Ülkemizin Yeraltı Kaynakları,
Ülkemiz çeşitli yeraltı kaynaklarının oluşturduğu çok varlıklı servetlere sahip bulunmaktadır Bu kaynakların başında; petrol, bor, toryum, altın, krom gibi madenlerimiz gelmektedir
Bor Madenleri Kaynağı: Son zamanlarda büyüyen teknoloji, bor mineralini tüm sanayi dallarının, vazgeçilmesi muhtemel olmayan ve alternatifi de bulunmayan esas girdileri konumuna getirmiştir Petrolün alternatifi bor cevheridir Ama borun su anda bir alternatifi yoktur ve olacağı da muhtemel görülmüyor
Yeraltı kaynaklarımızın başında bor cevheri gelmektedir Dünya bor rezervinin % 80'den fazlasına sahip bulunmaktayız Rezerv ve kalite yönünden dünyada tekel durumundayız Bazı ileri teknoloji ürünlerinin (bilgisayar, cep telefonu vs) imalinde, uzay sanayinde Türk borları, olmazsa olmaz bir öneme sahiptir Türk bor kaynakları, dünyanın asgarî 400 yıllık ihtiyacını karşılayacak kapasitededir Bu bilginin sahibi olan konunun tahlilci ve uzmanlarına kadar, Anadolu'daki bu madenin miktarı 10 milyar ton civarındadır (Bugünkü fiyatlara göre 15–20 trilyon dolar)
Bor; sanayinin her dalında, su anda 450 çeşitten pozitif mamul maddenin üretiminde kullanılmaktadır Dayanıklılığı ve sertliği sağlamada, ara ürün olarak kullanılmaktadır Isıya son derece dayanıklıdır ABD roketlerinde Türk borları kullanılmaktadır Radar dalgalarını emdiği, absorbe ettiği için hayalet uçaklarının imalinde kullanılmaktadır Yalnızca ABD de 600'den artı proje, bor'un yakıt olarak kullanılması ile ilgili patent almıştır Borla çalışan otomobiller üretime girmiştir
Bor minerali, ayni zamanda alternatif yakıt teknolojisinin birincil araştırma ve başvuru formu kaynağıdır Hava, ulaşım ve savaş uçakları ilk kere ses üstü hızlara borlu yakıtlar sayesinde ulaşmıştır Savaş başlığı taşıyan füzelerin kullandığı yakacak, uzaya gönderilen uyduları yörüngelerine taşıyan ve oturtan roket motorları, borlu yakıtlar kullanırlar
“Yapılan araştırmalar bor mineralinden sıfır emisyonlu, çevre dostu bor motorlarının üretim ve kullanımının önünü açmıştır Bor, İngiltere, Fransa ve bilhassa ABD'de askerî araştırmaların yoğunlaştığı bir mineraldir Son yıllarda borun problemsiz bir yakacak olarak, özellikle süpersonik ve hipersonik hızlara ulasan uçaklarda kullanıldığında belirsizlik yoktur (Bor Gerçeği) isimli eserin ön sözündenEti Holding Bas Müft MM ÇinkiBalıkesirsusurluk, EskişehirSeyitgazi, KütahyaEmet, bursaMustafa kemal paşa yörelerinde çıkarılır
Altın Varlığımız: Türkiye, günümüzde isletilebilir kayda değer miktarda altın rezervine sahip olduğu halde, bunlardan yararlanamayan dünyadaki tek ülkedir Ama bilinen sahaların isletmeye alınmasıyla Türkiye, Avrupa'nın en fazla altın üreten ülkesi olma potansiyeline sahiptir Söz konusu potansiyel, devreye sokulduğunda ortalama 160 tonyıl altın ithalatımızın tamamı, yurt içindeki üretimle karşılanabilir ışık halkası gelecektir
Türkiye, altın potansiyelinin tahmini amacıyla yapılan araştırma sonucuna tarafından 6500 ton ve üstü rakamlara ulaşabileceği hesaplanmıştır 6500 tonluk rezervin (300 dolarONS) fiyatıyla değeri, takriben 70 milyar dolardır Ülke ekonomisinde yaratacağı katma bedel ise bunun 5–6 katına değin çıkabilir
