Mantar mikroplarının vücutta üremesiyle oluşan hastalıklara mantar hastalıkları denir ve son derece sık görülür. Sıcak ve nemli havalarda daha kolay üreyen mantarlar vücudun her bölgesinde, en çok da koltuk ve meme altları, kasıklar, parmak araları gibi kıvrımlı yerlerinde, bazen de saçlı deri ve tırnaklarda hastalık yapabilir.
Belirtiler
Hastalık yer aldığı bölgeye göre çok farklı belirtiler gösterebilir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
[*]Saçlı deride kaşıntı, kepeklenme, saçların dökülmesi veya kırılması [*]Sakal bölgesinde sivilceye benzer belirtiler, sakal dökülmesi [*]Ağız içinde beyaz yaralar, dilde paslı görünüm [*]Dudak köşelerinde çatlaklar ve sulantı [*]Gövdede kırmızı, beyaz veya sütlü kahverengi lekeler ve üstünde kepeklenme [*]Meme altı ve kasıklarda parlak kırmızı sulantılı, kötü kokulu yaralar [*]Ayaklarda kızarık lekeler, kabuklanma, şiddetli kaşıntı, kötü koku, parmak aralarında sulantı, beyazlaşma [*]Cinsel bölgede kızarıklık, şişme, kaşıntı veya akıntı [*]Tırnaklarda şekil ve renk değişiklikleri, ufalanma, kırılma, tırnak diplerinde cerahatli yara [*]Vücudun herhangi bir yerinde kaşıntılı, kırmızı keskin kenarlı, üstü pullanan lekeler
Önlemler
Ortak kullanılan giysi, ayakkabı ve terlikler, şezlong, hatta şapka bile mantar mikrobunu bulaştırabilir. Havuz ve hamamda çıplak ayakla yürümek, steril olmayan şekilde manikür veya pedikür yapılması da mikrobun cilde ve tırnaklara yerleşmesine sebep olabilir. Ayrıca kedi köpek gibi evcil hayvanlardan ve topraktan bulaşan mantar cinsleri vardır.
Tedavi
Tanının koyulması için deri, saç ya da tırnaktan biraz kazıyarak bu kazıntıyı mikroskopta incelemek gerekebilir. Özellikle tırnak mantarı tanısı koymak için bu yöntem mutlaka gereklidir. Çünkü tırnak mantarı tırnakta oluşan diğer hastalıklarla çok sık karışabilir ve yanlış teşhisle aylar süren gereksiz ilaç kullanımına yol açabilir.
Mantar hastalıkları bulundukları bölgeye göre çoğu kez krem ve solüsyonlarla tedavi edilir. Saçlı deri ve tırnakta mantar hastalığı gibi inatçı durumlarda uzun süre ağızdan ilaç kullanmak gerekebilir. Ancak son yıllarda yapılan özel lazer uygulamaları, tırnak mantarını ilaç kullanmadan da tedavi edebilir. Böylece uzun süre ağızdan ilaç kullanılmasıyla oluşabilecek yan etkiler yaşanmadan kesin çözüme ulaşılabilir.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Tedavinin yanında dikkat edilmesi gereken kurallar vardır. Hastalık 1-2 hafta içinde düzelir gibi olsa da, tedaviye saç ve ciltte yaklaşık 6 hafta, el tırnaklarında 2 ay, ayak tırnaklarında ise 4 ay devam etmek gerekir. Bu konu iyileşmenin tam olması için çok önemlidir. İlaç kullanamayan veya kullanmak istemeyen hastalarda lazer tedavisi 4-6 kür halinde uygulanır. Bir diğer özen isteyen konu da, bu bölgenin nemli bırakılmamasıdır. Giysiler, çamaşırlar ve çoraplar pamuklu olmalı, terletmemelidir. Havlular, çamaşırlar, ayakkabı ve terlikler uygun şekilde dezenfekte edilmelidir. Giysiler, ayakkabı ve terlikler başkalarıyla paylaşılmamalıdır.
Mantar cilt bütünlüğünün bozulmasına yol açarak başka hastalıklara zemin hazırlar. Bazı durumlarda ise mantar hastalığı daha önemli bir durumun habercisi olabilir. Örneğin şeker hastalığı, kansızlık gibi vücut direncini düşüren diğer bir hastalık altta yatabilir. Gerekirse hasta bu açıdan da değerlendirilir.