Yavuz Sultan Selim Donemi

Yavuz Sultan Selim Donemi

I Selim Donemi

Yavuz Sultan Selim 10 Ekim 1470 gunu doğdu Babası Sultan İkinci Bayezid, annesi Gulbahar Hatun'dur Gulbahar Hatun Dulkadiroğulları beyliğindendir Yavuz Sultan Selim, uzun boylu, geniş omuzlu, kalın kemikli, omuzlarının arası geniş, yuvarlak başlı, kırmızı yuzlu, uzun bıyıklı ve yiğit bir padişahtı Sert tabiatlı ve cesurdu Kuvvetli bir ilim tahsili yapmıştı

Babası Sultan İkinci Bayezid, padişah olduktan sonra, askeri sevk ve devlet idareciliğini oğrenmesi icin, Şehzade Selim'i Trabzon Sancağı'na tayin etti Şehzade Selim, Trabzon'da devlet işlerinin yanında, ilimle uğraşır ve buyuk alim Mevlana Abdulhalim Efendi'nin derslerini takip ederdi Trabzon'u cok guzel idare eden Şehzade Selim'in bu arada komşu devletler de ilişkisi oldu Valiliği sırasında Trabzon halkını rahat bırakmayan Gurculer uzerine uc sefer yaptı En onemlisi olan Kutayis seferinde Kars, Erzurum, Artvin illeri ile bircok yeri fethederek Osmanlı topraklarına kattı (1508) Buralarda yaşayan Gurculerin hepsi musluman oldular

Cok guzel ata biniyor, devrin en meşhur silahşorlerini alt edecek kadar iyi kılıc kullanıyordu Gureşmekte, ok ve yay yapmada ustune yoktu Harpten hoşlanmakla beraber cok ince bir ruha da sahipti Cok mutevazi bir kişiliğe sahip olan Yavuz Sultan Selim, her oğun yemekte tek ceşit yemek yerdi ve ağactan tabaklar kullanırdı Gosterişten hoşlanmaz, devlet malını israf etmezdi Babasından devraldığı tatminkar hazineyi ağzına kadar doldurdu Hazinenin kapısını muhurledikten sonra, soyle vasiyet etti: Benim altınla doldurduğum hazineyi, torunlarımdan her kim doldurabilirse kendi muhru ile muhurlesin, aksi halde Hazinei Humayun benim muhrumle muhurlensinBu vasiyet tutuldu O tarihten sonra gelen padişahların hicbiri hazineyi dolduramadığından, hazinenin kapısı daima Yavuz'un muhruyle muhurlendi Yavuz Sultan Selim, ataları hep sakal uzattıkları halde sakalını keserdi Bunun sebebini soranlara Sakalımı ele vermemek icin kesiyorumdediği rivayet edilir Bir kulağına da kupe takardı 22 Eylul 1520'de Aslan Pencesidenilen bir cıban yuzunden henuz 50 yaşında iken vefat etti Hayatının son dakikalarında Yasini Şerif okuyordu Kanuni Sultan Suleyman, Fatih Camii'nde babasının cenaze namazını kıldıktan sonra, onu Sultan Selim Camii avlusundaki turbeye defnettirdi Tarihciler, Yavuz Sultan Selim'i sekiz yıla seksen yıllık iş sığdırmış buyuk bir padişah olarak değerlendirdiler

CALDIRAN SAVAŞI
Yavuz Sultan Selim, babası Sultan İkinci Bayezid ve kardeşleri ile taht mucadeleleri vererek tahta cıktığında, Osmanlı Devleti sıkıntılı bir donem yaşıyordu Bu bunalımlı donemin en buyuk sebebi Doğu'daki ŞiiSafevi Devletiydi Bu devletin ortadan kalkmasıyla huzur sağlanacak ve Turkistan yolu Osmanlılara acılacaktı Yavuz Sultan Selim'in en buyuk amacı doğudaki butun Turk İslam devletlerini tek bir devlet catısı altında birleştirmekti Yavuz Sultan Selim, 1514 yılı baharında ordusuyla birlikte İran seferine cıktı Osmanlı kuvvetleri, Erzincan'dan Tebriz'e doğru yuruyuşune devam etti Caldıran'da 23 Ağustos 1514'te yapılan savaşta Osmanlı kuvvetleri buyuk bir zafer kazanırken, Safeviler bozguna uğradılar Şah, kacarak hayatını zor kurtardı Yavuz yoluna devam ederek Tebriz'e girdi Şehirdeki bircok sanatcı ve ilim adamı İstanbul'a gonderildi Bu zafer sonucunda Şah İsmail eski prestijini kaybetti Bu sayede Doğu Anadolu'da Osmanlılar icin bir tehlike kalmamış oldu 15 Eylul 1514'te de Tebriz'den Karabağ'a hareket eden Yavuz'un amacı, kışı orada gecirip, baharda İran'ı tumuyle almaktı Ancak şartlar musait olmadığı icin Amasya'ya gidildi Caldıran Zaferi'nden sonra, Erzincan, Bayburt kesin olarak Osmanlı hakimiyetine gecti Kemah kalesi alındı 12 Haziran 1515'de kazanılan Turnadağ zaferi ile Dulkadiroğlu beyliğine son verildi Diyarbakır, Mardin ve Bitlis Osmanlı hakimiyetine girdi Boylece Anadolu'da Turk birliği sağlanmış oldu