Krom (Kromit) Varlığımız: Bu maden, ülkemizin önemli yeraltı kaynaklarından biridir Krom üretimi bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri arasındayız Dünya rezervinin %10'u Türkiye'de bulunmaktadır Bulgular, bu payın %10'un üstüne çıkabileceği yönündedir ½unu şüphesiz unutmamamız gerekir Maden varlığımız yabancılar göre araştırılıp tespit edilmiş ama her zaman, kasıtlı olarak, kasıtlı olarak rezervler düşük gösterilmiştir Tıpatıp bereketli petrol kuyularının, petrol yokyalanı ile kapatıldığı gibi Onun için bugün, ülkede bilinen ve tespit edilen maden varlığımız daha geniş rezervler ihtiva etmektedir Borda Türkiye, dünyada tekel durumunda olduğu halde yabancı şirketler kasıtlı olarak, Türkiye'de bor tükenmiştir, fazla eksik rezerv vardırvs gibi yıllardan beri rapor yayınlamışlardır
Krom cevheri, dünya sanayinin vazgeçilmez bir imal girdisidir Atmosfer korozyonuna, kimyasal etkilere, aşınmaya karsı yüksek dayanıklılık göstermesi, fazla sert olması sebebiyle çelik ve öbür minerallerin korunmasında kaplama olarak yaygın bir şekilde kullanılır Silâh sanayinin, ikamesi olmayan fazla kayda değer bir girdiTürkiye, dünyanın en büyük Kromit ihraç eden ülkesidir Türk kromitleri, dünya krom pazarlarında daima üst seviye fiyatlarla talep edilen, nitelikli, metalürjik kalite cevherler olarak aranmaktadır
Ülkemizin, bu cevherden maksimum menfaat sağlayabilmesi için, kaynakların (ferrokrom ve paslanmaz çelik) üretimine yönlendirilmesi, bu sanayinin derhal kurulması şarttır Türkiye'nin, paslanmaz çelik tüketimi 100000 tonsene civarındadır (Takvim 200 milyon 1 milyar dolarlık ithalat laf konusudur)
En fazla Elazığ ’ının güneydoğusundaki Gulemanda bulunur FethiyeMarmaris, Kütahya Burza, kayseri Kahramanmaraş, Pozantı Antakya İslâhiye Eskişehir ve Sivas çevresinde bulunur Günümüz verilerine göre, Dünya krom üretimine Türkiye 4 sıradadır Yurtdışına satılan önemli bir madenimizdir
Toryum Varlığımız: Bu maden, roket ve uçakların imalinde, seramik ve elektrik aletleri yapımında, aydınlatmada kullanılmaktadır Fazla manâlı kullanıldığı alan ise nükleer enerji sanayidir Nötron absorbsiyonu ile (uranyum223'e) dönüştürülerek nükleer enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır
Dünya toryum rezervinin büyük (12) bir bölümüne sahip olmamıza karşın, uzun yıllardan beri bir türlü nükleer santraller inşa edemedik Çünkü birileri, nükleer santralleri içine sindirememektedirDıştan pahalı enerji ithali, sanayiye en fiyatı yüksek enerji satmayı, halkın fakirleşmesini içlerine fazla güzel sindirmektedirler Enerji açığının kapatılması için hemen bu santrallerin de devreye girmesi, millî bir borçtur
Barit: Türkiye varlıklı barit yataklarına sahiptir Baryum Sülfat % 75 kadarı derin kuyu sondajlarında kullanılır % 25 kadarı ise tüm baryum tuzlarının üretiminde kullanılır Türk baritleri % 95–98 kadar baryum sülfat içerdiğinden kimyasal bileşiklerinin üretimi için çok uygundur Tuzları kaliteli kâğıt dolgusu, boya pigmenti, röntgen çekiminde kontrast maddesi olarak fazla yaygın kullanım bulur Ucuz olarak ihraç ettiğimiz ham barit yerine baryum tuzları satarak gelirimizi en az 10–50 kat artırabiliriz
Sıcak su kaynakları: Ülkemizin yer sarsıntısı riskini de birlikte getiren jeolojik yapısı, ülkemizi sıcak su potansiyeli olarak zengin yapmaktadır Ilk Elden elektrik enerji üretimine uygun kaynak eksik olmasına rağmen, ısıtma ve kaplıca amaçlı kullanılacak kaynaklar ülkemizin her bölgesinde yaygındır Bu potansiyel de bir maden potansiyeli olarak görülebilir Turizm ve idareli ısıtma yanına karbon dioksit, helyum gibi gazların üretimi, soda ve maden suyu temini her ülkenin sahip olmadığı bir zenginliktir Hatta tatlı su kaynaklarımızın bolluğu da bir tür yeraltı zenginliğidir
