir, Burdur, Beyşehir ve Acıgol), Guney Marmara (Sapanca, İznik, Ulubat, Kuş Golleri), Van Golu ve cevresi, Tuz Golu ve cevresi Turkiye'deki gollerin bazılarının derinliği 30 mden fazladır, bazıları ise sadece birkac metre derinliktedir Van Golu'nun derinliği 100 mden daha fazladır Koyceğiz Golu gibi denizle bağlantısı olan goller az tuzludur Doğal goller dışında Turkiyede 673 kadar baraj golu bulunmaktadır Bunlardan bazılarının yuzey alanı; Ataturk Barajı 817 km2, Keban Barajı 675 km2, Karakaya Barajı 268 km2, Hirfanlı Barajı 263 km2, Altınkaya Barajı 118 km2, Kurtboğazı Barajı 6 km2 dir Turkiye gollerinin yanı sıra akarsuları acısından da zengin bir ulkedir Kaynakları Turkiye topraklarında olan bircok akarsu değişik denizlere dokulur Nehirler dokuldukleri denize gore sınıflandırılabilir Karadeniz'e; Sakarya, Filyos, Kızılırmak, Yeşilırmak, Coruh ırmakları; Akdeniz'e; Asi, Seyhan, Ceyhan, Tarsus, Dalaman ırmakları; Ege Denizi'ne; Buyuk Menderes, Kucuk Menderes, Gediz ve Meric nehirleri; Marmara Denizi'ne; SusurlukSimav Cayı, Biga Cayı, Gonen Cayı dokulur Ayrıca Fırat ve Dicle nehirleri Basra Korfezi'nde, Aras ve Kura nehirleri ise Hazar Denizi'nde son bulur Kızılırmak 1 355 km, Yeşilırmak 519 km, Ceyhan Irmağı 509 km, Buyuk Menderes 307 km, Susurluk Irmağı 321 km dir Suriye sınırına kadar Dicle 523 km ve Fırat Nehri 1 263 km dir Ermenistan sınırına kadar Aras nehri 548 km uzunluğundadır
Su Kaynakları
Turkiyede yıllık ortalama yağış yaklaşık 643 mm olup, yılda ortalama 501 milyar m3 suya tekabul etmektedir Bu suyun 274 milyar m3 toprak ve su yuzeyleri ile bitkilerden olan buharlaşmalar yoluyla atmosfere geri donmekte, 69 milyar m3 luk kısmı yeraltı suyunu beslemekte, 158 milyar m3 luk kısmı ise akışa gecerek ceşitli buyuklukteki akarsular vasıtasıyla denizlere ve kapalı havzalardaki gollere boşalmaktadır Yeraltı suyunu besleyen 69 milyar m3 luk suyun 28 milyar m3 u pınarlar vasıtasıyla yerustu suyuna tekrar katılmaktadır Ayrıca, komşu ulkelerden ulkemize gelen yılda ortalama 7 milyar m3 su bulunmaktadır Boylece ulkemizin brut yerustu suyu potansiyeli 193 (158+28+7) milyar m3 olmaktadır Yeraltı suyunu besleyen 41 (6928) milyar m3 de dikkate alındığında, ulkemizin toplam yenilenebilir su potansiyeli brut 234 (193+41) milyar m3 olarak hesaplanmıştır Ancak, gunumuz teknik ve ekonomik şartları cercevesinde, ceşitli amaclara yonelik olarak tuketilebilecek yerustu suyu potansiyeli yurt icindeki akarsulardan 95 milyar m3, komşu ulkelerden yurdumuza gelen akarsulardan 3 milyar m3 olmak uzere yılda ortalama toplam 98 milyar m3 tur 14 milyar m3 olarak belirlenen yeraltı suyu potansiyeli ile birlikte ulkemizin tuketilebilir yerustu ve yeraltı su potansiyeli yılda ortalama toplam 112 milyar m3 olmaktadır
Su kaynakları ile Su Tuketiminin Karşılaştırması
