Günümüzün başarılı muharrirlerinden Zekeriya Efiloğlu, yeni çıkardığı "Kendine Bir Düzgünlük Yap" kitabının tanıtımı öncesinde günümüzdeki evlilik, aile ve evlatlarla hanede yaşanan sıkıntılar için tahlil olabilecek açıklamaları Yasemin.com editörlerinden Busenur Çalık'a yaptı.
Hem içtimaî medya hesaplarında hem de YouTube platformunda binlerce kişinin aile dertlerini ortadan kaldıracak tahlil teklifleriyle ses getiren müellif Zekeriya Efiloğlu, evlatlarımızı yetiştirirken birtakım hususları anlatmakta geç kaldığımızı belirterek ailenin temelini oluşturan asıl kıymetlerimizi, cep telefonlarıyla birlikte yok ettiğimizi vurguladı. Boşanma nedenlerinin geçmiş yıllarda şiddetli geçimsizlik olduğunu günümüzde ise alanını aldatmaya bıraktığını söyleyen Zekeriya Efiloğlu, aileye rol model olabilecek girişimlerin de hızlandırılması noktasında tekliflerde bulundu.
Yasemin.com/ÖZEL
Toplumsal medya tasarrufu arttıkça sevgi ve değer kavramlarının azaldığını görüyoruz. Münhasıran yeni yetişen nesillerde bu nispet daha çokça. Bunun önüne geçilebilir mi?
Siz gençlerimize teknolojinin esiri olmayı, teknolojiye sahip olmayı, onunla yaşamayı öğretirseniz neden mümkün olmasın. Ama biz de "hemen yasaklayalım" diye bir algı var. Neden yasaklıyorsunuz? Bununla yaşamayı evlatlarınıza öğretmelisiniz. Örneğin; haneye bir kutu yapmalısınız. Akşamları herkes konuta geldikten sonra cep telefonlarını o kutunun içerisine koymalı. Bunu yaparken hanedeki asıl hizmetlerini unutmamalıdır. Fakat çaldığı sürece telefonu kullanmalı, işi bittiğinde tekrar kutunun içerisine koymalıdır. Bu yolu denemelisiniz.
Topluluğumuzda maatteessüf toplumsal medya, cep telefonu, internet, teknolojik aletler devreye girdikçe "bunun yüzünden sosyalleşemedik" algısı oluşuyor. Hengam devir aynanın önüne geçerek olumlu şeyler söyleyerek bu algıyı hafifletebilirsiniz. "Evet, toplumsallaşmanın önündeki mahzur, içtimaî medya değil, bizim bakış açımız. Toplumsal medya araçları hayatımızdan çıktıktan sonra biz daha çokça haber sahibi olduk" üzere yahut "Sosyal medya hayatımızdan çıktıktan sonra daha ziyade yerküreyi ve birbirimizi, Allah'ı, inancımızı tanır olduk." yaklaşımında bulunabiliriz. Bir de kabahati kendi üzerimizden alıp eşyalara, kimselere, hikayelere, tarihe katmamalıyız.
"AMAN BİZ YAŞAMADIK EVLATLARIMIZ YAŞASIN DEMEYİN"
Cürmü diğerlerine atmamak lazım diyoruz. Pekala cürmü nerede aramalıyız? Gençler mi yoksa yetişkinler mi daha çok etkileniyor?
Ben 47 yaşındayım. Bizi nasıl yetiştirdiler hatırlar mısınız? Pederin evladını kucağına almadığı, sevgi sözcükleri söylemediği velev Şark ve Güneydoğu'da memleketimizin büyük bir nispetinde evlat sevmenin neredeyse yasak ve yanlış olduğu, evlatla birebir sofraya oturmanın abes karşılandığı bir kültürde yetiştik. Bu ne diyanet ile ne inançla ne kültürle hiç alakası olmayan bir yapı. Bu yapıyla yetişen evlatlar ebeveyn olduklarında "Aman biz yaşamadık evlatlarımız yaşasın" "Aman biz görmedik evlatlar görsün" "Aman ben almadım evlatlar alsın" dediler, o evlatlar da ağzımıza tükürdü. İkisi de yanlış.
Yanlışsız olan ise; Evlatlarınıza hayır demeyi öğretin. Zira "hayır" sözünün ne olduğunu bilmeyen bir nesil gelmeye başladı. Gün içerisinde mesela evlada "Hayır yani yok dediğinizde" evlattan şöyle bir karşılık geliyor "Nasıl yok, lakin arkadaşımın var". Bu adımda yapmanız gereken muhakkak hayır demenin ne demek olduğunu öğretmektir.
