bilgiliadam
Yeni Üye
YEREL SAAT
• Guneşin gokyuzundeki durumuna gore ve yeryuzundeki cisimlerin golge boyuna gore ayarlanan saate yerel saat denir
• *Yani guneşin en tepede olduğu ana ya da golge boyunun en kısa olduğu ana oğle vakti denir(yarı gun)
Ozellikleri:
• Aynı meridyen uzerinde bulunanbutun noktalarda yerel saat aynıdır
• 360 tane yerel saat vardır
• Her meridyenin yerel saati arasında 4 dak Zaman farkı vardır
• Namaz, sahur ve iftar vakitlerinin tespitinde kullanılır
Ortak (Ulusal Milli) Saat
Calışma hayatında, yerel saatlerin hepsini kullanmak mumkun değildir Ticari ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması, haberleşme ve ulaşım hizmetlerinin hızlı ve duzenli bir şekilde yapılabilmesi icin, yerel saatten farklı olarak, ortak saat ya da ulusal saat uygulamasına ihtiyac duyulmuştur Bu nedenle her ulkenin, kendisine en uygun meridyenin yerel saatini butun ulke sınırlarında gecerli hale getirmesiyle oluşan saate ortak saat adı verilmektedir
Doğu batı doğrultusunda geniş olan ulkeler (ABD, Kanada, Cin, vb) aynı anda birden cok ortak saat kullanırlar Ancak doğu batı yonunde dar olan ulkeler (Turkiye, İtalya, Bulgaristan, İspanya, vb) ise aynı anda tek ortak saat kullanırlar
Turkiye’de, 1978 yılına kadar, 2 saat diliminde yer alan 30° Doğu meridyeninin yerel saati ortak saat olarak kullanılmıştır 1978 yılından sonra, guneş ışınlarından daha fazla yararlanarak enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, ileri ve geri saat uygulamasına gecilmiştir Şoyle ki;
• Yaz doneminde 3 saat dilimine giren 45° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına gecilmiştir
• Kış doneminde ise 2 saat dilimine giren 30° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak geri saat uygulamasına gecilmektedir
(Yazının devamı tekrar niteliğindedir)
• Bir ulkede zaman karışıklığını onlemek icin herhangi bir meridyenin yerel saatinin butun ulkelerde gecerli hale getirilmesiyle oluşan saate ortak saat denir
Neden ortak saat?
Haberleşme ve ulaşım sistemlerinin hızlı ve duzenli bir bicimde yapılabilmesi icin ortak bir saate ihtiyac duyulmuştur
UYARI: Doğu Batı doğrultusunda geniş olan ulkelerde aynı anda birden fazla ortak saat kullanılır(Rusya, ABD, Kanada vb) Ancak Doğu Batı doğrultusunda dar olan ulkelerde ise tek ortak saat kullanılır(Şili, Bulgaristan)
Ulkemiz Doğu Batı doğrultusunda geniş alan kaplamadığından tek bir ortak saat kullanılır Ancak 1978’den itibaren Guneş ışığından daha fazla faydalanmak, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla ilerigeri saat uygulamasına gecilmiştir Ulkemizde:
• Kış Donemi(23 Eylul 21 Mart): 2 Saat dilimine giren 300 Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak geri saat uygulamasına gecilmiştir
• Yaz Donemi(21 Mart 23 Eylul): 3 Saat dilimine giren 450 Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına gecilmiştir
Saat Dilimleri (Uluslararası Saat)
Bilim ve tekniğin hızla gelişmesiyle ulkeler arası ekonomik ve siyasi ilişkilerin artması, buna bağlı olarak iletişimin hızlı olması uluslararası saatin doğmasına yol acmıştır Bu sebeple saat dilimleri oluşturulmuştur Dunya uzerinde 24 saat dilimi vardır
Tarih Değiştirme Cizgisi
Dunya’nın doğu ve batı yarım kurelerinin uc noktaları arasında bir gunluk zaman farkı vardır Bu nedenle, Başlangıc meridyeninin devamı olan 180° meridyeni, tarih değiştirme cizgisi olarak kabul edilmiştir
