Üretra Darlığı Nedir?

Üretra Darlığı Nedir?​

Üretra darlığı, üretra adı verilen idrar yolu yapısında çeşitli nedenlerle darlık oluşmasını ifade eder. Üretra darlığının nedeni bu yapının ödem, geçirilen operasyonlar, travma veya enfeksiyon nedeniyle hasarlanmasından kaynaklanabilir. Bu durumların üretra içerisinde oluşturduğu darlık, tüp içerisinden geçen idrar akışını yavaşlatabilir veya tamamen kesintiye uğratabilir. İdrar yapmada zorluk ile kendini gösteren üretra darlığında aynı zamanda ağrı da ortaya çıkar. 55 yaşın üzerindeki erkekler, üretra darlığından en sık etkilenen grubu oluşturur. Üretra darlığı erkeklerde daha sık görülen bir durumdur ancak kadınlarda da oluşabileceği unutulmamalıdır.

Üretra Darlığı Neden Olur?​

Üretra darlığı ile sonuçlanabilecek birçok farklı durum mevcuttur. Bazı hastalarda bu durumun altında yatan asıl neden, hiçbir zaman tam olarak ortaya çıkarılamayabilir. Genel olarak üretra darlığı kendi içerisinde dört gruba ayrılarak incelenir. İyatrojenik, idiopatik, inflamatuar (iltihabi) ve travmatik olarak gruplandırılan üretra darlığı sebepleri, şu şekilde özetlenebilir:

İYATROJENİK ÜRETRA DARLIĞI​

İyatrojenik kelimesi tıbbi uygulamalar sırasında veya sonucunda meydana gelen istenmeyen durumları tariflemek için kullanılır. Üretrayı kapsayan herhangi bir girişim ya da tıbbi araç kullanımı sonrasında hasarlanma ve ödem meydana gelerek darlık ile sonuçlanması iyatrojenik üretra darlığı olarak isimlendirilir. Bu nedenle herhangi bir girişimsel işlem öncesinde prosedür sonucu oluşabilecek istenmeyen durumlar ve bu durumların nasıl kontrol altına alınabileceğine dair hekimlerle fikir alışverişinde bulunulması önerilir.

Transüretral prostat rezeksiyonu (TURP) olarak bilinen prosedür, uygulanması sırasında üretrada hasarlanmanın meydana gelebileceği girişimsel işlemlerden biridir. TURP için olduğu gibi mesanenin incelenmesi amacıyla yapılan sistoskopi uygulamaları ve endoskopik olarak böbreğe müdahale edilen durumlar sırasında da iyatrojenik üretra darlığına karşı artmış bir risk söz konusudur. Aynı zamanda üretral kateterlerin uzun süreli kullanımları da üretra darlığı ile sonuçlanabileceği için dikkatli olunmalıdır.

TRAVMATİK ÜRETRA DARLIĞI NEDENLERİ​

Çeşitli yaralanmalar sonucunda üretrada hasarlanma meydana gelebilir. Bu nedenden kaynaklanan üretra darlığı belirtileri, iyileşme sonrasında kendini göstermeye başlar. Özellikle pelvis kemiği kırıkları ve genital bölgeye alınan travmalar, üretra darlığı gelişimi açısından riskli yaralanmaların başında gelir. Bu şekilde oluşan üretra darlığının gelişmesi aylar ve yıllar sürebilir. Bu süre zarfında kişiler belirli bir süre idrar yapma ile ilgili şikayet yaşamazken darlığın meydana gelmesi ile çeşitli semptomlar ortaya çıkar.

İDİYOPATİK ÜRETRA DARLIĞI​

İdiyopatik kelimesi meydana gelen durumun altındaki nedenin bilinmediği olguları tanımlamak için kullanılır. Bazı kişilerde üretra darlığının çeşitli tetkik ve prosedürlere rağmen neden meydana geldiği anlaşılamaz ve bu durum idiyopatik üretra darlığı olarak tanımlanır.

İNFLAMATUAR (İLTİHABİ) ÜRETRA DARLIĞI NEDENLERİ​

Çeşitli rahatsızlıklar üretra yapısında inflamasyona neden olarak darlık gelişimini tetikleyici özellik gösterebilir. İnflamasyon ile üretrada darlık geliştiren birçok sağlık problemi mevcuttur. Bu durumlar neticesinde gelişen darlık geçici olabileceği gibi uzun süreli devam ederek kalıcı bir hal de kazanabilir.

Çeşitli kanserler ve kanser tedavisi amacıyla yapılan uygulamalar bu şekilde üretra darlığı gelişiminin nedenleri arasında yer alır. Üretrada meydana gelen inflamasyon aynı zamanda çeşitli enfeksiyonlar nedeniyle de oluşabilir. Belsoğukluğu olarak bilinen gonore başta olmak üzere cinsel yolla bulaşan çeşitli enfeksiyon hastalıkları, idrar yollarında inflamasyon meydana getirerek darlık gelişimine neden olabilir. Nadir görülen bir cilt problemi olan liken skleroz hastalığının seyri sırasında da üretrada darlık meydana gelebilir. Genellikle kadınlarda görülen bu hastalık, özellikle genital cilt yüzeyinde beyaz yama şeklinde lezyonlar ile karakterizedir. Ağrı, kaşıntı ve deride incelme gibi şikayetlere neden olur.