Buradaki en büyük hatayı bizler yapıyoruz. "Akademik muvaffakiyet diyoruz, neredeyse bir yıl boyunca konuta misafir geleceği vakit evlat ders çalışıyor, üniversite teste hazırlanıyor" diyerek misafirleri erteliyoruz. Bunun dışında paklık yapılacağı hengam "Aman kızım sen dersini çalış ben aklığı yaparım" diyoruz. Fakat bırakın evlatlarınız aklığı de yapsın validesine yardım da etsin. Örnekte vermiş olduğum üzere hadiseler gerçekleştiğinde elbette muhabere kurmakta, etrafında neler olduğunu fark etmekte meseleler yaşayacak.
"SİZ O EVLATLARDAN NE BEKLİYORSUNUZ?"
Başkaca toplumsallaşmak aileden başlar. Siz kendi evladınızın gözünün içine bakarak iki kelam etmezseniz, etraftaki beşerlerle ne konuşmasını bekliyorsunuz? Siz konuta geldiğiniz devir tek dünyanız seriler, cep telefonu ekranı kadarsa o evlattan ne bekliyorsunuz?
Örneğin; akşam olduğunda ailenin daima bir arada olduğu tek taraf sofradır. Sizce evlatlar neden sofraya gelmiyor? Zira o sofrada ana ve peder tüm günün yükünü evlatlardan çıkaracaklarını biliyorlar. Örneğin "Derslerin nasıl? Arkadaşların nasıl?" diyerek çabucak yargılama cümleleri başlayacak. "Sen esasen... ile başlayan, komşunun evladı... ile devam eden sonrasında biz bu türlü değildik..." cümleleri üst üste gelecek. Evlatlar bu yüzden sofraya gelmiyor. Ben şiddette ailelere yapmamasını öneriyorum. Sofraya oturduğunuzda yemeğin tadını çıkarın.
"ÇOCUKLARINIZA 'AŞKIM' DİYE HİTAP ETMEYİN!"
Evlatlarınızı severken ya da konuşurken katiyen "aşkım" dememelisiniz. Bilhassa iki cinsin birbirine söylemesi gereken sözcükleri kullanmamalısınız. Bunun noktasına "yavrum, evladım, çocuğum" hitaplarını kullanabilirsiniz. "Biz evladım ile arkadaş gibiyiz" demeyin. Evlatlarınızın arkadaşa muhtaçlığı yok. Evlatlarınıza ana ve peder olun. En çok onlara gereksinimi var.
"TÜM BUNLAR AİLEYİ YOK ETMEK İÇİN YAPILIYOR"
Pekala evlatlarına tapan aileler demiştik. Bu evlatlar ebeveyn olduklarında nasıl olacak?
Açıkçası bu sorunuza pek olumlu karşılık veremeyeceğim. Ben bazen gençlere verdiğim konferanslarda bahsediyorum. Onlara diyorum ki "Sizin için üzülüyorum. Zira 40-50 yıl sonra mezarınızda ağlayacak aile bulamayacaksınız". Bunu söylemekteki gayem hisleri birazda olsun tahrik etmek. Zira bir evladın bu hattaki en kıymetli kaynağı ailesidir. Uygun bir aile kazanılmış en büyük zaferdir. Sizi kayıtsız ve kuralsız seven tek beşerler topluluğu o çatının altında yaşar. Münhasıran Avrupa'da 'aile' diye bir kavram yok. Avrupa'da 2050 yılında her sokakta yürüyen 2 kimseden biri gayri legal ilginin sonucu olarak doğacak. Şuan vesair memleketlerde nispetler %68. Lakin bizim devletimizde bu nispetler çok düşük. Lakin dikkat ederseniz bu topluluğu şuan yıkmaya çalışıyorlar. Örnek verecek olursak; Şu anda gençlerimizin adeta tapınır hale geldiği Koreceyi ezberlemek için çırpındığı bir müzik öbeği var. Onun üzerinden yürütülen "cinsiyetsiz topluluk projesi" bulunuyor. Tüm bunların hepsi aileyi yok etmek için yapılıyor. Mahsusen BTS müzik kümesi üzerinden yürütülen bir algı operasyonu var. Bu kümeye bakarsanız erkek yahut kız olduğu malûm olmayan solistler mahal alıyor. Türkiye'de de birebir halde seriler üzerinden yapılıyor bu operasyonlar.