• 180° boylamının batısına doğru gidildiğinde, Doğu Yarım Kure’ye gecildiği icin, tarih 1 gun ileridir
• 180° boylamının doğusuna doğru gidildiğinde, Batı Yarım Kure’ye gecildiği icin, tarih 1 gun geridir
Zaman Hesaplamaları
Yerel saat problemleri
Yerel saat problemlerinde şu yol takip edilir:
a İstenilen merkezlerin her ikisi de Greenwich’in batısında ya da doğusunda ise, boylam numarası buyuk olandan kucuk olan cıkarılır İstenilen merkezlerden birisi Greenwich’in doğusunda diğeri batısında ise boylamlar toplanır
D – D …… X 4 Dakika …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)
B – B …… X 4 Dakika …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)
D + B …… X 4 Dakika …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)
Not
Buna gore;
– Boylam farkı bulunur
– Bulunan boylam farkı sabit zaman farkı olan 4 ile carpılarak yerel saat farkı hesaplanır
b Dunya batıdan doğuya doğru doner Bu nedenle, doğuda yerel saat batıya gore daima ileridir Batıda ise yerel saat doğuya gore daima geridir
Buna gore;
– Batıdaki bir noktanın yerel saati verilecek, doğudaki bir noktanın yerel saati sorulacak olursa, doğuda yerel saat daima ileri olacağından aradaki yerel saat farkı toplanır
– Buna karşılık, doğudaki bir noktanın yerel saati verilir, batıdaki bir noktanın yerel saati sorulursa, batı daima geri kalacağından aradaki yerel saat farkı cıkarılır
2 Guneş Problemleri
Guneş’in doğma ve batma saati ile ilgili problemlerde şu yol takip edilir:
a Yerel saat problemlerinde anlatıldığı gibi iki nokta arasındaki yerel saat farkı bulunur
b Dunya, batıdan doğuya doğru donduğu icin, doğuda Guneş batıya gore daima erken doğar, batar Batıda ise Guneş, doğuya gore daima gec doğar, batar
Buna gore;
– Batıdaki bir noktada Guneş’in doğma saati verilir, doğudaki bir noktada Guneş’in doğma saati sorulursa, doğuda Guneş erken doğacağından aradaki yerel saat farkı cıkarılır
– Eğer tersi sorulursa, batıda Guneş gec doğacağından aradaki yerel saat farkı toplanır
Hesaplamada İzlenilecek Yol
Yerel Saat : Bir noktada Guneş'in gokyuzundeki konumuna gore belirlenen saate yerel saat denir Aynı boylam uzerindeki noktalarda yerel saat aynıdır Herhangi bir meridyenin Guneşin tam karşısına geldiği an, meridyen uzerindeki tum noktalarda yerel saat 1200'dir
Guneş, doğudaki bir noktada batıdaki yerlere gore daha once doğar ve daha once batar; bu nedenle yerel saat doğudaki yerlerde daha ileridir
Yerel Saat Hesaplamalarında İzlenecek Yol
• Meridyen farkı hesaplanır
• Meridyenler başlangıc boylamına gore aynı yonde ise cıkarma, farklı yonde ise toplama işlemi yapılarak meridyen farkı bulunur
• Zaman farkı hesaplanır
• Birbirini izleyen iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır Meridyen farkı ile 4 dakika carpılarak zaman farkı bulunur
• Zaman farkı soruda verilen yerel saate eklenir veya cıkartılır
• Doğuda olan bir yerin yerel saati ileridir Bu nedenle soruda verilen yerin yerel saati ileri ise zaman farkı cıkarılır, yerel saati geri ise zaman farkı eklenir
Ornek : 20 Doğu meridyeni uzerindeki A noktasında yerel saat 2100 iken, B noktasının yerel saati kactır? Cozum :
Meridyenler başlangıc boylamına gore aynı yonde oldukları icin cıkarma işlemi yapılır
Meridyen farkı 40 20 20 meridyen
