“Şeker Hastalığı, insülin salgılanmasındaki biçimsizleşme ya da salgılanan insülinin iş görememesi sonucu, kan şekerinin özlem ve toklukta yüksek bulunmasıdır Terbiyesizce iki müşteri diyabet vardır Çocukluk çağında insülin eksikliği sonucu ile oluşan Alıcı 1 diyabet ve başlıca yetişkinlerde, seyrek olarak şişman ergenlerde insülinin etki etmemesi(insülin direnci) nedeni ile görülen Herif 2 diyabettir Çocukluk çağındaki diyabetin büyük kısmı Müşteri 1 diyabettir *Sıklığı 57 yaş ve erginlik döneminde boy yapmakla birlikte son yıllarda daha küçük yaşlarda görülme sıklığı artmıştır *Alıcı 1 diyabetin tam nedeni bilinmemekle birlikte kalıtımsal yatkınlık, otoimmunite (vücudun kendi hücrelerine karşı savaş başlatması) ve çevresel faktörler suçlanmaktadır *Kalıtımsal yatkınlığı olan bir çocukta sık viral enfeksiyonlar, inek sütüne ve gluten taşıyan gıdalara erken başlanması, D vitamini eksikliği(bebeklik döneminde), kimyasal maddelerkatkı maddeleri (nitrat), gerginlik şeker hastalığı gelişmesinde hızlandırıcı olarak rol alabilir
Çocuklarda diyabet belirtileri nelerdir?
“Sürekli susuzluk şehvetliağız kuruluğu, fazla su içme ve suya doyamama, fazla ve sık idrar yapma, sınıfta sık tuvalete gitme, gece idrara çıkma, yatağını ıslatma, iştah artması (küçük çocuklarda görülmeyebilir), fazla yemesine karşın kilo kaybı, basit yorulma, halsizlik, dermansızlık, okula devamda aksamalar, derslerde başarısızlık, karın ağrısı, nefeste koku olması başlıca belirtilerdir Bu şikayetlerden şüphelenerek uzmana başvurulduğunda kan şekeri yüksekliği saptanıp şeker hastalığı tanısı konulur *Ama tanı gecikirse “diyabetik ketoasidoz ve şeker hastalığı(şeker) koması gelişebilir
Çocuklarda diyabetin tedavisi nasıl yapılır? Diyabetin komplikasyonları nelerdir?
“Herif 1 diyabette esas çare ömür boyu süren insülin tedavisidir *Teknolojik gelişmelerle insülin uygulanması ve kan şekeri ölçümünü kolaylaştıran cihazlar üretilmiştir (insülin pompası, iport, sensörlü kan şekeri ölçüm cihazlarıvs) *Alıcı 2 diyabet tedavisinde ilaçlar, yada insülin fazla hap tedavileri kullanılmaktadır Her iki tipte de gıda planı, ekzersiz, yaşam biçimi değişiklikleri gerekmektedir *İyi teftiş edilmeyen uzun süreli şeker hastalığı esas böbrek, göz, sinir sistemi üzerinde *olumsuz tabi etkiler ve hastalıklar oluşturur **
Çocuklarda diyabet gelişimi için tehlike faktörleri nelerdir? Önleyici tedbirler var mıdır?*
*“Maalesef Herif 1 diyabetin gelişimini alıkoymak şu anki tibbi bilgilerimizle olası değildir *Kalıtımsal yatkınlığa müdahale etme şansımız değil *Ancak bahsettiğimiz çevresel faktörler açısından mümkün olduğunca tedbir almaya çalışabiliriz *Yalnızca diyabet açısından yok tüm çocuklar için sağlıklı gıda, katkılı gıda maddelerini tüketmeme, meyve ve sebzeleri mevsiminde yeme, vs gibi esas kurallara alıntı yapmak gereklidir * *
