Devletin Temel Organları
Devletin Temel Organları
Gucler ayrılığı ilkesine bağlı olarak Anayasa'da yasama, yurutme ve yargı organları ile kimi kamu kurum ve kuruluşlarının gorev ve yetkileri duzenlenmiştir
Yasama Organı
Turkiye Buyuk Millet Meclisi (TBMM) 550 milletvekilinden oluşur Milletvekili secimleri beş yılda bir yapılır Meclis, sure dolmadan secimlerin yenilenmesine karar verebileceği gibi, Cumhurbaşkanı da Anayasa'dan kaynaklanan yetkisi cercevesinde secimlerin yenilenmesine karar verebilir Meclis, savaş nedeniyle secimlerin bir yıl ertelenmesini kararlaştırabilir TBMM uyeliklerinde boşalma olması durumunda, her secim doneminde bir kez ara secim yapılır Secimler, serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, acık sayım ve dokum esaslarına gore, yargı organlarının genel yonetim ve denetimi altında yapılır Secimlerle ilgili konularda son soz Yuksek Secim Kurulu'nundur Yuksek Secim Kurulu, Yargıtay ve Danıştay uyelerinden oluşur Onsekiz yaşını dolduran her Turk vatandaşı secme, otuz yaşını dolduran ve ilkoğretimi tamamlayan her Turk yurttaşı da secilme hakkına sahiptir Secim yontemi yasayla belirlenir Yasa, temsilde adalet ve yonetimde istikrarilkelerini gozetmek zorundadır Once Anayasa Mahkemesi kararlarıyla saptanmış olan bu ilkeler, 23 Temmuz 1995 tarihinde yapılan son değişiklikle Anayasa'ya girmiştir Milletvekilleri tum milleti temsil ederler ve goreve başlarken, metni Anayasa'da yer alan andı icerler Milletvekillerinin Meclis calışmalarındaki oy ve sozleri ile acıkladıkları duşuncelerinden dolayı yasama dokunulmazlıkları vardır Sucustu durumları dışında haklarında soruşturma ve kovuşturma yapılması Meclis Genel Kurulu tarafından dokunulmazlıklarının kaldırılmasına bağlıdır Verilen cezalar milletvekillikleri sona erdikten sonra uygulanabilir Milletvekilliğinin duşmesine Meclis karar verir Anayasa Mahkemesi kararıyla acıklama ve eylemleri ile bağlı bulun duğu partinin kapatılmasına neden olduğu saptanmış kişilerin milletvekilliği de duşer Milletvekilliğinden ayrılma, istemin Meclis Genel Kurulu'nda kabulune bağlıdır Parti sinden ayrılan milletvekillerinin milletvekilliği bağımsız olarak surer Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ve milletvekilliğinin duşmesine ilişkin kararların iptali icin Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabilir TBMM calışmalarını kendi yaptığı ictuzuğe gore yurutur Anayasa ve ıctuzuk, Meclis'in komisyonlar biciminde calışmasını ongormuştur Ceşitli uzmanlık konularına gore oluşturulan komisyonlar hazırlık calışmalarını yaparlar; son soz Genel Kurulundur Dilekce Komisyonu'na her vatandaş başvuruda ve şikayette bulunabilir TBMM'nin, Anayasa ile verilen ozel gorev ve yetkileri yanında, yasa koymak, değiştirmek, kaldırmak, Bakanlar Kurulu'nu ve bakanları denetlemek, belli konularda Bakanlar Kurulu'na yasa gucunde kararname cıkarma yetkisi vermek, butce ve kesinhesap yasa tasarılarını kabul etmek gibi gorev ve yetkileri bulunmaktadır Ayrıca para basılmasına, savaş, sıkıyonetim ve olağanustu durum ilanına karar vermek, uluslararası anlaşmaların imzalanmasını uygun bulmak, genel ve ozel af ilanına ve mahkemelerce verilip kesinleşen olum cezalarının yerine getirilmesine karar vermek de TBMM'nin gorev ve yetkileri arasındadır
TBMM, kuruluşundan (23 Nisan 1920) 1961 Anayasası donemine kadar 7478, 1961 Anayasası gecici doneminde 351, 1961 ve 1982 anayasaları doneminden Temmuz 1999 tarihine kadar 4393 yasa kabul etmiştir Meclis, 28 yasayla Bakanlar Kurulu'na yetki vermiş; bu yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu tarafından yasa gucunde kararname cıkarılmıştır
