Türkiye gündemine son aylarda giren Varlık Fonu nedir? Varlık Fonu hangi amaçlarla kurulur, nasıl işletilir? Türkiye Varlık Fonu ’nun amacı ve işlevi ne olacak? İşte merak edilen soruların yanıtları…
Varlık Fonu, devletlerin dağıtılmış mali varlıklara yatırım yaparak gelir artırmayı hedefledikleri bir sistem Esas niyet gelecek için tasarruf… Başka deyişle, bugünün gelirlerini geleceğe aktarma etmek
Varlık Fonu ’nun kurulduğu ülkelerin genellikle bütçe fazlası veren ülkeler olduğu görülüyor Ekonomist Mahfi Eğilmez ’e tarafından, bütçe fazlası veren bir ülke, harcamalarını artırmıyor, ücret yükünü düşürmüyor veya borçlarını erken ödemiyorsa, Varlık Fonu kurmayı seçim ediyor Geleceğe yönelik tasarruf amacı güdülen bu fonlarda, mevcut varlıkların tehlikegetiri dengesi gözetilerek değerlendirilmesi yoluna gidiliyor
Dünya genelinde 40 ’dan pozitif ülkede yaklaşık 80 Varlık Fonu var Bu fonların toplam büyüklüğü 74 trilyon dolar düzeyinde Rakamın 2020 yılına dek kurulması beklenen 21 yeni Varlık Fonu ile 15 trilyon dolara çıkması bekleniyor
Türkiye Varlık Fonu ’nun Amaçları
Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi (AŞ), Başbakanlığa tabi olarak, 26 Ağustos 2019 tarihinde kuruldu Belli Başlı faaliyet konusu, fonların kurulması ve yönetimi olan Varlık Fonu ’nun amaçları şunlar:
– Sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı maddesi sağlamak,
– Yurt içinde kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak,
– Dış kaynak tedarik etmek,
– Stratejik ve büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek
Türkiye Varlık Fonu ’nun Yapacağı İşler
Türkiye Varlık Fonu, belirtilen bu amaçlar doğrultusunda aşağıdaki meslek ve işlemleri yapacak:
– Her türlü ticari ve mali faaliyetleri yapabilecek,
– Yerli ve yabancı ortaklıklar kurabilecek,
– Milli ve uluslararası kuruluşlarla dağıtılmış iş birlikleri gerçekleştirebilecek,
– Para piyasası işlemleri yapabilecek,
– Gayrimenkul ve buna dayalı haklarla gayri fiziksel hakların değerlendirmesini gerçekleştirebilecek,
– Proje geliştirecek,
– Dış proje kredisi sağlama işlemleri yapacak,
– Her türlü ticari ve finansal faaliyetleri gerçekleştirebilecek,
– Milletlerarası alanda öteki devletler veya yabancı şirketlerce yapılacak yatırımlara iştirak edebilecek
Türkiye Varlık Fonu ’nun alım satımını yapabileceği unsurlar da şöyle belirlendi:
– Yerli ve yabancı şirketlerin payları,
– Türkiye ve yurt dışında kurulan ihraççılara ait paylarla borca girme araçları, – Değerli madenler ve emtiaya dayalı olarak ihraç edilen anapara piyasası araçlarının fon katılma paylarının türev araçları,
– Kira sertifikaları,
– Gayrimenkul sertifikaları,
– Özel planlanmış yabancı yatırım araçları
Fon, bu işlemleri yaparken, stratejik yatırım planında kayıtlı hedeflerle likidite, yatırım, risk ve getiri tercihlerini dikkate alacak
Türkiye Varlık Fonu ’nun Kazanç Kaynakları
Türkiye Varlık Fonu ’nun esas gelir kaynakları şunlardan oluşuyor:
– Şirket sermayesinin değerlendirilmesinden kaynaklanan gelirler,
– Fon ve portföylerden tahsil edilen ücretler,
– Şirketin diğer faaliyetleri çerçevesinde elde edilen gelirler
Şirketin ilk kaynakları özelleştirme kapsamındaki bir takım şirketlerle Hazine bünyesinde yer alan halk sermayeli şirketlerin hisselerinin devredilmesiyle oluştu Bu çerçevede Fon ’un birincil kaynakları şunlar:
– Beygir yarışları ve kısmet oyunlarının 49 takvim lisans hakları,
– Ziraat Bankası, Boru Hatları ile Petrol Nakliye AŞ (BOTAŞ), Türkiye Petrolleri AO (TPAO), Posta ve Telgraf Teşkilatı AŞ (PTT), Borsa İstanbul AŞ, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme AŞ ’nin (TÜRKSAT) sermayelerinde bulunan Hazine ’ye ait hisselerin tamamı,
– Türk Telekomünikasyon AŞ ’nin yüzde 6,68 oranındaki Define ’ye ait hissesi,
– Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Akarsu İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çaykur),
– Mülkiyeti Define ’ye ait Antalya, Okumuş, İstanbul, Isparta, İzmir, Kayseri ve Muğla ’da yer alan bir takım taşınmazlar,
– Savunma Sanayii Destekleme Fonu ’na ait 3 milyar lira tutarındaki kaynak,
Türk Hava Yolları ’nın (THY) özelleştirme kapsamından çıkarılan yüzde 49,12 ’lik hissesi,
– Halkbank ’ın özelleştirme kapsamından çıkarılan yüzde 51,11 ’lik hissesi…
Türkiye Varlık Fonu, gelir artırımı nedeniyle kendi bünyesinde alt fonlar kuracak Halk kurumlarının tasarrufundaki gereksinim fazlası gelir, kaynak ve varlıklar da Fon ’a aktarılacak Yurt içi ve yurt dışı sermaye ve para piyasalarından sağlanan finansman ve kaynaklarla bunların dışında öteki yöntemlerle sağlanan finansmanlar da kaynaklar arasında yer alacak Fon, yurt içi ve yurt dışarıya şube, temsilcilik, iletişim büroları ve acentelikler kurabilecek
Türkiye Varlık Fonu ’nun esas amacı, kalkınmayı hızlandıracak reel sektör yatırımlarına ve stratejik sektör, şirket ve projelere kaynak karşılamak Savunma sanayi ve yüksek teknoloji üretimi gibi anapara yoğun sektörler ilk sırada yer alıyor Fonun bu nesil projelere millet borcunu artırmadan finansman sağlaması hedefleniyor
Kaynakça:
tbmmgovtr
mahfiegilmezcom
wikipediaorg
resmigazetegovtr
Varlık Fonu, devletlerin dağıtılmış mali varlıklara yatırım yaparak gelir artırmayı hedefledikleri bir sistem Esas niyet gelecek için tasarruf… Başka deyişle, bugünün gelirlerini geleceğe aktarma etmek
Varlık Fonu ’nun kurulduğu ülkelerin genellikle bütçe fazlası veren ülkeler olduğu görülüyor Ekonomist Mahfi Eğilmez ’e tarafından, bütçe fazlası veren bir ülke, harcamalarını artırmıyor, ücret yükünü düşürmüyor veya borçlarını erken ödemiyorsa, Varlık Fonu kurmayı seçim ediyor Geleceğe yönelik tasarruf amacı güdülen bu fonlarda, mevcut varlıkların tehlikegetiri dengesi gözetilerek değerlendirilmesi yoluna gidiliyor
Dünya genelinde 40 ’dan pozitif ülkede yaklaşık 80 Varlık Fonu var Bu fonların toplam büyüklüğü 74 trilyon dolar düzeyinde Rakamın 2020 yılına dek kurulması beklenen 21 yeni Varlık Fonu ile 15 trilyon dolara çıkması bekleniyor
Türkiye Varlık Fonu ’nun Amaçları
Türkiye Varlık Fonu Yönetimi Anonim Şirketi (AŞ), Başbakanlığa tabi olarak, 26 Ağustos 2019 tarihinde kuruldu Belli Başlı faaliyet konusu, fonların kurulması ve yönetimi olan Varlık Fonu ’nun amaçları şunlar:
– Sermaye piyasalarında araç çeşitliliği ve derinliğine katkı maddesi sağlamak,
– Yurt içinde kamuya ait varlıkları ekonomiye kazandırmak,
– Dış kaynak tedarik etmek,
– Stratejik ve büyük ölçekli yatırımlara iştirak etmek
Türkiye Varlık Fonu ’nun Yapacağı İşler
Türkiye Varlık Fonu, belirtilen bu amaçlar doğrultusunda aşağıdaki meslek ve işlemleri yapacak:
– Her türlü ticari ve mali faaliyetleri yapabilecek,