Boksit: Alüminyum cevheri olup Türkiye de en çok kullanılan yeraltı kaynaklarından biridir Motorlu araçlar yapımında, elektronik ve kimya sanayisinde keza mutfak eşyası Yapımında kullanılır Hafif olduğu için uçak yapımında da kullanılır Türkiye de boksit üretimi yenidir Türkiye boksit üretimi artan bir şekilde artmaktadır Türkiye boksitten elde edilen alüminyumun ayrıca ihracatını hem de ithalatını yapmaktadır
Enerji Kaynakları
Taşkömürü: Taş kömürünün bir kısmı %20 konutlarda, iş yerlerinde ve eski üretim trenlerde doğruda yakacak olarak kullanılır Diğer bir kısmı da %80 demirçelik sanayisinde kullanılan kok kömürü olmak amacıyla kullanılır Türkiye ’nin en zengin taş kömür havzası Batı Karadeniz bölümündedir Türkiye taş kömürü rezervleri ve üretimi bakımında varlıklı değildir Çünkü kömür yatakları çok yerde işletmeye elverişli değildir Yılda 4–5 milyon tonluk üretimi ülke ihtiyacını karşılamaktan uzaktır
Hava kirliliğini önlemek nedeniyle, büyük kentlerdeki meskenleri ısıtılmasında kullanılmak üzere her sene, ilk olarak Güney Amerika almak üzere ve kayda değer miktarda kükürt dioksit oranı düşük taş kömürü ithal edilmektedir
Linyit: Türkiye ’de yaklaşık 8 milyar ton linyit rezervi bulunmaktadır Avrupa ülkeleri arasında (Eski SSCB hariç) beşinci sıradadır 1998 yılında 62940647 ton ulus kesimi kadar 3527955 ton özeli kesim edinmek üzere 66498603 ton imal yapılmıştır Bunun kayda değer bir bölümü elektrik üretiminde kullanılmıştır
Ülkemizde, düşük değerli, yani nem ve kül içeriği yüksek ısıl değeri düşük linyitlerden, yüksek kıymetli linyitlere kadar çok çeşitli linyit kömürü bulunmaktadır Sıradan nem içeriği % 41,8 dolaylarındadır
Türkiye ’de rezervi en varlıklı olan enerji kaynağıdır Hemen her bölgemizde aşağı yukarı linyit yatakları bulunmaktadır Çoğunlukla yakıt olarak ve termik santrallerde değerlendirilir En büyük linyit havzası AfşinElbistan ’dadır Yıllık net imal 40 milyon tonu bulmaktadır Üretim ve tüketim benzer şipşak artmaktadır İçbatı Anadolu da Değirmisaz, Tunçbilek, tavşanlı (Kütahya) esas ege bölümünde Seyitömer, soma, torbalı(Manisa), yatağan, doymuş Anadolu da; kükürtlü, Oltu, baklaya, Elbistan, Afşin, orta karatenizde Amasya, havza ve çeltekten çıkarılmaktadır
Doğal Gaz: Yeraltında, genel olarak petrolle beraber bulunan gaz karışımıdır Başlıca yakıt olarak kullanılır Borularla gaz şeklinde, gemilerle de sıvılaştırılmış olarak uzaktan mesafelere taşınabilmesi tüketimini kolaylaştırmakla ve yaygınlaştırmaktadır
Ankara'nın hava kirliliğinin azaltılmasında meskenlerin doğal gazla ısıtılmasında büyük etkisi vardır
En önemli doğal gaz yatakları Trakya ’da (Hamitabat ’ta) bulunmaktadır Türkiye her yıl giderek çoğalan miktarda doğal gaz ithal etmektedir Rusya federasyonu ’ndan alına gaz boru hatlarıyla Ankara ve İstanbul ilk önce elde etmek üzere kentlerimizdeki meskenlerde ve sanayi tesislerinde tüketilmektedir İran ’la da doğal gaz bağlantısı yapmış durumdadır Hem Türkmenistan doğal gazının da Türkiye ’ye getirilmesi için projeler yapılmaktadır
Jeotermal Enerji: Yer kabuğunun zayıf noktalarından çıkan bu sıcak sulardan ve su buharından elde edilen enerjiye jeotermal enerji denir Volkanik arazilere sahip olan Türkiye, jeotermal enerji bakımından büyük bir potansiyele sahiptir Sarayköy (Denizli), Germencik (Açık Fikirli), Seferihisar, Balçova (İzmir), Afyon, Kütahya, Sivas çevresinde üretilmektedir Türkiye de ilk olarak jeotermal enerji santrali Sarayköy ’de daha sonra Germencikte açılmıştır
