AİLEDEN BİRİ ; TELEVİZYON
Biz yetişkinler işten konuta dönüp, mektebinden ya da içtimaî faaliyetlerinden az evvel dönmüş olan evlatlarımızı kucakladığımızda saatler çoğunlukla 18.00-19.00 aralığını göstermektedir. Aslında tüm ailenin meskende buluştuğu, dinlenme, birlikte olma yahut eğlenme planlarının yapıldığı bu hengam aralığında, bir farklı bölüm, yani televizyoncular hummalı bir çalışmaya girişmişlerdir.
Bu saat, televizyoncuların “prime time” olarak isimlendirdikleri “en çok seyredilen” daha akıllıcası “en çok seyrettirilenlerin” bulunduğu bir kuşağın başlangıç saatidir.
“Dur bakalım devlette neler olmuş ?” diye düşünen pederin, “Şu hatun programında bugün hangi yaraya merhem olacaklar ?” diye meraklanan validenin ya da “ evlat programı bitti mi sanki ?” diye telaşlanan evladın televizyon kumandasına uzanan ellerini televizyoncular çoktan hissetmişlerdir bile...
Gerçekte bunda sizin bir kabahatiniz yoktur. Sizin tercihleriniz, onlarca ölçüm tekniği ile o kadar ince ince araştırılmıştır ki; televizyoncular ve reklamcılar size hangi saatte hangi programı servis edeceklerini ve o saatlerde kimlerin televizyon önünde olduğunu aslında bilmektedirler.
Kulağımıza çok aşina olan “raiting” sözü, tüm televizyon izleyicilerini temsil ettiği düşünülen sınırlı sayıdaki haneye yerleştirilen ölçüm cihazlarında hangi saat diliminde hangi kanalın ya da daha akıllıcası hangi programın seyredildiğini tabir etmektedir. Raiting’i yüksek bir programı bir sonraki hafta seyretme olasılığınız çok yüksektir. Saf ki raiting’i düşene dek...
Raiting’i yüksek programlar, reklamcı için malını pazarlayabileceği, müşterisini bir arada bulabileceği pazar konumları üzeredir. Umumide televizyoncular reklam aralıklarını da aşağı yukarı birbirlerine koşut açtıkları için kanalı değiştirseniz bile lakin pazar tarafınızı değiştirmiş üzere olursunuz. Bazen tıpkı hengam diliminde, farklı kanallarda, birebir firmanın reklamına rastlamanızın sebebi de budur.
Ailelerin birçoklarının bu kavramları öğrenmesine gerek yoktur. Onların bilmesi gereken aile “raiting” inin durumudur. Yani sizinle muhabereye geçmeye hazır olan eşiniz ya da sizinle oyun oynamaya hazır ve istekli olan evladınızın sizinle bu bağlantıya girebilme imkanıdır. Ve siz bu imkanı onlara vermezseniz, sizin için suni yollarla oluşturulmuş bir hayatı seyrederken, kendi hayatınız, içindekilerle birlikte yanınızdan akıp gidecektedir.
TERÖRE BULAŞMIŞ TABAKLAR !
Kumandayı bir defa elinize aldığınızda muhtemelen 4-5 saat sürecek birlikteliğinizi de başlatmış olursunuz (Baltaş, Emanetoğlu.2006).
Saat 19.00’a kadar kumanda çoklukla evlatların ya da konutun hanımının hakimiyetindedir. Bu nedenle 16.00-19.00 arası, hanımlar ve evlatlar için servis edilen programlarla doludur.
19.00’da haneye geldiğinizi ve bu sırada hanenin hanımının yemek telaşında olduğunu öngören televizyoncular, konutun pederi için münasebetli düşecek programları servis etmeye başlarlar. Yani 19.00-20.00 arası kumanda hakimiyeti pedere geçmiştir.
15 dakika evvelden fragmanları yayınlanmaya ve izleyici toplamaya başlayan ana haber bültenleri saat 19.00’u beklemektedir.
