Tatil denince akla gelen birinci durak: Akdeniz... Mükemmel plajları ve enfes yemekleriyle yaz dönemi yavaş yavaş açılıyorken, hem gittiğiniz yerlerde tadın hem de eliniz boş dönmeyin diye coğrafik işaretli eserleri sizler için yazdık. 'Akdeniz'de hangi kentten ne alınır?' ve 'Akdeniz Bölgesi neyi ile meşhur?' diyorsanız şayet, coğrafik işaretli ve tescilli eserler kısmımızda bu belge Akdeniz bölgesine ait!
İlk ilimiz Akdeniz Bölgesi'nin sıcağı ve kebabıyla meşhur ili Adana. Adana, lezzet turizmi için olmazsa olmaz duraklardan bir tanesi. Şayet Adana'ya uğrarsanız, bu yöresel eserleri denemeyi yahut satın almayı unutmayın:
Adana Karpuzu. Adana ve Mersin Tarsus'ta çok meşhur olan bu karpuz hem çok lezzetli hem de bol sulu olmasıyla coğrafik tescilini 2020'de aldı!
Adana Şalgamı. Adana'nın her yerinde epey meşhur olan ve sıklıkla tüketilen bu şalgam bulgur unu, ekşi maya, suyu, tuz ile siyah havuç ve şalgamın ek edilmesiyle elde ediiyor. 2020'de Adana şalgamı coğrafik tescilini aldı!
Adana'nın Kozan İlçesi'nde yetiştirilen bu portakal tipi, çok sulu ve çok aromatik bir portakaldır. 2020'de Kozan portakalı coğrafik tescil aldı!
Kuytucak Narı. Adana'nın Kozan ilçesinin Kuytucak köyünde üretilen bu nar; kabuğu ince, tanelerinden kolay ayrılan bir cins nar çeşitidir. 2021 yılında ise coğrafik tescilini almıştır.
Sıradaki cennetimiz ise Antalya. Turizmin başşehri olarak bilinen Antalya'daysanız şayet, şu coğrafik tescilli eserleri kesinlikle denemelisiniz:
Alanya Avokadosu. Antalya Alanya ve Gazipaşa ilçelerinde yetiştirilen avokado, 1970'li yıllarda Amerika'dan Türkiye'ye getirilmiş ve FAO aracılığıyla Antalya-Mersin kıyı bölümünde yetiştirilmeye başlanmıştır. O tarihten bu yana Alanya avokadosu, mahallî ve coğrafik tescilli bir eser niteliğini kazanmıştır. 2018 yılında ise coğrafik tescilini almıştır.
Alanya Yenidünyası. Bu yenidünya meyvesini başkalarından ayıran en kıymetli özelliği meyvesinin çok iri ve bol etli olmasıdır. 2018 yılında coğrafik tescilini almıştır.
Antalya Bergamot Kabuğu Reçeli. Bergamot kabuğu reçeli, rulo biçiminde haşlanıp kurutulan bergamotların reçel yapılmasıyla elde edilir. 2021 yılında coğrafik olarak tescillenmiştir.
Antalya Turunç Kabuğu Reçeli. Turunç kabuklarının rulo halinde kıvrılıp reçel yapılmasıyla elde edilen bir cins reçeldir. Bu reçelin en kıymetli özelliği turuncun verdiği hafif acılığın hissediliyor olmasıdır. 2021 yılında turunç reçeli coğrafik tescil almıştır.
Finike Portakalı. Finike Washington Navel çeşidi portakalı, sulu ve bol vitaminli olması açısından başka portakallardan ayrılır. 2008 tarihinde coğrafik tescil almıştır.
Manavgat Altın Susamı. Manavgat'ta bu çeşit susam 1450'lerden beri üretilmektedir. Yağ bakımından varlıklı bu susam, altın rengiyle 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır.
Antalya Bölgesi'nin bir öbür ili ise Burdur'da sıra. Burdur'daysanız şayet, şu tescilli eserleri kesinlikle deneyin:
Bucak Salebi. Orkidelerin yumrularının kurutularak öğütülmesinden elde edilen Bucak salebi, içecek ve dondurma sanayiinde kullanılmaktadır. Kilogramı biraz kıymetli olsa da bu salebi kesinlikle denemelisiniz. Bucak salebi tıpkı vakitte 2021 yılında coğrafik tescil almıştır.
Karamanlı Kişnişi. Burdur'un Karamanlı ilçesinde yetiştirilen bu lokal kişniş 2020 yılında coğrafik tescil almıştır.