Jeotermal enerji kullanıldığı zaman çevre kirliliği oluşturmayan bir enerjidir Elektrik üretiminde, meskenlerin ve seraların ısıtılmasında kullanılır Bu enerjinin kullanımı Türkiye de artan bir şekilde yaygınlaşmıştır Sıcak su kaynaklarının bir kısmından farklı alanlara yönlendirilmiş hastalıkların tedavisi amacıyla yararlanılmaktadır Bu yönüyle Türkiye, 600 ’den pozitif kaynakla Avrupa ülkeleri aralarında birincil sırada gelmektedir ısıtma amaçlı kullanımda 35 C su sıcaklığı kabul edilmiştir
Hidroelektrik (Su gücü): Tükenmez, temiz ve ucuz bir enerji kaynağıdır Hidroelektrik potansiyeli pozitif olan bir ülkedir Oysa Türkiye bu büyük potansiylin13 ’ünden yaralanabilmektedir Türkiye su gücü bakımından takriben 400 milyar kwh'lık bir potansiyele sahiptir Doğu Anadolu Bölgesi akarsularının yatak eğimleri fazla olduğundan, hidroelektrik potansiyeli en yüksek olan bölgemizdir Türkiye elektrik üretiminin % 45'lik bölümü hidroelektrik santrallerden karşılanmaktadır GAP tamamlandıktan sonra elektrik santrallerin üretiminde su gücünün payı çoğalma gösterecektir Ülkemizdeki elektrik santralleri 30 ’u aşmıştır Ilk Önce, Karakaya, Keban edinmek üzere hidrolik santrallerden elde edilen enerji 2000 yılımda 40 milyar kilowatsaati aşmıştır
Güneş Enerjisi: Artan nüfus büyüyen sanayi sonucu enerjiye olan gereksinim artmakta olduğu ülkemizde, ucuzluğu ve çevre dostu olması özellikleriyle gün geçtikçe tartı kazana bir enerjidir Güneş, dünyanın tek güç kaynağı ve tükenmeyen bir enerji yaymaktadır Türkiye de konumu itibarıyla şanslı ülkelerden biri Ülke yüzölçümünün %63 ’ünde yılda 10 ay süreyle %17 sinde ise bütün yıl boyu güneş enerjisinden faydalanma imkânı vardır Oysa tüketilen toplam enerji dikkate alındığı vakit, güneş enerjisi oranı fazla düşük kalmaktadır Ülkemizin enerji açığının kapatılması ve enerjiye dönen dövizin azaltılması için bu tükenmeyen, ucuz ve pak enerjinin daha yaygın olarak kullanılması gerekmektedir
Rüzgâr Enerjisi: ucu, temiz ve tükenmeyen, ama aynı zamanda sürekli olmayan bir enerji kaynağıdır büyük yel kuşakları üstünde bulunan ülkeler çok şanslıdır Türkiye'deki rüzgâr enerjisi potansiyeli belirlemesi için Elektrik İşleri Etüt İdaresi ve Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalar yapılmıştır Bu çalışmalar sonucu ege, Marmara, Doğu Akdeniz kıyıları ile güneydoğu Anadolu da yel enerjisi potansiyelinin pozitif olduğu ortay çıkmış ve birincil rüzgâr enerjisi santrali çeşmede 1998 kurulmuştur
Türkiyede üretim ve tüketim değerleri aralarında çok büyük açıkların olduğu görülmektedir Bu açıklar taşkömüründe 9 milyon ton, linyitte 1 milyon ton, doğal gazda 13 milyon tondur En çok tüketilen çiğ petrolde ise takvim açığımız 30 milyon tonu bulmaktadır Toplam enerji açığımız ise yılda 54 milyon ton petrole benzeyen miktardadır Peki, ilk olarak hidroelektrik enerji kapasitemiz almak üzere öz kaynaklarımızla bu açığın kapatılıp kapatılamayacağıdır Yapılan hesaplamalara göre, doğal kaynaklarımızın (güneş enerjisi, hidrolik enerji, jeotermal enerji, rüzgâr enerjisi) tamamının devreye sokulmasıyla bunun mümkün olmadığı anlaşılmıştır Hele nüfusu ve sanayisi çabuk artan Türkiye ’nin yakın gelecekteki ihtiyacını karşılaması hiçbir şekilde olası görülmemektedir Bu açıklamalardan Türkiye ekonomisinin en büyük çıkmazının enerji darboğazı ve enerji çıkmazı olduğu dobra dobra görülmektedir *