Bu sırada itinayla sofraya dizilen tabaklar, leziz yemekleri ve sahiplerini beklemektedir. Tenceredeki yemek tabaklara bölüştürülürken, ailenin her ferdi o gününün nasıl geçtiğini anlatacak, sevinçler ya da hüzünler paylaşılacaktır.
Ancak hanelerimizin % 81,5’inde iki yahut daha ziyade televizyon olduğu ve bu televizyonlardan % 28’inin mutfakta bulunduğu düşünüldüğünde, ailelerimizin azımsanmayacak kısmında paylaşılan tek şeyin size servis edilen programın ögeleri olduğu ortaya çıkar. Çoğunlukla programa odaklanan gözler ve kulaklar yanımızda oturan eşimizin yahut evladımızın önceliğini rafa kaldırmıştır.
Meskeninize son kademe kültürlü, haberli, sefalı, her şeyden haberi olan, bütün aile fertlerinin istek ve beklentilerini karşılayan, evlatla çocuk büyükle büyük olabilen gelgelelim çok geveze birinin misafir olarak geldiğini ve daima birlikte yemek sofrasına oturduğunuzu düşünün. Muhtemelen o anlatacak ve siz dinleyeceksinizdir. İşte yemek sofrasına oturttuğunuz televizyonun kaba anlatımı budur.
Yapılan araştırmalarda, 6-14 yaş talebelerinin % 50’sinin akşam yemeklerini bölgeyken TV programı seyretmekte oldukları saptanmıştır (Baltaş, Baltaş, 1991).
Devletimizde yapılan bir araştırmada, ebeveynlere “Çocuğunuzun televizyon seyrederken yaptığı sair bir faaliyet varsa nedir ?” sorusu yöneltilmiş ve ana pederlerin % 82,5’i bu soruyu yemek yemek formunda cevaplamıştır (Baltaş, Emanetoğlu.2006).
Tekrar birebir araştırmada evlatlara sorulan “ Yemek bölgeyken televizyon seyreder misin ?” sorusuna kız evlatların % 81‘i, erkek evlatların % 90‘ı olumlu cevap vermiştir.
Küçük yaşlarda ebeveyn murakabesinin daha çokça olduğunu ve bu orantının daha düşük olacağını düşünsek bile aslında televizyon önünde yemek yeme alışkanlığının yerleşmesi çok ufak yaşlardan itibaren şahsen biz yetişkinler tarafından evlatlara öğretilir.
Pek çok ana peder mamasını yedirmekte zorlandığı evladına televizyonu açarak eğlendirici bir ortam yaratmakta ve yemeğini yedirmeye çalışmaktadır. Hayatın daha birinci yıllarında sefalı, hareketli manzara ve seslerin çıktığı bu enteresan aletin varlığını hisseden evlat hayat uzunluğu devam edecek bir birlikteliğe bizler tarafından alıştırılmaktadır.
Bu cins örnekleri çoğaltmak ve farkında olmadan yaptığımız yanlışları çeşitlendirmek mümkündür.
Bir ana düşünün ki; velev hane bayanı olsun velev çalışan bir bayan olsun, periyodik olarak yapmak zorunda olduğu yemek yapma, paklık üzere işleri sırasında bir yandan da evladının istek ve beklentileri ile uğraşmaktadır. Tam yemeğini karıştıracakken içerdeki odadan bir ağlama sesi gelir. Ya yemek yanacak ya da evladının o bitmek tükenmek bilmeyen isteklerine karşılık verecektir. Tahlil yalındır, ana televizyonu açacak ve evladının mümkün olan en uzun vade boyunca televizyonun önünde vakit geçirmesini ve bu sayede işini bitirmeyi umacaktır. Prof. Dr. Zuhal Baltaş televizyonu “elektronik bakıcılar” olarak nitelemektedir.
