Tüm dünyada özellikle jinekolog hekimler tarafından poliklinik ve muayenehanelerde oldukça sıkça karşılaşılsa da, psikiyatr hekimler tarafından bir ‘kaygı bozukluğu’ olarak tarif edilir. Ülkemizde her 10 kadından birisinin sorunu olan vajinusmus genel anlamda kadınlardaki istem dışı kasılmalar nedeni ile cinsel ilişkinin hiç gerçekleşememesi veya oldukça zor ve ağrılı şekilde gerçekleşmesi ile kendisini gösteren yaygın bir cinsel sorundur.
Vajinusmus nedir?
Yapılan en yeni vajinusmus tanımına göre de kadının kendi arzusuna rağmen vajina içerisine yabancı bir cisim alamaması olarak geçmektedir. Yabancı cisim olarak kastedilen eşinin penisi haricinde fitil, tampon, parmak ve jinekolojik muayenelerdir.
Tüm dünyada özellikle jinekolog hekimler tarafından poliklinik ve muayenehanelerde oldukça sıkça karşılaşılsa da, psikiyatr hekimler tarafından bir ‘kaygı bozukluğu’ olarak tarif edilir.
2013 yılında ABD Psikiyatri Derneği tarafından yapılan son sınıflama sistemi olan DSM 5’de ise vajinismus ve ağrılı cinsel birleşme (disparoni) sorunu aynı sınıfta, ‘genitopelvik ağrı ve penetrasyon bozukluğu’ grubunda yer almıştır. Yani vajinusmus bir cinsel ağrı ve birleşme problemi olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle de kadın doğum hekimlerinin daha fazla ilgi alanına girmiştir.
Cinsel birleşme neden olmaz?
Kadınlarda cinsel birleşme ve doğum eyleminin gerçekleşti kanalın adı ‘vajina’ (vajen) dır. Vajina aynı zamanda adet kanının rahimden dışarıya aktığı bir geçiş bölgesidir. Tanım olarak vajinismus; cinsel birleşme anında kadının leğen kemiği içini dolduran pelvis kaslarını kendi iradesi dışında kasmasıyla tam bir birleşmenin olmamasıdır. Bu pelvik kaslar içerisinde en bilineni ‘Pubococcygeus (PC)’ kaslarıdır.
Vajinismus hastalarının pek çoğunda ilişki hiçbir şekilde gerçekleşemez. Bir kısmında ilk bir veya birkaç deneme olmuş, ancak gerisi gelmemiştir. Daha az bir bölümünde ise ilişkiler oldukça zor ve acılı bir şekilde gerçekleşir.
Vajinusmus ülkemizde ve dünyanın pek çok bölgesinde, özellikle jinekolog hekimler tarafından karşılaşılan oldukça yaygın bir cinsel sağlık sorunudur. Tüm cinsel problemler içinde hastaların en fazla hekime başvuru yaptıkları şikayetler arasında gösterilmektedir.
Vajunusmus hastalarındaki kasılmalar yaygındır
Vajinusmus hastalarında ilişki sırasındaki kasılmalar sadece vajinal girişteki kaslarda değil, aynı zamanda karın, bel, sırt, bacak gibi vücudun diğer bölgelerinde de izlenilmektedir. Şiddetli gruptaki vajinusmus hastalarının eşleri, ayak parmaklarından çene kaslarına kadar kasılmalara şahit olmaktadır. Bu yaygın vücutsal kasılmalara bağlı olarak ilişki denemelerinden bir sonraki gün ‘myalji’ adını verdiğimiz kas ağrıları ve kramplar yaşanmaktadır. Her bir deneme sonunda yaşanılan hayal kırıklıkları, ağlama nöbetleri, mutsuzluk ve çaresizlik duyguları başarısızlık inançlarını bir miktar daha perçinlemektedir.
Vajinusmus ve çaresizlik
Vajinusmus sorunu yaşayan hastaların mutlaka profesyonel yardım almaları gerekir. Aksi halde sorun her geçen gün büyüyerek işin içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. Zamanla artan mutsuzluk kendisini gizli bir depresyon ile gösterir.
Hayattan alınan tat azalmış, üstü görmezden gelinen sorun iyice kanıksanmış ve sosyal hayattan uzaklaşmalar başlamıştır. Zaman içerisinde çevredeki insanların ‘neden çocuk yapmıyorsunuz’ şeklindeki sorulara verilen kaçamak cevaplar karamsarlık ve üzüntüleri bir miktar daha arttırmaktadır. Günümüzde vajinusmus sorunu kalıcı şekilde çözümlenebilmektedir.
Vajinusmus belirtileri
Vajinismus belirtileri sorunu yaşayanlar için oldukça tipiktir. Birleşme öncesi ön sevişme ilk zamanlarda gayet rahat ve haz doludur (Nitekim zamanla bu haz da azalacaktır). Çoğu zaman dışarıdan klitoris uyarısı ile orgazm ve tatmin duygusu da yaşanılabilmektedir. Ancak, ön sevişme sonrası erkek eşin birleşmeye teşebbüs etmesi ile birlikte kadın ‘ağrı endişesi ve korku’ ile kendisini kasmakta, bacaklarını kapatarak eşini itmekte, kalçasını yukarı veya yanlara çekerek ilişkiye engel olmaktadır. Birleşme sırasında yaşanılan titreme, terleme, çarpıntı, ölme düşüncesi hisler adeta bir ‘panik atak’ benzeri durumu yansıtır.
Cinsel birleşme (penetrasyon) sırasındaki korku hissiyle, ön sevişmede uyarıya bağlı gelişen vajinal ıslaklık da sona erecektir. Islanmanın azalması ve ani gelişen kuruluk cinsel penetrasyonu daha da imkansız kılar.
Vücudun kendisini koruma mekanizması ve oluşan kas belleği
İlişki sırasındaki vajinal kaslar o kadar güçlü kasılır ki; hiçbir şekilde içeriye yabancı bir cisim giremez. Cinsel ilişkide kasılma beyinden kaynaklanan vücudun bir refleks ‘kendisini koruma’ mekanizmasıdır. Vajen girişi adeta bir duvar gibidir. Eş tarafından çok fazla zorlanırsa da gerçek anlamda ağrı hissedilmeye başlar.
Zamanla pelvik kaslarda oluşan ‘ağrı belleği’ ile daha hiç ilişki bile denemeden beyinde ağrı hissi oluşmaktadır. Ayrıca, her türlü ağrılı cinsel girişim de bu hafızanın güçlenmesine neden olmaktadır.
Kadın her ne kadar ‘eşimle cinsel ilişkiyi istiyorum’ dese de, her olumsuz denemede erkek ‘kendini bir duvara çarpmış’ gibi hissetmektedir. ‘Sanki orası kapalı ve çok dar’ gibi bir düşünce hakim olmaya başlar.
Vajina genişleyen bir organdır!
Vajinismus hastalarının zihninde olan ‘Benim vajinam çok küçük ve çok dar bu yüzden ilişkiye giremiyorum’ düşüncesi asla doğru değildir. Çünkü vajinal kanal cinsel ilişki ve doğum sırasında adeta bir lastik körük gibi, hem enlemesine hem de uzunlamasına esnemekte, genişlemektedir. Her hangi bir normal doğum sırasında yaklaşık 10 cm çapında başı olan, 50-52 cm uzunluğunda, 3500-4000 gram ağırlığındaki bir bebek bu kanaldan rahat bir şekilde çıkabilmektedir.
Zamanla vajinusmus kadını ‘kendi bedenindeki kontrolü tamamen kaybetmiş’ gibi bir hisse kapılır. Genital alan sanki kendisine ait değil, vücudunun dışındaki ayrı bir bölgedir. Vajinusmus tedavisindeki temel amaç normalde kadının kendi kontrolündeki pelvik taban kas hakimiyetinin ilişki sırasında da sağlanabilmesi, gevşeme ile birlikte eşin penisinin içeriye rahat bir şekilde alınmasıdır. Böylece kas belleği yeniden şekillenecektir.