Ülkemiz çeşitli yeraltı kaynaklarının oluşturduğu çok varlıklı servetlere sahip bulunmaktadır Bu kaynakların başında; petrol, bor, toryum, altın, krom gibi madenlerimiz gelmektedir
Bor Madenleri Kaynağı: Son zamanlarda büyüyen teknoloji, bor mineralini tüm sanayi dallarının, vazgeçilmesi muhtemel olmayan ve alternatifi de bulunmayan esas girdileri konumuna getirmiştir Petrolün alternatifi bor cevheridir Ama borun su anda bir alternatifi yoktur ve olacağı da muhtemel görülmüyor
Yeraltı kaynaklarımızın başında bor cevheri gelmektedir Dünya bor rezervinin % 80'den fazlasına sahip bulunmaktayız Rezerv ve kalite yönünden dünyada tekel durumundayız Bazı ileri teknoloji ürünlerinin (bilgisayar, cep telefonu vs) imalinde, uzay sanayinde Türk borları, olmazsa olmaz bir öneme sahiptir Türk bor kaynakları, dünyanın asgarî 400 yıllık ihtiyacını karşılayacak kapasitededir Bu bilginin sahibi olan konunun tahlilci ve uzmanlarına kadar, Anadolu'daki bu madenin miktarı 10 milyar ton civarındadır (Bugünkü fiyatlara göre 15–20 trilyon dolar)
Bor; sanayinin her dalında, su anda 450 çeşitten pozitif mamul maddenin üretiminde kullanılmaktadır Dayanıklılığı ve sertliği sağlamada, ara ürün olarak kullanılmaktadır Isıya son derece dayanıklıdır ABD roketlerinde Türk borları kullanılmaktadır Radar dalgalarını emdiği, absorbe ettiği için hayalet uçaklarının imalinde kullanılmaktadır Yalnızca ABD de 600'den artı proje, bor'un yakıt olarak kullanılması ile ilgili patent almıştır Borla çalışan otomobiller üretime girmiştir
Bor minerali, ayni zamanda alternatif yakıt teknolojisinin birincil araştırma ve başvuru formu kaynağıdır Hava, ulaşım ve savaş uçakları ilk kere ses üstü hızlara borlu yakıtlar sayesinde ulaşmıştır Savaş başlığı taşıyan füzelerin kullandığı yakacak, uzaya gönderilen uyduları yörüngelerine taşıyan ve oturtan roket motorları, borlu yakıtlar kullanırlar
“Yapılan araştırmalar bor mineralinden sıfır emisyonlu, çevre dostu bor motorlarının üretim ve kullanımının önünü açmıştır Bor, İngiltere, Fransa ve bilhassa ABD'de askerî araştırmaların yoğunlaştığı bir mineraldir Son yıllarda borun problemsiz bir yakacak olarak, özellikle süpersonik ve hipersonik hızlara ulasan uçaklarda kullanıldığında belirsizlik yoktur (Bor Gerçeği) isimli eserin ön sözündenEti Holding Bas Müft MM ÇinkiBalıkesirsusurluk, EskişehirSeyitgazi, KütahyaEmet, bursaMustafa kemal paşa yörelerinde çıkarılır
Altın Varlığımız: Türkiye, günümüzde isletilebilir kayda değer miktarda altın rezervine sahip olduğu halde, bunlardan yararlanamayan dünyadaki tek ülkedir Ama bilinen sahaların isletmeye alınmasıyla Türkiye, Avrupa'nın en fazla altın üreten ülkesi olma potansiyeline sahiptir Söz konusu potansiyel, devreye sokulduğunda ortalama 160 tonyıl altın ithalatımızın tamamı, yurt içindeki üretimle karşılanabilir ışık halkası gelecektir
Türkiye, altın potansiyelinin tahmini amacıyla yapılan araştırma sonucuna tarafından 6500 ton ve üstü rakamlara ulaşabileceği hesaplanmıştır 6500 tonluk rezervin (300 dolarONS) fiyatıyla değeri, takriben 70 milyar dolardır Ülke ekonomisinde yaratacağı katma bedel ise bunun 5–6 katına değin çıkabilir