Coğu kez zannedildiği gibi Turkiye su zengini bir ulke değildir Aksine gerekli onlemler alınmaz ise gelecekte su sıkıntısı ceken bir ulke olacaktır Ulkenin su sıkıntısına duşmesine neden olacak etmenler şunlardır: Sorunlu coğrafya nedeniyle su kaynaklarını kontrol etme gucluğu, yağış ve su kaynaklarının dengesiz dağılımı, su havzasına dayalı butunleştirilmiş su yonetimi uzun vadeli planlaması yerine, kısa vadeli, bolgesel, ayrı planlar vasıtasıyla su kaynaklarından yararlanılması Kişi başına duşen yıllık kullanılabilir su miktarı 1 600 m3 dur Diğer ulkeler ve dunya ortalamasıyla kıyaslarsak, Turkiye kişi başına kullanılabilir su miktarı bakımından su azlığı ceken ulkeler ararsında gorulebilir Kişi başına 5 000 m³ ve fazla su potansiyeli olan bir ulke su zenginiolarak kabul edilir 2023 yılı icin nufusumuzun 100 milyon olacağını ongormuştur Bu durumda 2023 yılı icin kişi başına duşen kullanılabilir su miktarının 1 125 m3yıl civarında olacağı soylenebilir Mevcut buyume hızı, su tuketim alışkanlıklarının değişmesi gibi faktorlerin etkisi ile su kaynakları uzerine olabilecek baskıları tahmin etmek mumkundur Ayrıca tum bu tahminler mevcut kaynakların hic tahrip edilmeden aktarılması durumunda soz konusu olabilecektir Dolayısıyla Turkiyenin gelecek nesillerine sağlıklı ve yeterli su bırakabilmesi icin kaynakların cok iyi korunup, akılcı kullanması gerekmektedir
Alıntı
Nehirler ve Goller
Turkiye de dağlarda bulunan kucuk gollerle birlikte 120den fazla doğal gol bulunmaktadır En buyuk ve en derin gol olan ve yukseltisi 1 646 m olan Van Golunun alanı 3 712 km2 dir İkinci buyuk gol, İc Anadolu'daki Tuz Golu'dur Derin bir gol olmayan Tuz Golu'nun denizden yuksekliği 925 m alanı ise 1 500 km2 dir Turkiye'de gollerin toplandığı başlıca dort bolge vardır: Goller Yoresi (Eğirdir, Burdur, Beyşehir ve Acıgol), Guney Marmara (Sapanca, İznik, Ulubat, Kuş Golleri), Van Golu ve cevresi, Tuz Golu ve cevresi Turkiye'deki gollerin bazılarının derinliği 30 mden fazladır, bazıları ise sadece birkac metre derinliktedir Van Golu'nun derinliği 100 mden daha fazladır Koyceğiz Golu gibi denizle bağlantısı olan goller az tuzludur Doğal goller dışında Turkiyede 673 kadar baraj golu bulunmaktadır Bunlardan bazılarının yuzey alanı; Ataturk Barajı 817 km2, Keban Barajı 675 km2, Karakaya Barajı 268 km2, Hirfanlı Barajı 263 km2, Altınkaya Barajı 118 km2, Kurtboğazı Barajı 6 km2 dir Turkiye gollerinin yanı sıra akarsuları acısından da zengin bir ulkedir Kaynakları Turkiye topraklarında olan bircok akarsu değişik denizlere dokulur Nehirler dokuldukleri denize gore sınıflandırılabilir Karadeniz'e; Sakarya, Filyos, Kızılırmak, Yeşilırmak, Coruh ırmakları; Akdeniz'e; Asi, Seyhan, Ceyhan, Tarsus, Dalaman ırmakları; Ege Denizi'ne; Buyuk Menderes, Kucuk Menderes, Gediz ve Meric nehirleri; Marmara Denizi'ne; SusurlukSimav Cayı, Biga Cayı, Gonen Cayı dokulur Ayrıca Fırat ve Dicle nehirleri Basra Korfezi'nde, Aras ve Kura nehirleri ise Hazar Denizi'nde son bulur Kızılırmak 1 355 km, Yeşilırmak 519 km, Ceyhan Irmağı 509 km, Buyuk Menderes 307 km, Susurluk Irmağı 321 km dir Suriye sınırına kadar Dicle 523 km ve Fırat Nehri 1 263 km dir Ermenistan sınırına kadar Aras nehri 548 km uzunluğundadır
