Hayatımıza devam etmek için gerekli olan enerjiyi alabilmek için yemek yiyoruz. Yemek yerken aldığımız yağ, protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral işleniyor ve kullanılıyor. Lakin bunlardan kimileri çabucak kullanılmadığı için depolanıyor. İşte o depolanan yağ çeşitlerinden bir tanesi trigliserittir. Trigliserit kanımızda gezen lipit yağlardır ve gerektiği vakit güce dönüşerek yakılır masraf.
Peki kanımızda bulunan trigliserit yakılmadığı vakit ne olur? Ortaya yüksek trigliserit ismi verilen bir durum çıkar. Beşere güç verecek kadar ağır olan bu yağlar yakılmadığı vakit birikir, damarları tıkar, damar duvarlarını kalınlaştırır ve kestirim etmesi pek de güç olmayan hastalıklara neden olur. Gelin trigliserit nedir, ne işe fayda, neden yükselir ve trigliserit nasıl düşürülür gibi merak edilen soruları tüm ayrıntılarıyla yanıtlayalım.
Trigleserit nedir, ne işe fayda, neden yükselir ve nasıl düşürülür?
Trigliserit nedir?
Trigliserit ne işe fayda?
Trigliserit neden yükselir?
Genetik faktörler
İlaç kullanımı
Basit karbonhidrat ve şeker alımı
Alkol kullanımı
Uyku düzeni
Stres
İdeal trigliserit kıymeti kaç olmalıdır?
Trigliserit nasıl düşürülür?
Düzenli antrenman yapın
Şeker ve kolay karbonhidrat tüketimini azaltın
Kilo verin
Sağlıklı yağlar tüketin
Alkol kullanımını sınırlayın
Temelden başlayalım, trigliserit nedir?
Trigliserit, kanımızda bulunan lipit yağ tiplerinden bir adedidir. Yemek yediğimiz vakit aldığımız yağlar şayet çabucak yakılmayacaksa trigliserite dönüştürülür ve kanımızda dolaşmaya başlar. Yemek yemediğimiz vakitlerde bedenimiz güce gereksinim duyunca bu trigliseritler hür kalır ve güç olarak yakılır. Kullanılmayan trigliserit birikir ve hipertrigliseridemi olarak isimlendirilen yüksek trigliserit durumuna neden olur.
Peki, trigliserit ne işe fayda?
En temel tarifiyle trigliserit, bedenimize güç veren yağları depolar ve yeri geldiğinde kullanılarak bedenimize güç verir. Rastgele bir öğün sırasında o an yakamayacağınız kadar ağır kalori alıyorsunuz. Bunlar bir formda depolanıyor ve vakti geldiğinde kullanmanız için saklanıyor. İşte bu kaloriyi oluşturan yağlar da trigliserit halinde kanda saklanıyor ve yeri gelince yakılarak güç veriyor.
Trigliserit neden yükselir?
- Genetik faktörler
- İlaç kullanımı
- Basit karbonhidrat ve şeker alımı
- Alkol kullanımı
- Uyku düzeni
- Stres
Genetik faktörler:
Pek çok hastalıkta olduğu üzere yüksek trigliserit durumunda da kişinin kalıtsal durumu son derece kıymetli. Ailesel hipertrigliseridemi adı verilen bu durum, genetik faktörlerin yüksek trigliserite yatkın olması nedeniyle ortaya çıkıyor. Kan analiz sonuçlarında görülen trigliserit bedeli, bireyde bu çeşit bir kalıtsal durum olup olmadığını ortaya çıkarıyor. Beslenme nizamı ve hayat usulü değişiklikleriyle bir arada ilaç kullanımıyla kalıtsal kaynaklı da olsa trigliserit düşürülebilir.
İlaç kullanımı:
Yapılan kan analizleri sonucu kişinin trigliserit oranı hayli yüksek çıktığı vakit kullandığı ilaçlar inceleniyor. Pek çok antiviral, kardiyovasküler, antipsikotik ve hormon ilacı trigliserit seviyesinde hayli kıymetli yükselemelere neden olabiliyor. Doktorunuz duruma nazaran ilaç değişikliği önerebilir ya da farklı bir ilaçla durumu dengeleyebilir.
Basit karbonhidrat ve şeker alımı:
Genetik faktörlere ve ilaç kullanımına bağlı olarak oluşan trigliserit yüksekliği görülen bir durum fakat trigliserit yüksekliğinin asıl nedeni yediklerinizdir. Hazır besinlerden alınan kolay karbonhidrat ve şeker o kadar yüksek bir kaloriye sahiptir ki günde kilometrelerce koşmuyorsanız kolay kolay yakamazsınız ve bu nedenle trigliserit bedeliniz kesinlikle yükselir. Fast food yerine az yağlı besinlere, hazır besin yerine zerzevata yönelin. Trigliserit seviyeniz süratle düşecektir.
Alkol kullanımı:
Tüm alkollü içkilerde çok fazla kalori, karbonhidrat ve şeker vardır. Bunlar günlük ömürde kolay kolay yakacağınızdan çok daha ağır oldukları için birikir ve trigliserit düzeyini yükseltir. Birebir formda uygun kolesterolü de düşürerek yağ yakımını yeterlice zorlaştırır. Yüksek trigliserit görülen şahısların alkolü sınırlamaları ve hatta çok yüksekse bir mühlet büsbütün uzak kalmaları tavsiye ediliyor.