Devletin Temel Organları
Gucler ayrılığı ilkesine bağlı olarak Anayasa'da yasama, yurutme ve yargı organları ile kimi kamu kurum ve kuruluşlarının gorev ve yetkileri duzenlenmiştir
Yasama Organı
Turkiye Buyuk Millet Meclisi (TBMM) 550 milletvekilinden oluşur Milletvekili secimleri beş yılda bir yapılır Meclis, sure dolmadan secimlerin yenilenmesine karar verebileceği gibi, Cumhurbaşkanı da Anayasa'dan kaynaklanan yetkisi cercevesinde secimlerin yenilenmesine karar verebilir Meclis, savaş nedeniyle secimlerin bir yıl ertelenmesini kararlaştırabilir TBMM uyeliklerinde boşalma olması durumunda, her secim doneminde bir kez ara secim yapılır Secimler, serbest, eşit, gizli, tek dereceli, genel oy, acık sayım ve dokum esaslarına gore, yargı organlarının genel yonetim ve denetimi altında yapılır Secimlerle ilgili konularda son soz Yuksek Secim Kurulu'nundur Yuksek Secim Kurulu, Yargıtay ve Danıştay uyelerinden oluşur Onsekiz yaşını dolduran her Turk vatandaşı secme, otuz yaşını dolduran ve ilkoğretimi tamamlayan her Turk yurttaşı da secilme hakkına sahiptir Secim yontemi yasayla belirlenir Yasa, temsilde adalet ve yonetimde istikrarilkelerini gozetmek zorundadır Once Anayasa Mahkemesi kararlarıyla saptanmış olan bu ilkeler, 23 Temmuz 1995 tarihinde yapılan son değişiklikle Anayasa'ya girmiştir Milletvekilleri tum milleti temsil ederler ve goreve başlarken, metni Anayasa'da yer alan andı icerler Milletvekillerinin Meclis calışmalarındaki oy ve sozleri ile acıkladıkları duşuncelerinden dolayı yasama dokunulmazlıkları vardır Sucustu durumları dışında haklarında soruşturma ve kovuşturma yapılması Meclis Genel Kurulu tarafından dokunulmazlıklarının kaldırılmasına bağlıdır Verilen cezalar milletvekillikleri sona erdikten sonra uygulanabilir Milletvekilliğinin duşmesine Meclis karar verir Anayasa Mahkemesi kararıyla acıklama ve eylemleri ile bağlı bulun duğu partinin kapatılmasına neden olduğu saptanmış kişilerin milletvekilliği de duşer Milletvekilliğinden ayrılma, istemin Meclis Genel Kurulu'nda kabulune bağlıdır Parti sinden ayrılan milletvekillerinin milletvekilliği bağımsız olarak surer Yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına ve milletvekilliğinin duşmesine ilişkin kararların iptali icin Anayasa Mahkemesi'ne başvurulabilir TBMM calışmalarını kendi yaptığı ictuzuğe gore yurutur Anayasa ve ıctuzuk, Meclis'in komisyonlar biciminde calışmasını ongormuştur Ceşitli uzmanlık konularına gore oluşturulan komisyonlar hazırlık calışmalarını yaparlar; son soz Genel Kurulundur Dilekce Komisyonu'na her vatandaş başvuruda ve şikayette bulunabilir TBMM'nin, Anayasa ile verilen ozel gorev ve yetkileri yanında, yasa koymak, değiştirmek, kaldırmak, Bakanlar Kurulu'nu ve bakanları denetlemek, belli konularda Bakanlar Kurulu'na yasa gucunde kararname cıkarma yetkisi vermek, butce ve kesinhesap yasa tasarılarını kabul etmek gibi gorev ve yetkileri bulunmaktadır Ayrıca para basılmasına, savaş, sıkıyonetim ve olağanustu durum ilanına karar vermek, uluslararası anlaşmaların imzalanmasını uygun bulmak, genel ve ozel af ilanına ve mahkemelerce verilip kesinleşen olum cezalarının yerine getirilmesine karar vermek de TBMM'nin gorev ve yetkileri arasındadır
TBMM, kuruluşundan (23 Nisan 1920) 1961 Anayasası donemine kadar 7478, 1961 Anayasası gecici doneminde 351, 1961 ve 1982 anayasaları doneminden Temmuz 1999 tarihine kadar 4393 yasa kabul etmiştir Meclis, 28 yasayla Bakanlar Kurulu'na yetki vermiş; bu yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu tarafından yasa gucunde kararname cıkarılmıştır
