Son Konu

Mars Yüzeyindeki Yarıkların Yıllardır Çözülemeyen Gizemi Çözüldü!

bilgisayarci

Yeni Üye
Katılım
9 Ocak 2022
Mesajlar
152,563
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
95
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
mars-yuzeyindeki-yariklarin-yillardir-cozulemeyen-gizemi-cozuldu.jpg

Mars yüzeyindeki derin yarıklar uzun vakittir gezegenin en büyüleyici gizemlerinden biriydi, lakin artık bir araştırma grubu, bilim insanlarını onlarca yıldır şaşırtan derin ırmak vadilerine neyin sebep olduğunu tespit etmiş olabilir.  

Dünya'da ırmak erozyonu, tipik olarak yüzyıllar, hatta milyonlarca yıl boyunca gerçekleşen ve yüzeydeki toprağı yavaş yavaş sıyıran kademeli bir süreç; lakin Mars'ta daha feci bir süreç çok daha yaygın bir formda gerçekleşmiş üzere görünüyor. Mars'ı inceleyen gezegen bilimciler, Mars yüzeyindeki çeşitli kraterlerin birçoklarının yaklaşık 3.5 milyar ila 3 milyar yıl evvel suyla dolu olduğunu ve bazen, tıpkı burada, Dünya'da olduğu üzere, bu göllerin, kraterin kenarından taştığını uzun vakittir biliyorlardı.  

Bu çeşit taşmalar Dünya'da gerçekleştiğinde felaket seviyesinde su baskınlarına neden oluyor. Kraterin kenarlarından taşan su, kenarları süratle eritiyor ve sonların çökmesine ve ani baskınların gerçekleşmesine yol açabiliyor. Su basıncının da kraterin duvarlarını çökertme ihtimali bulunuyor.

Dünya'da jeolojik süreçler vakitle kraterlerin birçoklarını aşındırdı ve çok az kraterin kalmasına neden oldu. Günümüzde gördüğümüz krater gibisi göllerin birçok aslında sönmüş volkanların kalderaları. Öte yandan Mars, çok krater dolu bir yer ve kraterlerinden kimileri milyarlarca yıllık.  

Artık, Austin'deki (UT) Texas Üniversitesi'ndeki bir araştırma grubu tarafından gerçekleştirilen ve Nature mecmuasında 29 Eylül'de yayınlanan yeni bir çalışma, bu kraterlerin Mars'ın yüzeyinin neden ırmaklarla yarılmış üzere göründüğünün anahtarını tutabileceğini savunuyor.

Araştırmacılar, geçmişte çöktüğü bilinen 250'den fazla krateri inceleyerek, bu çökmelerden kaynaklanan süratli, çok şiddetli selin, Mars'taki en dramatik ırmak vadileri ve kanyonlarının birçoklarını oymuş olabileceğini keşfettiler. Çalışmada tespit edilen yarılma olaylarının, Superior Gölü ve Ontario Gölü'nü dolduracak kadar Mars tortusu oluşturup taşıyacak kadar güçlü olduğu tespit edildi. Bilim insanları, "krater göllerinin boyutları büyük ölçüde değişiyordu. Lakin kimileri Dünya'daki küçük denizler, örneğin Hazar Denizi kadar büyüktü" diyor.

Araştırmacılar, mevcut bir Mars vadileri kataloğunu kullanarak ve bir kraterin kenarında başlayanları tanımlayarak, bu göl taşkınlarının eseri olanları ve daha tipik ve daha kademeli süreçlerle üretilenleri birbirlerinden ayırabildiler. Krater çökmelerinin Mars'taki vadilerin yalnızca %3'üne denk geldiği düşünülüyordu. Uydulardan yapılan müşahedeler ise bu oranın %25 olduğunu gösterdi.  




 
Üst Alt