Son Konu

Proof of Work (PoW) Nedir: İş İspatı Nasıl Çalışır?

morfeus

Yeni Üye
Katılım
12 Kas 2021
Mesajlar
378,918
Tepkime
0
Puanları
36
Yaş
45
Konum
Rusya
Credits
0
Geri Bildirim : 0 / 0 / 0
3d-illustration-digital-block-chain-code-low-polygonal-grid-triangles-glowing-blue-dot-network1.jpg

Bugün sizlere iş ispatı (PoW) olarak bilinen blockchain mutabakat algoritmasından bahsedeceğiz. Proof of Work konsensüs algoritmasını kullanan kripto paralar, Proof of Work’ün avantajları, dezavantajları, hepsi ve daha fazlası rehber içeriğimizde…

İş İspatı (PoW) Ne Manaya Geliyor?


İş ispatı, yüksek ölçüde hesaplama gücünün sistemdeki berbat hedefli oyunculara karşı kullanılmasını önlemek için geliştirilen bir algoritmadır. 2004 yılında Hal Finney tarafından ortaya atılsa da, birinci uygulaması 2009 yılında Bitcoin (BTC) Finney’in fikrinin birinci uygulaması olarak yerini aldı. Ayrıyeten öteki kripto paralarda mutabakatı sağlamak maksadıyla kullanılan algoritmadır.



İş İspatının Açıklanması

Buradaki açıklama, Bitcoin ağında iş ispatının nasıl işlediğini anlatır. Bitcoin, dağıtık defter teknolojisi olarak bilinen blockchain teknolojisinin birinci eseri olarak bilinir. Defterde tüm süreç kayıtları bloklar halinde sıralanır. Böylelikle hiçbir kullanıcı, kendi hesabından iki kez harcama yapamaz. Tahrifatı önlemek için herkese açık olan defterde öbür versiyonlar kullanıcılar tarafından reddedilir.



Proof-of-work-no-purple-line-730x410.jpg

Tahrifatın farkedilmesi, sayılar tarafından oluşturulan uzun karakter dizilerinden oluşur. Rastgele bir bilgiyi hash işlevinden geçirmeniz durumunda yalnızca tek bir hash elinize geçer. Çığ tesirinden ötürü tüm bilgiler tek bir harf değiştirildiği vakit büsbütün kullanışsız hâle gelir. Data setiniz ne kadar büyük olursa olsun, bilgi için oluşturulan hashler tıpkı uzunluktadır. Tek taraflı işlevler olan hashler, orjinal bilgiye ulaşmak için hiçbir vakit kullanılamaz, yalnızca orjinal bilgi için hash’ın uyup uymadığını denetim etmek için vardır.

Çağdaş bilgisayar için ihtilal niteliğinde olan Bitcoin hashi oluşturmak için tüm süreci işe çevirmek lazım (bu da Bitcoin ağında zorluk manasına geliyor). Zorluk düzeyleri, yeni blokların çıkarılma düzeyine nazaran değiştirilir ve genelde 10 dakikada bir blok oluşturulur. Zorluğun oluşturulması, hash için bir amaç oluşturarak mümkün olur. Pratikte bir hashin uzun bir sıfır dizisine sahip olmak gerekir. Örnek olarak 429818. bloğu ele aldığımızda blok için hash’ın 000000000000000004dd3426129639082239efd583b5273b1bd75e8d78ff2e8d olduğunu görürüz. Bloğun içinde 2012 süreç, binden fazla Bitcoin ve evvelki bloğa ilişkin binlerce header bulunur. Şayet bir kullanıcı, süreç ölçüsünü 1 satoshi olarak değiştirirse sonuçtaki hash tanımlanamaz ve ağ geçersiz süreci reddeder.

Bloktaki tüm datalar tek bir hash yaratabilirken, madenciler nasıl hashleri gayenin altında tutturuyor? Kendileri yalnızca tek bir doğal sayı ekliyor. Geçerli hash bulunduğu vakit tüm ağa duyuruluyor ve blokchaine ekleniyor.