Krom (Kromit) Varlığımız: Bu maden, ülkemizin önemli yeraltı kaynaklarından biridir Krom üretimi bakımından dünyanın önde gelen ülkeleri arasındayız Dünya rezervinin %10'u Türkiye'de bulunmaktadır Bulgular, bu payın %10'un üstüne çıkabileceği yönündedir ½unu şüphesiz unutmamamız gerekir Maden varlığımız yabancılar göre araştırılıp tespit edilmiş ama her zaman, kasıtlı olarak, kasıtlı olarak rezervler düşük gösterilmiştir Tıpatıp bereketli petrol kuyularının, petrol yokyalanı ile kapatıldığı gibi Onun için bugün, ülkede bilinen ve tespit edilen maden varlığımız daha geniş rezervler ihtiva etmektedir Borda Türkiye, dünyada tekel durumunda olduğu halde yabancı şirketler kasıtlı olarak, Türkiye'de bor tükenmiştir, fazla eksik rezerv vardırvs gibi yıllardan beri rapor yayınlamışlardır
Krom cevheri, dünya sanayinin vazgeçilmez bir imal girdisidir Atmosfer korozyonuna, kimyasal etkilere, aşınmaya karsı yüksek dayanıklılık göstermesi, fazla sert olması sebebiyle çelik ve öbür minerallerin korunmasında kaplama olarak yaygın bir şekilde kullanılır Silâh sanayinin, ikamesi olmayan fazla kayda değer bir girdiTürkiye, dünyanın en büyük Kromit ihraç eden ülkesidir Türk kromitleri, dünya krom pazarlarında daima üst seviye fiyatlarla talep edilen, nitelikli, metalürjik kalite cevherler olarak aranmaktadır
Ülkemizin, bu cevherden maksimum menfaat sağlayabilmesi için, kaynakların (ferrokrom ve paslanmaz çelik) üretimine yönlendirilmesi, bu sanayinin derhal kurulması şarttır Türkiye'nin, paslanmaz çelik tüketimi 100000 tonsene civarındadır (Takvim 200 milyon 1 milyar dolarlık ithalat laf konusudur)
En fazla Elazığ ’ının güneydoğusundaki Gulemanda bulunur FethiyeMarmaris, Kütahya Burza, kayseri Kahramanmaraş, Pozantı Antakya İslâhiye Eskişehir ve Sivas çevresinde bulunur Günümüz verilerine göre, Dünya krom üretimine Türkiye 4 sıradadır Yurtdışına satılan önemli bir madenimizdir
Toryum Varlığımız: Bu maden, roket ve uçakların imalinde, seramik ve elektrik aletleri yapımında, aydınlatmada kullanılmaktadır Fazla manâlı kullanıldığı alan ise nükleer enerji sanayidir Nötron absorbsiyonu ile (uranyum223'e) dönüştürülerek nükleer enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır
Dünya toryum rezervinin büyük (12) bir bölümüne sahip olmamıza karşın, uzun yıllardan beri bir türlü nükleer santraller inşa edemedik Çünkü birileri, nükleer santralleri içine sindirememektedirDıştan pahalı enerji ithali, sanayiye en fiyatı yüksek enerji satmayı, halkın fakirleşmesini içlerine fazla güzel sindirmektedirler Enerji açığının kapatılması için hemen bu santrallerin de devreye girmesi, millî bir borçtur
Barit: Türkiye varlıklı barit yataklarına sahiptir Baryum Sülfat % 75 kadarı derin kuyu sondajlarında kullanılır % 25 kadarı ise tüm baryum tuzlarının üretiminde kullanılır Türk baritleri % 95–98 kadar baryum sülfat içerdiğinden kimyasal bileşiklerinin üretimi için çok uygundur Tuzları kaliteli kâğıt dolgusu, boya pigmenti, röntgen çekiminde kontrast maddesi olarak fazla yaygın kullanım bulur Ucuz olarak ihraç ettiğimiz ham barit yerine baryum tuzları satarak gelirimizi en az 10–50 kat artırabiliriz
Sıcak su kaynakları: Ülkemizin yer sarsıntısı riskini de birlikte getiren jeolojik yapısı, ülkemizi sıcak su potansiyeli olarak zengin yapmaktadır Ilk Elden elektrik enerji üretimine uygun kaynak eksik olmasına rağmen, ısıtma ve kaplıca amaçlı kullanılacak kaynaklar ülkemizin her bölgesinde yaygındır Bu potansiyel de bir maden potansiyeli olarak görülebilir Turizm ve idareli ısıtma yanına karbon dioksit, helyum gibi gazların üretimi, soda ve maden suyu temini her ülkenin sahip olmadığı bir zenginliktir Hatta tatlı su kaynaklarımızın bolluğu da bir tür yeraltı zenginliğidir