Günümüzdeki evlatlar ve gençler bu mealde şanslı olduğu kadar şansız da. Neden diyecek olursanız, "Yanlışı nerede yaptığımızı bilirsen doğruyu aramak üzere bahanelerin olur." Bunlar şu anda nerede yanlış yaptıklarını farkında değiller. Şayet bir duvara toslarlar ise bence doğruyu bulmak için uğraş ederler. Bu açından bakarsak bizden daha şanslılar. Zira ellerinde bu kadar argüman, çevre medya üzere imkanlar var.
"ŞİDDETLİ GEÇİMSİZLİK SIKINTILARI ALANINI ALDATMAYA BIRAKTI"
- Analarımızın "sana güveniyorum fakat etrafa güvenmiyorum" kelamını malum hepimiz duyar olduk. Bu türlü bir toplulukta ahlaklı bir evlat nasıl yetiştirilir?
Etraf ve etraf berbat diyoruz lakin bu topluluğu bu türlü yapan bizleriz. Zararlı unsurlara bulaşmasından ya da kişilerin dışarıdaki yaptığı davranışlardan korktuğu için ana pederler bu cümleyi kullanıyorlar. Fakat bizler "Hangi koşullar olursa olsun, girdiği ortamda etkilenmeyen fakat girdiği ortamı etkileyen bir birey yetiştirdik mi?" Aslında orada kendilerini itiraf ediyorlar. "Biz seni hangi ortama girersen gir, bu halde yetiştiremedik." demeye getiriyorlar. O yüzden aileler biraz da bunu kendi hatalarını bir itiraf olarak görecekler. "Benim evladım güzel ancak topluluk kötü" cümlesi sizce ne aşama hakikat? Biraz da buna bakmak lazım.
Ahlaklı bir nesil yetiştirmek istiyorsak evvel ahlak kurallarını ve sevgiyi hanemize getirmemiz gerekiyor. Eski yıllarda boşanma davalarında bakarsak şayet, "şiddetli geçimsizlik" vardı. Günümüzde ise "aldatmak" var. Bu yüzden hatayı evvel kendimizde aramalıyız. Bu problemlerin önüne geçebilmek için yanlışsız rol modellerle, bakış açısıyla aileye yönelik çalışmaları hızlandırmalıyız. Bu da yatırım ile yapılır. "İzlenmesin fakat hakikat olsun, takip edilmesin ancak akıllıca olsun" Elbette bir gün herkes sahih olduğunu kabul edecek. Sizlere bu bahisle ilgili bir hikaye anlatmak istiyorum;
"Bir Kızılderili ile torunu obaların önünde konuşuyor. Torunu diyor ki;
- Sevgili dedeciğim her obanın önünde bir köpek, bizim obanın önünde neden iki köpek var?
Kızılderili karşılık veriyor;
- Sevgili torunum, fark ettin mi birisi siyah biri de beyaz renkte. Birisi benim için yeterliliği oburu ise berbatlığı temsil ediyor.
Torunu çabucak soruyor;
- Evet dedeciğim hangi hangisini yener?
Dedesinin karşılığı çok kolay lakin çok harika. Karşılığı "Ben hangisini beslersem" oluyor. "
"KUSURSUZ BİR CİNAYET"
- Yapılan araştırmalara nazaran boşanma nispetleri geçtiğimiz yıla nazaran 10,9 artarak 142 bin 442'e ulaştı. Bu nispetlerin artmasında en büyük neden sizce ne olabilir? Peygamber Efendimiz (SAV) periyodundaki ülfeti günümüz gençlerinde neden göremiyoruz?
Boşanma oraları artıyor, artmaya da devam edecek. Avrupa memleketlerinde ortalama 2 kimseden biri boşanıyor Nispetler artık %60'a yakın hale geldi. Memleketimizde ise bu orantı %25 seviyesinde. Boşanma orantılarının en çok görüldüğü kitle ise "eğitimli" olanlar. Bunun nedeni ise ebeveynlerin birinci problemde "kızım çekme kahrını gel" demesidir. 2. neden ise "seni bir evlendirelim de hatun seni adam etsin". Bizim toplumuzda evlilik öncesi müesseseler gerçek çalışmıyor. Yasal olarak 18 yaş, inancımıza nazaran ise buluğ çağına erdikten sonra evlenebiliyor. Gelgelelim bana sorarsanız 25 yaştan evvel katiyetle evlendirmem. Neden diye soracak olursanız "Kocaman kocaman büyümüş aklı mercimek üzere olan, hürmetin, sevginin, merhametin, fedakarlığın ne olduğunu bilmeyen beşerler çoğaldı Bu kişilerle birebir konuta girdiğini vakit kusursuz bir cinayet işlemiş oluyorsunuz." Aşk fizyolojik olarak bitince devreye değer, sevgi, merhamet girmediği sürece o bahsettiğimiz ellerin terlemesi, karnında kelebekler uçuşması, göz bebeğinin büyümesi kısa sürecektir. Şayet bahsettiğimiz sevgi, hürmet da yoksa yeni aşklara yelken açmak başlayacaktır.
