Yapay zeka, hayatımızın çabucak her sahasında önümüze çıkıyor. Kusursuz yapay zekaya ne kadar yaklaşırsak, önümüze çıkan meselelerin tahlili de o kadar sıkıntı ve karmaşık hale geliyor. Marvin Minsky, 1956’da 10 adamın 2 yıl çalışması ile yapay zekanın insan zekasına eşit hale gelebileceğini savunuyordu. 63 yıl sonra geldiğimiz nokta, Minsky’yi haksız çıkarmış oldu.
Şu andaki yapay zekalarımız, evlatların yalın bilişsel hareketlerini bile sergilemekten mahrum. Tahminen de hiçbir zaman yetişkin ve sağlıklı bir insan zihniyle tıpkı seviyede bir yapay zeka üretemeyeceğiz. Yeniden de bu çok kıymetli değil. Onun alanına amaçlara odaklandık ve çeşitli yapay zeka sınıfları ürettik. Bu üç sınıf dar, umumi ve harika yapay zeka olarak ayrıldı.
Yapay zekaların tahminen de en dikkat cazibeli örneği olan otonom araçlar, hala test aşamasındalar ve bu araçların üreticileri bile, kişilerin direksiyon başından ayrılmaları için daha yıllarca vakit geçmesi gerektiğini söylüyor.
Umum kapsamlı yapay zekaların hala sevenleri var. Örneğin, Elon Musk tarafından desteklenen OpenAI, pek çok başarılı girişimde kullanıldı. OpenAI, her ne kadar kendi misyon açıklamasında bu yapay zekaların kişilere yardımcı olacağını, birtakım işleri beşerler üzere fakat daha süratli ve ucuz yapacağını söylese de gerçekte bu görüşe katılmayan çok sayıda insan var.
Üst seviye yapay zeka bilirkişilerinin büyük bir kısmına nazaran insan seviyesinde bir yapay zeka üretmek epeyce gereksiz bir maksat. Bilirkişiler, umum mealde insan zekasını kopyalamak konumuna daha dar kapsamlı ve daha odaklı çalışmalar yürütülmesinden yanalar.
Tahminen asla insansı yapay zekayı üretemeyeceğiz fakat çalışmalarda elde ettiğimiz haberler bize, insan zekasının nasıl işlediğine dair çok kıymetli malumatlar kazandırdı. Elde ettiğimiz haberler, yeteneklerimizi geliştirmemizi sağlayan araçların yolunu açtı.
Şu anda kullandığımız pek çok yapay zeka ve yapay zeka tabanlı hizmet, bu çalışmalar olmasaydı ya yapılmamış olurdu ya da bu kadar gelişmiş olmazdı. Nöral Ağ ismi verilen yapay zeka, insan dimağından yola çıkılarak hazırlandı. Makine öğrenmesi, kişilerin öğrenme süreçlerini taklit edecek, insan öğrenmesinden ilham alacak biçimde oluşturuldu.
Vakit paylaşımı, interaktif çalışmalar, Windows kullanan bilgisayarlar, fare üzere bugün çok kolay gelen pek çok şeyin temelinde yapay zeka çalışmaları konum alıyor. Kaldı ki bunlar artık eski teknoloji. Günümüzde, kanserin tehisi ve tahminlenmesinde, fotoğraflardaki nesnelerin tanımlanmasında, lisanlar arasında metinlerin çevirisinin yapılmasında konuşmanın metne dökülmesinde yapay zeka kullanılıyor.
Otonom araç çalışmaları da emsal bir formda ilerliyor. Yapılan çalışmalarda şimdi direksiyona ve insan müdahalesine gerek duymayan bir araç üretilemedi. Tekrar de aradan geçen vadede, arabalarda kullanılan pek çok araç gelişti. Yol yardım sihirbazları, navigasyonlar, sürat sabitleyiciler, kendini ayarlayabilen amortisörler, değişik sürüş kurallarına nazaran ayarlanabilir motorlar, şerit takip, park asistanı üzere pek çok teknoloji var. Velev birtakım araçlar kendi kendilerini park edebiliyor. Bunlar, yapay zekanın arabalara temel ekleri. Daha spesifik özelliklere sahip sistemler de bulunuyor. Teker teker bakıldığında küçük gözüken bu özellikler, bir araya geldiğinde her yıl binlerce kimseyi can kaybından kurtarıyor ve kazaları önlüyor.
Şu andaki teknoloji, daha denetimli olan yerlerde da hizmet sağlıyor. Örneğin fabrikalarda, otonom olarak çalışan forkliftler kullanılabiliyor. Bu pazar, yetişmiş eleman eksikliği nedeniyle büyük potansiyel barındırıyor.
Arabaları kendi kendine gidebilecek hale getirmek için yapılan çalışmalar, birinci aşamada mevzuyla ilişkilendiremediğimiz lidar, sensörler, bilgisayarlı görüş üzere özelliklerin de gelişiminde büyük rol oynadı.
İnsanlık tarihi, büyük hayaller kurup ona ulaşmaya çalışırken bir şeyler keşfetmekle geçti. Yapay zeka yerinde da, tıpkı tüm gelişime açık meydanlarda olduğu üzere ‘yıldızlara uzanmamız’ gerekiyor; yıldızlara yetişemezsek de en azından yükselmiş oluruz.