Zaman farkı 4 * 20 80 dakika ise 80 60 1 saat 20 dakika
B noktası A noktasına gore daha doğuda olduğu icin yerel saati ileridir
B'nin yerel saati 2100 + 0120 2220 dir
Guneş'in Doğuş veya Batış Saatinin Bulunması
Bir noktada Guneş'in doğuş veya batış saati verildiğinde, aynı paralel uzerinde bulunan başka bir noktada Guneş'in doğuş veya batış saatini bulmak icin,
• Aradaki zaman farkı bulunur
• Guneş doğudaki yerlerde daha erken doğup battığı icin, Guneş'in doğuş ve batış saatinin sorulduğu nokta doğuda ise zaman farkı verilen saatten cıkarılır Sorulan nokta batıda ise zaman farkı verilen saate eklenir
UYARI : Meridyenler, Greenwich'e (0°) gore farklı yonde ise, meridyen farkını bulmak icin toplama işlemi yapılır
UYARI : 21 Mart ve 23 Eylul tarihlerinde (ekinokslarda) bir yerdeki Guneş'in doğuş veya batış saati verilirse, bir başka yerdeki Guneş'in doğuş veya batış saati bulunabilir Cunku bu tarihlerde gece gunduz sureleri eşit olduğu icin Guneş doğduktan 12 saat sonra batar ve battıktan 12 saat sonra doğar
Saat Dilimleri
Dunya 15 derecelik aralıklarla 24 saat dilimine ayrılmıştır Her saat diliminin ortasından gecen meridyen o saat dilimini kullanan ulkelerin ortak saat ayar meridyenidir Turkiye 2 Ve 3 Saat dilimlerinde yer alır
UYARI : Bir ulkede birden cok saat dilimi kullanılması icin, ulkenin doğu batı doğrultusunda en az 2 saat dilimini kapsayacak kadar geniş olması gerekir
• Guneşin gokyuzundeki durumuna gore ve yeryuzundeki cisimlerin golge boyuna gore ayarlanan saate yerel saat denir
• *Yani guneşin en tepede olduğu ana ya da golge boyunun en kısa olduğu ana oğle vakti denir(yarı gun)
Ozellikleri:
• Aynı meridyen uzerinde bulunanbutun noktalarda yerel saat aynıdır
• 360 tane yerel saat vardır
• Her meridyenin yerel saati arasında 4 dak Zaman farkı vardır
• Namaz, sahur ve iftar vakitlerinin tespitinde kullanılır
Ortak (Ulusal Milli) Saat
Calışma hayatında, yerel saatlerin hepsini kullanmak mumkun değildir Ticari ve ekonomik ilişkilerin kolaylaştırılması, haberleşme ve ulaşım hizmetlerinin hızlı ve duzenli bir şekilde yapılabilmesi icin, yerel saatten farklı olarak, ortak saat ya da ulusal saat uygulamasına ihtiyac duyulmuştur Bu nedenle her ulkenin, kendisine en uygun meridyenin yerel saatini butun ulke sınırlarında gecerli hale getirmesiyle oluşan saate ortak saat adı verilmektedir
Doğu batı doğrultusunda geniş olan ulkeler (ABD, Kanada, Cin, vb) aynı anda birden cok ortak saat kullanırlar Ancak doğu batı yonunde dar olan ulkeler (Turkiye, İtalya, Bulgaristan, İspanya, vb) ise aynı anda tek ortak saat kullanırlar
Turkiye’de, 1978 yılına kadar, 2 saat diliminde yer alan 30° Doğu meridyeninin yerel saati ortak saat olarak kullanılmıştır 1978 yılından sonra, guneş ışınlarından daha fazla yararlanarak enerji tasarrufu sağlamak amacıyla, ileri ve geri saat uygulamasına gecilmiştir Şoyle ki;
• Yaz doneminde 3 saat dilimine giren 45° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına gecilmiştir
• Kış doneminde ise 2 saat dilimine giren 30° Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak geri saat uygulamasına gecilmektedir
(Yazının devamı tekrar niteliğindedir)
• Bir ulkede zaman karışıklığını onlemek icin herhangi bir meridyenin yerel saatinin butun ulkelerde gecerli hale getirilmesiyle oluşan saate ortak saat denir
Neden ortak saat?