Hz. Peygamberimiz (SAV) devrindeki "Konuş Ya Aişe, huzur duyayım" ya da "Seni kördüğüm üzere seviyorum Ya Aişe" demesi bununla birlikte her hususta istişare etmesi, asla sesini yükseltmemesi, konuşması ve olumsuz cümle kurmaması 128 bin Peygamberin hepsi bu halde yaklaşımlarda bulunurken rol model olmuşlardır. Lakin günümüzde topluluğumuzda bayan "dövülür" diye bir bakış açısı var. Bu hoş dinimizi, inancımızı incir çekirdeğini bile doldurmayacak sebeplerden ötürü kirletmeyelim. Hangi Peygamberler eşini dövmüş ya da sesini yükseltmiş? Bu türlü bir yerküre yok. Bütün bunlardan yola çıkarak bir muhabbeti, ülfeti kaybettik.
"ANNESİ KILIKLI KOCALAR YETİŞİYOR"
- Evliliklerde sık rastlanan problemlerden biri de erkeklerin validesi ve eşleri arasında kalması. Hanımlar bu durumda nasıl bir yol izlemeli?
Kur'an-ı Kerim'de Zıhar hadisesi var. Buna en hoş örnek o vakadır. O ayette motamot şu söyleniyor; "Allah bir kişinin göğüs boşluğunda iki kalp yaratmamıştır, analarınıza benzeterek haram olsun dediğiniz eşlerinizi analarınız kılmamış, evlâtlıklarınızı da gerçek oğullarınız yapmamıştır. Bunlar sizin kendi iddianızdır; hak ve hakikati Allah söyler, sahih yolu da O gösterir."(Ahzâb Mühleti 4.ayet) Çok değerli bir ayrıntı var bu ayette. Siz bir validenin sırtını eşe benzetmemeyi ya da evladı da evlada benzetmeme hissini bir evlada ne hengam vereceksiniz? Bizim inancımıza nazaran buluğ çağına erişenler evlenebiliyor ise bu hissin 9 yaşından itibaren evlatlara öğretilmesi gerekiyor. Allah'a duyulan, karşı cinse duyulan duyguyu velhasıl his ile ilgili ne varsa, evlatlarımız internetten, serilerden, üçüncü şahıslardan öğrenmemeli. Bu hisleri öğrenmeden yetişen evlatlar anasına ve pederine duyduğu hisleri eşinde aramaya başlıyor. Bulamadığı devir da "annesi kılıklı kocalar" yahut "babasında aşk arayan eşler" ortaya çıktı.
ZEKERİYA EFİLOĞLU KİMDİR?
Günümüzün başarılı muharrirlerinden Zekeriya Efiloğlu, 28 Mart 1972 yılında Ordu'nun Akkuş bölgesinde yerküreye geldi. İlkokulu Ünye Anafartalar ilkokulunda, ortaokul ve liseyi yatılı olarak Samsun Ladik Akpınar Muallim Lisesinde bitiren Efiloğlu, Süleyman Demirel Üniversitesi Burdur Eğitim Fakültesinden 1993 yılında mezun olmuştur. Tıpkı yıl Şanlıurfa'nın Halfeti kazasındaki Hilalli İlköğretim Mektebinde hocalık hayatına başlamıştır. 2011 yılında Ahmet Yesevi Üniversitesi Eğitim Idaresi ve Teftişi Sahasında Yüksek Lisans yapan Zekeriya Efiloğlu, Gaziantep Şahinbey Gülşen Batar Anadolu Lisesi’nde Mektep Yöneticisi olarak hizmet yapmakta. Evli ve 3 evlat pederi olan Efiloğlu, Kalbime Yazdım Seni, Mandalina Çekirdeği, Aşkın Peşinde, Kendine Bir Düzgünlük Yap ve daha birçok isimde kitabı bulunmaktadır.