Sayıştay’ın 2017'de hazırlanan ancak yayınlanmayan raporuna CHP'li vekil Deniz Yavuzyılmaz ulaştı. Rapora göre kanser ilaçlarının gümrükten giriş fiyatı ile Türkiye’deki satış fiyatı arasında 46 kat fark var. İlaçların yanı sıra tıbbi malzemelerde de yüzde 700 ile yüzde 2 bin 500’lere varan farklar tespit edildi.
Sayıştay'ın "Üniversite Hastanelerinin Mali Yapılarının Sürdürülebilirliği Konu Denetim Raporu" başlıklı bir rapor hazırladığı ortaya çıktı.
Çarpıcı tespitlerin yer aldığı raporda Sayıştay, kanser ilaçlarının gümrükten giriş fiyatı ile Türkiye’de satış fiyatı arasında 46 kat fark tespit etti. Şirketlerin gümrükten giriş fiyatı ile izin verilen nihai satış fiyatları arasında yüzde 4 bin 530 kârı bulunduğuna dikkat çeken Sayıştay, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) bu durumdan olumsuz etkilendiğini vurguladı.
"Rapor hasır altı edildi, sansürlendi"
Cumhuriyet'ten Hazal Ocak'ın haberine göre rapora ulaşan CHP Zonguldak Milletvekili Deniz Yavuzyılmaz, 2017 yılında hazırlanan bu raporun yayımlanmadığına dikkat çekerek “Rapor hasır altı edildi. Sansürlendi. Gümrük giriş fiyatı 200 - 300 TL olan kanser ilaçlarını hastanelere 20- 30 bin TL’den satmak büyük bir soygundur” dedi.
Yavuzyılmaz'ın rapora ilişkin paylaşımı
"Gümrük giriş fiyatları takip edilmedi"
Yapılan incelemelerde ithal ilaçların gümrükten giriş fiyatlarının takip edilmediğine dikkat çekilen raporda “Depocu giriş fiyatlarının gümrükten giriş fiyatı olarak kabul edilmesine rağmen bu ilaçların gümrükten gerçek giriş fiyatlarının Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu ile SGK tarafından bilinmediği tespit edilmiştir” denildi.
Sayıştay, 41 firmanın 2017 yılında ithal ettiği ilaçların gümrükten giriş fiyatlarını Ticaret Bakanlığı’ndan temin ettiğine dikkat çekerek en pahalı beş ilacın gümrükten giriş fiyatları ile izin verilen Türkiye satış fiyatlarıyla karşılaştırıldığını aktardı.
Yapılan incelemede Sayıştay, söz konusu ilaçların gümrükten giriş fiyatları ile Türkiye’de izin verilen nihai satış fiyatları arasında 46.3 kata varan farklar tespit etti. Yani fiyatlar arasında yüzde 4 bin 530 kâr marjı bulunduğu görüldü.
"Yüzde 90'ı aynı firma"
Görsel: Cumhuriyet
Raporda 12 ilacı ithal eden firmalar ile bu ilaçları satın alan firmaların yüzde 90’ının aynı firma olduğu belirtildi.
İlaçların genellikle kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar olduğuna dikkat çekilen raporda “bu ilaçların pahalı ilaçlar olması nedeniyle kâr marjlarındaki çok küçük bir farkın bile hastanelere ve SGK’ya çok büyük maliyetle getiriyor” ifadeleri kullanıldı.
Tıbbi malzemelerde de vurgun yapılmış
Yine Cumhuriyet'in aktardığına göre raporda tıbbi malzemelerin de gümrük giriş fiyatları ile hastane alış fiyatları arasında yüzde 700 ile yüzde 2 bin 500’lere varan farklar tespit edildi.
Rapora göre hastaneler aynı ürünü yüzde 489 ile yüzde bin 549 arasında değişen kâr marjlarıyla aldı. Ürünü en ucuz fiyatla temin eden hastanenin alım fiyatı ile gümrük giriş fiyatı arasında bile yüzde 500 oranında kârlılık olduğu görüldü.
Rapora göre o tarihte ithal fiyatı en yüksek 2 bin 443 lira olan kalp pili, üniversite hastaneleri tarafından 11 bin 162 TL ile 14 bin 391 liradan alındı. Firmaların kârı ise yüzde 489 ile yüzde 1549 lira arasında değişti. Bir başka örnek olarak; en yüksek gümrük giriş fiyatı 7 bin 64 lira olan ithal tekli LED ameliyathane tavan lambası şirketler tarafından kamu hastanelerine 50 bin 180 liraya (yüzde 610 kâr) satıldı.
Görsel: Cumhuriyet
Raporda birçok ürünün gümrük girişleri ile barkod eşleştirmesi yapılamadığından tespit edilenlerin gerçek durumun küçük bir bölümünü içerdiği vurgulanarak “Herhangi bir fiyat, kalite ve miktar kontrolünün olmadığı bu alanda hastanelerin alım fiyatları ile gümrük fiyatları arasında çok daha büyük farklar olduğu kanaatine varılmıştır” ifadeleri kullanıldı.
Tespit edilen bu durumun özelde üniversite hastanelerinin mali yapısını bozduğu belirtilen raporda özetle şu sözler kaydedildi:
“Sağlık Bakanlığı hastaneleri başta olmak üzere özel sektör dahil tüm sağlık hizmeti sunucularını doğrudan etkilemektedir. Ancak SGK’nin sağlık hizmetlerinin ana alıcısı olması nedeniyle, gümrük fiyatları bilinmeden SUT fiyatlarını belirlemesi bu fiyatların rasyonel olmasını engellemektedir. Bu durum sağlık sisteminin sürdürülebilirliği önünde büyük yapısal sorun olarak durmaktadır.”