Boksit: Alüminyum cevheri olup Türkiye de en çok kullanılan yeraltı kaynaklarından biridir Motorlu araçlar yapımında, elektronik ve kimya sanayisinde keza mutfak eşyası Yapımında kullanılır Hafif olduğu için uçak yapımında da kullanılır Türkiye de boksit üretimi yenidir Türkiye boksit üretimi artan bir şekilde artmaktadır Türkiye boksitten elde edilen alüminyumun ayrıca ihracatını hem de ithalatını yapmaktadır
Enerji Kaynakları
Taşkömürü: Taş kömürünün bir kısmı %20 konutlarda, iş yerlerinde ve eski üretim trenlerde doğruda yakacak olarak kullanılır Diğer bir kısmı da %80 demirçelik sanayisinde kullanılan kok kömürü olmak amacıyla kullanılır Türkiye ’nin en zengin taş kömür havzası Batı Karadeniz bölümündedir Türkiye taş kömürü rezervleri ve üretimi bakımında varlıklı değildir Çünkü kömür yatakları çok yerde işletmeye elverişli değildir Yılda 4–5 milyon tonluk üretimi ülke ihtiyacını karşılamaktan uzaktır
Hava kirliliğini önlemek nedeniyle, büyük kentlerdeki meskenleri ısıtılmasında kullanılmak üzere her sene, ilk olarak Güney Amerika almak üzere ve kayda değer miktarda kükürt dioksit oranı düşük taş kömürü ithal edilmektedir
Linyit: Türkiye ’de yaklaşık 8 milyar ton linyit rezervi bulunmaktadır Avrupa ülkeleri arasında (Eski SSCB hariç) beşinci sıradadır 1998 yılında 62940647 ton ulus kesimi kadar 3527955 ton özeli kesim edinmek üzere 66498603 ton imal yapılmıştır Bunun kayda değer bir bölümü elektrik üretiminde kullanılmıştır
Ülkemizde, düşük değerli, yani nem ve kül içeriği yüksek ısıl değeri düşük linyitlerden, yüksek kıymetli linyitlere kadar çok çeşitli linyit kömürü bulunmaktadır Sıradan nem içeriği % 41,8 dolaylarındadır
Türkiye ’de rezervi en varlıklı olan enerji kaynağıdır Hemen her bölgemizde aşağı yukarı linyit yatakları bulunmaktadır Çoğunlukla yakıt olarak ve termik santrallerde değerlendirilir En büyük linyit havzası AfşinElbistan ’dadır Yıllık net imal 40 milyon tonu bulmaktadır Üretim ve tüketim benzer şipşak artmaktadır İçbatı Anadolu da Değirmisaz, Tunçbilek, tavşanlı (Kütahya) esas ege bölümünde Seyitömer, soma, torbalı(Manisa), yatağan, doymuş Anadolu da; kükürtlü, Oltu, baklaya, Elbistan, Afşin, orta karatenizde Amasya, havza ve çeltekten çıkarılmaktadır
Doğal Gaz: Yeraltında, genel olarak petrolle beraber bulunan gaz karışımıdır Başlıca yakıt olarak kullanılır Borularla gaz şeklinde, gemilerle de sıvılaştırılmış olarak uzaktan mesafelere taşınabilmesi tüketimini kolaylaştırmakla ve yaygınlaştırmaktadır
Ankara'nın hava kirliliğinin azaltılmasında meskenlerin doğal gazla ısıtılmasında büyük etkisi vardır
En önemli doğal gaz yatakları Trakya ’da (Hamitabat ’ta) bulunmaktadır Türkiye her yıl giderek çoğalan miktarda doğal gaz ithal etmektedir Rusya federasyonu ’ndan alına gaz boru hatlarıyla Ankara ve İstanbul ilk önce elde etmek üzere kentlerimizdeki meskenlerde ve sanayi tesislerinde tüketilmektedir İran ’la da doğal gaz bağlantısı yapmış durumdadır Hem Türkmenistan doğal gazının da Türkiye ’ye getirilmesi için projeler yapılmaktadır
Jeotermal Enerji: Yer kabuğunun zayıf noktalarından çıkan bu sıcak sulardan ve su buharından elde edilen enerjiye jeotermal enerji denir Volkanik arazilere sahip olan Türkiye, jeotermal enerji bakımından büyük bir potansiyele sahiptir Sarayköy (Denizli), Germencik (Açık Fikirli), Seferihisar, Balçova (İzmir), Afyon, Kütahya, Sivas çevresinde üretilmektedir Türkiye de ilk olarak jeotermal enerji santrali Sarayköy ’de daha sonra Germencikte açılmıştır
