Endometrium uterus astarıdır ve kişinin doğurganlık yılları boyunca her ay boyut olarak değişmektedir. Vücutta değişen birkaç organdan biridir. Adet döngüsünün bir parçası olarak her ay endometriyum bir embriyoya ev sahipliği yapmaya hazırlarmaktadır ve bu süreçte endometrial kalınlığı artıp ve azalmaktadır. Bu değişime endometrial kalınlık veya rahim duvarı kalınlaşması denmektedir. Östrojen ve progesteron olarak iki hormon, bu endometriyal büyüme döngülerini ve hamilelik gelişmezse menstruasyon yoluyla dökülmesini tetiklemektedir. Bu makale de endometriyal kalınlık, değişiklik nedenleri normal aralıkları ve ne zaman doktorla görüşülmesi gerekildiğine dair bilgiler yer almaktadır.
Normal Kalınlık
Sağlık uzmanı endometriyumun kalınlığını ultrason aracılığıyla ölçebilmektedir. Endometrial normal kalınlığı kişinin hayatı boyunca yani çocukluktan cinsel olgunluğuna kadar ayrıca doğurgan olduğu yıllar boyunca ve menopozdan sonra da değişmektedir. Adet görmeye başlamayan genç kadınlardan alınan görüntüleme testlere bakıldığında endometriyum dakalınlık mevcut olsa da sonraki yaşamlarında daha küçük hale gelebilmektedir. Kuzey Amerika Radyoloji Derneği (SCMM) göre, endometriyum adet sırasında en kalın haldedir ve kalınlık genellikle 2-4 milimetre (mm) arasında ölçülmektedir. Proliferatif fazın ilk yarısı, kişinin döngüsünün 6. ila 14. günü arasında veya bir adet döngüsünün bitişi arasında, kanamanın durması ve yumurtlamadan önce başlamaktadır. Bu aşamada, endometriyum kalınlaşmaya başlamaktadır ve 5-7 mm arasında ölçüm yapabilmektedir. Döngü ve yumurtlamaya doğru ilerledikçe, endometriyum yaklaşık 11 mm’ye kadar kalınlaşmaktadır. Kişinin döngüsünden yaklaşık 14 gün sonra hormonlar bir yumurtanın salınmasını tetiklemektedir. Bu salgılama aşamasında endometriyal kalınlık en üst seviyededir ve 16 mm’ye ulaşmaktadır.
Gebelik Dönemi
Endometrial kalınlık hamilelikte önemlidir. Sağlık uzmanları sağlıklı, tam süreli gebelik için en iyi şansı ne çok ince ne de çok kalın olan bir endometriyuma bağlamaktadır. Bu embriyonun başarılı bir şekilde implant yapmasını ve ihtiyaç duyduğu beslenmeyi almasını sağlamaktadır. Ayrıca endometriyum hamilelik ilerledikçe kalınlaşmaktadır.
Menopoz Dönemi
RSNA, sağlıklı postmenopozal kişiler de endometriyumun tipik olarak yaklaşık 5 mm veya daha az ölçtüğünü belirmiştir.
Nasıl Ölçülür?
Ultrason, endometriyumun kalınlığını ölçmenin en yaygın yoludur. Özellikle kişi anormal vajinal kanamasından şikâyetçiyse, sağlık hizmeti sağlayıcılarının ilk kullandığı yöntemdir. Ultrason uygun olmadığında, genellikle kişinin uterusunun pozisyonu veya diğer sağlık durumları nedeniyle, doktorlar MRI kullanmaktadır.