Uyku sistemi:
Yetişkin bir insanın sağlıklı bir biçimde hayatına devam edebilmesi için 7 saat gece uykusu uyuması gerekiyor. Bu uyku müddeti tamamlanmadığı vakit metabolizma ve kardiyovasküler sistem olumsuz etkileniyor. Yüksek tansiyon, tip 2 diyabet ve obezite üzere yüksek trigliserit ile direkt bağlı olan hastalıklar ortaya çıkıyor. Uyku sırasında kesik nefeslerin alınmasına neden olan uyku apnesi hastalığı da trigliserit düzeyini yükselterek düzgün kolesterolü düşürüyor. Yani âlâ bir uyku, sağlıklı bir hayatın birinci adımı.
Stres:
Zihinsel ya da fizikî hangi hastalıktan bahsedersek bahsedelim, sebepleri ortasında kesinlikle çağımızın belası gerilim oluyor. Devam eden yüksek gerilim, iltihaplanmaya katkıda bulunuyor. İltihaplanma arttığı vakit yağ yakımı yavaşlıyor ve karaciğerin daha düşük yoğunlukta çalışmasına neden oluyor. Ne kadar uygulayabilirsiniz bilinmez ancak bir formda gerilimden uzak durmaya çalışın ve gerekirse bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin.
İdeal trigliserit bedeli kaç olmalıdır?
- 150 mg / dL ya da 1,7 mmol / L bedelinden az olan trigliserit olağan kabul edilir.
- 150 - 199 mg / dL ya da 1,8 - 2,2 mmol / L trigliserit hudutta yüksek kabul edilir.
- 200 - 499 mg / dL ya da 2,3 - 5,6 mmol / L trigliserit yüksek kabul edilir.
- 500 mg / dL ya da 5,7 mmol / L bedelinden yüksek olan trigliserit çok yüksek kabul edilir.
- Düzenli idman yapın.
- Şeker ve kolay karbonhidrat tüketimini azaltın.
- Kilo verin.
- Sağlıklı yağlar tüketin.
- Alkol kullanımını sınırlayın.
Düzenli antrenman yapın:
Nasıl ki neredeyse tüm hastalıkların en temel nedeni gerilim, neredeyse tüm hastalıkların tahlili de tertipli idmandır. Mutlaka bir spor salonuna gidip canınız çıkana kadar çalışmanız gerekmiyor. Her gün ya da birden fazla gün yapacağınız en az 30 dakikalık yürüyüş ya da gibisi bir antrenman hem trigliserit bedelinizi düşürür hem de uygun kolesterol düzeyinizi yükseltir. Asansör yerine merdiven kullanmak bile tesirli olacaktır.
Şeker ve kolay karbonhidrat tüketimini azaltın:
Fast food ve hazır besinlerden aldığınız yüksek kalori, şeker ve kolay karbonhidrat kolay kolay yakılamadığı için olduğu üzere saklanır ve trigliserit düzeyinizi arttırır. Bu çeşit besinlerden uzak durun. Orta sıra tüketmek kimseyi öldürmez lakin genel olarak bütün beslenme sisteminiz bu besinlerden oluşuyorsa büyük bir sorun var demektir.
Kilo verin:
Zaten dikkat ettiyseniz trigliserit nasıl düşürülür sorusunun karşılığı ile nasıl kilo verilir sorusunun karşılığı tıpkı, sağlıklı beslenmek ve tertipli antrenman yapmak. Fazla kilo demek, bedeninizde yakamayacağınız kadar çok kalori var ve bunlar depolanıyor demektir. Trigliserit de emsal bir durumda depolandığı için kilo vererek trigliserit düzeyinizi düşürebilirsiniz.
Sağlıklı yağlar tüketin:
Çoğu vakit makûs yağlar çabucak yakılmaz ve depolanır. Fakat sağlıklı yağlar beden sisteminizi tıkır tıkır çalıştırdığı için çabucak kullanılır. Zeytinyağı ve kanola yağı trigliseritin en büyük düşmanıdır. Balık yemek ya da omega-3 yağ asitleri tüketmek de birebir biçimde tesirlidir.
Alkol kullanımını sınırlayın:
Tüm alkollü içkilerde çok fazla kalori, karbonhidrat ve şeker vardır. Bunlar günlük hayatta kolay kolay yakacağınızdan çok daha ağır oldukları için birikir ve trigliserit düzeyini yükseltir. Şayet sınırda bir trigliserit düzeyiniz varsa şimdilik alkolü sonlandırarak başlayın. Lakin trigliserit düzeyiniz çok yüksekse bir müddet uzak durmakta fayda.
Vücudumuzun güç kaynağı olan ancak tıpkı vakitte tehlikeli bir yağ olan trigliserit nedir, ne işe fayda, neden yükselir, nasıl düşürülür gibi merak edilen soruları yanıtlayarak bu lipit yağ hakkında bilmeniz gerekenlerden bahsettik. Anlattıklarımız sırf bilgilendirme hedeflidir. En gerçek ve size özel bilgiyi doktorunuzdan öğrenebilirsiniz.