Yemek bölgeyken televizyon seyretme konusunda, küçük yaşlarda ana pederlerin kontrol odağı olamadığına dair araştırma bulguları mevcuttur. 7-8 yaş aralığındaki evlatların % 78’i yemek bölgeyken televizyon seyrettiğini belirtmektedir. 13-14 yaş aralığında bu orantı % 92’ye çıktığı görülmektedir (Baltaş, Emanetoğlu.2006).
Bu epey yüksek nispetler büyük bir farkındalığa işaret ettiği üzere aslında ana pederlerin bilgisizliğine ve çaresizliğine de işaret etmektedir.
Bu araştırma sonuçları, olağan anlatımıyla, hanelerimizin pek birçoklarında televizyondan gelen seslerin, çatal kaşık seslerine karıştığını göstermektedir.
Haber programları ebeveynler arasında yüksek beğeni topladığı üzere evlatlar tarafından da azımsanmayacak ölçüde rağbet görmektedir. Validelerin % 59’u, babalarınsa % 63,5’i, 7-14 yaş evlatlarının % 18’i haberleri seyretmekten hoşlandıklarını belirtmektedir. 13-14 yaş evlatlarında bu orantı % 36’dır (Baltaş, Emanetoğlu.2006)
Televizyon izleme bağımlılığı her ne kadar bir tercih olarak görülse de; izlenen programlarının içerik tahlili yapıldığında bu fiilin çok da saf olmadığı ortaya çıkmaktadır.
Muhtemelen “haber” programlarının yayınlandığı bir saat dilimine gelen yemek yeme faaliyetinde, ailecek televizyon önündeyseniz ve bunu bir hafta müddetle devam ettirirseniz 800 bedensel şiddet temasına şahit olacaksınız mealine gelmektedir. Üstelik bir yayıncılık tekniği olarak, birebir imgenin tekrar tekrar verildiği düşünülürse bu orantı 1800 rakamına ulaşmaktadır (Baltaş, Baltaş.1997). Bu rakamların yalnızca 1 hafta mühletle seyredilen haber kuşağı için beğenilen olduğunu unutmayınız. Saat 20.00’den sonra maruz kalacaklarınız bu rakamların üzerine eklenecektir.
Evlatlarını her türlü aksilikten muhafazaya çalışan ebeveynlerin bu denli olumsuz imgeyi, bilerek ve isteyerek odalarımıza akıtmasını anlamak mümkün değildir.
NE YAPMALI ? NASIL YAPMALI ?
Yukarıda anlatılan olumsuz tabloya karşılık televizyonun olumsuz tesirlerine karşı müsait tavırlar geliştirmeniz mümkündür.
· Yapacağınız birinci aksiyon televizyonu mutfağınızdan çıkartmanızdır. Bu sayede mutfaklarda televizyon olmasını kanıksayan bir kuşak yetiştirmeyeceğiniz üzere ilerde torunlarınızla iki çift laf etmek istediğinizde oda oda dolaşmanıza gerek kalmayacaktır.
· Muhtemelen televizyonun hazır olarak size sunduğu gündemden farklı bir gündeminiz olacağından yemek masasında pek çok muhabere fırsatını yakalamış olacaksınız.
· Daha keyifli ve konuşulan bir masa etrafında toplanacağınızdan, yediğiniz yemekten çok daha ziyade keyif alacaksınız.
· Evladınıza “bir dakika susar mısın ? Duyamıyorum.” deme nispetiniz düşeceğinden, evladınız ve dünyasıyla daha iç içe yaşama fırsatı yakalayacaksınız.
· Eşinizin yahut evladınızın gününün nasıl geçtiğini bilebileceğiniz üzere, bir sonraki gününden haberdar olma olasılığınız artacaktır.
· Yemek masasında bir sonraki programa yetişebilme telaşı yaşanmayacağından yemeklerini süratle yiyen, bazen çiğnemeden yutan ve devir hengam sindirim meselesi çeken aile fertlerine daha az rastlanacaktır.
İnanmayacaksınız lakin; yavaş ve keyifli yenen bir yemek nedeniyle, ağızda başlayan sindirim kilo vermenize sebep olacaktır.