Çok İnce veya Kalın Endometrial Astarın Nedenleri
Endometriyumun kalınlığı kişinin adet döngüsü sırasında değişiklik göstermektedir, ancak diğer faktörler de değişikliklere neden olabilmektedir. Endometriyal kalınlıktaki değişikliklerin en yaygın nedenlerinden biri hamileliktir. Kalınlaşma endometrium belirtileri ektopik gebelik veya 5’ten haftadan az hamile kadınlarda görülmektedir. Endometriyum veya yumurtalık kanseri, endometriyal kalınlıkta bir artışa yol açabilecek en ciddi durumlardan biridir. Amerikan Kanser Derneğine göre endometrium kanseri, kişinin üreme sistemlerini etkileyen en yaygın kanser türüdür. Beyaz tenli kişiler Afro-Amerikan kişilerden daha sık gelişen endometriyal kanser 45 yaşın altındaki kadınlarda nadir görülmektedir ve ortalama tanı yaşı 60 olarak bilinmektedir. Daha büyük bir endometriyum kalınlığına katkıda bulunan bazı faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:
• Şişmanlık
• Hormon replasman tedavisi (HRT)
• Tamoksifen
• Kronik yüksek tansiyon
• Endometriyal polipler
• Diyabet
• Yara dokusu
• Endometriyal hiperplazi
Endometriyal hiperplazi, endometriyumun çok kalın hale geldiği durum için tıbbi bir terimdir. Bu genellikle aşırı düzeyde östrojen veya östrojen benzeri bileşiklerle ilişkilidir ve yeterli progesteron değildir. Yani durumun kendisi kanser değildir, ancak kanserin gelişmesine yol açabilmektedir. Endometriyumun çok ince olması da mümkündür. Araştırmacılar ince bir endometriyumu 7 mm veya daha az olarak tanımlamaktadır. Tipik olarak, uzmanlar düşük endometriyal kalınlık okumalarını yaşla ilişkilendirir. Bununla birlikte, 40 yaşın altındaki kişilerin % 5’inin ve 40 yaşın üzerindeki kişilerin % 25’inin ince bir endometriyum olduğunu bildirmektedirler. İnce bir endometriyumun olası nedenleri arasında iltihaplanma, tıbbi tedavi veya endometriyumun kendisinin yapısı ve doğası bulunmaktadır.
Belirtileri
Aşırı endometriyal kalınlığın yaygın belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Menopoz sonrası kanama
• Menstrüasyon sırasında aşırı ağır veya uzun süreli kanama
• 3 haftadan az veya 38 günden daha uzun süren düzensiz adet döngüleri
• Dönemler arasında lekelenme
Tedavileri
Aşırı endometriyal kalınlıktaki tedaviler arasında yumurtlamayı ve histerektomiyi önleyen kadın hormonu olan progestin bulunmaktadır. Çalışmalar, endometriyal kalınlık normalden düşük olduğunda hamileliğin ilerlemesinin daha zor olduğunu göstermektedir. İnce bir endometriyum tedavisi için yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:
• Estrojen
• Uterus duvarına bir embriyo implantından sonra plasentanın ürettiği bir hormon olan insan koryonik gonadotropin
• Kan akışını iyileştirmek için kullanılan ilaçlar ve takviyeler
Bununla birlikte, araştırmalar bu tedavilerin tutarlı bir şekilde etkili olmadığını göstermektedir.
Ne Zaman Doktora Görünmelidir?
Kişiler anormal vajinal kanama fark ederse doktorlarını görmelidir ve bazı belirtiler yaşayabilmektedirler ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Dönem arasında lekelenme
• Olağandışı ağır akışlar
• Düzensiz, kısa kan akışları
• Menopozdan sonra vajinal kanama veya lekelenme
Bununla birlikte kökeni bilinmeyen pelvik ağrı yaşayan kişiler, değerlendirme ve endometriyal kanseri dışlamak için doktora görünmelidir. Dikkat edilmesi gereken diğer belirtiler şişkinlik ve fazla yemeden dolgunluk hissidir.
Endometriyal kalınlığa dikkat etmek, hamile kalmaya çalışan kadınların başarılı gebe kalma şanslarını optimize etmenin en iyi yolunu tespit etmeye yardımcı olmaktadır. Endometriyal kalınlıktaki değişiklikler kişinin hayatı boyunca yaygın bir durumdur. Bununla birlikte, kişi anormal kanama, akıntı, pelvik ağrı veya vücudunun hissettiği diğer değişiklikleri fark ederse, uygun tedaviyi almak için doktora danışmalıdır. Endometrial kanser, kişinin endometriyumunun çok kalın olması durumunda ortaya çıkabilecek en ciddi sağlık sorunlarından biridir. Bununla birlikte, erken teşhis edilirse endometrial kanser iyi bir sağ kalım oranına sahiptir.