Bitcoin madenciliği başta olmak üzere yeni kripto paraların üretilmesi rekabetçi bir süreçtir, fakat daha çok piyango fonksiyonu olarak düşünebilirim. Ortalamaya bakıldığında, bir blok 10 dakikada yaratılır ancak kimin bulacağı büsbütün varsayım işidir. Madenciler talihlerini artırmak için tüm kaynaklarını tek bir havuzda toplar. Böylelikle yeni bloklar oluşturmak için süreç fiyatı alıp süreksiz müddetliğine oluşturulan yeni Bitcoin’lerden mükafatlarını paylaşırlar.

İş ispatı blockchain platformunun değiştirilmesini inanılmaz derecede zordur zira tüm blokların yine çıkarılma sürecini gerektirir. Ayrıyeten öteki madencilik havuzlarının ağı kendi monopollerine çevirmesini de makineler ve gücün artırılması yoluyla hashlerin oluşturulması gerektiği için daha değerli hale getirir.

İş İspatı (PoW) Neden Değerlidir?

Blockchain büyük bir bilgi tabanı olarak bilinir, böylelikle birçok kişi süreçleri görebilir. Siz kendi arkadaşınızla bir süreç yapmak istiyorsunuz. Ancak yeniden diğer bir bireyle birebir süreci yapacaksınız. Burada aslında çift harcama süreci gerçekleştirmeye kalktınız ve ağdaki tüm iştirakçilerin haberi oldu. Bu durum aslında küçük kümeler için kullanışlı olabilir. Lakin şayet binlerce kişinin olduğu kümelerde olursa kimse yabancıya güvenmeye meyilli olmayacak.

Bu durumda iş ispatı algoritmasını faal edebiliriz. Böylelikle kullanıcılar hakları olmadığı parayı harcayamaz. Bu sayede herkes blockchaini sistemin kurallarına nazaran hareket eder.

Proof of Work (PoW) ve Proof of Stake (PoS) Karşılaştırması

maxresdefault-730x410.jpg

İş ispatından sonra en çok kullanılan algoritma olan pay ispatı (PoS), 2011 yılında daha küçük protokoller tarafından kullanılmaya başlamıştı. Ancak büyük çaplı blockchain protokolleri için kullanıma geçmemişti.

İş ispatında madenciler ödül için çözülmesi sıkıntı sorunları çözmeye çalışırlar. Böylelikle madenciler sorunu çözdükleri vakit ödül alırlar ve yeni bloğu çıkarmaya başlarlar. Ancak bloklar çıkarıldıkça zorluk düzeyleri artacağı için maliyetler ve elektrik harcaması önemli oranda artmaya başlar. Bunun sonucunda kârlılık düşer ve güç tüketimi daha da yükselir.

Pay ispatı kullanan sistemlerde madencilerin yerini doğrulayanlar alır. Madencilik aktivitesi olmadığı için kimse kestirim çalışması yürütemez. Bilakis, kullanıcılar rastgele seçiliyor ve şayet seçilirse bloğu eklemeyi önermeleri gerekir. Şayet geçerliyse, blok süreçlerinden oluşan fiyatı ödül olarak alırlar.

Herkes bu süreç için seçilemiyor. Birinci evvel, kullanıcılar belirli ölçüde kriptoparayı stake ettirmeleri gerekiyor (stake ölçüsü blockchain platformlarına nazaran değişir). Stakeler, kullanıcıları uygun olmayan davranışları önlemek için kullanılır. Şayet uygun olmayan davranışları sergilerlerse, ellerindeki stakei (ya da bir kısmını) kaybederler.

Pay ispatının en büyük yararı, yüksek hesaplama gücü gerekmeden süreçlerin yapılmasını sağlar. Fakat ne kadar tesirli olarak görülse de, iş ispatı algoritması ölçeklenebilirlik alanında kendisini kanıtladı. On yıl içinde trilyonlarca dolarlık süreç gören iş ispatı algoritmasına karşı staking belirli bir mühlet boyunca denenmelidir.

Proof of Work Algoritmasını Kullanan Tanınan Kripto Paralar

İş ispatı algoritmasının kullanımına gelince aklımıza birinci olarak Bitcoin (BTC) gelir. Bitcoin dökümanında iş ispatı algoritmasının kullanılacağı yazdığından beri algoritmayı değiştirmeyen platformu öbürleri de takip etti. Bunlar Bitcoin hard forkları olan Bitcoin Cash (BCH), Bitcoin Gold (BCG), Monero (XMR) ve Litecoin (BTC) bunlardan bazılarıdır.


 
Üst Alt