Vertigo tedavisi vertigoya yol acan nedeninin bulunmasına bağlıdır Genellikle vertigo tedavi edilmeden kendiliğinden gecer Fakat gecmeyen durumlar icin vestibuler rehabilitasyon veya ilac tedavisi uygulanabilir Peki vertigo nedir ? Vertigo tedavisi ne kadar surer ? Vertigo icin hangi ilaclar verilir ?
Vertigo Nedir ?
Vertigo, kulaktaki denge mekanizmasının ceşitli nedenlerle işleyememesi sonucu oluşan baş donmesidir Genellikle ic kulak, denge sinirleri, beyin sapı ve beyinciği etkileyen sorunlar nedeniyle gelişir Hemen her yaş grubunda gorulur Ancak 65 yaş uzeri kişilerde daha sık rastlanır Bunun nedeni farklı sağlık sorunlarının vertigoyu tetiklemesidir Vertigonun doğru tedavi edilebilmesi icin oncelikle kulak burun boğaz doktoru tarafından teşhis edilebilmesi gereklidir
Vertigo Nasıl Teşhis Edilir ?
Vertigo şuphesiyle doktora başvuran kişilere oncelikle baş donmesinin sebebini ortaya cıkarmaya yonelik bazı sorular sorulur Doğru vertigo tedavisi icin hastanın aşağıdaki sorulara vereceği cevaplar onemlidir
Baş donmesinin şeklini tarif eder misiniz ?Ataklar ne kadar suruyor ?Belli bir hareket baş donmenizi tetikliyor mu ?Kulaklarda cınlama var mı ?İşitme kaybı yaşıyor musunuz ? Varsa ataklar gectikten sonra duzeliyor mu ?Başka bir norolojik sorununuz var mı ?Baş donmesi nedeniyle duştunuz mu? Duştuyseniz yaralandınız mı ?Duzenli kullandığınız ilac var mı ?Soruların ardından hasta ayrıntılı bir fiziksel ve norolojik muayeneden gecer Bu şekilde vertigoya neden olabilen ve fiziksel olarak belli olan (orn: tumorler, iltihaplanma vb) hastalıkların belirlenir, merkezi sinir sistemi ve omurilik kontrol edilir
Vertigo tedavisi
Ardından baş donmesinin sebebini anlamak icin hastaya ceşitli hareketler yaptırılır Bu hareketler genellikle hastanın sırt ustu yatmasını ve baş hareketleri yapmasını kapsar Ancak bazı durumlarda Posturografi test gibi farklı testler de uygulanabilir Posturografi testte doktor hastayı hareketli bir platforma cıkartır Ardından cihaz calıştıkca uzerinde dengede durması istenir Bu test sonucunda denge sistemindeki hangi parcanın sorunlu olduğu bulunabilir
Bu sırada hastanın işitmesinde bir sorun olup olmadığına ve bu sorunun vertigoyu tetikleyip tetiklemediğine de bakılır Bunun icin bazı işitme ve refleks testleri yapılabilir Orneğin kalorik test denilen ve kulaklara sıcak veya soğuk su ya da hava ufleyerek her iki kulaktaki denge sisteminin karşılaştırması yapılabilir
Bu tur testlerin dışında bazı goruntuleme tekniklerine de başvurulabilir Ozellikle beyin ve omurilik incelenebilir Bunun icin MR, tomografi ya da doppler kullanılır