Tip 2 şeker hastalığı için kalıtımsal yatkınlığın yanında en kayda değer risk faktörü obezitedir (şişmanlık) *Çocuklarda obezite sıklığı ve şiddeti önemli oranda artmakta, bu da çocuk ve ergenlerde Alıcı 2 diyabet sıklığını da *arttırmaktadır * 616 yaş grubunda obezite sıklığı son 10 yılda 23 kat büyüme göstermiş olup, bu çocukların minimum 13 ’ü erişkin dönemde obezite ve şeker hastalığı riski taşıyor Ergenlik döneminde obez olanların erişkinlikte obez kalma şansı %80 ’lere yükselmektedir *Başka bir deyişle yetişkin obezitesinin temelleri çocuklukta atılmaktadır Erişkin obezitesinin tedavi başarısı fazla düşüktür Obezite ile etkin bir savaş ama çocukluk çağında başlayan önlemler ile mümkündür
Yetişkin dönemdeki obezite ve diyabetin önlenmesinin temeli çocukluk ve erginlik dönemindeki obezitenin önlenmesi, *sağlıklı gıda ve hareketli yaşam tarzının benimsetilmesi girişimlere bağlıdır *
Prof Dr Nesibe Andıran, *İnsülin direnci vücuttaki şekeri kontrol etmek için salgılanan insülinin etkisini göstermesindeki güçlük ve buna alt vücutta gereğinden fazla insülin salgılanması olarak tanımlanabilir
Tüm dünyada ve ülkemizde artan bir şekilde gelişen obezite ve diyabet görülme sıklığı, “insülin direnci sorununu da arttırmıştır *İnsülin direncinin belirtileri ağır bir yemek ya da şekerli gıda yedikten daha sonra gereğinden artı ağırlık şehvetli, uyku hali oluşması; kilo almanın denetleme edilememesi; yemekten sonradan şekerin düşmeye başlamasına emrindeki el titremesi, terleme; sık tatlı yeme ricası (tatlı krizi); bel çevresinin artması; boyunda, koltuk altı ve kasık bölgelerinde cildin koyu renkli boyanması(akantozis nigrikans); kızlarda adet düzensizliği olarak sayılabilir *
İnsülin direnci kilo alımına, kilo verememeye, karaciğer yağlanmasına, yürek ve damar hastalıklarına, hiperlipidemi, hipertansiyona niçin olabilir *Bu hastalıkların kümelenmesi “metabolik sendromolarak adlandırılır Artık metabolik sendrom ve bu bileşenlerin birçoğu çocuklarda ve ergenlerde de görülmektedir İnsülin direncinin gelişimi için tehlike altındaki çocukların belirlenmesi, erken korunma ve müdahale için önemlidir Çocuklarda ve ergenlerde insülin direncinin erken bulgularının saptanması, insülin direnci ile ilişkili hastalıkların gelişiminden koruyucu bir etkiye sahip olabilir bu nedenle ailelerin, çocuklarında insülin direncinin erken ayrım etmesi tedavinin başarısı için fazla önemlidir
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları & Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı
Prof Dr Nesibe Andıran
Çocuklara Üzüm Verilir Mi?
Çocuklarda diyabet belirtileri nelerdir?
“Sürekli susuzluk şehvetliağız kuruluğu, fazla su içme ve suya doyamama, fazla ve sık idrar yapma, sınıfta sık tuvalete gitme, gece idrara çıkma, yatağını ıslatma, iştah artması (küçük çocuklarda görülmeyebilir), fazla yemesine karşın kilo kaybı, basit yorulma, halsizlik, dermansızlık, okula devamda aksamalar, derslerde başarısızlık, karın ağrısı, nefeste koku olması başlıca belirtilerdir Bu şikayetlerden şüphelenerek uzmana başvurulduğunda kan şekeri yüksekliği saptanıp şeker hastalığı tanısı konulur *Ama tanı gecikirse “diyabetik ketoasidoz ve şeker hastalığı(şeker) koması gelişebilir
Çocuklarda diyabetin tedavisi nasıl yapılır? Diyabetin komplikasyonları nelerdir?