Biz yetişkinler işten konuta dönüp, mektebinden ya da içtimaî faaliyetlerinden az evvel dönmüş olan evlatlarımızı kucakladığımızda saatler çoğunlukla 18.00-19.00 aralığını göstermektedir. Aslında tüm ailenin meskende buluştuğu, dinlenme, birlikte olma yahut eğlenme planlarının yapıldığı bu hengam aralığında, bir farklı bölüm, yani televizyoncular hummalı bir çalışmaya girişmişlerdir.
Bu saat, televizyoncuların “prime time” olarak isimlendirdikleri “en çok seyredilen” daha akıllıcası “en çok seyrettirilenlerin” bulunduğu bir kuşağın başlangıç saatidir.
“Dur bakalım devlette neler olmuş ?” diye düşünen pederin, “Şu hatun programında bugün hangi yaraya merhem olacaklar ?” diye meraklanan validenin ya da “ evlat programı bitti mi sanki ?” diye telaşlanan evladın televizyon kumandasına uzanan ellerini televizyoncular çoktan hissetmişlerdir bile...
Gerçekte bunda sizin bir kabahatiniz yoktur. Sizin tercihleriniz, onlarca ölçüm tekniği ile o kadar ince ince araştırılmıştır ki; televizyoncular ve reklamcılar size hangi saatte hangi programı servis edeceklerini ve o saatlerde kimlerin televizyon önünde olduğunu aslında bilmektedirler.
Kulağımıza çok aşina olan “raiting” sözü, tüm televizyon izleyicilerini temsil ettiği düşünülen sınırlı sayıdaki haneye yerleştirilen ölçüm cihazlarında hangi saat diliminde hangi kanalın ya da daha akıllıcası hangi programın seyredildiğini tabir etmektedir. Raiting’i yüksek bir programı bir sonraki hafta seyretme olasılığınız çok yüksektir. Saf ki raiting’i düşene dek...
Raiting’i yüksek programlar, reklamcı için malını pazarlayabileceği, müşterisini bir arada bulabileceği pazar konumları üzeredir. Umumide televizyoncular reklam aralıklarını da aşağı yukarı birbirlerine koşut açtıkları için kanalı değiştirseniz bile lakin pazar tarafınızı değiştirmiş üzere olursunuz. Bazen tıpkı hengam diliminde, farklı kanallarda, birebir firmanın reklamına rastlamanızın sebebi de budur.
Ailelerin birçoklarının bu kavramları öğrenmesine gerek yoktur. Onların bilmesi gereken aile “raiting” inin durumudur. Yani sizinle muhabereye geçmeye hazır olan eşiniz ya da sizinle oyun oynamaya hazır ve istekli olan evladınızın sizinle bu bağlantıya girebilme imkanıdır. Ve siz bu imkanı onlara vermezseniz, sizin için suni yollarla oluşturulmuş bir hayatı seyrederken, kendi hayatınız, içindekilerle birlikte yanınızdan akıp gidecektedir.
TERÖRE BULAŞMIŞ TABAKLAR !
Kumandayı bir defa elinize aldığınızda muhtemelen 4-5 saat sürecek birlikteliğinizi de başlatmış olursunuz (Baltaş, Emanetoğlu.2006).
Saat 19.00’a kadar kumanda çoklukla evlatların ya da konutun hanımının hakimiyetindedir. Bu nedenle 16.00-19.00 arası, hanımlar ve evlatlar için servis edilen programlarla doludur.
19.00’da haneye geldiğinizi ve bu sırada hanenin hanımının yemek telaşında olduğunu öngören televizyoncular, konutun pederi için münasebetli düşecek programları servis etmeye başlarlar. Yani 19.00-20.00 arası kumanda hakimiyeti pedere geçmiştir.
15 dakika evvelden fragmanları yayınlanmaya ve izleyici toplamaya başlayan ana haber bültenleri saat 19.00’u beklemektedir.