Dengede gozlerin de buyuk onem taşıdığını biliyoruz Bu nedenle gozler de bir dizi kontrolden gecer Bunun icin klasik goz muayenesi dışında goz hareketi testi yapılabilir Goz hareketleri testinde doktor hastayı bir sandalyeye oturtur Ardından elindeki bir nesneye (orn: kalem) bakmasını ister Sonrasında nesneyi hareketlendirir ve hastadan bunu takip etmenizi ister Bu sırada baş donmesi ve goz hareketleri arasındaki ilişki gozlemlenir
Vertigo Tedavisi Nasıl Olur ?Vertigo tedavisi genellikle ilaclarla yapılmaktadır Hangi ilacın kullanılacağı vertigonun nedenine bağlı olarak değişir Şimdi nedenine bağlı olarak değişen vertigo tedavilerine bakalım:
Enfeksiyona bağlı vertigo: Enfeksiyona bağlı vertigonuz varsa antibiyotik kullanmanız yeterli olabilir Ozellikle ic kulak iltihaplanmaları bu kategoriye girer
Beyine giden kan akımının azalmasından kaynaklanan vertigolar: Bu tur vertigolardaysa, beynin ve ic kulağın yeterli oksijeni alabilmesi ve kan akımının artması icin bu tur ilaclar kullanılabilir
Meniere hastalığında bağlı vertigo: Meniere hastalığında bağlı vertigoda tuz oranı duşuk diyet uygulamanın yanı sıra idrar sokturucu ilaclar faydalı olabilir
İlaclara ek olarak bazı rehabilitasyon egzersizleri vertigo tedavisi icin etkili olabilir ve iyileşme surecini kısaltabilir Rehabilitasyonda ceşitli hareketler yapılır ve vucudun baş donmesine alışması hızlandırılarak hastanın gunluk yaşamına daha hızlı donmesi hedeflenir Vertigo hareketleri ile kulak kanalında biriken kalsiyum ic kulağa aktarılır ve boylelikle vucudun kalsiyumu emmesi sağlanır Bu vertigo tedavisi esnasında semptomlar daha da artabilir Fakat bu hareketler guvenlidir ve doktor tavsiyesiyle verilir
Bazense ilac tedavisi etkili olmaz ve cerrahi mudahale gerekebilir Ozellikle Meniere hastalığına bağlı vertigolarda cerrahi mudahaleye ihtiyac duyulabilir Operasyonda ic kulakta artmış sıvının boşaltılması veya basıncın azaltılması gercekleşir Vertigo ameliyatları ikiye ayrılır:
Yapıcı ameliyatlar: İc kulağın tamiri ve stabilizasyonu icin yapılırYokedici ameliyatlar: Sensor bilgi aktarımı uretimini durdurmak ve kulaktan beyine sinyal gonderimini ortadan kaldırmak icin yapılır
Vertigo Nedir ?
Vertigo, kulaktaki denge mekanizmasının ceşitli nedenlerle işleyememesi sonucu oluşan baş donmesidir Genellikle ic kulak, denge sinirleri, beyin sapı ve beyinciği etkileyen sorunlar nedeniyle gelişir Hemen her yaş grubunda gorulur Ancak 65 yaş uzeri kişilerde daha sık rastlanır Bunun nedeni farklı sağlık sorunlarının vertigoyu tetiklemesidir Vertigonun doğru tedavi edilebilmesi icin oncelikle kulak burun boğaz doktoru tarafından teşhis edilebilmesi gereklidir
Vertigo Nasıl Teşhis Edilir ?