Haberleşme ve ulaşım sistemlerinin hızlı ve duzenli bir bicimde yapılabilmesi icin ortak bir saate ihtiyac duyulmuştur
UYARI: Doğu Batı doğrultusunda geniş olan ulkelerde aynı anda birden fazla ortak saat kullanılır(Rusya, ABD, Kanada vb) Ancak Doğu Batı doğrultusunda dar olan ulkelerde ise tek ortak saat kullanılır(Şili, Bulgaristan)
Ulkemiz Doğu Batı doğrultusunda geniş alan kaplamadığından tek bir ortak saat kullanılır Ancak 1978’den itibaren Guneş ışığından daha fazla faydalanmak, enerji tasarrufu sağlamak amacıyla ilerigeri saat uygulamasına gecilmiştir Ulkemizde:
• Kış Donemi(23 Eylul 21 Mart): 2 Saat dilimine giren 300 Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak geri saat uygulamasına gecilmiştir
• Yaz Donemi(21 Mart 23 Eylul): 3 Saat dilimine giren 450 Doğu meridyeninin yerel saati esas alınarak ileri saat uygulamasına gecilmiştir
Saat Dilimleri (Uluslararası Saat)
Bilim ve tekniğin hızla gelişmesiyle ulkeler arası ekonomik ve siyasi ilişkilerin artması, buna bağlı olarak iletişimin hızlı olması uluslararası saatin doğmasına yol acmıştır Bu sebeple saat dilimleri oluşturulmuştur Dunya uzerinde 24 saat dilimi vardır
Tarih Değiştirme Cizgisi
Dunya’nın doğu ve batı yarım kurelerinin uc noktaları arasında bir gunluk zaman farkı vardır Bu nedenle, Başlangıc meridyeninin devamı olan 180° meridyeni, tarih değiştirme cizgisi olarak kabul edilmiştir
• 180° boylamının batısına doğru gidildiğinde, Doğu Yarım Kure’ye gecildiği icin, tarih 1 gun ileridir
• 180° boylamının doğusuna doğru gidildiğinde, Batı Yarım Kure’ye gecildiği icin, tarih 1 gun geridir
Zaman Hesaplamaları
Yerel saat problemleri
Yerel saat problemlerinde şu yol takip edilir:
a İstenilen merkezlerin her ikisi de Greenwich’in batısında ya da doğusunda ise, boylam numarası buyuk olandan kucuk olan cıkarılır İstenilen merkezlerden birisi Greenwich’in doğusunda diğeri batısında ise boylamlar toplanır
D – D …… X 4 Dakika …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)
B – B …… X 4 Dakika …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)
D + B …… X 4 Dakika …… Dakika (İki nokta arasındaki zaman farkıdır)
Not
Buna gore;
– Boylam farkı bulunur
– Bulunan boylam farkı sabit zaman farkı olan 4 ile carpılarak yerel saat farkı hesaplanır
b Dunya batıdan doğuya doğru doner Bu nedenle, doğuda yerel saat batıya gore daima ileridir Batıda ise yerel saat doğuya gore daima geridir
Buna gore;
– Batıdaki bir noktanın yerel saati verilecek, doğudaki bir noktanın yerel saati sorulacak olursa, doğuda yerel saat daima ileri olacağından aradaki yerel saat farkı toplanır
– Buna karşılık, doğudaki bir noktanın yerel saati verilir, batıdaki bir noktanın yerel saati sorulursa, batı daima geri kalacağından aradaki yerel saat farkı cıkarılır
2 Guneş Problemleri
Guneş’in doğma ve batma saati ile ilgili problemlerde şu yol takip edilir:
a Yerel saat problemlerinde anlatıldığı gibi iki nokta arasındaki yerel saat farkı bulunur