Bu sırada itinayla sofraya dizilen tabaklar, leziz yemekleri ve sahiplerini beklemektedir. Tenceredeki yemek tabaklara bölüştürülürken, ailenin her ferdi o gününün nasıl geçtiğini anlatacak, sevinçler ya da hüzünler paylaşılacaktır.
Ancak hanelerimizin % 81,5’inde iki yahut daha ziyade televizyon olduğu ve bu televizyonlardan % 28’inin mutfakta bulunduğu düşünüldüğünde, ailelerimizin azımsanmayacak kısmında paylaşılan tek şeyin size servis edilen programın ögeleri olduğu ortaya çıkar. Çoğunlukla programa odaklanan gözler ve kulaklar yanımızda oturan eşimizin yahut evladımızın önceliğini rafa kaldırmıştır.
Meskeninize son kademe kültürlü, haberli, sefalı, her şeyden haberi olan, bütün aile fertlerinin istek ve beklentilerini karşılayan, evlatla çocuk büyükle büyük olabilen gelgelelim çok geveze birinin misafir olarak geldiğini ve daima birlikte yemek sofrasına oturduğunuzu düşünün. Muhtemelen o anlatacak ve siz dinleyeceksinizdir. İşte yemek sofrasına oturttuğunuz televizyonun kaba anlatımı budur.
Yapılan araştırmalarda, 6-14 yaş talebelerinin % 50’sinin akşam yemeklerini bölgeyken TV programı seyretmekte oldukları saptanmıştır (Baltaş, Baltaş, 1991).
Devletimizde yapılan bir araştırmada, ebeveynlere “Çocuğunuzun televizyon seyrederken yaptığı sair bir faaliyet varsa nedir ?” sorusu yöneltilmiş ve ana pederlerin % 82,5’i bu soruyu yemek yemek formunda cevaplamıştır (Baltaş, Emanetoğlu.2006).
Tekrar birebir araştırmada evlatlara sorulan “ Yemek bölgeyken televizyon seyreder misin ?” sorusuna kız evlatların % 81‘i, erkek evlatların % 90‘ı olumlu cevap vermiştir.
Küçük yaşlarda ebeveyn murakabesinin daha çokça olduğunu ve bu orantının daha düşük olacağını düşünsek bile aslında televizyon önünde yemek yeme alışkanlığının yerleşmesi çok ufak yaşlardan itibaren şahsen biz yetişkinler tarafından evlatlara öğretilir.
Pek çok ana peder mamasını yedirmekte zorlandığı evladına televizyonu açarak eğlendirici bir ortam yaratmakta ve yemeğini yedirmeye çalışmaktadır. Hayatın daha birinci yıllarında sefalı, hareketli manzara ve seslerin çıktığı bu enteresan aletin varlığını hisseden evlat hayat uzunluğu devam edecek bir birlikteliğe bizler tarafından alıştırılmaktadır.
Bu cins örnekleri çoğaltmak ve farkında olmadan yaptığımız yanlışları çeşitlendirmek mümkündür.
Bir ana düşünün ki; velev hane bayanı olsun velev çalışan bir bayan olsun, periyodik olarak yapmak zorunda olduğu yemek yapma, paklık üzere işleri sırasında bir yandan da evladının istek ve beklentileri ile uğraşmaktadır. Tam yemeğini karıştıracakken içerdeki odadan bir ağlama sesi gelir. Ya yemek yanacak ya da evladının o bitmek tükenmek bilmeyen isteklerine karşılık verecektir. Tahlil yalındır, ana televizyonu açacak ve evladının mümkün olan en uzun vade boyunca televizyonun önünde vakit geçirmesini ve bu sayede işini bitirmeyi umacaktır. Prof. Dr. Zuhal Baltaş televizyonu “elektronik bakıcılar” olarak nitelemektedir.
