Uyak Kafiye ne demektir lutfen kısaca Konu Anlatımını paylaşabilirmisiniz
Cevap: Uyak(Kafiye) Konu Anlatımı
İki veya daha cok mısra arasındaki ses benzerliğidir Kafiye, genellikle mısra sonlarında bulunan bir ahenk unsurudurHalk şiirinde kafiye kulak icindir Divan şiirinde ise goz icin kafiye anlayışı vardır
Redif
Hem yazılış hem de gorevce aynı olan ses veya sozcuk benzerliklerine redif denir
Ek ile yapılan redif
Uyaktan sonra veya uyaksız bir mısranın sonunda aynı gorevdeki ekin tekrarıyla yapılan rediftir
Gozlerin şafakta yarış ettiği yerden
Mujdeler dağılırdı yıllar yılı seherden
Bu dizelerdeki den ekleri rediftir
Sozcuk ile yapılan redif
Mısra sonlarında yazılış ve anlamı aynı olan sozcuklerin tekrarlanmasıyla yapılır
Gozumun surmesin camur ettiler
Bir gunluk gelindim zehir ettiler
Bu dizelerdeki ettiler sozcukleri rediftir
Uyak Ceşitleri
1 Yarım Uyak
Mısra sonlarındaki tek ses benzerliğidir
İstanbuldan UskUdara yol gider
Hanımlara deste deste gul gider
Bu dizelerdeki yol ve gul sozcuklerinde l sesleri yarım uyak oluşturur Uyaktan sonraki gider sozcukleri ise rediftir
2 Tam Uyak
İki ses benzerliğine dayanan uyaktır Bir unlu ile bir unsuzun yan yana gelmesiyle oluşur
Başı pare pare dumanlı dağlar
Hastanın halinden ne bilir sağlar
Bu dizelerin sonundaki dağ ve sağ sozcuklerinde ağ sesleri ortaktır Boylece tam uyak oluşmuştur Uyaktan sonra gelen ve aynı gorevle kullanılan lar ekleri rediftir
3 Zengin Uyak
En az uc sesin benzerliğinden oluşan uyak ceşididir
Ay ne gece serin kulek goy cemen
Dort yanımız zefir sacan yasemen
Bu dizelerin sonundaki cemen ve yasemen sozcuklerinde emen sesleri ortaktır İkiden fazla ses benzerliği olduğu icin zengin uyak oluşmuştur
4 Tunc Uyak
Uyaklı sozcuklerden biri diğerinin icinde aynen yer alırsa bu uyaklanışa tunc uyak denir Tunc uyak, zengin uyak kapsamında da değerlendirilir
Kukremiş sel gibiyim, bendimi ciğner, aşarım
Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım
Birinci dizedeki aşarım sozcuğu, taşarım sozcuğunun icinde yer almaktadır Boylece tunc uyak oluşmuştur
5 Cinaslı Uyak
Soylenişleri aynı, anlamları ayrı sozcuklerin bir arada kullanılmasıyla yapılan uyaktır
Ah demedi demedi
Elinde gul demedi
Ben nasıl guleceğim
Yar bana gul demedi
Bu dizelerdeki demedi sozcukleri, cinaslı uyağı orneklemektedir
Not: Divan edebiyatında duzyazıda kullanılan uyağa secidenir
Dizilişlerine gore uyaklar
Uyak orgusu incelemelerinde, uyaklı dizeler aynı harşerle gosterilirUyakların dizelere dağılışı şoyle adlandırılır:
a Duz uyak
Beyiti ya da dortluğu oluşturan dizelerin kendi arasında aynı uyak duzenini gostermesidir
El ariftir yoklar senin bendini a
Dağıtırlar duzağını fendini a
Alcaklarda otur gozet kendini a
Katı yukseklerden ucucu olma b
b Capraz uyak
1 ile 3; 2 ile 4 dizelerin uyaklanma bicimi olup sadece dortluklerde gorulur
Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken a
Soylenmemiş bir masal gibi Anadolumuz b
Arkadaş, biz bu yolda turkuler tuttururken a
Sana uğurlar olsun ayrılıyor yolumuz b
c Sarmal (Sarma) uyak
1 ile 4; 2 ile 3 dizelerin kendi aralarında uyaklanışına verilen addır Sadece dortluklerde gorulur
Ne hoş guzel Tanrım ne hoş a
İller, goller, kıtalar aşmak b
Ne hoş deniz deniz dolaşmak b
Duşunceler gibi başıboş a
d Mani tipi uyak
Birinci, ikinci ve dorduncu dizelerin kendi aralarında uyaklı, ucuncu dizenin ise bağımsız olduğu uyak orgusudur
Ay doğar katar şimdi a
Işığı tutar şimdi a