“Herif 1 diyabette esas çare ömür boyu süren insülin tedavisidir *Teknolojik gelişmelerle insülin uygulanması ve kan şekeri ölçümünü kolaylaştıran cihazlar üretilmiştir (insülin pompası, iport, sensörlü kan şekeri ölçüm cihazlarıvs) *Alıcı 2 diyabet tedavisinde ilaçlar, yada insülin fazla hap tedavileri kullanılmaktadır Her iki tipte de gıda planı, ekzersiz, yaşam biçimi değişiklikleri gerekmektedir *İyi teftiş edilmeyen uzun süreli şeker hastalığı esas böbrek, göz, sinir sistemi üzerinde *olumsuz tabi etkiler ve hastalıklar oluşturur **
Çocuklarda diyabet gelişimi için tehlike faktörleri nelerdir? Önleyici tedbirler var mıdır?*
*“Maalesef Herif 1 diyabetin gelişimini alıkoymak şu anki tibbi bilgilerimizle olası değildir *Kalıtımsal yatkınlığa müdahale etme şansımız değil *Ancak bahsettiğimiz çevresel faktörler açısından mümkün olduğunca tedbir almaya çalışabiliriz *Yalnızca diyabet açısından yok tüm çocuklar için sağlıklı gıda, katkılı gıda maddelerini tüketmeme, meyve ve sebzeleri mevsiminde yeme, vs gibi esas kurallara alıntı yapmak gereklidir * *
Tip 2 şeker hastalığı için kalıtımsal yatkınlığın yanında en kayda değer risk faktörü obezitedir (şişmanlık) *Çocuklarda obezite sıklığı ve şiddeti önemli oranda artmakta, bu da çocuk ve ergenlerde Alıcı 2 diyabet sıklığını da *arttırmaktadır * 616 yaş grubunda obezite sıklığı son 10 yılda 23 kat büyüme göstermiş olup, bu çocukların minimum 13 ’ü erişkin dönemde obezite ve şeker hastalığı riski taşıyor Ergenlik döneminde obez olanların erişkinlikte obez kalma şansı %80 ’lere yükselmektedir *Başka bir deyişle yetişkin obezitesinin temelleri çocuklukta atılmaktadır Erişkin obezitesinin tedavi başarısı fazla düşüktür Obezite ile etkin bir savaş ama çocukluk çağında başlayan önlemler ile mümkündür
Yetişkin dönemdeki obezite ve diyabetin önlenmesinin temeli çocukluk ve erginlik dönemindeki obezitenin önlenmesi, *sağlıklı gıda ve hareketli yaşam tarzının benimsetilmesi girişimlere bağlıdır *
Prof Dr Nesibe Andıran, *İnsülin direnci vücuttaki şekeri kontrol etmek için salgılanan insülinin etkisini göstermesindeki güçlük ve buna alt vücutta gereğinden fazla insülin salgılanması olarak tanımlanabilir
Tüm dünyada ve ülkemizde artan bir şekilde gelişen obezite ve diyabet görülme sıklığı, “insülin direnci sorununu da arttırmıştır *İnsülin direncinin belirtileri ağır bir yemek ya da şekerli gıda yedikten daha sonra gereğinden artı ağırlık şehvetli, uyku hali oluşması; kilo almanın denetleme edilememesi; yemekten sonradan şekerin düşmeye başlamasına emrindeki el titremesi, terleme; sık tatlı yeme ricası (tatlı krizi); bel çevresinin artması; boyunda, koltuk altı ve kasık bölgelerinde cildin koyu renkli boyanması(akantozis nigrikans); kızlarda adet düzensizliği olarak sayılabilir *
İnsülin direnci kilo alımına, kilo verememeye, karaciğer yağlanmasına, yürek ve damar hastalıklarına, hiperlipidemi, hipertansiyona niçin olabilir *Bu hastalıkların kümelenmesi “metabolik sendromolarak adlandırılır Artık metabolik sendrom ve bu bileşenlerin birçoğu çocuklarda ve ergenlerde de görülmektedir İnsülin direncinin gelişimi için tehlike altındaki çocukların belirlenmesi, erken korunma ve müdahale için önemlidir Çocuklarda ve ergenlerde insülin direncinin erken bulgularının saptanması, insülin direnci ile ilişkili hastalıkların gelişiminden koruyucu bir etkiye sahip olabilir bu nedenle ailelerin, çocuklarında insülin direncinin erken ayrım etmesi tedavinin başarısı için fazla önemlidir
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları & Çocuk Endokrinolojisi Uzmanı
Prof Dr Nesibe Andıran
Çocuklara Üzüm Verilir Mi?