b Dunya, batıdan doğuya doğru donduğu icin, doğuda Guneş batıya gore daima erken doğar, batar Batıda ise Guneş, doğuya gore daima gec doğar, batar
Buna gore;
– Batıdaki bir noktada Guneş’in doğma saati verilir, doğudaki bir noktada Guneş’in doğma saati sorulursa, doğuda Guneş erken doğacağından aradaki yerel saat farkı cıkarılır
– Eğer tersi sorulursa, batıda Guneş gec doğacağından aradaki yerel saat farkı toplanır
Hesaplamada İzlenilecek Yol
Yerel Saat : Bir noktada Guneş'in gokyuzundeki konumuna gore belirlenen saate yerel saat denir Aynı boylam uzerindeki noktalarda yerel saat aynıdır Herhangi bir meridyenin Guneşin tam karşısına geldiği an, meridyen uzerindeki tum noktalarda yerel saat 1200'dir
Guneş, doğudaki bir noktada batıdaki yerlere gore daha once doğar ve daha once batar; bu nedenle yerel saat doğudaki yerlerde daha ileridir
Yerel Saat Hesaplamalarında İzlenecek Yol
• Meridyen farkı hesaplanır
• Meridyenler başlangıc boylamına gore aynı yonde ise cıkarma, farklı yonde ise toplama işlemi yapılarak meridyen farkı bulunur
• Zaman farkı hesaplanır
• Birbirini izleyen iki meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakikadır Meridyen farkı ile 4 dakika carpılarak zaman farkı bulunur
• Zaman farkı soruda verilen yerel saate eklenir veya cıkartılır
• Doğuda olan bir yerin yerel saati ileridir Bu nedenle soruda verilen yerin yerel saati ileri ise zaman farkı cıkarılır, yerel saati geri ise zaman farkı eklenir
Ornek : 20 Doğu meridyeni uzerindeki A noktasında yerel saat 2100 iken, B noktasının yerel saati kactır? Cozum :
Meridyenler başlangıc boylamına gore aynı yonde oldukları icin cıkarma işlemi yapılır
Meridyen farkı 40 20 20 meridyen
Zaman farkı 4 * 20 80 dakika ise 80 60 1 saat 20 dakika
B noktası A noktasına gore daha doğuda olduğu icin yerel saati ileridir
B'nin yerel saati 2100 + 0120 2220 dir
Guneş'in Doğuş veya Batış Saatinin Bulunması
Bir noktada Guneş'in doğuş veya batış saati verildiğinde, aynı paralel uzerinde bulunan başka bir noktada Guneş'in doğuş veya batış saatini bulmak icin,
• Aradaki zaman farkı bulunur
• Guneş doğudaki yerlerde daha erken doğup battığı icin, Guneş'in doğuş ve batış saatinin sorulduğu nokta doğuda ise zaman farkı verilen saatten cıkarılır Sorulan nokta batıda ise zaman farkı verilen saate eklenir
UYARI : Meridyenler, Greenwich'e (0°) gore farklı yonde ise, meridyen farkını bulmak icin toplama işlemi yapılır
UYARI : 21 Mart ve 23 Eylul tarihlerinde (ekinokslarda) bir yerdeki Guneş'in doğuş veya batış saati verilirse, bir başka yerdeki Guneş'in doğuş veya batış saati bulunabilir Cunku bu tarihlerde gece gunduz sureleri eşit olduğu icin Guneş doğduktan 12 saat sonra batar ve battıktan 12 saat sonra doğar
Saat Dilimleri
Dunya 15 derecelik aralıklarla 24 saat dilimine ayrılmıştır Her saat diliminin ortasından gecen meridyen o saat dilimini kullanan ulkelerin ortak saat ayar meridyenidir Turkiye 2 Ve 3 Saat dilimlerinde yer alır
UYARI : Bir ulkede birden cok saat dilimi kullanılması icin, ulkenin doğu batı doğrultusunda en az 2 saat dilimini kapsayacak kadar geniş olması gerekir