Normal Kalınlık
Sağlık uzmanı endometriyumun kalınlığını ultrason aracılığıyla ölçebilmektedir. Endometrial normal kalınlığı kişinin hayatı boyunca yani çocukluktan cinsel olgunluğuna kadar ayrıca doğurgan olduğu yıllar boyunca ve menopozdan sonra da değişmektedir. Adet görmeye başlamayan genç kadınlardan alınan görüntüleme testlere bakıldığında endometriyum dakalınlık mevcut olsa da sonraki yaşamlarında daha küçük hale gelebilmektedir. Kuzey Amerika Radyoloji Derneği (SCMM) göre, endometriyum adet sırasında en kalın haldedir ve kalınlık genellikle 2-4 milimetre (mm) arasında ölçülmektedir. Proliferatif fazın ilk yarısı, kişinin döngüsünün 6. ila 14. günü arasında veya bir adet döngüsünün bitişi arasında, kanamanın durması ve yumurtlamadan önce başlamaktadır. Bu aşamada, endometriyum kalınlaşmaya başlamaktadır ve 5-7 mm arasında ölçüm yapabilmektedir. Döngü ve yumurtlamaya doğru ilerledikçe, endometriyum yaklaşık 11 mm’ye kadar kalınlaşmaktadır. Kişinin döngüsünden yaklaşık 14 gün sonra hormonlar bir yumurtanın salınmasını tetiklemektedir. Bu salgılama aşamasında endometriyal kalınlık en üst seviyededir ve 16 mm’ye ulaşmaktadır.
Gebelik Dönemi
Endometrial kalınlık hamilelikte önemlidir. Sağlık uzmanları sağlıklı, tam süreli gebelik için en iyi şansı ne çok ince ne de çok kalın olan bir endometriyuma bağlamaktadır. Bu embriyonun başarılı bir şekilde implant yapmasını ve ihtiyaç duyduğu beslenmeyi almasını sağlamaktadır. Ayrıca endometriyum hamilelik ilerledikçe kalınlaşmaktadır.
Menopoz Dönemi
RSNA, sağlıklı postmenopozal kişiler de endometriyumun tipik olarak yaklaşık 5 mm veya daha az ölçtüğünü belirmiştir.
Nasıl Ölçülür?
Ultrason, endometriyumun kalınlığını ölçmenin en yaygın yoludur. Özellikle kişi anormal vajinal kanamasından şikâyetçiyse, sağlık hizmeti sağlayıcılarının ilk kullandığı yöntemdir. Ultrason uygun olmadığında, genellikle kişinin uterusunun pozisyonu veya diğer sağlık durumları nedeniyle, doktorlar MRI kullanmaktadır.