Prostatik hiperplazi, enfeksiyon, tahriş veya kanser gibi durumların prostatı etkilemesi sonucunda bu bezin ortasından üretraya geçen idrar akımında kesilme meydana gelebilir. Bu tarzda oluşan üretra darlığı olgularında asıl problem, üretranın içerisinde oluşan bir sorun olmayıp çevresindeki prostat bezinin bu tüp yapısı üzerinde baskı oluşturmasıdır.

Bu tarz durumlara ek olarak nadir de olsa doğuştan gelen konjenital üretra darlığı olgularının da mevcut olduğu unutulmamalıdır.

Üretra Darlığı Belirtileri Nelerdir?​

Üretra darlığı birçok şikayetin gelişmesine neden olabilir. Oluşan belirtilerin şiddeti değişkenlik gösterebilir. Bir kişide üretra darlığı gelişimi ile oluşabilen belirtiler şu şekilde özetlenebilir:

• İdrar akışının güçsüzleşmesi veya atılan idrar hacminde azalma,
• Ani olarak idrara sıkışma,
• İdrar yapma sonrasında mesanenin tam boşaltılamamış olarak hissedilmesi,
• Kesikli idrar yapma,
• İdrar yapma sırasında ağrı veya yanma hissi oluşması,
• İnkontinans olarak isimlendirilen idrarı tutamama,
• Alt karın bölgesi ve genital bölgede ağrı hissedilmesi,
• Üretradan akıntı gelmesi,
• Penisin ödemlenmesi,
• İdrarda kan görülmesi,
• İdrar renginde koyulaşma,
• Ciddi seyirli olgularda idrar yapabilme yeteneğinin kaybolması.

Üretra darlığı sonucu oluşan belirtiler genellikle erkeklerde daha yoğundur. Bu durum, erkeklerdeki üretra uzunluğunun kadınlara göre belirgin olarak daha fazla olmasından kaynaklanır. Daha uzun bir üretra, hem travmalara hem de diğer iltihabi durumlara karşı yatkınlaştırıcı bir faktör rolü üstlenir.

Üretra Darlığı Nasıl Anlaşılır?​

Üretra darlığı ve oluşan çeşitli belirtiler ile sağlık kuruluşlarına başvuru sonrasında hekimler, ilk olarak fizik muayene ve tıbbi öykü alımı işlemlerini gerçekleştirirler. Oluşan şikayetlerin neler olduğu, ne zaman başladığı ve bu belirtilerde değişiklik meydana getiren durumlar, öykü alımı sırasında sorgulanan faktörler arasındadır. Erkek hastalarda üretrada gözle görülebilen bir travma veya enfeksiyonun varlığı için penis muayenesi gerçekleştirilir.

Fizik muayene ve tıbbi öykü alımına ek olarak üretrada meydana gelen problemlerin aydınlatılması amacıyla üreteroskopi, retrograt üretrografi veya bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) gibi tetkiklere de başvurulabilir.

Üretra Darlığı Tedavisi Nasıldır?​

Üretra darlığı tedavisi için hangi yöntemin tercih edileceğine, darlığının hangi bölgede meydana geldiği, oluşturduğu şikayetler ve kişinin genel sağlık durumu göz önünde bulundurularak karar verilir. Şikayetlerin oldukça hafif şekilde meydana geldiği olgularda iyileşme sürecinin devam ettiği düşüncesi ile herhangi bir müdahale yapılmadan hastanın takip edilmesi gerçekleştirilebilir. Ancak bazı olgularda oluşan şikayetlerin şiddeti, yoğun bir seyir izleyebilir. Bu tarz olgularda özellikle üriner retansiyon adı verilen idrarın vücut dışına değil de böbreklere kaçışının tespit edilmesi halinde başvurulan ilk işlem, suprapubik kateter adı verilen bir tıbbi cihazın yerleştirilmesidir. Üretradaki darlık ve oluşan ödem nedeniyle suprapubik yöntemin tercih edildiği bu işlemde kataterin mesaneye yerleştirilmesi üretradan değil, alt karın bölgesinden yapılır.

Bu uygulama dışında, çeşitli tıbbi araçlar vasıtasıyla kademeli olarak üretranın genişletilmesi veya lazer ile gerçekleştirilen üretrotomi operasyonunda darlığın cerrahi olarak ortadan kaldırılması başvurulabilen diğer tedavi yöntemleri arasındadır. Ancak bazı olgularda tüm bu girişimlere rağmen sonuç alınamayabilir. Böyle vakalarda ise açık cerrahi ile üretra darlığının kontrol altına alınması gündeme gelebilir.

Üretra darlığı, idrar yapma işlevi üzerinde önemli problemler meydana getirebilen bir durumdur. Dolayısıyla üretra darlığı ile ilgili belirtileri kendinizde gözlemlemeniz halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak uzman hekimlerden destek almanız önerilir.