Günümüzde pek çok insan herhangi bir kelime aratmak için Google’ı, bir video bulmak istediğinde ise YouTube’u kullanıyor. Biliyoruz ki Google, YouTube’un sahibi ancak kurucusu değil. YouTube’un kurucusu zamanında Elon Musk ile birlikte çalışmış üç eski PayPal çalışanı. İnsanların amatör videolarını paylaşması ve bu tür videolar bulması için kurulan YouTube, bugün kendi başına bir sektör haline geldi.
Aslında YouTube’un kuruluş hikayesi, bugünün pek çok dijital devi şirket ile benzer bir öyküye sahip. Hevesli ve öngörülü gençler bir atılım yaparlar, hızla yükselirler ve büyük bir karla bu işi satarlar. Fakat YouTube’un kuruluşunda değil, yükselişinde pek çok zorluk yaşandı. Çünkü telif problemleri, bugün olduğu gibi o zaman da yöneticilerin başına dert açıyordu. YouTube’un kuruluş hikayesine gelin yakından bakalım.
Nerede video paylaşacak bu insanlar?
1998 yılında Elon Musk tarafından kurulan ve dünyaya yepyeni bir dijital ödeme yöntemi sunan PayPal şirketinde çalışmış olan kişilerin pek çoğu bugünün dijital dünyasını şekillendiren isimlerdir. YouTube’u kuran isimler de üç eski PayPal çalışanıydı.
Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim isimli üç PayPal çalışanı, başka hayallere yelken açmak için işlerinden ayrıldılar. Üçlü, yeni bir platform oluşturmak istiyorlardı ama kararsızlardı. Birlikte yedikleri bir akşam yemeği sırasında, insanların amatör videolarını paylaşacakları ve diğer insanların kolayca ulaşabileceği bir platform olmadığını fark ettiler.
Bu fikir kapsamında çalışmaya başladılar ve ‘senin televizyonun’ anlamına gelen YouTube ismini bularak gerekli resmi işlemleri başlattılar. Kısa zaman sonra platformun altyapısı da hazırdı. Amerika Birleşik Devletleri’nin California eyaletinin San Bruno şehrinde, Mayıs 2005 tarihinde YouTube beta sürümü yayınlandı. 15 Aralık 2005 tarihinde ise YouTube resmen açılmıştı.
YouTube hayal bile edilemeyecek bir ilgi görüyor:
YouTube beta sürümü yayına girdiği anda, günlük 30 binden fazla ziyaretçi çekmeye başladı. Resmen yayınlandığı zaman günlük 2 milyon izlenme elde ediliyordu. Ocak 2006’ya gelindiğinde YouTube’da bulunan video sayısı 25 milyonu geçmişti ve her gün 2 binden fazla video yükleniyordu. 2006 yılının yaz aylarında ise platformda 100 milyondan fazla video vardı ve yükleme hızı hiç de azalacak gibi durmuyordu.
YouTube’a yüklenen ilk videolardan biri, platformun kurucularından Jawed Karim’e aittir. ‘Me at the zoo’ başlığına sahip video, jawed kullanıcı adına sahip hesap tarafından 23 Nisan 2005 tarihinde yüklenmiştir. Videoda Jawed Karim'i San Diego Hayvanat Bahçesi'nde görüyoruz. Bu bile aslında YouTube’un nasıl bir amaçla kurulduğunu açıkça görmemizi sağlıyor.
Bu terazi bu sikleti çekmiyor:
YouTube’un kazandığı bu hayret veren başarı pek çok kişi için kutlamaya değer görünebilir ancak böyle büyük bir yayın gücü, yeni açılmış bir şirkette yoktu. Her yeni video demek; yeni bir sunucu, yeni bir donanım, daha güçlü internet ağı demekti. Üstelik videolarda telif hakkı içeren pek çok içerik paylaşıldığı için sayısız davalar art arda geliyordu.
Steve Chen, Chad Hurley ve Jawed Karim yalnız değildi. Yine eski bir PayPal çalışanı olan Roelof Botha, YouTube yönetim kuruluna katıldı ve Sequoia Capital şirketinden milyonlarca dolarlık yatırım alındı. İşler büyüyordu. Ancak bu terazi, bu sikleti çekmiyordu. Oyunu, çok daha büyük bir oyuncuya devretmenin vakti gelmişti.
Google, YouTube’u satın alıyor:
YouTube ile benzer bir dönemde Google, Google Video adlı bir platform açmıştı. Fakat pek de başarılı olduğu söylenemezdi. Durum böyle olunca YouTube ve Google masaya oturdu. Sonuç olarak Google, Kasım 2006 tarihinde YouTube’u 1.65 milyar dolar karşılığında satın aldı. Fakat uğraşmaları gereken epey sorun vardı.
Google, öncelikle YouTube için çok daha geniş bir altyapı kurmaya başladı. Sahibine herhangi bir gelir sunmayan platform, Google hizmetleriyle entegre hale getirildi ve reklam sistemi geliştirildi. MGM, Nike gibi büyük şirketlerin platform üzerinden viral video paylaşımlarına hız verildi. Sistem yavaş yavaş oturdu.
Elbette, en büyük sorun telif hakkıydı. Art arda gelen telif hakkı davaları YouTube’un olduğu gibi Google’ın da canını sıkıyordu. Büyük bir yazılımcı ve avukat ordusu seferber edildi. On binlerce video platformdan kaldırıldı. Bazılarının telif uyarısı ile yayına devam etmesine karar verildi. Bazı müzik şirketleriyle yapılan önemli anlaşmalar sayesinde sorunlar büyük oranda düzeltildi.
Bugün YouTube:
Üç hevesli genç adamın kurduğu dijital video paylaşım platformu YouTube’da bugün ayda 4 milyar saatten fazla video izleniyor ve platforma her dakika yaklaşık 500 saatlik yeni video yükleniyor. YouTube’un değerinin 100 milyar dolardan fazla olduğu tahmin ediliyor. Google’ın platform üzerinden kazandığı yıllık gelirin ise 15 milyar dolardan fazla olduğu düşünülüyor.
Binlerce saçmalıkla dolu bile olsa kabul edelim, YouTube hepimizin izleme alışkanlıklarını kökten değiştirdi. YouTuber diye yeni bir meslek ortaya çıkmasını sağladı. Benzersiz videolar ve o videoları yapan insanlarla tanışmamıza vesile oldu. Yani üç hevesli genç adam tarafından kurulan YouTube, bugün milyarlarca gencin hevesini körüklüyor.
Bugün izleme alışkanlıklarımızın merkezinde olan YouTube kim tarafından, ne zaman kuruldu gibi merak edilen soruları yanıtladık ve bu platformun kuruluş amacı hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. YouTube hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.