Çok İnce veya Kalın Endometrial Astarın Nedenleri
Endometriyumun kalınlığı kişinin adet döngüsü sırasında değişiklik göstermektedir, ancak diğer faktörler de değişikliklere neden olabilmektedir. Endometriyal kalınlıktaki değişikliklerin en yaygın nedenlerinden biri hamileliktir. Kalınlaşma endometrium belirtileri ektopik gebelik veya 5’ten haftadan az hamile kadınlarda görülmektedir. Endometriyum veya yumurtalık kanseri, endometriyal kalınlıkta bir artışa yol açabilecek en ciddi durumlardan biridir. Amerikan Kanser Derneğine göre endometrium kanseri, kişinin üreme sistemlerini etkileyen en yaygın kanser türüdür. Beyaz tenli kişiler Afro-Amerikan kişilerden daha sık gelişen endometriyal kanser 45 yaşın altındaki kadınlarda nadir görülmektedir ve ortalama tanı yaşı 60 olarak bilinmektedir. Daha büyük bir endometriyum kalınlığına katkıda bulunan bazı faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler aşağıdaki gibidir:
• Şişmanlık
• Hormon replasman tedavisi (HRT)
• Tamoksifen
• Kronik yüksek tansiyon
• Endometriyal polipler
• Diyabet
• Yara dokusu
• Endometriyal hiperplazi
Endometriyal hiperplazi, endometriyumun çok kalın hale geldiği durum için tıbbi bir terimdir. Bu genellikle aşırı düzeyde östrojen veya östrojen benzeri bileşiklerle ilişkilidir ve yeterli progesteron değildir. Yani durumun kendisi kanser değildir, ancak kanserin gelişmesine yol açabilmektedir. Endometriyumun çok ince olması da mümkündür. Araştırmacılar ince bir endometriyumu 7 mm veya daha az olarak tanımlamaktadır. Tipik olarak, uzmanlar düşük endometriyal kalınlık okumalarını yaşla ilişkilendirir. Bununla birlikte, 40 yaşın altındaki kişilerin % 5’inin ve 40 yaşın üzerindeki kişilerin % 25’inin ince bir endometriyum olduğunu bildirmektedirler. İnce bir endometriyumun olası nedenleri arasında iltihaplanma, tıbbi tedavi veya endometriyumun kendisinin yapısı ve doğası bulunmaktadır.
Belirtileri
Aşırı endometriyal kalınlığın yaygın belirtileri bulunmaktadır. Bu belirtiler aşağıdaki gibidir:
• Menopoz sonrası kanama
• Menstrüasyon sırasında aşırı ağır veya uzun süreli kanama
• 3 haftadan az veya 38 günden daha uzun süren düzensiz adet döngüleri
• Dönemler arasında lekelenme
Tedavileri
Aşırı endometriyal kalınlıktaki tedaviler arasında yumurtlamayı ve histerektomiyi önleyen kadın hormonu olan progestin bulunmaktadır. Çalışmalar, endometriyal kalınlık normalden düşük olduğunda hamileliğin ilerlemesinin daha zor olduğunu göstermektedir. İnce bir endometriyum tedavisi için yöntemler bulunmaktadır. Bu yöntemler aşağıdaki gibidir:
• Estrojen
• Uterus duvarına bir embriyo implantından sonra plasentanın ürettiği bir hormon olan insan koryonik gonadotropin
• Kan akışını iyileştirmek için kullanılan ilaçlar ve takviyeler
Bununla birlikte, araştırmalar bu tedavilerin tutarlı bir şekilde etkili olmadığını göstermektedir.
Ne Zaman Doktora Görünmelidir?
Kişiler anormal vajinal kanama fark ederse doktorlarını görmelidir ve bazı belirtiler yaşayabilmektedirler ve bunlar aşağıdaki gibidir:
• Dönem arasında lekelenme
• Olağandışı ağır akışlar
• Düzensiz, kısa kan akışları
• Menopozdan sonra vajinal kanama veya lekelenme
Bununla birlikte kökeni bilinmeyen pelvik ağrı yaşayan kişiler, değerlendirme ve endometriyal kanseri dışlamak için doktora görünmelidir. Dikkat edilmesi gereken diğer belirtiler şişkinlik ve fazla yemeden dolgunluk hissidir.
Endometriyal kalınlığa dikkat etmek, hamile kalmaya çalışan kadınların başarılı gebe kalma şanslarını optimize etmenin en iyi yolunu tespit etmeye yardımcı olmaktadır. Endometriyal kalınlıktaki değişiklikler kişinin hayatı boyunca yaygın bir durumdur. Bununla birlikte, kişi anormal kanama, akıntı, pelvik ağrı veya vücudunun hissettiği diğer değişiklikleri fark ederse, uygun tedaviyi almak için doktora danışmalıdır. Endometrial kanser, kişinin endometriyumunun çok kalın olması durumunda ortaya çıkabilecek en ciddi sağlık sorunlarından biridir. Bununla birlikte, erken teşhis edilirse endometrial kanser iyi bir sağ kalım oranına sahiptir.
