Varikosel sperm kordonundaki ufak ama çok sayıdaki kılcal damarın ve sperm yolundaki damarların genişlemesi sonucu ortaya çıkıyor Varikosel hastalığı sağlıklı erkeklerin takriben %15 – 20 ’sinde ve kısır erkeklerin az daha %40 ’ında testis fonksiyonlarını köreltiyor Bu anatomik anormalliğin kısır hastalar açısından önemini anlayabilmek için hastalığın kısa bir geçmişini, öncesini, fonksiyonel anatominin günümüzdeki konseptlerini, ameliyat tedavisinin yöntemlerini ve sonuçlarını öğrenmek gerekiyor
Ne zamandan beri var?
Varikosel ilk olarak 16 yüzyılda tespit edilen klinik bir problem Rönesans döneminin ünlü cerrahlarından Ambroïse Paré (15001590) bu vasküler anormalliği iç kanamanın sonuçlarından biri olarak tanımladı İngiliz cerrah Barfield 19 yüzyılın sonlarına doğru kısırlık ve varikosel arasında bir ilişki olduğunu öne sürdü Bundan kısa bir zaman sonra, öteki cerrahlar da varikoselin sperm salınımını engellediğini ve akabinde tedavi ile sperm üretiminin yeniden sağlanabileceğini ortaya koydu 1900 ’lü yılların başında böylece fazla cerrah varikoselin kısırlıkla ilk elden ilişkili olduğunu düşünüyordu
1950 ’li yıllarda, sperm üretemediği tanıdık bir varikosel hastasının tedavi sonrası sperm üretme yetisini geri kazanmasıyla varikosel hastalığının cerrahi yöntemlerle tedavi edilebileceği düşüncesi yaygınlaştı Amerikalı cerrahlar da belli başlı kısırlık problemlerinin varikosel tedavisi yöntemleriyle çözülebileceğine inanmaya başladı Çalışmalar varikosel hastalığının meni kalitesini düşürdüğünü kanıtlıyordu Bu çalışmaların sonuçlarına göre düşük sperm miktarı, zayıf sperm hareketliliği ve olağandışı sperm formları rahatsızlık boyunca tekrar tekrar ortaya çıkıyordu Varikosele özgü veya ona eşit olmasa da, meni stres düzeni testis hasarının öncü kanıtlarından biriydi Daha sonraları ürologlar sperm çalışmaları ile erkek kısırlığının sperm sayısını, hareketli sperm formlarının yüzdesini, ileri hareketli veya atıl spermleri ve spermlerin şeklini değerlendirmeye başladılar bununla birlikte meniyi de değerlendirmeyi ihmal etmediler
Spermleri niçin etkiliyor?
Varikosel testis torbasındaki kılcal kan damarlarının genişlemesi sonucu ortaya çıkıyor Dinç ve üreyebilen erkeklerin %15 – 20 kadarının varikosel hastası olduğu düşünülüyor; kısır erkeklerin ise %40 kadarının varikosel hastası olduğu öngörülüyor Varikosel hastalığının sperm yapısını, fonksiyonunu ve üremesini nasıl etkilediği bütün olarak bilinmiyor Araştırmacılara göre rahatsızlık testislerin ısı düzenlemesini etkileyerek spermlerin bozulmasına neden oluyor
Varikosel ne değin yaygın?
Varikosel hastalığı genel erkek nufüsunun %20 kadarında görülse de bu oran kısır erkekler arasında %40 ’a kadar çıkıyor Testis torbası varikoseli düşük sperm üretiminin ve zayıf meni kalitesinin yaygın nedeni Varikosel tanısı basit; tedavisi de cerrahi operasyonlarla sorunsuz yapılıyor
Varikosel tek yanlı mı?
Varikosel hastalığı sağ testise nazaran genel olarak sol testiste gözlemleniyor; varikosel hastalarının %80 – 90 kadarı sol testislerinden yakınıyor Bunun nedeni esas üç anatomik etmen: ilki sol testis damarının sol böbrek damarına girişle yaptığı açı, ikincisi testis veya böbrek damarlarının birleştiği noktalardaki kapakçıkların etkin bir şekilde çalışamaması, üçüncüsü mezenter arter ve aort damarı arasındaki sıkışmaya bağlı olarak büyüyen böbrek damar basıncı
Tek taraflı varikosel öteki tarafı da etkiliyor Açık bir şekilde sol varikoseli yer alan erkeklerin %35 – 40 kadarının değerleme sonucunda her iki testiste de varikosel gözlemleniyor 2004 ’te yapılan bir araştırmaya kadar, sol testisinde varikosel yer alan erkeklerin %80 kadarında radyolojik testler sonucunda çift kenarlı varikosel belirlenmiş
Varikosel boyutu istikrarsız Sorun 3 öbür gruba ayrılabilir:
•*** Büyük İdrar tetkiki yapılarak kolaylıkla fark edilebilir
•*** Orta El ile dokunarak saptama edilebilir
•*** Küçük Testisi altında çekme yöntemi ile adale basıncının artmasını, varikosel boyutunun büyümesini sağlayarak ayırt edilebilir