– Yerli ve yabancı ortaklıklar kurabilecek,
– Milli ve uluslararası kuruluşlarla dağıtılmış iş birlikleri gerçekleştirebilecek,
– Para piyasası işlemleri yapabilecek,
– Gayrimenkul ve buna dayalı haklarla gayri fiziksel hakların değerlendirmesini gerçekleştirebilecek,
– Proje geliştirecek,
– Dış proje kredisi sağlama işlemleri yapacak,
– Her türlü ticari ve finansal faaliyetleri gerçekleştirebilecek,
– Milletlerarası alanda öteki devletler veya yabancı şirketlerce yapılacak yatırımlara iştirak edebilecek
Türkiye Varlık Fonu ’nun alım satımını yapabileceği unsurlar da şöyle belirlendi:
– Yerli ve yabancı şirketlerin payları,
– Türkiye ve yurt dışında kurulan ihraççılara ait paylarla borca girme araçları, – Değerli madenler ve emtiaya dayalı olarak ihraç edilen anapara piyasası araçlarının fon katılma paylarının türev araçları,
– Kira sertifikaları,
– Gayrimenkul sertifikaları,
– Özel planlanmış yabancı yatırım araçları
Fon, bu işlemleri yaparken, stratejik yatırım planında kayıtlı hedeflerle likidite, yatırım, risk ve getiri tercihlerini dikkate alacak
Türkiye Varlık Fonu ’nun Kazanç Kaynakları
Türkiye Varlık Fonu ’nun esas gelir kaynakları şunlardan oluşuyor:
– Şirket sermayesinin değerlendirilmesinden kaynaklanan gelirler,
– Fon ve portföylerden tahsil edilen ücretler,
– Şirketin diğer faaliyetleri çerçevesinde elde edilen gelirler
Şirketin ilk kaynakları özelleştirme kapsamındaki bir takım şirketlerle Hazine bünyesinde yer alan halk sermayeli şirketlerin hisselerinin devredilmesiyle oluştu Bu çerçevede Fon ’un birincil kaynakları şunlar:
– Beygir yarışları ve kısmet oyunlarının 49 takvim lisans hakları,
– Ziraat Bankası, Boru Hatları ile Petrol Nakliye AŞ (BOTAŞ), Türkiye Petrolleri AO (TPAO), Posta ve Telgraf Teşkilatı AŞ (PTT), Borsa İstanbul AŞ, Türksat Uydu Haberleşme Kablo TV ve İşletme AŞ ’nin (TÜRKSAT) sermayelerinde bulunan Hazine ’ye ait hisselerin tamamı,
– Türk Telekomünikasyon AŞ ’nin yüzde 6,68 oranındaki Define ’ye ait hissesi,
– Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Akarsu İşletmeleri Genel Müdürlüğü (Çaykur),
– Mülkiyeti Define ’ye ait Antalya, Okumuş, İstanbul, Isparta, İzmir, Kayseri ve Muğla ’da yer alan bir takım taşınmazlar,
– Savunma Sanayii Destekleme Fonu ’na ait 3 milyar lira tutarındaki kaynak,
Türk Hava Yolları ’nın (THY) özelleştirme kapsamından çıkarılan yüzde 49,12 ’lik hissesi,
– Halkbank ’ın özelleştirme kapsamından çıkarılan yüzde 51,11 ’lik hissesi…
Türkiye Varlık Fonu, gelir artırımı nedeniyle kendi bünyesinde alt fonlar kuracak Halk kurumlarının tasarrufundaki gereksinim fazlası gelir, kaynak ve varlıklar da Fon ’a aktarılacak Yurt içi ve yurt dışı sermaye ve para piyasalarından sağlanan finansman ve kaynaklarla bunların dışında öteki yöntemlerle sağlanan finansmanlar da kaynaklar arasında yer alacak Fon, yurt içi ve yurt dışarıya şube, temsilcilik, iletişim büroları ve acentelikler kurabilecek
Türkiye Varlık Fonu ’nun esas amacı, kalkınmayı hızlandıracak reel sektör yatırımlarına ve stratejik sektör, şirket ve projelere kaynak karşılamak Savunma sanayi ve yüksek teknoloji üretimi gibi anapara yoğun sektörler ilk sırada yer alıyor Fonun bu nesil projelere millet borcunu artırmadan finansman sağlaması hedefleniyor
Kaynakça:
tbmmgovtr
mahfiegilmezcom
wikipediaorg
resmigazetegovtr