Avrupa'da yapılan geniş çaplı bir anket Avrupalıların Türkiye'yi Rusya ve Çin'den daha büyük bir tehdit ögesi ve sorun olarak gördüğünü ortaya koydu.
Niyet kuruluşu Avrupa Dış İlgiler Kurulu (ECFR) tarafından hazırlanan bir rapor için yapılan anket Covid-19 pandemisi sırasında Avrupa Birliği'ne olan itimadın azaldığını gösteriyor.
Euronews'ten Sertaç Aktan'ın haberine nazaran başta Almanya (%55), Fransa (%62) ve İtalya (%57) olmak üzere halkın çoğunluğu AB'nin "arızalanmış" olduğunu fakat yeniden de hala gerek Covid-19 gerek öteki milletlerarası krizler için gerekli bir araç olduğunu düşünüyor. Bu nedenle de salgındaki makûs performansa karşın global bir aktör olabilmek ismine üyeler ortasında daha fazla işbirliği olması dayanak buluyor.
Trump tesiri: ABD artık stratejik ortak
Alpha, Analitiqs, Dynata, YouGov ve Datapraxis ölçüm şirketlerine 12 AB ülkesinde anketörlerin yüz yüze yaptıkları araştırmaya nazaran ABD'ye olan inanç hala düşük ve Avrupalılar ABD, İngiltere üzere ülkeleri "doğal partnerden" fazla "stratejik ortaklar" olarak görüyor.
Biden'ın uğraşlarına karşın yalnızca her 5 Avrupalı'dan 1'i ABD'yi "değerleri ve çıkarları Avrupa ile ortak olan müttefik" biçiminde tanımlıyor.
Avrupa'da kendini ABD ile en çok doğal müttefik olarak gören ülkeler ise Polonya ve Danimarka.
Hollanda, İsveç, Almanya, Avusturya , İspanya, Fransa ve Portekiz toplumlarının yarısı yahut daha fazlası ise Amerikan siyasal siteminin de artık "arızalanmış ve bozulmuş" olduğunu düşünüyor. Buna karşı Polonyalılar, Macarlar ve İtalyanlar hala çok uygun formda işlediğine inanıyor.
Düşman olarak görülen tek ülke Türkiye
Anketin en çarpıcı sonuçlarından biri ise Türkiye ile ilgili. Avrupalılar Türkiye'yi birliğin stratejik ortağı yahut müttefiki olarak değil 'hasmı' yahut 'düşmanı' olarak görüyor. Üstelik ankete nazaran Türkiye, AB için Rusya yahut Çin'den daha önemli bir tehdit ögesi.
Araştırmada Rusya ve Çin hasımlar olmaktan fazla stratejik ortaklar olarak değerlendirilirken tüm ülkeler içerisinde Türkiye Avrupalılar tarafından "hasım" olarak tanımlanan tek ülke oldu.
Bilhassa Fransa'da halkın yüzde 53'ü ve Almanya'da yüzde 52'si Türkiye'yi birliğin baş düşmanı olarak tanımlıyor. Bu bakış açısı Hollanda'da yüzde 45, Danimarka'da yüzde 42 ve İsveç'te yüzde 40 oranında.
Avrupa'da pek çok kişi, insan haklarını, hukukun üstünlüğünü yahut demokratik pahaları ihlal ettiklerinde AB'nin Türkiye ve Çin'i eleştirmeye devam etmesini istiyor.
Türkiye'deki ihlaller konusunda ise Hollanda (%69), Avusturya (%66), Almanya (%63), Danimarka (%63), İsveç (%61) büyük olasılıkla öteki ülkelerden daha güçlü bir duruş görmek istiyor.
Brexit'in akabinde İngiltere'ye yönelik algıda değişim
Ankete ait öteki öne çıkan sonuçlar şöyle:
Almanlar ortasında AB sisteminin "arızalanmış" olduğunu düşünenlerin oranı geçen yıla nazaran yüzde 11 artış gösterdi.
Kendi ulusal sistemlerinin "arızalı" olduğunu düşünenlerin sayısı da epeyce fazla. Buna nazaran İspanyolların yüzde 80'i, Fransızların yüzde 66'sı, Bulgarların yüzde 63'ü ve Polonyalıların yüzde 60'ı kendi ulusal siyasi sistemlerine olan inançlarını ve itimatlarını kaybetmiş durumda.
Tüm karamsarlığa karşın çok sayıda Avrupalı AB üyesi olmanın hala kıymetli olduğunu da düşünüyor ve bunun "İyi bir şey" olduğuna dair olumlu hissiyat devam ediyor. Bu olumlu hissiyatına dair tek istisna ise Fransa. Fransızların çoğunluğu AB üyeliğini "ne yeterli ne de kötü" olarak kıymetlendiriyor.
12 ülkeden 8'inde AB her şeye karşın ülkelerindeki salgın ile uğraşta ve olağana dönüşte kilit bir dayanak kaynağı olarak görülüyor. Bilhassa mali yardımlardan en çok faydalanan Bulgaristan, Macaristan, Portekiz, İspanya ve Polonya üzere ülkelerde AB'nin takviyesi ve yararı öteki ülkelere nazaran daha çok kabul ediliyor.
Her ne kadar genel toplamda Çin'in 'stratejik ortak' olarak kıymetlendirme eğilimi bulunsa da özel olarak Avusturya, Danimarka, Fransa, Almanya, Hollanda ve İsveç'te çoğunluk Çin'i de "hasım" olarak nitelendiriyor. Çin'e en yüksek sempati ile yaklaşan ülkeler ise Bulgaristan, İtalya, Polonya ve Macaristan. Çin'deki insan hakları ihlalleri konusunda ise Bulgaristan ve Macaristan hariç öteki ülkelerde toplumlar AB'nin daha sert bir konum almasını istiyor.
Rusya ise birçok ülkede ne bir "hasım" ne de "tehdit" olarak algılanıyor ve daha çok memleketler arası arenada 'gerekli bir ortak' olarak tanımlanıyor. Avrupa genelinde sırf yüzde 17'lik bir kesim Rusya'yı düşman olarak görüyor. Bilhassa Bulgaristan, Portekiz ve İtalya'da bu oran yüzde 5'lere kadar düşüyor.
Ankete nazaran Brexit de İngiltere'ye yönelik algıyı değiştirdi. Buna nazaran yalnızca Danimarkalılar İngiltere'yi hala "doğal müttefik" olarak görüyor. geri kalanlar için İngiltere artık yalnızca "gerekli bir ortak" kategorisinde. Almanya'da ise her 4 şahıstan 1'i, Avusturya'da, Fransa'da ve İspanya'da ise her 5 şahıstan 1'i İngiltere'yi artık "hasım" olarak görüyor.