İsrail Gazze'ye akınlarını sürdürürken Kanada'da muhalefet Başbakan Justin Trudeau'dan İsrail'e Kanada imali silahların satışının durdurulmasını istedi. Pekala, Kanada dahil İsrail'e hangi ülkeler ne kadar silah satıyor?
Filistinlilerin üzerine bombalar yağdırarak, askeri gücünü gösteren İsrail, dünya kamuoyunun yansısına maruz kalıyor. İsrail'e silah satan ülkelerden biri olan Kanada'da da muhalefet, hükümetten İsrail'in Filistinlilere yönelik hücumları nedeniyle Tel Aviv'e silah satışının durdurulmasını istedi.
Silahların yüzde 64'ü ABD'den
CNN Türk'ün haberine nazaran, İsveç merkezli Stockholm Milletlerarası Barış Araştırmaları Enstitüsü SIPRI'nin bilgilerine nazaran, İsrail'e silah satan ülkelerin başında ABD geliyor. ABD dışında bilhassa Almanya ve İtalya öbür en büyük tedarikçiler ortasında. SIPRI datalarına nazaran 2009-2018 ortasında ABD, İsrail'e tüm milletlerarası büyük konvansiyonel silah transferlerinin yüzde 64'ünü sağladı. ABD'yi Almanya yüzde 28, İtalya yüzde 7.3, Kanada yüzde 0.5 ile takip etti. İsrail, bu devirde dünyada en büyük 21'inci büyük konvansiyonel silah ithalatçısıydı.
ABD, 2013-2017 yılları ortasında İsrail'e 4,9 milyar dolar bedelinde silah teslim etti.
Bu mühlet zarfında silah sevkiyatı sayılarını bildiren AB üyeleri ortasında İtalya 476 milyon euro ile başı çekerken, AB İsrail'e toplam 777 milyon euro'luk silah tedarik etti. Almanya ve İngiltere teslimat datalarını bâtın tutuyor. Lakin Almanya İsrail'e 2013 ile 2017 yılları ortasında 1.6 milyar euro kıymetinde silah satışı için lisans verirken, İngiltere 336 milyon sterlin bedelinde ferdî lisanslar yayınladı.
İsrail'e silah satan ülkelerin yıl aralığını 2000 ile 2019 ortasına çektiğimizde tabloda bir değişiklik olmadığı görülüyor.
2000-2019 bilgilerine nazaran İsrail'in ABD'den tedarik ettiği silahları oranı yüzde 81.8. Almanya'dan yüzde 15.3, İtalya'dan yüzde 2.6, Kanada'dan yüzde 0.2 oranında silah tedarik ettiği ortaya çıkıyor. Tabloda son 4 yıla 2016-2020 ortasına baktığımızda da tekrar ABD, Almanya ve İtalya'yı İsrail'e en çok silah satışı yapanlar olduğu görülüyor.
İsrail silah satan ülkelerin yanında silah satışı yapan şirketlerde de yeniden ABD ve Alman silah üreticileri ön plana çıkıyor.
Buna nazaran, İsrail satı aldığı silahların büyük bir kısmını ABD'li silah üreticisi Lockheed Martin'den alıyor. Daha evvel İsrail'e 100 F-16 satan Lockheed Martin son devirde de 50 F-35 sattı.
İsrail'e silah satan en bilinen silah firmaları ortasında Boeing de var. Boeing İsrail'e F-15 savaş uçağı, Apache hücum helikopteri, güdümlü bombalar satıyor. Almanya'dan da gemi üreticisi Thyssenkrupp firması da İsrail'e 6 denizaltı satışı yaptı.
Yeniden en bilinen silah firmaları ortasında bulunan Raytheon, İsrail'e füze tedarik eden şirket olarak öne çıkıyor.