ODTÜ'lü bilim insanlarının büyük uzay keşfi

[bilgiliadam]

Türk bilim insanları, SXP 1062 isimli çift yıldız sisteminde büyük bir kaymanın varlığını keşfetti ODTÜ'de bir grup fizikçi göre, evrendeki en yoğun cisimlerden olan SXP 1062 isimli çift yıldız sistemindeki nötron yıldızının 18 dakika olan dönme periyodunda büyük bir kaymanın varlığı keşfedildi Bilim dünyasında büyük coşku yaratan ve literatüre giren bu keşif ile çift yıldızın ayrıca periyodu ayrıca de yıldız içindeki yoğun maddeye ilişkin şifreler çözülmüş olduODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof Dr Altan Baykal, yaptığı açıklamada, yakıtları tükenen yüksek kütleli yıldızların büyük bir patlama yaptığını ve bu sırada yeni bir gök cisminin oluştuğunu anlattı Bu cismin, bir beyaz cüce, nötron yıldızı veya kara delik olabileceğini gösteren Baykal, bu şekilde oluşan nötron yıldızlarının fazla güçlü manyetik alanlarının bulunduğunu ifade ettiGözlemsel olarak birincil kere 1968 yılında keşfedilen nötron yıldızlarının yaklaşık 10 kilometre çapında olduğunu ve 1 kilometreden daha ince olan kabuklarının aşağı süperakışkan bir sıvının bulunduğunu dile getiren Baykal, ODTÜ'de Xışını uyduları göre gözlenmiş kayıtlar verilerini kullanarak bir cins nötron yıldızı ile ilgili analizler yaptıklarınıkaydettiÜç yıl süren gözlemler sonucunda bir çift yıldız sistemindeki bir bileşen olan SXP 1062 isimli nötron yıldızının yörünge periyodunu bulduklarını gösteren Baykal, Gözlemlerimiz sonucu bu nötron yıldızının yörünge periyodunu 656 gün olarak bulduk Zamanlama analizlerinde 18 dakika olan kaynağın dönme periyodunda büyük bir kayma gördükbilgisini paylaştıh3İLK DEFA KEŞFETMİŞ OLDUKh3Daha önce bilim literatüründe, dönme periyodunda kayma gösteren bu yıldızların kimsesiz nötron yıldızları oldukları bilgisinin bulunduğunu aktaran Baykal, şu bilgileri aktardı:Lakin yaptığımız analizlerde, çift yıldızlardaki nötron yıldızlarından birinde ilk kez İngilizce'de 'glitch' denilen bir kaymayı tespit etmiş olduk Astronomide Xışını salan çift yıldızlar, 1973'ten beri uydularla gözleniyor Bu tarihten bu yana birincil kere ODTÜ ekibi olarak bizler, çift yıldız sistemindeki bir kaynağın kendi etrafında dönme periyodunda büyük bir kayma keşfetmiş olduk Bu kayma, laboratuvar ortamında gözlenemeyen yıldızın içindeki yoğun maddenin kabuğu ile etkileşmesinden kaynaklanıyor Bunu zelzele gibi düşünebiliriz fakat bu yıldızda olduğu gibi vakit periyodunda ani bir kayma meydana geliyorDünya genelinde astronomide bilim insanlarının nötron yıldızlarına ilişkin pek çok keşif ardındaki olduklarını vurgulayan Baykal, nötron yıldızının merkezinden gelen bu kaymanın daha önce bilim dünyasında sır olduğunu bildirdiKaynak:trsputniknewscombilim201910021030390151turkbiliinsanlariciftyildizsistemibuyukkayma sizlere bilgilihocamcom farkıyla sunulmuştur