Su Kaynakları
Turkiyede yıllık ortalama yağış yaklaşık 643 mm olup, yılda ortalama 501 milyar m3 suya tekabul etmektedir Bu suyun 274 milyar m3 toprak ve su yuzeyleri ile bitkilerden olan buharlaşmalar yoluyla atmosfere geri donmekte, 69 milyar m3 luk kısmı yeraltı suyunu beslemekte, 158 milyar m3 luk kısmı ise akışa gecerek ceşitli buyuklukteki akarsular vasıtasıyla denizlere ve kapalı havzalardaki gollere boşalmaktadır Yeraltı suyunu besleyen 69 milyar m3 luk suyun 28 milyar m3 u pınarlar vasıtasıyla yerustu suyuna tekrar katılmaktadır Ayrıca, komşu ulkelerden ulkemize gelen yılda ortalama 7 milyar m3 su bulunmaktadır Boylece ulkemizin brut yerustu suyu potansiyeli 193 (158+28+7) milyar m3 olmaktadır Yeraltı suyunu besleyen 41 (6928) milyar m3 de dikkate alındığında, ulkemizin toplam yenilenebilir su potansiyeli brut 234 (193+41) milyar m3 olarak hesaplanmıştır Ancak, gunumuz teknik ve ekonomik şartları cercevesinde, ceşitli amaclara yonelik olarak tuketilebilecek yerustu suyu potansiyeli yurt icindeki akarsulardan 95 milyar m3, komşu ulkelerden yurdumuza gelen akarsulardan 3 milyar m3 olmak uzere yılda ortalama toplam 98 milyar m3 tur 14 milyar m3 olarak belirlenen yeraltı suyu potansiyeli ile birlikte ulkemizin tuketilebilir yerustu ve yeraltı su potansiyeli yılda ortalama toplam 112 milyar m3 olmaktadır
Su kaynakları ile Su Tuketiminin Karşılaştırması
Coğu kez zannedildiği gibi Turkiye su zengini bir ulke değildir Aksine gerekli onlemler alınmaz ise gelecekte su sıkıntısı ceken bir ulke olacaktır Ulkenin su sıkıntısına duşmesine neden olacak etmenler şunlardır: Sorunlu coğrafya nedeniyle su kaynaklarını kontrol etme gucluğu, yağış ve su kaynaklarının dengesiz dağılımı, su havzasına dayalı butunleştirilmiş su yonetimi uzun vadeli planlaması yerine, kısa vadeli, bolgesel, ayrı planlar vasıtasıyla su kaynaklarından yararlanılması Kişi başına duşen yıllık kullanılabilir su miktarı 1 600 m3 dur Diğer ulkeler ve dunya ortalamasıyla kıyaslarsak, Turkiye kişi başına kullanılabilir su miktarı bakımından su azlığı ceken ulkeler ararsında gorulebilir Kişi başına 5 000 m³ ve fazla su potansiyeli olan bir ulke su zenginiolarak kabul edilir 2023 yılı icin nufusumuzun 100 milyon olacağını ongormuştur Bu durumda 2023 yılı icin kişi başına duşen kullanılabilir su miktarının 1 125 m3yıl civarında olacağı soylenebilir Mevcut buyume hızı, su tuketim alışkanlıklarının değişmesi gibi faktorlerin etkisi ile su kaynakları uzerine olabilecek baskıları tahmin etmek mumkundur Ayrıca tum bu tahminler mevcut kaynakların hic tahrip edilmeden aktarılması durumunda soz konusu olabilecektir Dolayısıyla Turkiyenin gelecek nesillerine sağlıklı ve yeterli su bırakabilmesi icin kaynakların cok iyi korunup, akılcı kullanması gerekmektedir
Alıntı