Jeotermal enerji kullanıldığı zaman çevre kirliliği oluşturmayan bir enerjidir Elektrik üretiminde, meskenlerin ve seraların ısıtılmasında kullanılır Bu enerjinin kullanımı Türkiye de artan bir şekilde yaygınlaşmıştır Sıcak su kaynaklarının bir kısmından farklı alanlara yönlendirilmiş hastalıkların tedavisi amacıyla yararlanılmaktadır Bu yönüyle Türkiye, 600 ’den pozitif kaynakla Avrupa ülkeleri aralarında birincil sırada gelmektedir ısıtma amaçlı kullanımda 35 C su sıcaklığı kabul edilmiştir
Hidroelektrik (Su gücü): Tükenmez, temiz ve ucuz bir enerji kaynağıdır Hidroelektrik potansiyeli pozitif olan bir ülkedir Oysa Türkiye bu büyük potansiylin13 ’ünden yaralanabilmektedir Türkiye su gücü bakımından takriben 400 milyar kwh'lık bir potansiyele sahiptir Doğu Anadolu Bölgesi akarsularının yatak eğimleri fazla olduğundan, hidroelektrik potansiyeli en yüksek olan bölgemizdir Türkiye elektrik üretiminin % 45'lik bölümü hidroelektrik santrallerden karşılanmaktadır GAP tamamlandıktan sonra elektrik santrallerin üretiminde su gücünün payı çoğalma gösterecektir Ülkemizdeki elektrik santralleri 30 ’u aşmıştır Ilk Önce, Karakaya, Keban edinmek üzere hidrolik santrallerden elde edilen enerji 2000 yılımda 40 milyar kilowatsaati aşmıştır
Güneş Enerjisi: Artan nüfus büyüyen sanayi sonucu enerjiye olan gereksinim artmakta olduğu ülkemizde, ucuzluğu ve çevre dostu olması özellikleriyle gün geçtikçe tartı kazana bir enerjidir Güneş, dünyanın tek güç kaynağı ve tükenmeyen bir enerji yaymaktadır Türkiye de konumu itibarıyla şanslı ülkelerden biri Ülke yüzölçümünün %63 ’ünde yılda 10 ay süreyle %17 sinde ise bütün yıl boyu güneş enerjisinden faydalanma imkânı vardır Oysa tüketilen toplam enerji dikkate alındığı vakit, güneş enerjisi oranı fazla düşük kalmaktadır Ülkemizin enerji açığının kapatılması ve enerjiye dönen dövizin azaltılması için bu tükenmeyen, ucuz ve pak enerjinin daha yaygın olarak kullanılması gerekmektedir
Rüzgâr Enerjisi: ucu, temiz ve tükenmeyen, ama aynı zamanda sürekli olmayan bir enerji kaynağıdır büyük yel kuşakları üstünde bulunan ülkeler çok şanslıdır Türkiye'deki rüzgâr enerjisi potansiyeli belirlemesi için Elektrik İşleri Etüt İdaresi ve Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından çalışmalar yapılmıştır Bu çalışmalar sonucu ege, Marmara, Doğu Akdeniz kıyıları ile güneydoğu Anadolu da yel enerjisi potansiyelinin pozitif olduğu ortay çıkmış ve birincil rüzgâr enerjisi santrali çeşmede 1998 kurulmuştur
Türkiyede üretim ve tüketim değerleri aralarında çok büyük açıkların olduğu görülmektedir Bu açıklar taşkömüründe 9 milyon ton, linyitte 1 milyon ton, doğal gazda 13 milyon tondur En çok tüketilen çiğ petrolde ise takvim açığımız 30 milyon tonu bulmaktadır Toplam enerji açığımız ise yılda 54 milyon ton petrole benzeyen miktardadır Peki, ilk olarak hidroelektrik enerji kapasitemiz almak üzere öz kaynaklarımızla bu açığın kapatılıp kapatılamayacağıdır Yapılan hesaplamalara göre, doğal kaynaklarımızın (güneş enerjisi, hidrolik enerji, jeotermal enerji, rüzgâr enerjisi) tamamının devreye sokulmasıyla bunun mümkün olmadığı anlaşılmıştır Hele nüfusu ve sanayisi çabuk artan Türkiye ’nin yakın gelecekteki ihtiyacını karşılaması hiçbir şekilde olası görülmemektedir Bu açıklamalardan Türkiye ekonomisinin en büyük çıkmazının enerji darboğazı ve enerji çıkmazı olduğu dobra dobra görülmektedir *