Çocuk Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Feryal Gün Soysal, yenidoğanlarda görülen gastoşizis hakkında bilinmesi gerekenleri anlattı.
Gastroşizis, hamilelik esnasında bebekte gelişen bir doğum kusurudur. Bu durum, bebeğin karın duvarında bir açıklık oluştuğunda ortaya çıkar. Bebeğin bağırsağı bu delikten içeri girer. Bağırsak daha sonra bebeğin bedeninin dışında amniyotik sıvıda gelişir.
Açıklık çoğunlukla bebeğin göbek deliğinin sağ tarafındadır. Büyük yahut küçük olabilir, fakat tipik olarak 2 ile 5 cm boyutundadır. Daha şiddetli olaylarda, mide ve / yahut karaciğer bazen açıklıktan da geçebilir.
Bağırsak bebeğin bedeninin dışında olduğu için korumasızdır. Bu, tahriş olma, şişkinlik ve hasar görme ihtimali olduğu manasına gelir.
Bu durum nispeten azdır fakat son yıllarda bir artış görülmüştür. Her 2.000 bebekten birinde görülür. Hamileliğin erken devrinde, dördüncü ila sekizinci haftalarda gelişir. Gastroşizis, bebeğin göbek kordonu yakınındaki karın duvarı kaslarındaki güçsüzlük nedeniyle oluşur. Bebeğiniz hamileliğiniz sırasında bu durumu geliştirirse, onunla ilgili rastgele bir belirti yaşamazsınız.
Gastroşizis bebeğiniz doğduktan sonra ameliyatla onarılabilir. Ekseriyetle öbür malformasyonlarla bağlı değildir.
Gastroşizise ne sebep olur?
Gastroşizisin kesin nedeni bilinmemektedir. Kalıtsal görünmüyor. Gastroşizisli bir bebeğe sahip olmak, bu durumla öbür bir bebeğiniz olma olasılığınızı artırmaz.
Gastroşizis kolay yahut karmaşık olarak nitelendirilebilir. Bu, açıklıktan geçen bağırsak ve / yahut organların ne kadar iltihaplı olduğuna bağlıdır.
Bebeğin bedeninin dışındaki bağırsak çok derecede hasar görmüş, örneğin dokunun bir kısmı ölmüş (nekroz olarak adlandırılır) yahut bağırsak bükülmüş yahut dolaşmış olabilir. Bebeğin bağırsağının bir kısmı büsbütün oluşmadığında yahut bağırsak tıkandığında bağırsak atrezisi ortaya çıkabilir. Mide yahut karaciğer üzere öbür organlar da açıklıktan dışarı çıkabilir.
Teşhis ve tedavisi nasıldır?
Gastroşizisin gebeliğin üçüncü ayında tespit edilmesi mümkündür. Bununla birlikte, ultrasonda ortaya çıktıktan sonra, çoklukla 20-24 haftada kıymetlendirme yapılır. Çoklukla gebeliğin 18-20. haftalarında ultrason ile teşhis edilir. Mümkün olduğunca erken teşhis ve doğum planı yapmak kıymetlidir.
Gastroşizisli bebekler için önerilen fetal teşebbüsler yoktur. Gebeyken durum düzeltilemez. Bilakis, bebeğiniz doğduktan çabucak sonra tedavi edilmelidir. Gastroşizisli her bebeğin doğumdan sonra ameliyat olması gerekir. Bebek beden dışında bağırsağıyla yaşayamaz.
Bebeğiniz doğduktan sonra, gastroşizisin ne kadar şiddetli olduğu kıymetlendirilir. Gerekli tedavi çeşidi, bebeğinizin karnının dışında ne kadar bağırsak ve / yahut organ olduğuna ve bu dokulardaki rastgele bir iltihaplanma yahut hasara bağlıdır.
Kolay bir gastroşizis ile tedavi ekseriyetle "birincil onarım" olarak isimlendirilir. Bu, bağırsağın bebeğin karnının içine geri yerleştirildiği ve karın açıklığının kapatıldığı bir ameliyattır. Mümkünse bu ameliyat bebeğinizin doğduğu gün yapılır.
Bu cins bir tamir, göbeğin dışında nispeten az ölçüde bağırsak olduğunda ve bağırsak çok şişmediğinde yahut hasar görmediğinde gerçekleştirilir.
Kimi durumlarda birincil tamir mümkün olmayabilir. Örneğin, bebeğin beden dışında çok ölçüde bağırsağı varsa, bağırsak çok şişse, bebeğin karnında bağırsağın tamamını tutacak kadar yer yoksa bağırsağı / organları yavaşça karnın içine yerleştirmek için ameliyat gerekebilir. Buna "aşamalı onarım" denir. Bu birkaç gün içinde gerçekleşir ve iki hafta kadar sürebilir.
Evreli bir tamiratla, bağırsağın etrafına plastik bir torba yahut "silo" yerleştirilir ve göbeğe tutturulur. Her gün silo sıkıştırılır ve bağırsakların bir kısmı nazikçe içeri itilir. Bağırsağın tamamı içeri girdiğinde silo çıkarılır ve göbek kapatılır.
Ameliyat sonrası bakım
Bebeğinizin bağırsağı karnın dışında gelişmiştir. Olağan formda çalışması için uygunlaşması ve alışması gerekir. Bu nedenle, gastroşizisli bebekler ekseriyetle hayatın birinci birkaç haftasında beslenme zorlukları yaşarlar.
Bu müddet zarfında bebeğinize rahatlaması için ilaç desteği verilebilir. Bebeğinizin bağırsağı çalıştıktan sonra, ekseriyetle yaklaşık iki ila üç hafta sonra, anne sütü yahut özel mamaya başlanabilir. Bebeğiniz beslenirken ve bağırsak olağan bir halde çalıştığında taburcu edilir.