Yarimin kolesiyim x
Dilerse satar şimdi a
Cevap: Uyak(Kafiye) Konu Anlatımı
İki veya daha cok mısra arasındaki ses benzerliğidir Kafiye, genellikle mısra sonlarında bulunan bir ahenk unsurudurHalk şiirinde kafiye kulak icindir Divan şiirinde ise goz icin kafiye anlayışı vardır
Redif
Hem yazılış hem de gorevce aynı olan ses veya sozcuk benzerliklerine redif denir
Ek ile yapılan redif
Uyaktan sonra veya uyaksız bir mısranın sonunda aynı gorevdeki ekin tekrarıyla yapılan rediftir
Gozlerin şafakta yarış ettiği yerden
Mujdeler dağılırdı yıllar yılı seherden
Bu dizelerdeki den ekleri rediftir
Sozcuk ile yapılan redif
Mısra sonlarında yazılış ve anlamı aynı olan sozcuklerin tekrarlanmasıyla yapılır
Gozumun surmesin camur ettiler
Bir gunluk gelindim zehir ettiler
Bu dizelerdeki ettiler sozcukleri rediftir
Uyak Ceşitleri
1 Yarım Uyak
Mısra sonlarındaki tek ses benzerliğidir
İstanbuldan UskUdara yol gider
Hanımlara deste deste gul gider
Bu dizelerdeki yol ve gul sozcuklerinde l sesleri yarım uyak oluşturur Uyaktan sonraki gider sozcukleri ise rediftir
2 Tam Uyak
İki ses benzerliğine dayanan uyaktır Bir unlu ile bir unsuzun yan yana gelmesiyle oluşur
Başı pare pare dumanlı dağlar
Hastanın halinden ne bilir sağlar
Bu dizelerin sonundaki dağ ve sağ sozcuklerinde ağ sesleri ortaktır Boylece tam uyak oluşmuştur Uyaktan sonra gelen ve aynı gorevle kullanılan lar ekleri rediftir
3 Zengin Uyak
En az uc sesin benzerliğinden oluşan uyak ceşididir
Ay ne gece serin kulek goy cemen
Dort yanımız zefir sacan yasemen
Bu dizelerin sonundaki cemen ve yasemen sozcuklerinde emen sesleri ortaktır İkiden fazla ses benzerliği olduğu icin zengin uyak oluşmuştur
4 Tunc Uyak
Uyaklı sozcuklerden biri diğerinin icinde aynen yer alırsa bu uyaklanışa tunc uyak denir Tunc uyak, zengin uyak kapsamında da değerlendirilir
Kukremiş sel gibiyim, bendimi ciğner, aşarım
Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım
Birinci dizedeki aşarım sozcuğu, taşarım sozcuğunun icinde yer almaktadır Boylece tunc uyak oluşmuştur
5 Cinaslı Uyak
Soylenişleri aynı, anlamları ayrı sozcuklerin bir arada kullanılmasıyla yapılan uyaktır
Ah demedi demedi
Elinde gul demedi
Ben nasıl guleceğim
Yar bana gul demedi
Bu dizelerdeki demedi sozcukleri, cinaslı uyağı orneklemektedir
Not: Divan edebiyatında duzyazıda kullanılan uyağa secidenir
Dizilişlerine gore uyaklar
Uyak orgusu incelemelerinde, uyaklı dizeler aynı harşerle gosterilirUyakların dizelere dağılışı şoyle adlandırılır:
a Duz uyak
Beyiti ya da dortluğu oluşturan dizelerin kendi arasında aynı uyak duzenini gostermesidir
El ariftir yoklar senin bendini a
Dağıtırlar duzağını fendini a
Alcaklarda otur gozet kendini a
Katı yukseklerden ucucu olma b
b Capraz uyak
1 ile 3; 2 ile 4 dizelerin uyaklanma bicimi olup sadece dortluklerde gorulur
Başka sanat bilmeyiz, karşımızda dururken a
Soylenmemiş bir masal gibi Anadolumuz b
Arkadaş, biz bu yolda turkuler tuttururken a
Sana uğurlar olsun ayrılıyor yolumuz b
c Sarmal (Sarma) uyak
1 ile 4; 2 ile 3 dizelerin kendi aralarında uyaklanışına verilen addır Sadece dortluklerde gorulur
Ne hoş guzel Tanrım ne hoş a
İller, goller, kıtalar aşmak b
Ne hoş deniz deniz dolaşmak b
Duşunceler gibi başıboş a
d Mani tipi uyak
Birinci, ikinci ve dorduncu dizelerin kendi aralarında uyaklı, ucuncu dizenin ise bağımsız olduğu uyak orgusudur
Ay doğar katar şimdi a
Işığı tutar şimdi a
Yarimin kolesiyim x
Dilerse satar şimdi a