Yemek bölgeyken televizyon seyretme konusunda, küçük yaşlarda ana pederlerin kontrol odağı olamadığına dair araştırma bulguları mevcuttur. 7-8 yaş aralığındaki evlatların % 78’i yemek bölgeyken televizyon seyrettiğini belirtmektedir. 13-14 yaş aralığında bu orantı % 92’ye çıktığı görülmektedir (Baltaş, Emanetoğlu.2006).
Bu epey yüksek nispetler büyük bir farkındalığa işaret ettiği üzere aslında ana pederlerin bilgisizliğine ve çaresizliğine de işaret etmektedir.
Bu araştırma sonuçları, olağan anlatımıyla, hanelerimizin pek birçoklarında televizyondan gelen seslerin, çatal kaşık seslerine karıştığını göstermektedir.
Haber programları ebeveynler arasında yüksek beğeni topladığı üzere evlatlar tarafından da azımsanmayacak ölçüde rağbet görmektedir. Validelerin % 59’u, babalarınsa % 63,5’i, 7-14 yaş evlatlarının % 18’i haberleri seyretmekten hoşlandıklarını belirtmektedir. 13-14 yaş evlatlarında bu orantı % 36’dır (Baltaş, Emanetoğlu.2006)
Televizyon izleme bağımlılığı her ne kadar bir tercih olarak görülse de; izlenen programlarının içerik tahlili yapıldığında bu fiilin çok da saf olmadığı ortaya çıkmaktadır.
Muhtemelen “haber” programlarının yayınlandığı bir saat dilimine gelen yemek yeme faaliyetinde, ailecek televizyon önündeyseniz ve bunu bir hafta müddetle devam ettirirseniz 800 bedensel şiddet temasına şahit olacaksınız mealine gelmektedir. Üstelik bir yayıncılık tekniği olarak, birebir imgenin tekrar tekrar verildiği düşünülürse bu orantı 1800 rakamına ulaşmaktadır (Baltaş, Baltaş.1997). Bu rakamların yalnızca 1 hafta mühletle seyredilen haber kuşağı için beğenilen olduğunu unutmayınız. Saat 20.00’den sonra maruz kalacaklarınız bu rakamların üzerine eklenecektir.
Evlatlarını her türlü aksilikten muhafazaya çalışan ebeveynlerin bu denli olumsuz imgeyi, bilerek ve isteyerek odalarımıza akıtmasını anlamak mümkün değildir.
NE YAPMALI ? NASIL YAPMALI ?
Yukarıda anlatılan olumsuz tabloya karşılık televizyonun olumsuz tesirlerine karşı müsait tavırlar geliştirmeniz mümkündür.
· Yapacağınız birinci aksiyon televizyonu mutfağınızdan çıkartmanızdır. Bu sayede mutfaklarda televizyon olmasını kanıksayan bir kuşak yetiştirmeyeceğiniz üzere ilerde torunlarınızla iki çift laf etmek istediğinizde oda oda dolaşmanıza gerek kalmayacaktır.
· Muhtemelen televizyonun hazır olarak size sunduğu gündemden farklı bir gündeminiz olacağından yemek masasında pek çok muhabere fırsatını yakalamış olacaksınız.
· Daha keyifli ve konuşulan bir masa etrafında toplanacağınızdan, yediğiniz yemekten çok daha ziyade keyif alacaksınız.
· Evladınıza “bir dakika susar mısın ? Duyamıyorum.” deme nispetiniz düşeceğinden, evladınız ve dünyasıyla daha iç içe yaşama fırsatı yakalayacaksınız.
· Eşinizin yahut evladınızın gününün nasıl geçtiğini bilebileceğiniz üzere, bir sonraki gününden haberdar olma olasılığınız artacaktır.
· Yemek masasında bir sonraki programa yetişebilme telaşı yaşanmayacağından yemeklerini süratle yiyen, bazen çiğnemeden yutan ve devir hengam sindirim meselesi çeken aile fertlerine daha az rastlanacaktır.
İnanmayacaksınız lakin; yavaş ve keyifli yenen bir yemek nedeniyle, ağızda başlayan sindirim kilo vermenize sebep olacaktır.