1643-1727 yılları ortasında yaşayan ünlü bilim insanı Isaac Newton, bu süreçteki hayatına kıymetli keşifleri sığdırdı. Bunlardan biri ise, bilimsel terimi ile “Kütle çekimi kuvveti”; kulağa yabancı gelmeyen aşina olduğumuz kullanımı ise “Yer çekimi”dir.
Bu keşfin Newton’un elma ağacının altında başına elma düşmesiyle apansız bulunması kıssası kadar kolay olmadığını Arkeolog William Stukeley’in kaleme aldığı “Memoirs of Sir Isaac Newton’s Life” yapıtında açıkça görebiliriz.
Peki hiç düşündünüz mü elma neden dik olarak yere iniyor?
Nedeni, katiyetle dünyanın onu çekiyor olması, unsurda çekme gücü olmalı! Dünyadaki çekim gücünün toplamı, Dünya’nın rastgele bir tarafında değil; Dünya’nın merkezinde olmalı. Bu sebeple, elma her vakit dikey olarak merkeze düşüyor; elma Dünya’yı, Dünya da elmayı çekiyor. Elmanın yere düşmesi Newton’un aslında üzerinde düşündüğü hipotezini geliştirmesinde bir araç oldu ve sonrasında “Evrensel Kütle Çekimi Yasası” olarak kabul edildi.
Nedir bu kütle çekimi yasası?
Newton ile birlikte anılmaya başlayan kütle çekimi kuvveti, toplum içerisinde bilinen bir öbür ismi ile yer çekimi kuvveti o kadar büyük bir ehemmiyet taşır ki, başka tüm gezegenlerin ve Dünya’nın, Güneş'e yaklaşmadan muhakkak bir yörüngede gezinmelerini sağlar. Kütle çekimi kuvveti, samanyolundaki tüm gezegenleri ve kütleye sahip tüm nesneleri birbirine hakikat çeken göz ile görülemeyen bir kuvvettir.
Unutmamalıyız ki, kütlesi olan her şeyin çekim kuvveti vardır ve hacmi büyüyen her nesnenin etrafına uyguladığı çekim gücü de tıpkı doğrultuda artar. Burada atlanmaması gereken en değerli noktalardan birisi, hususların birbirine olan arasıdır. İki husus birbirine ne kadar yakınsa, birbirlerine uyguladıkları kütle çekimi kuvveti o kadar yüksek olur.
Ya yer çekimi kuvvetinde bir azalma olsaydı?
Evrende bulunan galaksilerin ve yıldızların ebediyen birbirlerinin yörüngelerinde kaldığını hatırlarsınız ki bunu daha ilkokul kitaplarımızdan öğrenmeye başlamıştık. Yer çekimi kuvvetindemeydana gelebilecek rastgele bir değişim ardından tüm nizamın değişmesine ve bozulmasına sebep olur. Yer çekimi kuvvetinde bir azalma olursa; Dünya yörüngesinden çıkar, yıldızlar kayar ve natürel ki tüm canlılar uzay boşluğunda süzülmeye başlardı.Kulağa eğlenceli geliyor değil mi, aslında işler hiç de o denli değil.
Evet, yer çekimi kuvvetinde azalma olursa dünyanın sonu gelir lakin yer çekimi kuvveti artarsa?
Tam tersine yer çekimi kuvvetinde bir artış kelam konusu olursa; birbirlerine itici kuvvet uygulayamayan Dünya, Güneş’e yaklaşır; yıldızlar birbirlerine çarpabilir ve canlılar için acıklı son kaçınılmaz olurdu.
İkizler Projesi
Bilim insanları, Dünya'nın ötesinde bir yerlerde ömür olup olmadığını araştırmaya devam ederken, NASA’da misyon yapan astronot Mark ve Scott Kelly ikiz kardeşler üzerinde insanlık tarihine ışık tutacak İkizler Projesi üzerinde bir deney başlattı. Bunun sebebi, Dünya’da ömrüne devam eden ikizi Mark ile bedenlerinin yaşamsal işlevlerindeki değişimini saptamak ve bilime istikamet vermeyi sağlamaktı. Scott Kelly, uzayda geçirdiği 340 günün sonunda 2 Mart 2016 tarihinde Dünya’ya geri dönmüştür.
Astronot Scott Kelly’nin uzayda maruz kaldığı uzun uzay seyahati sebebiyle yaşadığı gerilim ile birlikte radyasyon ve yer çekimsiz ortamın metabolizmasında önemli bir değişikliğe sebep olduğu gözlemlenmiştir. Uzayda geçirdiği müddet zarfında bedeninde iltihaplanma, yaraların daha geç müddette güzelleşmesi, kemik ve kas kütlesinde kayıp, istikrar duyusunda ve uyku tertibinde bozulma, mikrobiyomunda yaşanan değişiklikler, bağışıklık sistemindeki zayıflama, kırmızı kan hücre sayısındaki azalma (uzay kansızlığı), göz biçiminde değişiklikler ve bedeninde 5 cm civarında uzamanın gerçekleştiği saptanmıştır.
NASA araştırma kümesi, Dünya’daki yer çekimine bağlı olarak gelişen beden işlevlerinin, uzay istasyonu üzere yer çekiminin farklı olduğu öbür bir ortamda değişikliğe uğrayacağını bu proje sayesinde gözler önüne sererek, 1 Nisan 2016 tarihinde NASA’daki misyonundan emekliliğe ayrılan Scott Kelly üzerindeki kalıcı tesirlerini hâlâ izlemeye devam etmektedir.
İlerleyen vakitlerde, öteki gezegenlerde ömür izi aramaya devam ederken, yer çekimi düzensizliğinde meydana gelebilecek olumsuz tesirleri saptamak ve bunlara karşı tahlil teklifleri üretmek bilim insanlarının ve esasen tüm insanlığın ödevi olmaya devam edecek. Bu kaygılara tahlil bulunacağı günü iple çekip, tahminen de öbür bir gezegende geldiğimiz noktanın muvaffakiyetini tekrar konuşabiliriz!