MERCİDABIK ZAFERİ
Fatih Sultan Mehmed devrinden kalan anlaşmazlık ve İran Seferi, Mısırlıların ve Safevilerin ittifak yapmalarına neden oldu Yavuz Sultan Selim, bu ittifakın yapılacağını oğrenince Mısır seferine karar verdi Yavuz Sultan Selim, 5 Haziran 1516'da Mısır seferine cıktı 27 Temmuz gunu Osmanlı Ordusu Mısır sınırına dayanmıştı Mısır Sultanlığına bağlı Antep (18 Ağustos 1516) ve Besni (19 Ağustos 1516) kaleleri birer gun arayla teslim oldular Ancak asıl savaş 24 Ağustos 1516'da Mercidabık'da oldu Mısır Ordusu Osmanlıların ezici top ateşi karşısında fazla dayanamadı Mısır hukumdarı Gansu Gavri olu olarak bulundu Kazanılan Mercidabık zaferi sonunda Suriye'nin kapıları Osmanlılara acılmış oldu

MEMLUKLER VE RİDANİYE ZAFERİ
28 Ağustos 1516'da Halep'e giren Yavuz Sultan Selim hicbir direnmeyle karşılaşmadan şehri teslim aldı Hama (19 Eylul 1516), Humus (21 Eylul 1516) ve Şam (27 Eylul 1516) aynı şekilde teslim olurken, Lubnan emirleri de Osmanlı hakimiyetini kabul ettiler Yoluna devam eden Yavuz 30 Aralık 1516'da Kudus'e, 2 Ocak 1517'de Gazze'ye girdi Mercidabık Savaşı'ndan sonra Mısır'ın başına Tumanbay gecti Tumanbay Osmanlı hakimiyetini kabul etmediği gibi, barış teklifi icin gelen Osmanlı elcisini oldurmuş ve Venediklilerden top ve silah alarak Ridaniye'de kuvvetli bir savunma hattı kurmuştu Yavuz Sultan Selim, ordusuyla birlikte, ilkcağdan beri hicbir komutanın cebren gecemediği Sina colunu 13 gunde gecerek, Ridaniye'de Mısır Ordusu ile karşılaştı Mısır Ordusu'na, ElMukaddam Dağının etrafını dolaşarak guneyden saldıran Yavuz Sultan Selim, bu manevra sayesinde Mısır Ordusunun yonleri sabit olan toplarını etkisiz hale getirdi 22 Ocak 1517'de Ridaniye Zaferi kazanıldı Bu zaferle birlikte Memluk Devleti tarihe karıştı

HALİFE YAVUZ SULTAN SELİM
24 Ocak 1517'de Kahire alındı 4 Şubat 1517'de Yavuz buyuk bir torenle Kahire'ye girdi ve Mısır Memluklerine bağlı Abbasi halifeliğine son verdi Yakalanan Tumanbay idam edildi Mısır Seferi sonunda Suriye, Filistin ve Mısır Osmanlı hakimiyetine girdi Ayrıca Hicaz ve yoresi de Osmanlı topraklarına katıldı Doğu ticaret yolları tamamen Osmanlıların eline gecti Elde edilen ganimetler ve alınan vergilerle Osmanlı Hazinesi doldu 6 Temmuz 1517'de Emaneti Mukaddese (Mukaddes Emanetler) denilen ve aralarında HzMuhammed'in (SAV) hırkası, dişi, sancağı ve kılıcı da bulunan eşyaları, Hicaz'dan Yavuz Sultan Selim'e gonderildi 29 Ağustos 1516'da Hilafet Abbasi soyundan Osmanlı Soyuna gecti Yavuz Sultan Selim, Ayasofya Camii'nde yapılan bir torenle, son Abbasi halifesi Ucuncu Mutevekkil'den (kendi deyimiyle Hadimi Haremeyni Şerifeyn) Haremeyni Şerifeyn, yani Mekke ve Medine'nin hizmetkarı unvanını devraldı ve boylece butun Muslumanların dini ve siyasi lideri oldu Rivayete gore, Ucuncu Mutevekkil kursuye cıkıp, Halifeliği Osmanlı Padişahı Sultan Selim Han'a devrettiğini acıkladı Sırtındaki cubbeyi Yavuz'a elleriyle giydirdi Halifelik nişanlarından sayılan kılıcı elleriyle Yavuz'un beline bağladı Yavuz Sultan Selim, o andan itibaren Muslumanların dini ve dunyevi lideri oldu Artık yalnız padişah olarak değil, halifeolarak da anılacaktı ve ondan sonra gelen tum padişahlar aynı zamanda halife de olacaklardı Yavuz Sultan Selim, tahtı devraldığında 2375000 kmkare olan Osmanlı topraklarını sekiz yıl gibi kısa bir surede 6557000 kmkareye cıkarmayı başardı Devletin gelişmesi icin de bir cok faaliyeti oldu Cok duzenli calışan bir casus teşkilatı vardı Bu sayede ulke icinden ve dışından istediği bilgileri alan Yavuz Sultan Selim'in adam seciminde buyuk bir isabet yeteneği vardı

İMAR CALIŞMALARI (MİMARİ)
Yavuz Sultan Selim, dedesi Fatih Sultan Mehmed zamanında yapılan Halic Tersanesini kapasite olarak arttırdı Medreselerin yanında, sosyal ve ticari alanda hizmet verecek bircok bina inşa ettirdi Hayatı yoğun savaşlarla gecen Yavuz Sultan Selim, Diyarbakır Fatih Paşa, Elbistan Ulu Camii, Şam Salihiye'de Muhyiddini Arabi'ye Camii, İmaret ve Turbesi gibi hayır eserleri de yaptırmaya fırsat bulmuştur Ayrıca temelini attırdığı İstanbul Sultan Selim Camii'ni bitirmeye omru yetmemiş, bu eser oğlu Kanuni Sultan Suleyman tarafından tamamlanmıştır


alıntı