Meclis'te hazırlanan 522 sayfalık sarsıntı raporunda 'tsunami' tehlikesi ile ilgili birçok öngörüye yer verildi, kritik ihtarlar yapıldı.
TBMM Sarsıntıya Karşı Alınabilecek Tedbirlerin ve Zelzelelerin Ziyanlarının En Aza İndirilmesi için Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Hedefiyle Kurulan Araştırma Komisyonu’nun, 16 Temmuz’da da Meclis Lideri Mustafa Şentop’a sunduğu 522 sayfalık raporda, Türkiye’de zelzele sonrasında oluşabilecek 'tsunami' tehlikesi ele alındı.
NTV'nin aktardığına nazaran bugüne kadar Türkiye’nin 136 tsunami yaşadığı belirtilen raporda, 2017’deki Bodrum-Kos tsunamisi ile 30 Ekim 2020’de Seferihisar açıkları ve Samos Adası’nın kuzeyinde meydana gelen 6.6 büyüklüğündeki sarsıntı sonucu bir can kaybı ve yaralanmalara neden olan tsunaminin son iki örneği oluşturduğu söz edildi.
Tüm tsunamilerin İstanbul Marmara Denizi öncelikli olmak üzere, İzmir, İskenderun, Fethiye ekseninde tesirli olduğu aktarılan raporda, Marmara’nın tsunami potansiyelinin yüksek olduğu, 1999’daki zelzelede Tütünçiftlik, Hereke ve Değirmendere bölgelerinde 2 metreyi aşan dalgalar belirlendiği kaydedildi.
"10 dakikada kıyıda"
"Araştırmalar Marmara Denizi’nde tarih boyunca 30’un üzerinde tsunami dalgasının oluştuğunu göstermektedir" sözleri kullanılan raporda, şu öngörülere yer verildi:
"Marmara Denizi için yapılan modelleme çalışmaları birinci tsunami dalgasının zelzele oluş vaktinden sonraki 10 dakika içinde, en yüksek tsunami dalgasının da 60-90 dakika ortasında kıyılara varacağını göstermektedir. Adalar başta olmak üzere Doğu Marmara’nın daha yüksek tsunamiye maruz kalacağı öngörülmektedir."
Raporda, Türkiye’de Kandilli Rasathanesi Zelzele Araştırma Enstitüsü’nün Tsunami Erken İkaz Sistemi kurulması çalışmaları yürüttüğüne değinilirken, "Bölgesel Zelzele Tsunami İzleme Merkezi” marifetiyle, 5.5’ten büyük sarsıntıların tsunami oluşturma ihtimalinin 7/24 gözlemlenip, incelendiği bildirildi.
Tahliye ve müdahale planı
Raporda, mümkün tsunamiye karşı tahlil teklifleri şöyle sıralandı:
AFAD başta olmak üzere ilgili tüm ünitelerin; kıyı yerleşimleri için tehlike ve risk belirleme, hasar görebilirlik, tahliye planları ve acil aksiyon planları yapması;bu kapsamda, kıyı yerleşimlerinde tsunamiye karşı yapısal ve yapısal olmayan tedbirlerin belirlenmesi ve uygulanması gerekmektedir.
Deniz tabanına sismometreler yerleştirilmeli, yaygınlaştırılmalı.
Marmara Denizi’ndeki muhtemel tsunami tehlikesi araştırılmalı ve kıyıların tsunami tehlike haritaları hazırlanmalı.
Marmara, Ege ve Akdeniz’de Tsunami Erken İkaz Sistemi kurulmalı.
Kritik kıyı tesisleri için tsunami tehlike, hasar görebilirlik ve risk hesapları yapılmalı, bu tesisler için tsunami tesir ve ziyanlarının en aza indirilmesi konusunda tesise özel tedbirler geliştirilmeli.