Vertigo şuphesiyle doktora başvuran kişilere oncelikle baş donmesinin sebebini ortaya cıkarmaya yonelik bazı sorular sorulur Doğru vertigo tedavisi icin hastanın aşağıdaki sorulara vereceği cevaplar onemlidir
Baş donmesinin şeklini tarif eder misiniz ?Ataklar ne kadar suruyor ?Belli bir hareket baş donmenizi tetikliyor mu ?Kulaklarda cınlama var mı ?İşitme kaybı yaşıyor musunuz ? Varsa ataklar gectikten sonra duzeliyor mu ?Başka bir norolojik sorununuz var mı ?Baş donmesi nedeniyle duştunuz mu? Duştuyseniz yaralandınız mı ?Duzenli kullandığınız ilac var mı ?Soruların ardından hasta ayrıntılı bir fiziksel ve norolojik muayeneden gecer Bu şekilde vertigoya neden olabilen ve fiziksel olarak belli olan (orn: tumorler, iltihaplanma vb) hastalıkların belirlenir, merkezi sinir sistemi ve omurilik kontrol edilir
Vertigo tedavisi
Ardından baş donmesinin sebebini anlamak icin hastaya ceşitli hareketler yaptırılır Bu hareketler genellikle hastanın sırt ustu yatmasını ve baş hareketleri yapmasını kapsar Ancak bazı durumlarda Posturografi test gibi farklı testler de uygulanabilir Posturografi testte doktor hastayı hareketli bir platforma cıkartır Ardından cihaz calıştıkca uzerinde dengede durması istenir Bu test sonucunda denge sistemindeki hangi parcanın sorunlu olduğu bulunabilir
Bu sırada hastanın işitmesinde bir sorun olup olmadığına ve bu sorunun vertigoyu tetikleyip tetiklemediğine de bakılır Bunun icin bazı işitme ve refleks testleri yapılabilir Orneğin kalorik test denilen ve kulaklara sıcak veya soğuk su ya da hava ufleyerek her iki kulaktaki denge sisteminin karşılaştırması yapılabilir
Bu tur testlerin dışında bazı goruntuleme tekniklerine de başvurulabilir Ozellikle beyin ve omurilik incelenebilir Bunun icin MR, tomografi ya da doppler kullanılır
Dengede gozlerin de buyuk onem taşıdığını biliyoruz Bu nedenle gozler de bir dizi kontrolden gecer Bunun icin klasik goz muayenesi dışında goz hareketi testi yapılabilir Goz hareketleri testinde doktor hastayı bir sandalyeye oturtur Ardından elindeki bir nesneye (orn: kalem) bakmasını ister Sonrasında nesneyi hareketlendirir ve hastadan bunu takip etmenizi ister Bu sırada baş donmesi ve goz hareketleri arasındaki ilişki gozlemlenir
Vertigo Tedavisi Nasıl Olur ?Vertigo tedavisi genellikle ilaclarla yapılmaktadır Hangi ilacın kullanılacağı vertigonun nedenine bağlı olarak değişir Şimdi nedenine bağlı olarak değişen vertigo tedavilerine bakalım:
Enfeksiyona bağlı vertigo: Enfeksiyona bağlı vertigonuz varsa antibiyotik kullanmanız yeterli olabilir Ozellikle ic kulak iltihaplanmaları bu kategoriye girer
Beyine giden kan akımının azalmasından kaynaklanan vertigolar: Bu tur vertigolardaysa, beynin ve ic kulağın yeterli oksijeni alabilmesi ve kan akımının artması icin bu tur ilaclar kullanılabilir
Meniere hastalığında bağlı vertigo: Meniere hastalığında bağlı vertigoda tuz oranı duşuk diyet uygulamanın yanı sıra idrar sokturucu ilaclar faydalı olabilir
İlaclara ek olarak bazı rehabilitasyon egzersizleri vertigo tedavisi icin etkili olabilir ve iyileşme surecini kısaltabilir Rehabilitasyonda ceşitli hareketler yapılır ve vucudun baş donmesine alışması hızlandırılarak hastanın gunluk yaşamına daha hızlı donmesi hedeflenir Vertigo hareketleri ile kulak kanalında biriken kalsiyum ic kulağa aktarılır ve boylelikle vucudun kalsiyumu emmesi sağlanır Bu vertigo tedavisi esnasında semptomlar daha da artabilir Fakat bu hareketler guvenlidir ve doktor tavsiyesiyle verilir
Bazense ilac tedavisi etkili olmaz ve cerrahi mudahale gerekebilir Ozellikle Meniere hastalığına bağlı vertigolarda cerrahi mudahaleye ihtiyac duyulabilir Operasyonda ic kulakta artmış sıvının boşaltılması veya basıncın azaltılması gercekleşir Vertigo ameliyatları ikiye ayrılır:
Yapıcı ameliyatlar: İc kulağın tamiri ve stabilizasyonu icin yapılırYokedici ameliyatlar: Sensor bilgi aktarımı uretimini durdurmak ve kulaktan beyine sinyal gonderimini ortadan kaldırmak icin yapılır