Hepsi lisanımıza dolanmış.
1. Fıstıkçı Şahap
Yıllardır bu türlü bir insanın var olduğuna neredeyse inandık değil mi? Sert sessizlerin bir ortaya getirilip akılda kalması için oluşturulmuş bir isim aslında. "Ünsüz sertleşmesi" dediğimiz olayın elemanları, hala daha bu sayede aklımızda yer edinmeye devam ediyor.
görsel kaynak
2. Mecaz-ı Mürsel
TDK bu terimi "Addeğişi" olarak güncellemiş. Tarif olarak ise "Ortalarında, sebeple sonuç, yapanla yapılan, kaplıyanla kaplanan, iye ile iyeli üzere karşılıklı her hangi bir ilgi bulunan şeylerden birini ötekinin adiyle anlatma" olarak geçiyor.
Yani bir öbür deyişle, benzetme ilgisi kelam konusu olmadan, öbür birtakım ilgilerle, bir kelamın öbür bir kelam yerine kullanılmasıyla oluşturulan mecazlara verilen isim.
3. Kovalent Bağ
Kimyasız bir fen bilgisi düşünülemez. Bu da işte anlamaya çalıştığımız atomun bağlarından bir tanesi. Hatta tam olarak iki atom arasında, bir yahut daha fazla elektronun paylaşılmasıyla karakterize edilen kimyasal bağ.
4. Dandanakan Savaşı
Söylemesi çok zevkli olan bu savaşın ayrıntıları aklımızda kalmasa bile ismi hala hafızamızın köşelerinde saklı. Çabucak hatırlatalım: Selçuklu Devleti'nin Gazne Devletini yendiği ve Gazne Devleti'nin çözülmesine yol açan muharebedir. Bu muharebeden sonra Gazne Devleti yıkılış devrine girmiş, Selçuklu Devleti resmen kurulmuştur. (1040)
5. Endoplazmik Retikulum
Şayet hala toplumsal medyada ya da sanal dünyada bu ismi nick olarak seçiyorsak vardır bir sebebi. Söylemesi çok zevkli bir kez. Kendisi hücrenin organellerinden biri oluyor.
6. Fetret Periyodu
Çok zahmetli bir devir, o denli bu türlü değil. Aklımızda bu türlü kaldı değil mi? O vakit çabucak özet geçelim: Osmanlı hükümdarı Yıldırım Bayezid'in beş oğlundan dördü ortasındaki taht hengameleri nedeniyle 1402'den 1413'e kadar süren düzensizlik devridir. Bu süreç Yıldırım Bayezid'in 1402'de Ankara Savaşı'nda, Timur İmparatorluğu'nun kurucusu Timur'a yenilip esir düşmesi sonucu ortaya çıktı ve olaylar gelişti...
7. Dağlar Karadeniz'de paralel, Ege Denizi'nde kıyıya dik uzanır.
Bunu vakit zaman karıştırıyoruz zira artık baş gitti olağan. Coğrafya bilgilerimiz tazelensin bira. Seyahate çıkınca sağa sola bakarken bu bilgiyi değerlendirirsiniz.
8. Alp Er Tunga sagusu
Bu destanda Latife hakanı Alp Er Tunga‘nın İranlılarla yaptığı savaşlar anlatılıyor. Hala daha çoğumuz hususun ayrıntısını tam olarak bilmiyoruz fakat ezberimizden bu destanın birkaç cümlesini söylüyoruz.
9. Jeopolitik pozisyon
Bunun ne demek olduğunu büyüdükçe çok daha uygun anladık. Tarif olarak jeopolitik pozisyon, bir ülkenin ekonomik, kültürel, ticaret, ulaşım, ulaştırma, coğrafik pozisyon, iklim, yeraltı zenginlikleri, askeri açıdan sahip olduğu artılar ve eksilerin toplamına deniliyor. Ve biliyorsunuz, ülkemizin jeopolitik pozisyonu sahiden çok hassas bir noktada yer alıyor.
10. Avogadro sayısı
Bir elementin bir molündeki atom sayısı ya da bir bileşiğin bir molündeki molekül sayısına Avogadro sayısı deniliyor. Hayır, Avokado değil. Sözelcilerin "Bu bilgi gerçek hayatta ne işimize yarayacak?" dediği bilgilerin en başında geliyor kendisi.
11. Kutadgu Bilig
İslamiyetin Türkler tarafından kabul edilmesinden sonraki birinci yazılı eser olmasının taşıdığı ehemmiyet sebebiyle bizlere öğretilen yapıtın muharriri Yusuf Has Hacib. Günümüz Türkçesiyle ise kitabın ismi "Mutluluk Veren Bilgi ya da Devlet Olma Bilgisi" manasına geliyor.
12. Necasetten Taharet
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde ezberlediğimiz bu terim, namazın dışındaki farzlardan biri. Kısaca namaz kılan kişinin gözle görülen pislikleri arındırması, paklık sağlaması manasına gelmektedir.
13. Mitoz bölünme
Ana hücre'nin bölünerek iki yeni hücre oluşturmasına mitoz bölünme deniliyor ve ökaryotik hücrelerde görülüyor. Bir de bunun Mayoz olanı var, o da apayrı bir mevzu.
14. Hasan 2 Salak Osman 4
Sülfirik asidin ne üzere bir ayrıcalığı vardı da formülü bu türlü eğlenceli bir biçimde ezberledik, onu ben de bilmiyorum. Formülün tam yazılışı ise h2so4
15. Östaki borusu
İçinde bulunan a harfinin uzatılarak söylenmesinin gereksiz bir zevk verdiği bu organ, geniz ile orta kulak geçişini sağlayan bir kanal. Bir de bunun kankaları örs, çekiç, üzengi var. Hepsi aklımızda hepsi!
Bunları hatırlayanların bunu da unutması mümkün değil. Düzgün dersler arkadaşlar...