Karamanlı Rezenesi. İlaç ve besin sanayiinde kullanılan Karamanlı rezenesi 2021 yılında coğrafik tescil almıştır.
Akdeniz'in bir öteki meşhur ili ise Hatay. Şayet Hatay'daysanız kesinlikle şu eserleri denemelisiniz:
Antakya Carra Peyniri. İnek ya da keçi sütünden üretilen çökeleğin, testilerin içerisinde toprağa gömülüp 4 ay bekletilmesinden elde edilir. Bu çökeleğin içinde yörede çokça bulunan zahter üzere endemik bitkiler bulunur. 2021 yılında bu peynir coğrafik tescilini almıştır.
Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği). İnek sütünün ya da yayık altı ayranının kaynatılması ile elde edilen çökeleğe zahter ve yabani kekik, tuz, biber salçası ve farklı baharatlar konularak yapılan bir peynirdir. Epey değişik bir tada sahip olan bu peynir, 2018 yılında coğrafik tescil almıştır.
Hatay Ceviz Reçeli. Ham haldeki cevizlerin kabukları sertleşmeden toplanıp kireç kaymağına yatırılmasıyla ve şekerle kaynatılmasıyla elde edilen bir reçeldir. 2021 yılında Hatay ceviz reçeli coğrafik tescil almıştır.
Kırkhan Kavunu. Hatay'ın Kırkhan ilçesinde üretilen bu kavun çeşidi, epeyce tatlı ve bol etli bir kavun çeşidi olarak 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır.
Sırada gül denince akla gelen birinci kent var: Isparta! Isparta'daysanız şayet şu coğrafik tescilli eserleri deneyebilirsiniz:
Senirkent Üzümü. Isparta'nın Senirkent ilçesinde yetiştirilen bu üzümler, siyah dimrit çeşidi üzümden elde edilir. Sofralık, şıra ve pekmez olarak kullanılır. Rengi siyah ve konik formda olan bu üzümler 2022 yılında coğrafik tescil almıştır.
Aynı vakitte bu üzümlerden yapılan pekmezler de Senirkent Üzüm Pekmezi ismiyle yeniden birebir yıl olan 2022'de coğrafik tescil almıştır.
Uluborlu Kirazı. Isparta'nın Uluborlu İlçesinde yetiştirilen bu kirazlar epey iri ve sert etlidir. Uluborlu kirazı 2020 yılında coğrafik tescil almıştır.
Diğer bir Akdeniz kentimiz ise Mersin. Şayet Mersin'deyseniz, şunları denemeden ya da satın almadan dönmeyin!
Anamur Muzu. Ülkemizin en değerli lokal muzlarından biri olan Anamur muzu 2003'te coğrafik tescilini almıştır.
Mersin Cezeryesi. Ham unsuru sarı havuçtur. Sarı havucun marmelat kıvamına getirilip; fındık, ceviz ve antep fıstığı karıştırılarak bir cins tatlı elde edilir. 2002'de Mersin Cezeryesi coğrafik tescil almıştır.
Silifke Yoğurdu. Mersin'in Silifke ilçesinde üretilen bu yoğurt, esasen keçi sütünden elde edilir. Toprak ya da bakraçlarda mayalanan bu yoğurt sert bir yoğurttur ve 2022 yılında coğrafik tescil almıştır.
Tarsus Sarıulak Zeytinyağı. Mersin'in Tarsus ilçesinde Tarsus Sarıulak zeytinlerinden üretilen Sarıulak zeytinyağı, parlak sarı renginde natürel bir sızma zeytinyağıdır. 2021 yılında coğrafik tescilini almıştır.
Tam olarak tüm sonları Akdeniz'de olan son vilayet ise Osmaniye. Osmaniye'deyseniz şayet işte sizin için coğrafik tescilli eserler:
Kadirli Turpu. Osmaniye'nin Kadirli, Sumbas ve Merkez ilçelerinde yetiştirilen bu turp, parlak kırmızı renkli içi beyaz ve hafif bir acı tada sahiptir. 2020 yılında coğrafik tescilini almıştır.
Osmaniye Yer Fıstığı. Osmaniye'de yetişen bu yer fıstığı, yağ endüstride ve besin kesiminde çokça kullanılır. 2003 yılında coğrafik tescilini almıştır.
Herkese memnun seyahatler dileriz! Öteki içeriklerimize de göz atmayı unutmayın: